ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Με στόχο τη μείωση των κοινωνικών παροχών

Γρηγοριάδης Κώστας

Σε άρθρο της στην «Ελευθεροτυπία», (24/7/2001), η Ελληνίδα Επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Ενωση, (ΕΕ), Αννα Διαμαντοπούλου, με τίτλο «Το θετικό μήνυμα της Ευρώπης για τα ΑΜΕΑ», αναφέρεται στο πρόγραμμα της ΕΕ «κατά του αποκλεισμού». Σ' αυτό αναφέρει ότι «αποφασίστηκε ένα νέο πρόγραμμα που ξεκινά εντός του έτους 2001 κατά των διακρίσεων... και έχει στόχο τις μελέτες τα στατιστικά δεδομένα, τις καμπάνιες ευαισθητοποίησης του πληθυσμού, την ανταλλαγή αρίστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, τη στήριξη του κινήματος των ΑΜΕΑ... Είναι σαφές ότι δεν υπάρχει ισότητα ευκαιριών σε όλα τα επίπεδα... Ενα καινούριο πρόγραμμα και εδώ με στόχο την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού». Είναι πολύ εύστοχο, πράγματι, προπαγανδιστικά το συγκεκριμένο άρθρο, προκειμένου να περάσει στα μαλακά μια αντιλαϊκή πολιτική στο συγκεκριμένο τομέα. Μιλάει για «θετικό μήνυμα της ΕΕ» και όχι για μέτρα αντιμετώπισης προβλημάτων και ποιων προβλημάτων. Μιλάει για «μελέτες» από τα κράτη - μέλη και όχι για συγκεκριμένα μέτρα. Και επίσης μιλάει για «ισότητα ευκαιριών» που σημαίνει ότι στα όποια πλαίσια, όταν καταληχτούν, κάθε άνθρωπος με ειδικές ανάγκες θα πρέπει να φροντίζει μόνος του να εξασφαλίζει τις «ευκαιρίες». Ετσι π.χ., μπορεί να υπάρξουν κάποια μέτρα μόρφωσής τους, ακόμη και προσανατολισμού στο να βρίσκουν δουλιά, αλλά αν δεν υπάρξουν ανάλογες θέσεις εργασίας θα μένουν άνεργοι. Αλλά τις θέσεις εργασίας τις εξασφαλίζουν οι επιχειρηματίες. Τέτοια «κοινωνική πολιτική» λένε ότι θα εφαρμόσουν, αφού βεβαίως πρώτα κάνουν τις ανάλογες μελέτες. Αρα δε μιλούν για πολιτική στον συγκεκριμένο τομέα, αλλά για μελέτη, προκειμένου να αποφασίσουν τι θα κάνουν!

Το ζήτημα αυτό δεν είναι καινούριο, αλλά αποφασίστηκε στη Σύνοδο Κορυφής της Λισαβόνας (Μάρτης 2000), όπου χαράχτηκε η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως το 2010, σε διάφορους τομείς κοινωνικής πολιτικής. Για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο συνυπολόγισαν και τις εξελίξεις στον τομέα της οικονομίας, ακολουθώντας μια ανοιχτή μέθοδο συντονισμού, που να συνδυάζει τα εθνικά σχέδια δράσης, με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Στα πλαίσια αυτής της απόφασης η Κομισιόν είχε φέρει για έγκριση στο Ευρωκοινοβούλιο, (το οποίο και το ψήφισε), αλλά και το Συμβούλιό της, «τη θέσπιση ενός κοινοτικού προγράμματος δράσης για την ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών - μελών, για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού». Το πρόγραμμα αφορά στην περίοδο από 1/1/2001 έως 31/12/2005.

Επειδή ο λεγόμενος «κοινωνικός αποκλεισμός» έχει πολυδιάστατο χαρακτήρα, τα μέτρα για την καταπολέμησή του, όπως αναφέρεται στην απόφαση, «πρέπει να αναπτυχθούν σ' ένα ευρύ φάσμα των τομέων πολιτικής, όπως η απασχόληση, η κοινωνική προστασία, η εκπαίδευση και η κατάρτιση, η υγεία και η στέγαση».

