Με επαναστατική αισιοδοξία μελετάμε τις Θέσεις της ΚΕ για το 22ο Συνέδριο, με όπλο την πλούσια εσωοργανωτική συζήτηση των προηγούμενων μηνών για τα ζητήματα του ιμπεριαλιστικού πολέμου και της στάσης των κομμουνιστών σ' αυτόν, της πορείας της ιδεολογικής δουλειάς, της κομματικής οικοδόμησης, της δράσης μας στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Οι αποφάσεις αυτές, διαλεκτικά δεμένες μεταξύ τους, δείχνουν τα βήματα ωρίμανσης του Κόμματος αλλά και το γεγονός ότι οι απαιτήσεις είναι ένα σκαλί πιο πάνω, ότι δηλαδή είναι τώρα ώρα ευθύνης το Πρόγραμμα του ΚΚΕ, η επαναστατική του στρατηγική να γίνουν κτήμα ενός διευρυμένου περίγυρου που έκανε τα τελευταία χρόνια το βήμα να αμφισβητήσει την κυρίαρχη πολιτική ή σταθεροποιήθηκε στο πλευρό μας μετά από χρόνια πείρας και αγώνων.

Η επαναστατική μας θεωρία και η μελέτη της Ιστορίας του ΚΚΕ και του ΔΚΚ επιβεβαιώνουν ότι σήμερα η πορεία της ταξικής πάλης εξαρτάται κύρια από την εξέλιξη των ανταγωνισμών και του πολέμου μπροστά σε νέα καπιταλιστική οικονομική κρίση. Αυτούς τους υλικούς όρους έχει στο νου του ο αντίπαλος, με βάση αυτούς και το Κόμμα επικαιροποιεί τις θέσεις του, την οργανωτική του κατάσταση, ετοιμότητα και διάταξη, εξελίσσει τη στρατηγική του. Αρα, με ορατά τα σημάδια νέας κρίσης στο δικό μας έδαφος, το ευρωπαϊκό, και το ενδεχόμενο αυτή να προκαλέσει ντόμινο συγκρούσεων με πιθανή τη γενίκευση του πολέμου, το ερώτημα για το κομματικό δυναμικό είναι πόσο έτοιμοι είμαστε ιδεολογικά και οργανωτικά να καθοδηγήσουμε άμεσα την εργατική τάξη να εκπληρώσει τον ιστορικό της ρόλο σε περίπτωση επαναστατικής κατάστασης. Το «άμεσα» δεν μπορεί να καθοριστεί βέβαια χρονικά, η μελέτη όμως της Ιστορίας του προηγούμενου αιώνα δείχνει ότι ο τροχός της κοινωνίας μπορεί να γυρίσει απότομα κάτω από την επίδραση - εκτός των αντικειμενικών συνθηκών - και του λαϊκού παράγοντα, της πάλης της εργατικής τάξης και της πρωτοπορίας της.

Είναι σημαντικό να αξιοποιήσουμε και να διευρύνουμε ό,τι κατακτήσαμε τα τελευταία χρόνια, την άνοδο του κύρους του ΚΚΕ, την επιβεβαίωση των προβλέψεων και των θέσεών του για τα μεγάλα λαϊκά προβλήματα και τον πόλεμο, με επίκεντρο τη δραστηριότητα της ΚΟΒ. Με διακριτά τα βήματα και παρά τις όποιες αδυναμίες παραμένουν στις Τομεακές Επιτροπές, για τη δουλειά των οποίων συζητήσαμε αναλυτικά στο 21ο Συνέδριο και πήραμε μέτρα, τα καθοδηγητικά όργανα οφείλουν να καθοδηγήσουν κάθε Οργάνωση, κλαδική και εδαφική, με στόχο να απλωθεί η διαφωτιστική δουλειά με το Πρόγραμμα σε δεκάδες χιλιάδες που συσπειρώσαμε σε αντικαπιταλιστική γραμμή, που είδαν έμπρακτα τι θα πει «ο λαός σώζει τον λαό», απέκτησαν θετική πείρα από τη συμμετοχή σε νικηφόρους αγώνες και κινητοποιήσεις με κατακτήσεις (φυσικές καταστροφές, πλειστηριασμοί, αυξήσεις και ΣΣΕ σε κλάδους). Ορος λοιπόν για την ισχυροποίηση του Κόμματος, η κάθε ΚΟΒ, ως κύτταρό του, να μπολιάσει τη στρατηγική μας στον χώρο ευθύνης της με διάταξη και χρέωση κομματικών ομάδων και επιτελείων.

