Οι Βρετανικοί Σιδηρόδρομοι είναι ιδιωτικοποιημένοι από το 1997, με μια διαδικασία που ξεκίνησε το '94 επί Συντηρητικής κυβέρνησης Μέιτζορ και ολοκληρώθηκε από τη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση Μπλερ του Εργατικού Κόμματος.

Ιδιωτικές εταιρείες διαγωνίζονταν για τα διάφορα κομμάτια των πρώην δημόσιων Βρετανικών Σιδηροδρόμων με πενταετή συμβόλαια, όπου επιδοτούνταν τα πρώτα χρόνια του συμβολαίου, μέχρι να «σταθούν στα πόδια τους».

Αυτά τα πενταετή συμβόλαια ξεκίνησαν σταδιακά να παραβιάζονται, με κραυγαλέο παράδειγμα τη σιδηροδρομική εταιρεία GNER, που είχε αναλάβει τη γραμμή της Ανατολικής Ακτής, να βαράει κανόνι το 2007, πετώντας τα κλειδιά πίσω στο κράτος, καθώς αδυνατούσε να πληροί τις υποχρεώσεις της.

Η επόμενη, η «National Express», άντεξε μόνο δύο χρόνια, οπότε το κράτος έφτιαξε μια κρατική εταιρεία «έσχατης λύσης» όπως λέγονται (operator of last resort), η οποία ανέλαβε να εξυγιάνει τη γραμμή της Ανατολικής Ακτής, μέχρι το 2015, οπότε έδωσε το συμβόλαιο πάλι στην ιδιωτική «Virgin», η οποία άντεξε τρία χρόνια πριν χρεοκοπήσει και παραδώσει τα κλειδιά - και τα χρέη! - πίσω στο κράτος πάλι το 2018.

Το μοντέλο αυτό στους σιδηροδρόμους, δηλαδή των κερδών στους καπιταλιστές και των χρεών στο κράτος, δηλαδή στον λαό, μονιμοποιήθηκε στη συνέχεια:

Με το lockdown που επιβλήθηκε το 2020 λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και της χασούρας εσόδων από όλες τις επιβατικές εταιρείες, το κράτος επέβαλε τη μορφή κρατικοποίησης όπου ανέλαβε το σύνολο του κόστους των ιδιωτικών επιβατικών εταιρειών, και τους μισθούς, πληρώνοντας στους ιδιώτες ετήσια αμοιβή για να διευθύνουν τα τμήματα των επιβατικών δρομολογίων, που πλέον δεν τους κοστίζουν τίποτα, αφού τα έξοδα τα ανέλαβε το κράτος.

Εν μέσω πανδημίας οι εργοδότες μοίρασαν μερίσματα - ρεκόρ στους μετόχους τους, λόγω της ασφάλειας στην κερδοφορία που τους παρείχε αυτή η μορφή κρατικοποίησης, ενώ η κυβέρνηση ανέλαβε να περάσει «με την μπουλντόζα» τα μέτρα ...εξυγίανσης, δηλαδή περικοπές χιλιάδων εργαζομένων, και στη συντήρηση και στην ασφάλεια των γραμμών, όπως και το να τσακίσει επιτέλους το σωματείο των σιδηροδρομικών, επιδοτώντας με εκατομμύρια τη χασούρα από τον πρωτοφανή εδώ και δεκαετίες απεργιακό αγώνα των εργαζομένων, με αθλιότητες για «πράκτορες του Πούτιν» που υποκινούν την απεργία, με φοβέρες από τον υπουργό Μεταφορών Σαπς ότι θα περνούσε τα μέτρα του είτε το ήθελαν οι εργαζόμενοι είτε όχι, με πρωτοφανείς ακόμα και για τη Βρετανία αντεργατικούς νόμους, που οι εργαζόμενοι με τον ηρωισμό τους κατέστησαν ανεφάρμοστους.

Η κυβέρνηση των Συντηρητικών πάλι έβαλε τα θεμέλια το 2021 - 2022 για να θεσμοθετήσει και να μονιμοποιήσει την κρατικοποίηση του κόστους και την ιδιωτικοποίηση των κερδών, με τη θεσμοθέτηση του κρατικού οργανισμού Σιδηρόδρομοι της Μεγάλης Βρετανίας (Great British Railways), που θα έπαιζε ρόλο διεύθυνσης και διαιτησίας της πληθώρας των ιδιωτών που αρμέγουν τον λαό μέσω των σιδηροδρόμων, σχέδιο το οποίο τελμάτωσε.

Τη σκυτάλη λοιπόν, όπως και το '97, πήραν από τους Συντηρητικούς το 2024 οι σοσιαλδημοκράτες του Εργατικού Κόμματος, οι οποίοι ανακοίνωσαν την περιβόητη κρατικοποίηση των σιδηροδρόμων υπό την αιγίδα του ίδιου οργανισμού.

Τι περιλαμβάνει λοιπόν αυτή η κρατικοποίηση;

Δεν περιλαμβάνει τους ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στα έργα κατασκευών στο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Η κρατική «Network Rail», που διαχειρίζεται τις υποδομές, απλά μοιράζει λεφτά (που έρχονται από το ξεζούμισμα του λαού) σε κερδοσκοπικούς ομίλους - βδέλλες για να κάνουν τα απαραίτητα έργα. Δεν διαθέτει τα μέσα να κάνει τα περισσότερα από τα απαραίτητα έργα για την ασφάλεια και τη λειτουργία των υποδομών της.