«Οι στόχοι του προγράμματος πρέπει να ενισχύουν την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των πολιτικών και των ενεργειών της Κοινότητας και των κρατών - μελών με:

τη βελτίωση της κατανόησης του κοινωνικού αποκλεισμού,
την οργάνωση της συνεργασίας πολιτικής και της αμοιβαίας μάθησης στο πλαίσιο των εθνικών σχεδίων δράσης,
την ανάπτυξη της ικανότητας των παραγόντων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τον κοινωνικό αποκλεισμό μέσω της δικτύωσης, σε επίπεδο ΕΕ».

Από τους στόχους γίνεται φανερό ότι το πρόγραμμα, όπως αναμενόταν, με βάση προηγούμενες εμπειρίες, δεν αποτελεί κάποια δέσμη μέτρων που θα αντιμετώπιζαν ή έστω θα ανακούφιζαν από την εξαθλίωση τμήματα των λαϊκών στρωμάτων, που με την αντιλαϊκή πολιτική τους αυξάνονται συνεχώς, αλλά το αντίθετο μάλιστα. Εξ άλλου ρητώς αναφέρεται ότι «το πρόγραμμα δε θα συγχρηματοδοτήσει μικρά σχέδια επιτόπου που στοχεύουν στην αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο και στην άμεση ωφέλεια των αποκλεισμένων. Αυτό αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών - μελών στο πλαίσιο των εθνικών σχεδίων δράσης». Ο στόχος τους είναι να διαμορφώσουν ενιαία κριτήρια για να μετράνε την εξαθλίωση, ούτως ώστε να ελέγχουν τα όρια και μέχρι πού θα φθάσει αυτή, για να μπορούν να τη διαχειριστούν, προβάλλοντας μέσω της δράσης των διαφόρων δικτύων το κοινωνικό προσωπείο τους.

Οι στόχοι της προτεινόμενης δράσης αναφέρεται ότι «δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη - μέλη για λόγους που περιλαμβάνουν την ανάγκη πολυμερών εταιρικών σχέσεων, τη διακρατική ανταλλαγή πληροφοριών και τη διάδοση σε ολόκληρη την Κοινότητα της ορθής πολιτικής».

Αυτό που τους ενδιαφέρει από την ανταλλαγή εμπειριών και πληροφοριών είναι να βρουν τον κατάλληλο τρόπο που θα μειώσουν τις κοινωνικές παροχές με τις λιγότερες δυνατές αντιδράσεις, διατηρώντας μόνο ένα ελάχιστο δίκτυο προστασίας, όπως το λένε, για τους τελείως εξαθλιωμένους.

Αυτή δε την πολιτική που θα συμφωνήσουν ότι είναι η πιο πρόσφορη για την επίτευξη των στόχων τους τη χρήζουν ως «ορθή πρακτική» και μέσω της συνεργασίας και του συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής προστασίας θέλουν να την «επιβάλουν», να τη διαδώσουν, λένε, σε ολόκληρη την Κοινότητα.

Μάλιστα, δεν τους φτάνουν μόνο τα κράτη - μέλη, αλλά θέλουν να την περάσουν και στις υπό ένταξη χώρες.

Αναφέρουν ότι «πρέπει να προβλεφτεί διάταξη, για να καταστεί το πρόγραμμα αυτό ανοιχτό στη συμμετοχή των υποψήφιων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης..., της Κύπρου και της Μάλτας...., καθώς και της Τουρκίας...». Δηλαδή οι χώρες αυτές θα πρέπει να κατεδαφίσουν ό,τι έχει απομείνει από τον κρατικό τομέα κοινωνικής πολιτικής και να συντονιστούν μ' αυτή την πολιτική της ΕΕ, όπως κάνουν και τα κράτη - μέλη της ΕΕ.

Ο στόχος του προγράμματος γίνεται πιο εμφανής στην ανάλυση των δραστηριοτήτων του, όπως αυτές διαιρούνται σε τρεις αλληλοϋποστηριζόμενους κλάδους.

«Κλάδος 1. Περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες που απαιτούνται για να καθοριστούν οι απαραίτητοι ποιοτικοί και ποσοτικοί δείκτες και σημεία αναφοράς (δηλαδή να καθοριστεί κοινή μεθοδολογία), που θα βοηθήσουν στην περιοδική παρακολούθηση, αξιολόγηση και επανεξέταση, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι επιτυγχάνει τους στόχους του.

Κλάδος 2. Δημιουργία σεμιναρίων, συνεδριάσεων, εργαστηρίων, εργασίες εμπειρογνωμόνων, ειδικές μελέτες με στόχο τη μεταφορά πληροφοριών και ορθής πρακτικής.

Επίσης, η σύνταξη ετήσιας έκθεσης της ΕΕ για την τρέχουσα κατάσταση, όπως εμφανίζεται στα διάφορα εθνικά σχέδια δράσης, αλλά και τις ενέργειες που διεξάγονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο στις κύριες πολιτικές και τομείς που διαπραγματεύονται ζητήματα καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Κλάδος 3. Χρηματοδότηση των βασικών δικτύων σε επίπεδο ΕΕ, που ασχολούνται μ' αυτά τα θέματα για να ανταλλάσσουν απόψεις οι δημόσιες αρχές, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και οι κοινωνικοί εταίροι, σχετικά με το σχεδιασμό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση του προγράμματος και τους συναφείς πολιτικούς προσανατολισμούς».

«Το πρόγραμμα προτείνεται να υποστηρίξει τα λειτουργικά έξοδα των δικτύων συντονισμού της ΕΕ, που έχουν αποδείξει την ικανότητά τους να ενεργούν ως συνήγοροι των ατόμων που εκτίθενται στον αποκλεισμό, παρά να υποστηρίξει ένα μεγάλο αριθμό ανταγωνιζόμενων φορέων και ομάδων που ενεργούν μόνο ως ομάδες πίεσης για τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους».

Ο σκοπός τους είναι να χρηματοδοτήσουν αυτούς τους φορείς που αποδεδειγμένα θα προπαγανδίσουν την πολιτική της ΕΕ και θα δουλέψουν να περάσει αυτή στα λαϊκά στρώματα, αλλά και οι απόψεις που θα φέρουν στο τραπέζι του διαλόγου για τη χάραξη πολιτικής στον τομέα αυτό, θα ταυτίζεται με τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών που υπηρετεί η ΕΕ, αυτός ο διακρατικός ιμπεριαλιστικός οργανισμός.

Αυτές οι ενέργειες θα γίνουν σε αντιπαράθεση με τα ταξικά συνδικάτα και τους φορείς του λαϊκού κινήματος, που πραγματικά αντιπροσωπεύουν τα λαϊκά στρώματα και παλεύουν για τα συμφέροντά τους.

Το ζήτημα δεν είναι να γίνει ένας μηχανισμός που θα προτείνει λύσεις για τη διαχείριση του προβλήματος, αλλά να παρθούν μέτρα για την αντιμετώπισή του, που σημαίνει πολιτική ανάπτυξης, με κριτήριο τα λαϊκά συμφέροντα. Μόνο που αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην ΕΕ, στα κράτη - μέλη της από τις κυβερνήσεις τους που επιδιώκουν την εξασφάλιση των κερδών των μεγαλοεπιχειρηματιών. Απαιτεί καθεστώς λαϊκής οικονομίας, με ένα δημόσιο τομέα που θα διαχειρίζεται ο ίδιος ο λαός. Γι' αυτό και πρέπει να συσπειρωθεί στο δικό του κοινωνικοπολιτικό μέτωπο πάλης για την ανατροπή αυτής της πολιτικής, της εξουσίας που την εφαρμόζει και την εγκαθίδρυση της λαϊκής εξουσίας.

Μ.Λ.