Copyright 2020 The Associated

Χαρακτηριστικά, μιλώντας χθες στον ραδιοφωνικό σταθμό «ΣΚΑΪ» ο Κυρ. Μητσοτάκης υπερασπίστηκε την πρόταση που διατύπωσε την προηγούμενη Πέμπτη στη Βουλή για διάσκεψη σε επίπεδο Ανατ. Μεσογείου, ενώ καθησύχασε ντόπια κεφάλαια για την κατάληξη ενός τέτοιου ιμπεριαλιστικού παζαριού, που γίνεται υπό την εποπτεία των ΗΠΑ και με βάση τους συσχετισμούς δυνάμεων και την αναβαθμισμένη Τουρκία: «Ακριβώς επειδή η εικόνα της χώρας είναι ισχυρή, δεν φοβόμαστε να καθίσουμε στο τραπέζι με τις υπόλοιπες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, υπό κάποιες όμως προϋποθέσεις (...) Η μία είναι η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας και η δεύτερη είναι ότι το απαραίτητο πλαίσιο για να οδηγηθούμε τελικά σε μια τέτοια πολυμερή - η οποία χρειάζεται μεγάλη προετοιμασία, δουλειά από το υπουργείο Εξωτερικών, συναντήσεις ενδεχομένως των υπουργών Εξωτερικών σε πρώτο στάδιο, πριν φτάσουμε σε αυτό το σημείο - είναι ο απαραίτητος σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και ειδικά στο Δίκαιο της Θάλασσας» - το οποίο βέβαια επικαλείται και η τουρκική αστική τάξη, και κόβεται και ράβεται καταπώς συμφέρει κάθε φορά τους σχεδιασμούς του κεφαλαίου.

Θυμίζουμε ότι και η Τουρκία από τη μεριά της - όλη την τελευταία πενταετία τουλάχιστον - έχει φέρει επανειλημμένα πρόταση για σύγκληση «Διεθνούς Διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο», με τη συμμετοχή μάλιστα όχι μόνο των παράκτιων χωρών αλλά και όσων «έχουν συμφέροντα στην περιοχή», προτείνοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία «ενεργειακής πλατφόρμας στη Μεσόγειο».

Αντίστοιχα σχήματα αμερικανικής κοπής με επίκεντρο τις μοιρασιές στην Ενέργεια έχουν στηθεί ήδη από το 2019, όπως το «East Med Gas Forum» («Φόρουμ για το φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο») με έδρα το Κάιρο, ο πρώτος διακυβερνητικός ενεργειακός οργανισμός της περιοχής που διαμορφώθηκε με «χορηγίες» των ΗΠΑ, σχήμα που «αναβαθμίστηκε» μετά και το 1ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας - Αιγύπτου τον περασμένο Μάη, λίγο πριν την αποκατάσταση των σχέσεων Αιγύπτου - Τουρκίας.

Σημειωτέον, ο Μητσοτάκης απέφυγε να σχολιάσει το άρθρο Τσίπρα για το ίδιο θέμα (βλ. σχετικό ρεπορτάζ σε διπλανή στήλη), ενώ κατόπιν αναχώρησε για τις Βρυξέλλες ώστε να συμμετάσχει στην ιστορικά πρώτη Διάσκεψη Κορυφής ΕΕ - Αιγύπτου (με τη συμμετοχή του Προέδρου της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Σίσι), με τους Ευρωενωσιακούς να αναγνωρίζουν τη βορειοαφρικανική χώρα ως «βασικό στρατηγικό εταίρο, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και του σημαντικού σταθεροποιητικού ρόλου που διαδραματίζει στην περιοχή της Μέσης Ανατολής».

Υπενθυμίζεται πως οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Αιγύπτου έχουν υπογράψει συμφωνία μερικής διευθέτησης για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ στην Ανατ. Μεσόγειο. Η συμφωνία αυτή αναγνωρίζει μειωμένη επήρεια για την Ελλάδα ακόμα και νοτιοανατολικά του μεγαλύτερου ελληνικού νησιού, της Κρήτης, και «γκριζάρει» όλη την περιοχή από ανατολικά της Ρόδου μέχρι το Καστελόριζο, κλείνοντας το μάτι στην Αγκυρα και δημιουργώντας επικίνδυνο προηγούμενο, όπως αποδεικνύουν όλες οι εξελίξεις.