Είναι ακόμα ζητούμενο πόσο επιθετικά ανοίγουμε τη συζήτηση και την οργανωτική προετοιμασία για τις κρίσιμες στιγμές της ταξικής πάλης, ξεπερνώντας ζητήματα «συνδικαλιστικοποίησης» της επιρροής μας, άμυνας στην ιδεολογική γραμμή του αντιπάλου, υποταγής στους συσχετισμούς, στην αναποτελεσματικότητα των αγώνων που καλλιεργεί το σύστημα. Πόσο δηλαδή φτάνει η κουβέντα στον επαναστατικό χαρακτήρα του ΚΚΕ, την ένοπλη πάλη, την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην Ελλάδα του σήμερα. Αν συζητάμε για παράδειγμα εξετάζοντας τη δράση μας στο εργατικό κίνημα και την οικοδόμηση στους στρατηγικούς κλάδους της οικονομίας όχι μηχανιστικά αλλά με γνώμονα την επανάσταση και την επόμενη μέρα, ότι δηλαδή είναι κρίσιμο να έχουμε «ποδάρια» σ' αυτούς τους χώρους για να βάλουμε φρένο στην αντεπαναστατική δράση και βέβαια εργαζόμενους και επιστήμονες που θα βάλουν μπρος στην κεντρικά σχεδιασμένη παραγωγή του σοσιαλιστικού κράτους.

Σε σχέση με το κράτος και τον χαρακτήρα του δίνεται μια σκληρή ιδεολογικοπολιτική μάχη. Από τις μεγάλες αλλαγές στη Δικαιοσύνη και την Παιδεία έως τα αντεργατικά μέτρα που διαμορφώνουν έναν σύγχρονο μεσαίωνα για τις ανάγκες της πολεμικής οικονομίας, ο αντίπαλος συντονισμένα χρησιμοποιεί τη λέξη κράτος σαν να μην είναι κάτι ενιαίο και ταξικό. Ιδιαίτερα η σοσιαλδημοκρατία με όλα τα παρακλάδια της και το σύνολο του οπορτουνιστικού χώρου μιλάνε για «κυβέρνηση», «πρωθυπουργό» όταν αναφέρονται στα μεγάλα λαϊκά προβλήματα, προσπαθώντας να μην ανοίξει η συζήτηση γύρω από τον ρόλο του αστικού κράτους ως βασικού οργάνου άσκησης της εκμετάλλευσης και της εξουσίας του κεφαλαίου. Στην περίπτωση της σύγκρουσης ΝΑΤΟ - Ρωσίας στο έδαφος της Ουκρανίας, οι δυνάμεις μας έδωσαν σκληρή ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση σε σωματεία, συλλόγους και φορείς με τη γραμμή υπεράσπισης του ενός ή του άλλου ιμπεριαλιστικού μπλοκ, ανοίγοντας την κουβέντα στην ουσία, στο τι κράτος είχε η ΕΣΣΔ σε αντιπαράθεση με τη σημερινή καπιταλιστική Ρωσία. Το ίδιο και για τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη, όπου η συζήτηση για το κράτος βοηθά να απογυμνώνεται η ΕΕ, οι μηχανισμοί και οι κυβερνήσεις της, αλλά και να αναδεικνύεται η σημασία της δράσης κομμουνιστών και πρωτοπόρων αγωνιστών και στο εσωτερικό της επιτιθέμενης χώρας, ενάντια στην αστική τους τάξη και στο κράτος της.

Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία σήμερα, που η ντόπια σοσιαλδημοκρατία προσπαθεί να ορθοποδήσει και να κάνει το εργατικό κίνημα ουρά των αλλαγών στο αστικό πολιτικό σύστημα, που φουντώνει η συζήτηση για «κοινωνικό κράτος» και κρατικοποιήσεις. Επιπλέον, όταν η πολεμική οικονομία «ανεβάσει κι άλλο στροφές» και χειροτερεύσουν απότομα οι όροι ζωής για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, η πίεση για άμεση λύση θα δυναμώσει. Η δουλειά σήμερα, σε μη επαναστατικές συνθήκες με το Πρόγραμμα και η ευθεία σύγκρουση με τη στρατηγική του κεφαλαίου στο κίνημα εξασφαλίζουν ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες που βροντοφώναξαν «τα κέρδη τους - οι ζωές μας» δεν θα κιοτέψουν, ούτε θα πουν «καλό είναι το κέρδος, αρκεί να πάρουμε κι εμείς κάτι από αυτό», αλλά θα κατανοήσουν τους νόμους που κινούν το σύστημα του κέρδους, την καπιταλιστική εκμετάλλευση, και θα αφομοιώσουν τους όρους για το τσάκισμά της. Με το βλέμμα στραμμένο λοιπόν στους «σεισμούς που μέλλονται για να ρθουν» ανεβάζουμε τον πήχη της παρέμβασης του Κόμματος με όπλο τις αποφάσεις του Συνεδρίου μας, περήφανοι για την υπερεκατοντάχρονη Ιστορία του.

Οι Θέσεις της ΚΕ αναδεικνύουν το καίριο ζήτημα της ετοιμότητας της επαναστατικής οργάνωσής μας σε συνθήκες όξυνσης των ανταγωνισμών, με ορατό το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου. Τη στιγμή που τα αστικά κράτη επιθεωρούν τις δυνάμεις τους, το ίδιο οφείλει να κάνει και η πρωτοπορία της εργατικής τάξης σε κάθε χώρα.

Θεωρώ ότι ως ΚΚ έχουμε συμβάλει σε έναν βαθμό στο να βαθαίνει η αμφισβήτηση ενός κόσμου απέναντι στους αστικούς θεσμούς. Είμαστε όμως έτοιμοι για το επόμενο επίπεδο κλιμάκωσης; Πώς προετοιμάζουμε κόσμο για την επανάσταση; Νομίζω πως τα κρίσιμα αυτά ερωτήματα συνδέονται με την κομματική οικοδόμηση, που αποτελεί πολυπαραγοντικό ζήτημα, όπως σωστά αναφέρεται στο κείμενο των Θέσεων.

Φυσικά, η οικοδόμηση σχετίζεται όχι μόνο με τον αριθμό στρατολογιών που γίνονται σ' έναν χώρο ευθύνης ή τις οργανωμένες δυνάμεις εκεί, αλλά και με την ανάπτυξη αγώνων, το πόσο αντικαπιταλιστικό είναι το περιεχόμενό τους κ.λπ. Ακόμα αντανακλάται στη συγκρότηση και λειτουργία της αντίστοιχης ΚΟΒ (διακίνηση «Ριζοσπάστη», περιεχόμενο και σταθερότητα συνεδριάσεων κ.λπ.). Συνδετικό κρίκο όλων αποτελεί η μαζική δουλειά με το Πρόγραμμα και το Καταστατικό του Κόμματος.

