Steven Knap

Η παρουσία άγνωστων drones στα αεροδρόμια του Οσλο και της Κοπεγχάγης πρόσθεσε έναν ακόμα κρίκο στο μπαράζ επεισοδίων με drones, αεροσκάφη, καταγγελλόμενες παραβιάσεις και αναχαιτίσεις

Η ΕΕ και οι κυβερνήσεις Δανίας και Νορβηγίας «έδειξαν» προς τη Ρωσία, παρότι δεν επικαλέστηκαν στοιχεία, ενώ η Μόσχα αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή της.

Τέτοια περιστατικά αναχαιτίσεων και παραβιάσεων μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας συμβαίνουν συχνά, ιδιαίτερα στη Βαλτική Θάλασσα, και μπορούν να αξιοποιηθούν ανά πάσα στιγμή ως αφορμή - ή να αποτελέσουν αντικειμενικά τη «φιτιλιά» - για κλιμάκωση της σύγκρουσης και γενίκευσή της.

Χθες το ΝΑΤΟ συνεδρίασε βάσει του Αρθρου 4, για δεύτερη φορά μέσα σε δυο βδομάδες, μετά από σχετικά αιτήματα της Πολωνίας και της Εσθονίας, και δεσμεύτηκε για «ισχυρή» και «αποφασιστική» απάντηση στις παραβιάσεις του εναέριου χώρου των μελών του από ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη, ενώ δήλωσε ότι θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα, στρατιωτικά και μη.

Το ΝΑΤΟ «καταδικάζει έντονα» την «επικίνδυνη» παραβίαση του εσθονικού εναέριου χώρου από τη Ρωσία την περασμένη βδομάδα, ανακοίνωσε χθες μετά τη συνεδρίαση σε επίπεδο πρέσβεων.

Η δήλωση ανέφερε ότι η εισβολή ήταν «μέρος ενός ευρύτερου μοτίβου ολοένα και πιο ανεύθυνης ρωσικής συμπεριφοράς». «Αρκετοί άλλοι Σύμμαχοι - Φινλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Νορβηγία, Ρουμανία - επίσης έχουν βιώσει πρόσφατα παραβιάσεις του εναέριου χώρου τους από τη Ρωσία», προσθέτει η ανακοίνωση.

«Η Ρωσία φέρει την πλήρη ευθύνη γι' αυτές τις ενέργειες, οι οποίες κλιμακώνουν την κατάσταση, ενέχουν τον κίνδυνο λανθασμένων υπολογισμών και θέτουν σε κίνδυνο ζωές. Πρέπει να σταματήσουν», υπογραμμίζεται.

Το ΝΑΤΟ επανέλαβε ότι θα ενισχύσει «τις στρατιωτικές δυνατότητες, την αποτρεπτική και αμυντική μας στάση, μεταξύ άλλων μέσω αποτελεσματικής αεράμυνας».

Το ΝΑΤΟ και τα κράτη - μέλη «θα χρησιμοποιήσουν, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, όλα τα απαραίτητα στρατιωτικά και μη στρατιωτικά εργαλεία για να αμυνθούν και να αποτρέψουν όλες τις απειλές από όλες τις κατευθύνσεις. Θα συνεχίσουμε να ανταποκρινόμαστε, με τον τρόπο, τον χρόνο και τον τομέα της επιλογής μας. Η δέσμευσή μας στο Αρθρο 5 είναι ακλόνητη», τονίζεται.

Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ο γγ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε είπε πως στην περίπτωση της Εσθονίας «εκτιμήθηκε ότι τα ρωσικά αεροσκάφη δεν αποτελούσαν άμεση απειλή» και έτσι συνοδεύτηκαν εκτός εσθονικού εναέριου χώρου χωρίς ισχυρότερη αντίδραση.

Ερωτηθείς αν το ΝΑΤΟ είναι πλέον έτοιμο να καταρρίψει ρωσικά αεροπλάνα πάνω από ΝΑΤΟικό έδαφος, ο Ρούτε απάντησε ότι όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται «σε πραγματικό χρόνο, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την απειλή που θέτει το αεροσκάφος».

