Εντείνονται οι ανταγωνισμοί και οι ζυμώσεις στην περιοχή του Σαχέλ με επίκεντρο τον Νίγηρα και το πρόσφατο στρατιωτικό πραξικόπημα που δίνει αφορμή σε σχέδια χωρών της Δυτικής Αφρικής για ξένη επέμβαση μετά τη λήξη σχετικού τελεσιγράφου για αποκατάσταση της προηγούμενης κυβέρνησης, στις 6 Αυγούστου.

Αργά το βράδυ της Τετάρτης, ο στρατηγός Αμπντουραχμάν Τσιανί, επικεφαλής των στρατιωτικών στον Νίγηρα οι οποίοι πραγματοποίησαν το πραξικόπημα της 26ης Ιούλη εναντίον του Προέδρου, Μοχάμεντ Μπαζούμ, απηύθυνε έκκληση στον λαό για υπεράσπιση της πατρίδας σε περίπτωση που η χώρα δεχθεί ξένη στρατιωτική επέμβαση. Στο ίδιο διάγγελμα, που έγινε παραμονές της 63ης επετείου ανεξαρτησίας της χώρας, ο στρατηγός αναφέρθηκε και στους Γάλλους πολίτες που ζουν στη χώρα του, λέγοντας ότι «ποτέ δεν αποτέλεσαν στόχο της παραμικρής απειλής» και ως εκ τούτου «δεν έχουν κανέναν αντικειμενικό λόγο να εγκαταλείψουν τον Νίγηρα».

Χτες, πάντως, ανήμερα της 63ης επετείου ανεξαρτησίας, πολλές εκατοντάδες διαδηλωτών συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της πρωτεύουσας Νιαμέι υποστηρίζοντας το πραξικόπημα και αποδοκιμάζοντας τα σχέδια της ECOWAS για στρατιωτική επέμβαση. Αυτήν τη φορά (σε αντίθεση με την περασμένη Κυριακή) αποφεύχθηκαν σοβαρά επεισόδια έξω από την πρεσβεία της Γαλλίας.

Στο φόντο ζυμώσεων και βολιδοσκόπησης δυνατοτήτων για στρατιωτική επέμβαση χωρών της Οικονομικής Κοινότητας Δυτικής Αφρικής (ECOWAS), παρά την αντίθεση γειτόνων του Νίγηρα, όπως είναι η Μπουρκίνα Φάσο, η Γουινέα, το Μάλι και η Αλγερία, οι ΗΠΑ συνέχισαν τις υποκριτικές πιέσεις για αποκατάσταση της νόμιμης κυβέρνησης σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσουν την παραμονή των στρατευμάτων τους και των δύο βάσεων drones που διαθέτουν στον Νίγηρα με πρόσχημα την καταπολέμηση τρομοκρατικών οργανώσεων.

Χτες νωρίς το απόγευμα ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, προέβη σε δηλώσεις ζητώντας την «άμεση απελευθέρωση» του ανατραπέντος Προέδρου, Μοχάμεντ Μπαζούμ, και της οικογένειάς του.

Ο Μπάιντεν ανέφερε ότι «σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο οι ΗΠΑ στέκονται στο πλευρό του λαού του Νίγηρα για να τιμήσουν την επί δεκαετίες εταιρική τους σχέση στη βάση κοινών δημοκρατικών αξιών και υποστήριξης πολιτικών κυβερνήσεων». Ωστόσο διαχρονικά οι ΗΠΑ έχουν στηρίξει όλες τις πραξικοπηματικές κυβερνήσεις, με τις οποίες διατηρούσαν «εταιρική σχέση».

Υπέρ της στρατιωτικής επέμβασης στον Νίγηρα τάχθηκε χτες η Σενεγάλη που ανακοίνωσε ότι θα συμμετάσχει εφόσον αποφασιστεί κάτι τέτοιο από την ECOWAS. Η υπουργός Εξωτερικών της Σενεγάλης, Αϊσάτα Ταλ Σαλ, επικαλέστηκε τις διεθνείς υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η χώρα της απέναντι στην ECOWAS και το γεγονός ότι σημειώνονται αλλεπάλληλα πραξικοπήματα στην περιοχή. «Για όλους αυτούς τους λόγους, οι Σενεγαλέζοι στρατιώτες θα πάνε εκεί», πρόσθεσε.