Αυτή η μαζική δουλειά με το Πρόγραμμα και το Καταστατικό συνδέεται απλά με την έντυπη μορφή διακίνησης αυτών των τόσο σημαντικών ντοκουμέντων της Οργάνωσής μας ή είναι κάτι παραπάνω; Σίγουρα αποτελεί δείκτη και η διακίνησή τους, ωστόσο κατά τη γνώμη μου έχει μεγαλύτερη σημασία η ολόπλευρη αξιοποίησή τους. Ακόμη, ζητήματα που αφορούν το περιεχόμενο της δουλειάς κάθε ΚΟΒ γίνονται η κατάλληλη αφορμή για να ξεδιπλωθούν πτυχές της προγραμματικής μας αντίληψης.

Πιο συγκεκριμένα, στους χώρους Εκπαίδευσης υπάρχουν δυνατότητες προβολής της θέσης μας για τη σοσιαλιστική κοινωνία. Πρώτα και κύρια η πρότασή μας για ένα ενιαίο σύστημα Εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων (Προσχολική, Ενιαίο Δωδεκάχρονο, Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση), σε συνδυασμό με το κατάλληλο και αντίστοιχο περιεχόμενο σπουδών. Να βοηθήσουμε να γίνει κατανοητό πώς θέλουμε να εκπαιδεύεται ο άνθρωπος στη νέα κοινωνία που θέλουμε να οικοδομήσουμε. Αλλά μαζί με αυτό, να αξιοποιήσουμε και άλλες πλευρές του Προγράμματός μας. Για παράδειγμα, σε έναν χώρο όπου πλειοψηφούν γυναίκες εργαζόμενες είναι πάντα επίκαιρα τα ζητήματα που αφορούν την αντιφατική σχέση μητρότητας - εργασίας μέσα στον καπιταλισμό, αλλά κυριότερη είναι η συζήτηση γύρω από την επίλυση αυτής με απλά παραδείγματα (ακόμα και από την πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης), που γειώνουν καλύτερα τις υπαρκτές δυνατότητες της εποχής μας με την πραγματικότητα που ζουν. Ολα αυτά μπορούν να διαμορφώσουν αντιλήψεις σε συναδέλφους, γονείς κ.λπ., αλλά και να δώσουν έμπνευση σε κατάλληλα προσαρμοσμένα αιτήματα για το κίνημα.

Την ίδια στιγμή, εξίσου σημαντική είναι η συζήτηση με τους μαθητές κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος. Στην προσπάθεια αυτή, εδώ χρειάζεται να αφιερωθεί χρόνος για τον τρόπο με τον οποίο θα αξιοποιηθεί η διαλεκτικοϋλιστική μέθοδος στην παρουσίαση ενός μαθήματος με όρους παρέμβασης. Να αναδεικνύεται η αλληλοσύνδεση με όλα τα μαθήματα μέσα από τις διάφορες μορφές και βαθμίδες κίνησης της ύλης, και όλα να κατανοούνται ως διαφορετικές πτυχές της ίδιας αντικειμενικής πραγματικότητας. Τελικά, ακόμα και μέσα στο αστικό σχολείο, με τους περιορισμούς και την αποσπασματικότητά του, να δημιουργούμε κλίμα αγάπης για τη γνώση σε όσο πιο πολλούς γίνεται, αξιοποιώντας τη δική μας μεθοδολογία.