Δεν περιλαμβάνει τις εταιρείες αμαξοστοιχιών που μεταφέρουν φορτία - και αυτές θα παραμένουν ιδιωτικές.

Δεν περιλαμβάνει τις εταιρείες που έχουν στην ιδιοκτησία τους τις αμαξοστοιχίες: Οι αμαξοστοιχίες στη Βρετανία ανήκουν στις Rolling Stock Companies - ROSCOs, που τις νοικιάζουν στις ιδιωτικές που λυμαίνονται τους σιδηροδρόμους και γι' αυτόν τον λόγο είναι και οι πιο κερδοφόρες σε όλο τον τομέα! Ενδεικτικά, το 25% των συνολικών εξόδων στον σιδηρόδρομο στη Βρετανία είναι μόνο το κόστος ενοικίασης των αμαξοστοιχιών! Το 2023 - 2024 έδωσαν μερίσματα στους μετόχους τους 409,7 εκατ. λίρες, από 122,3 εκατ. τον προηγούμενο χρόνο, αύξηση κερδών κατά 41,6% το 2022 - 2023. Αυτά θα τα πληρώνει ο λαός, ακόμα κι όσοι δεν παίρνουν ποτέ το τρένο.

Αν και θα καθορίζει τις τιμές, δεν έχει αποκλειστικότητα στην έκδοση εισιτηρίων. Εχει δοθεί η δυνατότητα σε τρίτους να εκδίδουν εισιτήρια, εκπτωτικές κάρτες κ.λπ., χρεώνοντας έξτρα τους ταλαίπωρους επιβάτες που πληρώνουν τα πιο ακριβά εισιτήρια στην Ευρώπη για την ...εξυπηρέτηση, χωρίς να αναλαμβάνουν καμία ευθύνη (και κανένα έξοδο φυσικά) για την παροχή δρομολογίων, ασφάλειας, εξυπηρέτησης κ.λπ. Αυτό θα πηγαίνει εξ ολοκλήρου στο κράτος, δηλαδή στον λαό.

Να όμως και κάτι που περιλαμβάνει: Παραμένουν στο τραπέζι οι περικοπές στο προσωπικό συντήρησης των γραμμών, της προηγούμενης κυβέρνησης (η σκυτάλη που λέγαμε), και για τη μείωση του χρόνου μεταξύ ελέγχων ασφαλείας, με απλά λόγια για τη δημιουργία των συνθηκών για ...Τέμπη και στη Βρετανία!

Για την περίοδο 2024 - 2029, η «Network Rail» με εντολές της κυβέρνησης σκοπεύει να περικόψει 1,2 δισ. σε Αγγλία και Ουαλία και 315 εκατ. λίρες στη Σκωτία.

Προβλέπονται επίσης:

Κατάργηση του Track Renewal Service, απώλεια 500 θέσεων εργασίας υψηλής ειδίκευσης και εξωτερική ανάθεση σε ιδιωτικές εταιρείες. Το σωματείο RMT κάνει λόγο για «πράξη βιομηχανικού βανδαλισμού», που θα αφαιρέσει μια και καλή από τη «Network Rail» τη δυνατότητα (την τεχνογνωσία κ.λπ.) να κάνει ανανέωση των γραμμών από μόνη της, μετατρέποντάς τη σταδιακά σε οργανισμό ανάθεσης εργασιών.

Μείωση στην ανανέωση και συντήρηση των γραμμών, που οδηγεί σε αύξηση κινδύνων και μείωση της απόδοσης.

Περαιτέρω, με το πρόγραμμα «Modernising Maintenance» και υπό την πίεση των περικοπών σκοπεύουν να περικόψουν κατά 50% τις επιθεωρήσεις υποδομών, για να μειώσουν το προσωπικό και το γενικό κόστος της συντήρησης.

Σύμφωνα με το Office of Road and Rail, που καταγγέλλει την έλλειψη συμμόρφωσης της «Network Rail» με τις επιθεωρήσεις υποδομών που μέχρι τώρα είχε υποχρέωση να αναλάβει, η δεύτερη έχει αφήσει μια λίστα χιλιάδων υποδομών με ελάχιστη ή καθόλου επιθεώρηση εδώ και πολλά χρόνια.

Την ίδια στιγμή το υπουργείο Μεταφορών έχει βάλει στόχο να αυξήσει τα φορτία από εμπορικές αμαξοστοιχίες κατά 75% μέχρι το 2050!

Βλέπουμε λοιπόν ότι η περιβόητη κρατικοποίηση των σιδηροδρόμων, που μας σερβίρουν οι σοσιαλδημοκράτες διεθνώς σαν «φιλολαϊκό» μέτρο, είναι έμπνευσης των ίδιων αστικών κομμάτων που εμπνεύστηκαν τη λεηλασία των σιδηροδρόμων και του λαϊκού εισοδήματος, και όχι μόνο δεν ελαφρύνει οικονομικά τον λαό, αλλά τον επιβαρύνει και θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του. «Τα κέρδη τους ή οι ζωές μας» είναι κυριολεξία και στη Βρετανία.