Στο φόντο αυτών των εξελίξεων ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία εκκένωσαν το περασμένο 24ωρο μερικώς τις πρεσβείες τους, με την κυβέρνηση του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, να ζητά από τη στρατιωτική κυβέρνηση «απαραίτητα μέτρα εγγύησης» της ασφάλειας των ξένων διπλωματικών αποστολών στη Νιαμέι.

Το Σαχέλ, μία αχανής περιοχή που εκτείνεται από τις δυτικές ακτές της Αφρικής στον Κόλπο της Γουινέας και φτάνει έως τις ακτές της Ερυθραίας στην Ερυθρά Θάλασσα, προκαλεί το αυξανόμενο ενδιαφέρον αντίπαλων ιμπεριαλιστικών κέντρων και οξύνει τον μεταξύ τους ανταγωνισμό τις τελευταίες δεκαετίες.

Με πρόσχημα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, οι ΗΠΑ έχουν σε εξέλιξη ένα τεράστιο «αντιτρομοκρατικό» πρόγραμμα από το 2005, επιδιώκοντας στενές σχέσεις με στρατούς χωρών της περιοχής. Αντίστοιχα, η ΕΕ έχει δαπανήσει πάνω από 8 δισ. ευρώ την τελευταία δεκαετία για τις «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις». Το ...αντιτρομοκρατικό πρόσχημα αξιοποιούν και άλλες ανταγωνιστικές δυνάμεις στην περιοχή όπως η Ρωσία, η Κίνα ή η Τουρκία για να προωθούν τις μπίζνες των δικών του μονοπωλίων, ενώ Ρωσία και Τουρκία προχωρούν και σε πιο στενές στρατιωτικές σχέσεις.

Οπως έχει γράψει ο «Ριζοσπάστης» και άλλες φορές με ανάλογες αφορμές, ο ορυκτός πλούτος του Σαχέλ είναι τεράστιος, καθώς διαθέτει μεγάλα κοιτάσματα χρυσού, χαλκού, πετρελαίου, φυσικού αερίου, βωξίτη και ουρανίου, που εκμεταλλεύονται ή εποφθαλμιούν διάφοροι επιχειρηματικοί κολοσσοί. Τα δύο τρίτα των εξαγωγών του Μάλι είναι χρυσός, ο Νίγηρας είναι τέταρτος στον κόσμο στην παραγωγή ουρανίου, με τη Γαλλία ως τώρα να είχε προνομιακή θέση, και διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου, φυσικού αερίου, λιγνίτη, φωσφόρου και χρυσού, ενώ και η μικρή Μπουρκίνα Φάσο έχει ως κύριο εξαγωγικό προϊόν τον χρυσό, τον οποίο εκμεταλλεύονται 60 πολυεθνικές εταιρείες, όπως και ορυχεία μαγνησίου και ψευδαργύρου.

Αρχισε χτες στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ η ακρόαση της πρώτης προσφυγής κατά της πολύκροτης δικαστικής μεταρρύθμισης του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου και του ακροδεξιού συνασπισμού, που έχει προκαλέσει πρωτοφανή κρίση και πόλωση στον ισραηλινό λαό και την αστική τάξη.

Οι προσφεύγοντες, υποστηριζόμενοι από τον ίδιο τον γενικό εισαγγελέα του Νετανιάχου, ζητούν την ακύρωσή της. Η ακροαματική διαδικασία ξεκίνησε ενώπιον τριών δικαστών και φέρνει το Ανώτατο Δικαστήριο σε αντιπαράθεση με την Κνέσετ (Βουλή).