Σε ένα τέτοιο φόντο, το αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης έκλεισε για τέσσερις ώρες, όταν δύο ή τρία μεγάλα drones εθεάθησαν να πετούν πολύ κοντά, δήλωσαν αξιωματούχοι, ενώ το αεροδρόμιο του Οσλο έκλεισε για τρεις ώρες αφού εθεάθησαν δύο drones, σύμφωνα με την τοπική αστυνομία. Πτήσεις ανακατευθύνθηκαν προς άλλα αεροδρόμια.

Η δανέζικη αστυνομία δήλωσε χθες ότι τα drones τα χειριζόταν «ένας ικανός χειριστής», ο οποίος «έχει τη βούληση και τα εργαλεία για να επιδειχθεί κατ' αυτόν τον τρόπο», προσθέτοντας ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να πει κανείς αν τα επεισόδια στη Δανία και στη Νορβηγία συνδέονται.

Πάντως οι δανέζικες και οι νορβηγικές αρχές εργάζονται μαζί σχετικά με τα επεισόδια, και έχουν κινητοποιηθεί ο στρατός και οι υπηρεσίες πληροφοριών των δύο χωρών.

Η προέλευση των drones - τα οποία εξαφανίστηκαν χωρίς να αναχαιτιστούν - δεν είχε γίνει γνωστή μέχρι χθες, σύμφωνα με τη δανέζικη αστυνομία.

«Βρισκόμαστε μπροστά σε μια ανησυχητική αλλαγή», είπε χαρακτηριστικά η Δανή πρωθυπουργός Μέτε Φρεντέρικσεν, μετά από χθεσινές επαφές που είχε με ηγέτες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. «Η χθεσινή βραδιά ήταν μια αδιαμφισβήτητη υπενθύμιση της εποχής που ζούμε», συνέχισε.

«Δεν μπορώ να αποκλείσω ότι είναι η Ρωσία. Εχουμε δει drones πάνω από την Πολωνία, που δεν θα έπρεπε να βρίσκονται εκεί. Εχουμε δει δραστηριότητα στη Ρουμανία. Εχουμε δει παραβιάσεις του εσθονικού εναέριου χώρου. Εχουμε δει επιθέσεις χάκερς σε ευρωπαϊκά αεροδρόμια το Σαββατοκύριακο», δήλωσε ακόμα η Φρεντέρικσεν.

«Επομένως, μπορώ μόνο να πω ότι κατά την άποψή μου πρόκειται για μια σοβαρή επίθεση σε κρίσιμες δανέζικες υποδομές», επεσήμανε.

Πρόσθεσε δε ότι η πρόθεση της επίθεσης μπορεί να ήταν «να διαταράξει, να δημιουργηθεί αναταραχή, ανησυχία. Να δοκιμαστεί πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε και ποια είναι τα όριά μας».

«Ακούμε αβάσιμες κατηγορίες από εκεί κάθε φορά. Μια πλευρά που λαμβάνει μια σοβαρή, υπεύθυνη θέση δεν θα έπρεπε να διατυπώνει τέτοιες αβάσιμες κατηγορίες ξανά και ξανά», σχολίασε από την πλευρά της Ρωσίας ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ.

Οι δανέζικες υπηρεσίες πληροφοριών (PET), χωρίς να κατονομάσουν τη Ρωσία, τόνισαν ότι η χώρα αντιμετωπίζει «μια σημαντική απειλή δολιοφθοράς. Ενδεχομένως δεν θα μας επιτεθούν, αλλά μας ασκούν πίεση για να δουν πώς αντιδράμε».

