«Η κατάσταση στις αθλητικές ομοσπονδίες και στα σωματεία και η πολιτική των κυβερνήσεων απέναντι στο δικαίωμα στον αθλητισμό» ήταν το θέμα που αναλύθηκε στην πρώτη ενότητα της ημερίδας του ΚΣ της ΚΝΕ για τον Αθλητισμό.

Την εισήγηση στην πρώτη ενότητα έκανε ο Πέτρος Κρίκης, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Προπονητών Πάλης, μέλος του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της ΚΕ του ΚΚΕ.

«Ο Αθλητισμός στο αθλητικό σωματείο» - είπε - «βρίσκεται σε μια περίοδο όπου έχουν αρχίσει να αντανακλούν στη λειτουργία των αθλητικών συλλόγων και ομοσπονδιών οι αλλαγές που προώθησε τα τελευταία 5 χρόνια η κυβέρνηση της ΝΔ. Οι ψηφισμένοι νόμοι και τροπολογίες που πέρασαν ως νόμος Αυγενάκη, σε συνέχεια των προηγούμενων της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ (Βασιλειάδης), όπως και οι πρόσφατες αλλαγές του υπουργού Βρούτση, έχουν οδηγήσει στη μαζική συρρίκνωση του μεγέθους των αθλητικών συλλόγων. Και εδώ αξίζει μια αναφορά στο πρόγραμμα "Couros".

Η συγκεκριμένη μελέτη της ΓΓΑ, που πρόσφατα παρουσίασε ο υφυπουργός Αθλητισμού, στοχεύει στη διαμόρφωση κατάλληλου περιβάλλοντος για την αξιοποίηση του αθλητικού εποικοδομήματος ως εργαλείου καπιταλιστικής ανάπτυξης σ' αυτόν τον τομέα.

Η ψηφιακή καταγραφή της αθλητικής δύναμης κάθε ομοσπονδίας και των αθλητικών εγκαταστάσεων αποτυπώνει τη "γύμνια" του ελληνικού αθλητισμού, και σίγουρα δεν αποτυπώνει την ολοκληρωμένη εικόνα ειδικά για τις υποδομές, οι οποίες είναι αρκετά γερασμένες και σε αρκετές περιπτώσεις ακατάλληλες, βλέπε το λουκέτο που μπήκε πριν χρόνια σε Σέρρες, Λάρισα, ΟΑΚΑ κ.λπ.». Αναφέρθηκε επίσης στην τακτική παραχώρησης αθλητικών υποδομών σε ΠΑΕ και ΚΑΕ, που τα τελευταία χρόνια έχουν ξεσπιτώσει μεγάλες και ιστορικές αθλητικές ομοσπονδίες.

Επεσήμανε δε ανησυχητικά στοιχεία της μελέτης που δείχνουν το πολύ χαμηλό επίπεδο ενασχόλησης του γενικού πληθυσμού με τον Αθλητισμό: Μόλις το 4% συμμετέχει ενεργά (δηλαδή τρεις φορές την εβδομάδα), ενώ στη νεολαία μόνο το 1/4 έχει πρόσβαση στον οργανωμένο αθλητισμό μέσα από τα αθλητικά σωματεία, δηλαδή το 23,2% των παιδιών και εφήβων, τη στιγμή που οι επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι σε αυτές τις ηλικίες θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον 4 φορές την εβδομάδα από μέτρια μέχρι έντονη αθλητική δραστηριότητα για τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα.

«Μέσα λοιπόν σ' αυτό το διαμορφωμένο περιβάλλον των τελευταίων ετών, από τις αντιλαϊκές πολιτικές όλων των κυβερνήσεων, ιδιαίτερα τα μικρά σωματεία της γειτονιάς βρίσκονται όλο και πιο κοντά στο χείλος της διάλυσης ή της συγχώνευσης», συνέχισε ο Π. Κρίκης, για να προσθέσει:

«Στην ουσία δεν έχουμε οργανωμένη ανάπτυξη και καλλιέργεια του αθλητικού ταλέντου με βάση την κλίση του κάθε παιδιού και αθλούμενου, αλλά τη συντήρηση ενός αθλητικού δυναμικού στα αθλητικά σωματεία, απλώς για να μπορούν να επιβιώνουν οικονομικά. Και αυτό, όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, επιδρά σημαντικά στην ανάδειξη ταλαντούχων αθλητών και στη βελτίωση του επιπέδου του κάθε αθλήματος».

Αναφέρθηκε ακόμα στην κατάσταση στις διοικήσεις των αθλητικών ομοσπονδιών, που όπως είπε αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου του εμπορευματοποιημένου αθλητισμού στη χώρα μας. «Οι αθλητικές ομοσπονδίες προσπαθούν να κάνουν διαχείριση των λιγοστών - σε σχέση πάντα με τις σύγχρονες ανάγκες - πόρων της ΓΓΑ. Συντάσσουν και διαχειρίζονται τους προϋπολογισμούς με οικονομοτεχνικά μέσα, και πάντα μέσα στα πλαίσια των δημοσιονομικών περιορισμών και στόχων της κυβέρνησης», είπε. Και έθεσε το ερώτημα πώς αξιοποιήθηκαν από τη ΓΓΑ τα στοιχεία που δημοσιεύονται στη συγκεκριμένη μελέτη, όταν οι επιχορηγήσεις προς τις αθλητικές ομοσπονδίες της χώρας παραμένουν καθηλωμένες σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

«Το εργαλείο - "κόφτης" των κρατικών επιχορηγήσεων από την κυβέρνηση έχει όνομα: "ΧΙΛΩΝ"», συνέχισε ο Π. Κρίκης, αναφερόμενος στο σύστημα αξιολόγησης της ΓΓΑ για τον καθορισμό των ετήσιων επιχορηγήσεων των αθλητικών ομοσπονδιών, και στάθηκε αναλυτικά στα κριτήριά του, που οδηγούν σε κατηγοριοποίηση και συνδέονται με την εμπορική αξία των αθλημάτων για την προσέλκυση χορηγών. Ετσι, τόνισε, «με πολύ λίγες εξαιρέσεις η πλειοψηφία των ομοσπονδιών απλώς "κυνηγά την ουρά της", να βγάλει τη χρονιά χωρίς να χρωστά μισθούς υπαλλήλων και ομοσπονδιακών προπονητών, να στείλει σε διεθνείς διοργανώσεις ορισμένους μόνο αθλητές και διαιτητές, και όλοι οι υπόλοιποι ψάχνουν χρηματοδότηση για να συμμετάσχουν ακόμη και με τις Εθνικές ομάδες».

Την εισήγηση του Π. Κρίκη στην πρώτη ενότητα ακολούθησαν παρεμβάσεις.

Πρώτος πήρε τον λόγο ο Στέφανος Ματάκης, τεχνικός διευθυντής του ΣΕΓΑΣ. Στην παρέμβασή του μίλησε για μια επίθεση στον Αθλητισμό η οποία έχει κορυφωθεί ειδικά μετά το 2020, δυσχεραίνοντας όλο και περισσότερο τη θέση και τη δουλειά των ομοσπονδιών και των σωματείων, ενώ αναφέρθηκε ειδικά στο έργο που προσπαθεί να κάνει υπό αντίξοες συνθήκες η Ομοσπονδία του ΣΕΓΑΣ, η οποία δίνει μάχη προκειμένου να μη μετακυλίσει το κόστος σε αθλητές και στις οικογένειές τους. Οπως επεσήμανε χαρακτηριστικά, «είναι ξεκάθαρο ότι σήμερα δεν υπάρχει πολιτεία στο αθλητικό σύστημα». Αναφορά έκανε και σε άλλα σημαντικά θέματα, όπως η έλλειψη αθλητικών εγκαταστάσεων και υλικοτεχνικής υποδομής, το οικονομικό μέρος (κόστος για αθλητές και σωματεία) κ.λπ.

Στη συνέχεια ο Λάμπρος Μαστρόκαλος, μέλος του ΔΣ ερασιτεχνικού ποδοσφαιρικού σωματείου στον Πειραιά, μίλησε για την ανεπάρκεια των γηπέδων που αναγκάζει τις ομάδες να προπονούνται π.χ. μέσα στη νύχτα, ενώ υπάρχουν τόσοι αναξιοποίητοι χώροι. Αναφέρθηκε επίσης στα έξοδα για ένα ερασιτεχνικό σωματείο, που είναι τεράστια και τα πληρώνουν ουσιαστικά οι ίδιοι οι άνθρωποι της ομάδας. Οι ετήσιες επιχορηγήσεις, είπε χαρακτηριστικά, φτάνουν μόλις για την τρίμηνη λειτουργία ενός σωματείου. Ολα αυτά οδηγούν ομάδες να ιδρύονται, να καταθέτουν τα χαρτιά τους και μετά από ένα διάστημα να διαλύονται, όχι γιατί δεν αγαπούν το ποδόσφαιρο αλλά γιατί δεν έχουν τη στήριξη που θα έπρεπε.

Από την πλευρά του ο Χάρης Βουρδουμπάς, δημοτικός σύμβουλος Αθήνας με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», αναφέρθηκε στις αθλητικές υποδομές, που στο 90% ανήκουν στους δήμους, και έφερε απτά παραδείγματα από τον δήμο Αθήνας, όπου π.χ. τα τρία από τα τέσσερα δημοτικά κολυμβητήρια παραμένουν κλειστά με ευθύνη της προηγούμενης και της παρούσας δημοτικής αρχής, τα γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, χάντμπολ δεν επαρκούν και κάποια είναι σε άθλια κατάσταση, ενώ την ίδια ώρα οι δημοτικές αρχές «τα δίνουν όλα για να προχωρήσει το πρότζεκτ της Διπλής Ανάπλασης στο Βοτανικό. Φτιάχνουν έτοιμο γήπεδο σε μια ΠΑΕ, μια ανώνυμη εταιρεία, με 120 εκατομμύρια κρατικό χρήμα, και παράλληλα φτιάχνουν ένα επιχειρηματικό πάρκο για το οποίο τρίβουν τα χέρια τους κατασκευαστικοί και τραπεζικοί όμιλοι, όμιλοι του real estate και άλλα μεγάλα συμφέροντα».

«Εμπορευματοποιημένος Αθλητισμός: Η σκληρή αλήθεια πίσω από τα φώτα των γηπέδων» ήταν το θέμα της δεύτερης ενότητας στην ημερίδα του ΚΣ της ΚΝΕ για τον Αθλητισμό, όπου την εισήγηση έκανε ο Νίκος Ρεμπάπης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Οπως σημείωσε, «το θέμα της εμπορευματοποίησης του Αθλητισμού αποτυπώνεται ακόμα και σε ένα άθροισμα των μπάτζετ των μεγάλων εταιρειών - ομάδων στο ποδόσφαιρο ή στο μπάσκετ. (...) Ωστόσο αυτή η προσέγγιση είναι μόνο ένα στιγμιότυπο από την έκταση της εμπορευματοποίησης και τις πραγματικές, μεγάλες συνέπειες που έχει απέναντι στο δικαίωμα του λαού και της νεολαίας στον Αθλητισμό. Γιατί τελικά το πλέγμα της εμπορευματοποίησης του Αθλητισμού το βρίσκεις παντού:

• Από τον χορό των δισεκατομμυρίων που παίζονται κάθε χρόνο στις μεταγραφές, κυρίως στο ποδόσφαιρο, έως τον χορό των εκατομμυρίων που τζογάρονται στο συμβατικό και στο διαδικτυακό στοίχημα, νόμιμο και παράνομο. Ο τζίρος των εταιρειών στοιχήματος και τυχερών παιχνιδιών άγγιξε το 2024 μόνο στην Ελλάδα τα 15,6 δισ. ευρώ.
• Από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που λυμαίνονται τον Αθλητισμό και χρησιμοποιούν τις ομάδες ως βιτρίνα, έως τις ανύπαρκτες αθλητικές υποδομές για παιδιά και ενήλικες στις γειτονιές.
• Από την καλλιέργεια σάπιων αξιών, όπως του ανταγωνισμού -και όχι της άμιλλας - ακόμα και στα παιδιά που παίζουν ποδόσφαιρο σε μια τοπική ομάδα, έως το καθεστώς φορολογικής ασυλίας και προκλητικών διευκολύνσεων που παρέχει το αστικό κράτος στις ΠΑΕ και στις ΚΑΕ. Ενας εργαζόμενος σίγουρα στερείται τη δυνατότητα να αφήνει χρέη προς το Δημόσιο. Πλέον ακόμα και για 500 ευρώ χρέη μπορεί να δημεύονται περιουσιακά στοιχεία οποιουδήποτε μεροκαματιάρη. Αντίθετα οι ΠΑΕ όχι μόνο μπορούν να αφήνουν απλήρωτα τα χρέη προς το Δημόσιο, αλλά ακόμα απολαμβάνουν μέχρι και διαγραφές χρεών, με στόχο την προστασία και τη συνέχεια του "προϊόντος" τους, δηλαδή του brand μιας μεγάλης, ιστορικής ομάδας.
• Ακόμα και οι κανονισμοί σε μεγάλες διοργανώσεις και αθλήματα παίρνουν πλέον υπόψη παράγοντες όπως οι διαφημίσεις στις τηλεοπτικές μεταδόσεις, για παράδειγμα το "media time-out" στο μπάσκετ. (...)

Αντίστοιχες είναι και οι διεθνείς εξελίξεις.

Η πολιτική της ΕΕ αντιμετωπίζει τον Αθλητισμό ως εμπόρευμα, ως πολυτέλεια για τον σύγχρονο εργαζόμενο άνθρωπο, και αυτήν την πολιτική υπηρέτησαν, εξειδίκευσαν και της έδωσαν νομοθετική ισχύ στη χώρα μας οι ελληνικές κυβερνήσεις, ενώ στην ίδια πολιτική συνηγορούν και οι διοικήσεις σε δήμους και Περιφέρειες στη χώρα.

Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών είναι ο λαός να πληρώνει τα στάδια των μεγάλων ομάδων χωρίς να μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτά. Είναι η Γυμναστική στο σχολείο να μοιάζει με διάλειμμα, αφού οργανωμένες κρατικές υποδομές επαφής των μαθητών με τα αθλήματα στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος, όπου υπάρχουν, αφορούν ελάχιστα αθλήματα, κυρίως το μπάσκετ ή το βόλεϊ».

Συνεχίζοντας μίλησε αναλυτικά για την επέκταση της δράσης των στοιχηματικών εταιρειών και τις ευθύνες όλων των κυβερνήσεων μέχρι τώρα, που τις διευκόλυναν με νόμους, αλλά και στους νόμους της λεγόμενης «οπαδικής βίας», που έρχονται ύστερα από επεισόδια εντός ή εκτός αθλητικών χώρων, με νεκρούς ή με σοβαρά τραυματίες. «Φυσικά η βία δεν κόπασε, απλά πλέον έχει βγει έξω από το γήπεδο και έχει μεταφερθεί σε δρόμους, σε ερασιτεχνικά αθλήματα, σε σημεία συνάντησης αντίπαλων οπαδών. Το γήπεδο άλλωστε είναι η εικόνα, είναι ένα ξεχωριστό εμπόρευμα στα χέρια των μεγάλων ΠΑΕ και ΚΑΕ, και δεν πρέπει η εικόνα να χαλάει...», είπε χαρακτηριστικά, ενώ σχολίασε ότι μετά από κάθε τέτοιο νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της βίας προκύπτει ένα πλέγμα ακόμα πιο αυστηρής επιτήρησης και καταστολής, για να εφαρμοστεί όχι μόνο στα γήπεδα αλλά παντού. «Και, φυσικά, προκύπτει και ότι η αιτία για τη βία παραμένει στο απυρόβλητο, γιατί για να χτυπηθεί απαιτεί σύγκρουση με την αιτία της, που είναι η επιχειρηματική δράση στον Αθλητισμό», τόνισε.

«Τα πρότυπα των εφήβων και η εξαφάνιση της Φυσικής Αγωγής στην εκπαιδευτική διαδικασία» ήταν το θέμα της παρέμβασης του Παναγιώτη Μηλιώτη, PhD εργοφυσιολόγου, μέλους του ΔΣ του Πανελλήνιου Συλλόγου Επαγγελματιών Αθλητισμού και Ασκησης. Μίλησε για το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας και παρουσίασε στοιχεία (πανευρωπαϊκά στις ηλικίες 7-9 ετών μόλις το 37% αθλείται ή έχει σχέση με τον αθλητισμό, ενώ στη χώρα μας μόλις το 14% - 20% των παιδιών καλύπτει την ανάγκη άθλησης των 60 λεπτών την ημέρα). Αναφέρθηκε στις συστάσεις των διεθνών οργανισμών για την αναγκαία φυσική άσκηση παιδιών και εφήβων κάθε μέρα, επισημαίνοντας όμως ότι τα παιδιά περνούν τελικά περισσότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες τους, ενώ ακόμα και παιδιά που ασχολούνται με τον αθλητισμό φτάνουν να τζογάρουν για αγώνες ποδοσφαίρου αντί να τους παρακολουθούν. Αντίδοτο στη σημερινή πραγματικότητα - τόνισε - θα μπορούσε να είναι ο ρόλος του σχολείου, ωστόσο τα κενά εκπαιδευτικών κάθε χρόνο στη Φυσική Αγωγή είναι 1.300 και οι κενές οργανικές θέσεις παραμένουν πάνω από 500, κάθε χρόνο δε το κράτος εξαγγέλλει την αύξηση των ωρών Γυμναστικής στο σχολείο αλλά αυτό δεν γίνεται.