Η μεταρρύθμιση φέρνει σε σύγκρουση δύο πλευρές της ισραηλινής κοινωνίας: Τους υποστηρικτές του Νετανιάχου, υπόδικου για υποθέσεις διαφθοράς, οι οποίοι θεωρούν ότι μη εκλεγμένοι δικαστικοί δεν μπορούν να έχουν λόγο επί της διακυβέρνησης από μία εκλεγμένη εκτελεστική εξουσία και τους πολέμιους της μεταρρύθμισης, που θεωρούν ότι σε μία χώρα χωρίς Σύνταγμα, το Ανώτατο Δικαστήριο αποτελεί την ύστατη ασφαλιστική δικλίδα για τον έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας.

«Εδώ υπάρχει πρόθεση για τη δημιουργία δικαστικής δικτατορίας», δήλωσε στο δίκτυο της κρατικής τηλεόρασης «Kan» ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Ελί Κοέν. Η σημερινή προσφυγή έχει κατατεθεί από το Κίνημα για Χρηστή Διακυβέρνηση στο Ισραήλ, που θεωρεί ότι ο νόμος του Μαρτίου «συνιστά άλλο ένα βήμα προς τη δικτατορία και δημιουργεί επικίνδυνο προηγούμενο ως προς το ότι ένα πρόσωπο που ασκεί την πρωθυπουργία μπορεί να αλλάζει τις συνταγματικές ρυθμίσεις όπως το βολεύει με βάση την πλειοψηφία που κατέχει».

Στις 12 Σεπτεμβρίου, για πρώτη φορά στο Ισραήλ, στην ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα παρουσιαστεί προσφυγή κατά άλλης τροπολογίας του θεμελιώδους νόμου, η οποία περιορίζει τις εξουσίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Ο νόμος, που επικυρώθηκε στις 24 Ιουλίου, αφαιρεί από τις εξουσίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου τη ρύθμιση «περί του εύλογου χαρακτήρα» των κυβερνητικών αποφάσεων, η οποία έδινε στο Δικαστήριο τη δικαιοδοσία να απορρίπτει αποφάσεις της κυβέρνησης. Βάσει της ρύθμισης αυτής, το Ανώτατο Δικαστήριο ανάγκασε τον πρωθυπουργό να αποπέμψει τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Αριέ Ντέρι, ο οποίος είχε καταδικασθεί για φορολογική απάτη.

Τον δρόμο για μία νέα πιθανή αύξηση των διεθνών τιμών πετρελαίου ανοίγει η χτεσινή απόφαση της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας, με την πρώτη να ανακοινώνει μείωση των εξαγωγών κατά 300.000 βαρέλια ημερησίως τον Σεπτέμβριο και τη δεύτερη κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια έως το τέλος του ίδιου μήνα.

Η απόφαση της Ρωσίας ανακοινώθηκε χτες το απόγευμα από τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Αλεξάντερ Νόβακ, μέσω της ακόλουθης δήλωσης: «Στο πλαίσιο των προσπαθειών να διασφαλιστεί ότι η αγορά πετρελαίου θα παραμείνει ισορροπημένη, η Ρωσία θα συνεχίσει να μειώνει εκουσίως τις προμήθειές της σε πετρέλαιο από τον Σεπτέμβριο μήνα, κατά 300.000 βαρέλια ημερησίως, περιορίζοντας τις εξαγωγές της με αυτήν την ποσότητα στις παγκόσμιες αγορές».

Τον Ιούνιο ο οργανισμός πετρελαιοπαραγωγών χωρών OPEC+ ανακοίνωσε συμφωνία για μείωση της παραγωγής πετρελαίου έως το 2024, με τη Σαουδική Αραβία να ανακοινώνει επιπρόσθετη μείωση έναν μήνα μετά.

Μετά από αυτές τις εξελίξεις, η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ αυξήθηκε κατά 76 σεντς, φτάνοντας στα 83,96 δολάρια το βαρέλι και το Πετρέλαιο Δυτικού Τέξας ανέβηκε κατά 83 σεντες, φτάνοντας να πωλείται στα 80,32 δολάρια το βαρέλι.