«Ενώ τα γεγονότα βρίσκονται σε διαδικασία επιβεβαίωσης, είναι σαφές ότι παρακολουθούμε ένα μοτίβο συνεχούς αμφισβήτησης στα σύνορά μας. Οι κρίσιμες υποδομές μας διατρέχουν κίνδυνο. Και η Ευρώπη θα ανταποκριθεί σε αυτήν την απειλή με ισχύ και αποφασιστικότητα», υπογράμμισε από την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Στο μεταξύ η Δανία έχει πλέον ενταχθεί σε μια ομάδα χωρών «πρώτης γραμμής» που αναμένεται να συνομιλήσει με τον επίτροπο Αμυνας της ΕΕ Αντρ. Κουμπίλιους, για τη δημιουργία του λεγόμενου «τείχους κατά των drones» που σχεδιάζει η ΕΕ στα ανατολικά σύνορά της. Αλλες χώρες που συμμετέχουν είναι η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Ρουμανία.

Από την πλευρά της η νορβηγική κυβέρνηση, χωρίς να κατηγορήσει ευθέως τη Ρωσία για τα drones στο αεροδρόμιο του Οσλο, ανακοίνωσε χθες ότι η Ρωσία έχει παραβιάσει τον νορβηγικό εναέριο χώρο τρεις φορές φέτος.

«Τα περιστατικά στη Νορβηγία έχουν μικρότερη έκταση από τις παραβιάσεις κατά της Εσθονίας, της Πολωνίας και της Ρουμανίας, τόσο ως προς την τοποθεσία όσο και ως προς τη διάρκεια. Παρ' όλα αυτά, είναι περιστατικά που τα βλέπουμε πολύ σοβαρά», δήλωσε ο Νορβηγός πρωθυπουργός, Γιόνας Γκαρ Στέρε.

Πρόσθεσε ότι δύο περιστατικά σημειώθηκαν πάνω από τη θάλασσα βορειοανατολικά του Βάρντο, τον Απρίλη και τον Αύγουστο, και το τρίτο πάνω από μια ακατοίκητη περιοχή κατά μήκος των χερσαίων συνόρων στο Ανατολικό Φίνμαρκ, τον Ιούλη.

Οι παραβιάσεις των συνόρων - στις οποίες εμπλέκονταν μαχητικά αεροσκάφη SU-24, SU-33 και αεροσκάφη «L410 Turbolet» - διήρκεσαν 1-4 λεπτά, είπε ο Στέρε, συμπληρώνοντας ότι η Νορβηγία δεν μπορούσε να προσδιορίσει αν ήταν σκόπιμες ή αν «οφείλονταν σε σφάλματα πλοήγησης».

«Ανεξάρτητα από τον λόγο, αυτό δεν είναι αποδεκτό και το έχουμε καταστήσει σαφές στις ρωσικές αρχές», τόνισε ο Νορβηγός πρωθυπουργός.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας τη Δευτέρα ρωσικά αεροδρόμια υποχρεώθηκαν να περιορίσουν τις επιχειρήσεις τους, έπειτα από ένα κύμα επιθέσεων ουκρανικών drones, ανακοίνωσαν χθες οι αρχές.

Η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Ρωσίας, «Aeroflot», προειδοποίησε ότι θα χρειαζόταν ολόκληρη τη χθεσινή μέρα για να αποκαταστήσει το πλήρες πρόγραμμα των πτήσεων στον κεντρικό κόμβο της, το αεροδρόμιο Σερεμέτιεβο της Μόσχας, το οποίο έκλεισε για σχεδόν τέσσερις ώρες.

Επηρεάστηκαν επίσης τα αεροδρόμια Ντομοντέντοβο, Βνούκοβο και Ζουκόφσκι της Μόσχας, καθώς και περιφερειακά αεροδρόμια στο Καζάν, στη Σαμάρα, στο Σαράτοφ στον ποταμό Βόλγα και στο Γκελεντζίκ στη Μαύρη Θάλασσα.

Οι ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις ανακοίνωσαν ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας κατέρριψαν 69 ουκρανικά drones.