Αντίστοιχη δουλειά με την προγραμματική μας αντίληψη για την Εκπαίδευση χρειάζεται να κάνουμε και στους χώρους της ιδιωτικής Εκπαίδευσης. Εκεί, αυτό που καθορίζει άμεσα την ύπαρξη και ανάπτυξη ιδιωτικών επιχειρήσεων (ιδιωτικά σχολεία, κολέγια, ιδιωτικά ΙΕΚ, φροντιστήρια κ.λπ.), άρα και των όρων εργασίας των εκπαιδευτικών, είναι σίγουρα η κερδοφορία τους. Οπότε έχει μεγάλη σημασία η ανάδειξη των ζητημάτων εκμετάλλευσης των εκπαιδευτικών (εργάσιμος χρόνος, «ευελιξία», εντατικοποίηση κ.λπ.) σε σχέση με την κερδοφορία των ιδιωτικών επιχειρήσεων - ομίλων, ώστε μέσα από αυτήν τη σχέση να κατανοείται η εκμετάλλευση και να διαμορφώνονται ανάλογα οι διεκδικήσεις (π.χ. όροι διαμόρφωσης και υπογραφής ΣΣΕ), αλλά και να διαμορφώνονται όροι «τάξης απέναντι σε τάξη», όπως μπαίνει στις Θέσεις. Ταυτόχρονα, μπορούμε να προβάλλουμε το «δάσος» των εξελίξεων στην πολεμική οικονομία, με τις επενδύσεις που γίνονται στους χώρους αυτούς (κύρια από ευρωπαϊκά και αμερικανικά κολέγια σε αυτήν τη φάση), εκφράζοντας το βάθεμα της πρόσδεσης στο ευρωΝΑΤΟικό μπλοκ. Να συμβάλουμε έτσι ώστε να διαμορφώνεται μια πιο συνολική αντίληψη της κατάστασης και μέσα από αυτό να προβάλουμε την πρότασή μας για την Εκπαίδευση, ώστε να δίνεται προοπτική στον αγώνα και τις διεκδικήσεις και σε αυτούς τους χώρους.

Πλευρά της οικοδόμησης δεν είναι όμως μόνο το τι κάνουμε με το Πρόγραμμα, αλλά και το πώς εκπαιδεύουμε κόσμο με το Καταστατικό. Οι οργανωτικές αρχές λειτουργίας είναι σημαντικές για το δικό μας δυναμικό και αφομοιώνονται όσο εξασφαλίζεται η σταθερότητα των ΚΟΒ σε όλα τα επίπεδα. Είναι εξίσου σημαντικό να συζητάμε με κόσμο στη βάση αυτών ώστε να αποκτούν αντίληψη για τον τρόπο λειτουργίας του Κόμματός μας, για τη συλλογικότητα μέσα στην οποία μπορεί να «ανθίσει» και η ατομική προσφορά και πρωτοβουλία.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διαδίδουμε και το πώς θα λειτουργεί η κοινωνία για την οποία παλεύουμε. Να βοηθάμε να κατανοούν από τώρα ότι είναι μέλη μιας συλλογικότητας. Το γεγονός ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον συνεπάγεται ότι ζει, εκπαιδεύεται, εργάζεται μέσα σε ένα σύνολο, αλλά αντίστοιχα θέλουμε να ελέγχει και να αποφασίζει για όλα τα προηγούμενα, εκφράζοντας τη γνώμη του και υλοποιώντας τις αποφάσεις που θα παρθούν ως σύνολο.

Πρώτος σταθμός για όλα αυτά είναι η σταθερότητα στη λειτουργία της ΚΟΒ, όπως προανέφερα, αλλά και ο σχεδιασμός της. Στο τελευταίο αυτό κομμάτι τα παραπάνω όργανα πρέπει να βοηθήσουν ώστε να διαμορφώνεται το σχέδιο από την ΚΟΒ χωρίς να αυτονομείται από το κεντρικό σχέδιο, αλλά και χωρίς να λύνεται συνεχώς κεντρικά.

Τελικά, η προετοιμασία κόσμου για την επανάσταση δεν αφορά μόνο τη συζήτηση για την ανατροπή, αλλά κυρίως την προοπτική αυτής. Στην εποχή του ιμπεριαλισμού, όπου οι αστικές τάξεις προσπαθούν να στρατεύσουν τους λαούς κάτω από ξένη σημαία σε γενίκευση των ιμπεριαλιστικών πολέμων που διεξάγονται, το όραμα του σοσιαλισμού είναι επίκαιρο και αναγκαίο όσο ποτέ.