Ολα αυτά με την - μπροστά και πίσω από τις κουρτίνες - «υψηλή εποπτεία» των ΗΠΑ, οι οποίες θέλουν να διασφαλίσουν τη ΝΑΤΟική «συνοχή» στην περιοχή, απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, και τα «ζωτικά συμφέροντα» των ενεργειακών τους ομίλων: Οπως έγραφε πριν λίγες μέρες η «Καθημερινή», «για την Ουάσιγκτον το ζήτημα έχει σημαντική οικονομική διάσταση, καθώς εταιρείες όπως η "Chevron" και η "ExxonMobil" επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην περιοχή» και «η πιθανότητα επίλυσης ή εξομάλυνσης μιας γεωπολιτικής εκκρεμότητας (...) δημιουργεί και ευκαιρία προσπορισμού οικονομικών οφελών για τις αμερικανικές εταιρείες».

Εξ ου και η κινητικότητα του συμπέθερου του Τραμπ, Μ. Μπούλος, ο οποίος τις τελευταίες βδομάδες έχει συναντηθεί με όλους τους παράγοντες στην περιοχή, όπως και με τον Κυρ. Μητσοτάκη στις 27/9 στη Νέα Υόρκη, σε μια συνάντηση όπου συμμετείχαν ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης και η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου. Ο Μπούλος, ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία Τ. Μπάρακ και η - αναμενόμενη στην Αθήνα τις επόμενες μέρες - νέα πρέσβειρα Κίμπερλι Γκιλφόιλ αναμένεται να «δουλέψουν» το σχέδιο της διευθέτησης σε στενή «συνεργασία» με τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας.

Να σημειωθεί ότι της πρότασης Μητσοτάκη είχε προηγηθεί εκείνη του Μπάρακ για Σύνοδο των χωρών της Ανατ. Μεσογείου με αντικείμενο τη μοιρασιά του ενεργειακού πλούτου της περιοχής (και μάλιστα χωρίς την παρουσία της Κύπρου), όπως είχε γραφτεί στον Τύπο. Επιπλέον, στις 6 και 7 Νοέμβρη η κυβέρνηση φιλοξενεί τη συνεδρίαση των υπουργών της «Σύμπραξης για τη Διατλαντική Συνεργασία στην Ενέργεια» (P-TEC), με τη συμμετοχή του Αμερικανού υπουργού Ενέργειας Κρις Ράιτ, εκπροσώπων 20 κυβερνήσεων και άνω των 400 αξιωματούχων ενεργειακών εταιρειών.

Να καταγραφούν και όσα είπαν χθες η Ντ. Μπακογιάννη και ο Ευ. Βενιζέλος, σε εκδήλωση στην Πάτρα με θέμα τις «Γεωπολιτικές Εξελίξεις Ελληνικού Ενδιαφέροντος».

Η Μπακογιάννη, αφού πρώτα ζήτησε για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής «συναίνεση από τα τρία κόμματα που κυβέρνησαν αυτήν τη χώρα», χαρακτήρισε «μεγάλη αλλαγή για Τούρκο υπουργό Εξωτερικών» τις πρόσφατες δηλώσεις Φιντάν «να τα βρουν» οι δύο πλευρές στα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο, αποδίδοντάς τες στην πρεμούρα της τουρκικής αστικής τάξης να μπει στο «SAFE» και να κάνει μπίζνες με ευρωενωσιακά κονδύλια. Είπε ακόμα ότι η στάση της Αγκυρας τής θυμίζει την εποχή Ελσίνκι, 20 χρόνια πριν (η Συμφωνία αυτή βέβαια έκανε λόγο για «εκκρεμείς συνοριακές διαφορές και άλλα συναφή ζητήματα» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και άνοιξε πόρτα στο γκριζάρισμα του Αιγαίου).

Για τη δε «πρωτοβουλία 5x5» επέμεινε ότι «είναι στη σωστή κατεύθυνση», «μια συζήτηση που έπρεπε να ανοίξει και άνοιξε». Και έκανε πρόταση συμπληρωματικά να κληθούν σε ένα «τραπέζι διαλόγου με πρακτικά» όλοι οι πρώην πρωθυπουργοί της χώρας (Καραμανλής, Σαμαράς, Τσίπρας, Παπανδρέου) συν ο Ευ. Βενιζέλος (ως αντιπρόεδρος της συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ) και ο νυν πρωθυπουργός Μητσοτάκης, ώστε να καταγραφούν απόψεις, προτάσεις και συγκλίσεις.

Ο Βενιζέλος από την πλευρά του έβαλε θέμα ότι δεν υπάρχει «καλλιεργημένο και θεμελιωμένο εσωτερικό μέτωπο» συναίνεσης, «αν και τα κόμματα που κυβέρνησαν, κυβέρνησαν με ενιαία στρατηγική και ελάχιστες παρεκκλίσεις», με βάση και το πλαίσιο που έστησε από τη δεκαετία του '70 ο Κων. Καραμανλής όπως είπε. «Πρέπει να συνεννοηθούμε», πρόσθεσε, ενώ επιβεβαίωσε ότι συζητούσαν «εκδοχές μερικής επέκτασης» των χωρικών υδάτων επί 57 γύρους διερευνητικών επαφών από το 2003 μέχρι το 2013.

Σε αυτό το μοτίβο, σήμερα Πέμπτη διεξάγεται στη Σμύρνη άλλη μια συνάντηση αντιπροσωπειών Ελλάδας και Τουρκίας για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Των αντιπροσωπειών ηγούνται ο πρέσβης Θ. Λαλάκος και ο υφυπουργός Εξωτερικών Μεχμέτ Κεμάλ Μποζάι αντίστοιχα, ενώ συμμετέχουν ανώτεροι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών. Η προηγούμενη συνάντηση για ΜΟΕ έγινε στις 28 Απρίλη στη Θεσσαλονίκη.

Να καταγραφεί ακόμα ότι στην προσπάθεια να υπάρχουν κάποιοι «δίαυλοι» πραγματοποιήθηκε συνάντηση της υφυπουργού Εξωτερικών Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου με τον Ρώσο ομόλογό της, Σεργκέι Ριαμπκόφ, τον Σεπτέμβρη στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Τα «Νέα» γράφουν σχετικά ότι η Αθήνα επιχειρεί «μερική αποκατάσταση του ψυχρού κλίματος που επικρατεί τα τελευταία τρία χρόνια με τη Μόσχα», «προκειμένου να μεταφέρονται στο Κρεμλίνο αποτελεσματικά οι ελληνικές θέσεις».

Στο μεταξύ, χθες κατατέθηκε ξανά στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας νομοσχέδιο για την παράταση της άρσης του αμερικανικού εμπάργκο όπλων στην Κύπρο, όχι μόνο για έναν χρόνο αλλά για πέντε.

Θυμίζουμε ότι αντίστοιχη πρόταση είχε κατατεθεί και τον Ιούλη, στο Κογκρέσο, και τότε με υποστήριξη τόσο από τους Δημοκρατικούς όσο και από τους Ρεπουμπλικάνους.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το νομοσχέδιο προβλέπει την τροποποίηση περιορισμών και εξαιρέσεων που αφορούν την εξαγωγή αμυντικού υλικού, καθώς και των προϋποθέσεων που διέπουν την παροχή και τις πωλήσεις στρατιωτικού εξοπλισμού στην Κύπρο.

Την ίδια στιγμή στον αμερικανικό Τύπο αυξάνονται και δημοσιεύματα για πιθανά ανταλλάγματα που οι ΗΠΑ μπορεί να προσφέρουν στην Τουρκία για να αλλάξει η παρουσία στρατευμάτων της στο νησί. Για παράδειγμα ο «Washington Examiner» φιλοξένησε ανάλυση με τίτλο «Είναι καιρός ο Τραμπ να προσπαθήσει να λύσει το Κυπριακό;», όπου μεταξύ άλλων υποστηρίζεται ότι «κάθε Πρόεδρος των ΗΠΑ από τον Τζίμι Κάρτερ και μετά έχει αγνοήσει σε μεγάλο βαθμό την Κύπρο» και η εκλογή Ερχιουρμάν στα Κατεχόμενα συνδέεται με «μια σπάνια στιγμή αισιοδοξίας στο νησί».