Σε μια τοποθέτηση υπέρ σοβαρής πολεμικής κλιμάκωσης στην ιμπεριαλιστική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία προχώρησε ο - κατά τ' άλλα εμφανιζόμενος ως ...«ειρηνοποιός» - Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ, σε ανάρτηση που έκανε αμέσως μετά τη χθεσινή του συνάντηση με τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι.

Επικαλούμενος τη «μεγάλη οικονομική δυσχέρεια» της Ρωσίας, ο Τραμπ είπε ότι «αυτή είναι η στιγμή για την Ουκρανία να δράσει», επισημαίνει πως «θα συνεχίσουμε να προμηθεύουμε όπλα στο ΝΑΤΟ, ώστε το ΝΑΤΟ να κάνει ό,τι θέλει με αυτά» (αναφορά στην αγορά αμερικανικών εξοπλισμών από τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ και στην αποστολή τους στο Κίεβο), ενώ υποστηρίζει ότι με τη στήριξη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ το Κίεβο μπορεί να ανακτήσει όλα τα ουκρανικά εδάφη που έχει καταλάβει η Ρωσία «και ίσως να προχωρήσει ακόμα πιο μακριά», θέτοντας έτσι θέμα εισβολής και στη ρωσική επικράτεια.

Νωρίτερα, κατά τη συνάντησή του με τον Ζελένσκι, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα ο Αμερικανός Πρόεδρος δήλωσε ότι πιστεύει πως τα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να καταρρίπτουν ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο τους.

Αναλυτικότερα, στην ανάρτησή του ο Τραμπ αναφέρει ότι «αφού γνώρισα και κατάλαβα πλήρως τη στρατιωτική και οικονομική κατάσταση της Ουκρανίας και της Ρωσίας, και αφού είδα τα οικονομικά προβλήματα που προκαλεί στη Ρωσία, πιστεύω ότι η Ουκρανία, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι σε θέση να πολεμήσει και να κερδίσει πίσω όλη την Ουκρανία στην αρχική της μορφή», λέγοντας πως αυτό μπορεί να γίνει «με χρόνο, υπομονή και την οικονομική υποστήριξη της Ευρώπης, και ειδικότερα του ΝΑΤΟ».

Αναφέρει επίσης ότι η Ρωσία πολεμάει «εδώ και τριάμισι χρόνια έναν πόλεμο που θα έπρεπε να είχε κερδίσει μια πραγματική στρατιωτική δύναμη σε λιγότερο από μια βδομάδα», και αυτό «την κάνει να μοιάζει πολύ με "χάρτινη τίγρη"».

Επαναλαμβάνοντας τα προβλήματα που κατά τον ίδιο προκαλεί η πολεμική οικονομία στη Ρωσία, επισημαίνει ότι αυτά θα προκαλέσουν αντιδράσεις στο εσωτερικό της και τότε «η Ουκρανία θα είναι σε θέση να ανακτήσει τη χώρα της στην αρχική της μορφή, και - ποιος ξέρει - ίσως να προχωρήσει ακόμα πιο μακριά!».

Σε αντίστοιχο μήκος κύματος, κατά τη συνάντησή του με τον Β. Ζελένσκι ο Τραμπ παρότρυνε τον Ουκρανό Πρόεδρο να μιλήσει για τα «καλά νέα από το πεδίο της μάχης», με τον Ζελένσκι να ισχυρίζεται πως «έχουν απελευθερωθεί 360 τ.χλμ. εδαφών τον τελευταίο μήνα», χάρη και στα αμερικανικά οπλικά συστήματα με τα οποία τους προμηθεύει το ΝΑΤΟ, όπως είπε.

Ο Τραμπ πάντως απέφυγε να μιλήσει για τις «εγγυήσεις ασφαλείας» για το Κίεβο (ζήτημα στο οποίο εκφράζονται αντιθέσεις στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ), ενώ και στη ανάρτησή του στη συνέχεια, παρότι αναφέρθηκε ξανά στη συνέχιση των αποστολών αμερικανικών όπλων μέσω ΝΑΤΟ, απέφυγε να αναφερθεί σε άλλου είδους άμεση στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ.