-- Ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ: Για τις εκλογές της 25ης Ιούνη 2023

100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΟΖΑΝΗΣ

-- Μαρίνα Λαβράνου: 100 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης: Η αναθεώρηση των συνθηκών και η «ομπρέλα ασφάλειας» του ΝΑΤΟ

-- Αναστάσης Γκίκας: 100 χρόνια από την ιμπεριαλιστική ειρήνη της Λοζάνης

OIKONOMIA - ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ

-- Γρηγόρης Λιονής: Οι εξελίξεις στην πολεμική βιομηχανία και οι θέσεις του ΚΚΕ

-- Κωστής Μπορμπότης: Ο προδοτικός ρόλος της σοσιαλδημοκρατίας ενάντια στους επαναστατικούς αγώνες των εργατών - Ιστορική πείρα και σύγχρονα συμπεράσματα

-- Τμήμα Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του ΚΚ Μεξικού: Η «Αντιιμπεριαλιστική Πλατφόρμα», μια προβοκατόρικη ομάδα

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ

-- Μπ. Μ. Κεντρόφ: Το σπουδαίο βιβλίο του Ενγκελς

-- Π.Β. Κόπνιν: Σύγχρονη επιστήμη και γνωσιοθεωρία του μαρξισμού λενινισμού

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

-- Νίκος Σοφιανός: Το παιδικό βιβλίο σήμερα

-- Δημήτρης Ξεκαλάκης: Ο κόσμος του βιβλίου στις «συμπληγάδες» της αγοράς

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

-- Φώντας Λάδης: «Τα τραγούδια του νόμου και της τάξης»

ΚΟΜΜΑΤΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ

-- Κομματικά Ντοκουμέντα (3.6.2023 -17.7.2023)

Ο Ελ. Βενιζέλος κατά την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης

Η ήττα του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία αποτέλεσε την τελευταία - επιθανάτια - πράξη της θνησιγενούς ιμπεριαλιστικής ειρήνης των Σεβρών, της οποίας η αναθεώρηση είχε καταστεί ήδη αναπόφευκτη από τη δυναμική των διαρκώς εξελισσόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και μεταβαλλόμενων συσχετισμών.

Βασικά συστατικά στοιχεία των παραπάνω υπήρξαν τα εξής:

α) Η επιτυχής ένοπλη αμφισβήτηση της νομής της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας - προϊόν του Α΄ Παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού Πολέμου - από τη μεριά της προηγούμενα ηττημένης τουρκικής αστικής τάξης.

Η ήττα και εκδίωξη των στρατευμάτων, αρχικά της Γαλλίας από την Κιλικία και κατόπιν της Ελλάδας από τη Σμύρνη και τα ενδότερα, σε συνδυασμό με τη δύσκολη θέση στην οποία είχαν περιέλθει πλέον οι συμμαχικές δυνάμεις που κατείχαν την Κωνσταντινούπολη και την απροθυμία των δυνάμεων της Αντάντ για περαιτέρω συνέχιση του πολέμου - είτε για λόγους εσωτερικούς (ισχυρές αντιπολεμικές διαθέσεις στον λαό, έλλειψη πόρων λόγω των επιτακτικών αναγκών της μεταπολεμικής καπιταλιστικής ανασυγκρότησης κ.ο.κ.) είτε για λόγους εξωτερικούς (αυξημένες στρατιωτικές ανάγκες σε άλλα σημεία της υφηλίου, π.χ. Μέση Ανατολή) - καθόρισαν την ανάγκη για κάποιου είδους συμβιβασμό.

β) Η όξυνση των ανταγωνισμών ανάμεσα στους νικητές συμμάχους (Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία).

Η νομή της πολεμικής λείας και οι νέοι ενδοϊμπεριαλιστικοί συσχετισμοί, όπως προέκυψαν την επαύριο του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου και αποτυπώθηκαν σε μια σειρά Συνθήκες, όχι μόνο άφησαν ανοιχτούς μια σειρά από λογαριασμούς αλλά δημιούργησαν και νέους. Ειδικά όσον αφορά την πρώην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η αμφισβήτηση της νομής και των συσχετισμών που αποτυπώθηκαν στις Σέβρες από τη μεριά της Γαλλίας και της Ιταλίας την επομένη σχεδόν της υπογραφής της ομώνυμης Συνθήκης είναι χαρακτηριστική. Γαλλία και Ιταλία όχι μόνο επιδίωξαν χωριστές συμφωνίες με την τουρκική κυβέρνηση της Αγκυρας, αλλά και την στήριξαν ενεργά στην προσπάθειά της για πολεμική ανατροπή των όρων της Συνθήκης των Σεβρών (σε βάρος των βρετανικών και ελληνικών συμφερόντων, με ταυτόχρονη διασφάλιση των δικών τους). Αμεση και έμμεση αμφισβήτηση των όρων της Συνθήκης των Σεβρών υπήρξε και από τη μεριά των ΗΠΑ, οι οποίες ούτε την είχαν υπογράψει ούτε την επιθυμούσαν (εφόσον έστεκε εμπόδιο στη δική τους διείσδυση στην περιοχή).

γ) Η νικηφόρα πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης στη Σοβιετική Ρωσία.

Η επικράτηση της σοβιετικής εξουσίας έναντι των εγχώριων και διεθνών δυνάμεων της αντεπανάστασης, καθώς και η ενεργός υποστήριξή της προς τα εθνικoαπελευθερωτικά - αντιαποικιακά κινήματα του κόσμου, καθόρισαν σημαντικά τη στάση και τους στόχους των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών αναφορικά με την ευρύτερη περιοχή της Εγγύς και Μέσης Ανατολής και ειδικότερα με το νέο τουρκικό κράτος.

Η συμπλήρωση 100 χρόνων από την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης (24.7.1923) συνοδεύτηκε με πλήθος αρθρογραφίας, αναλύσεων, ειδικών εκδόσεων στα αστικά ΜΜΕ, ενώ είναι σε εξέλιξη η συζήτηση τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και στην Ελλάδα. Πίσω από τις διακηρύξεις περί της μακροβιότητάς της, ως επιβεβαίωση του προοδευτικού της χαρακτήρα, περί της δήθεν συμβολής της στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της σημασίας κατ' επέκταση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου ως «εγγυητή» της ειρήνης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισονομίας μεταξύ των κρατών, κρύβονται οι πραγματικοί στόχοι.

Στην πραγματικότητα η συμπλήρωση 100 χρόνων από την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης αποτέλεσε μια ακόμα ευκαιρία να ενταθεί η συζήτηση για την αναθεώρησή της, ώστε να προωθηθούν οι συγκεκριμένοι στόχοι τόσο της αστικής τάξης στην Ελλάδα όσο και των συμμάχων της σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Να προχωρήσει ο σχεδιασμός για συνεκμετάλλευση - συνδιαχείριση του Αιγαίου με την τουρκική αστική τάξη, κάτω από τη ΝΑΤΟική ομπρέλα, κάτι που απαιτεί και την ανάλογη «προσαρμογή» σε επίπεδο διακρατικών συμφωνιών.

Ο σχεδιασμός αυτός «τρέχει» σε συνθήκες όξυνσης της αντιπαράθεσης ανάμεσα στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο από τη μια και Ρωσία - Κίνα από την άλλη, όπως αποτυπώθηκε και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία (11 - 12 Ιούλη, Βίλνιους). Οι νέες επικίνδυνες για τους λαούς αποφάσεις επιβεβαιώνουν ότι το ΝΑΤΟ δίνει ιδιαίτερη σημασία στην ενίσχυση της νοτιοανατολικής πτέρυγάς του, ότι αυτός ο στόχος συνδέεται με την επιδίωξη τόσο της τουρκικής όσο και της ελληνικής αστικής τάξης να ενισχύσουν τον ρόλο τους στην περιοχή, αλλά και στις συνολικές ΝΑΤΟικές επιδιώξεις. Συνδέεται επίσης με τους συνολικότερους σχεδιασμούς για «Παγκόσμιο ΝΑΤΟ» με στόχο την Κίνα, για επιτάχυνση της ενταξιακής πορείας της Ουκρανίας και νέα πακέτα ενίσχυσης για τη συνέχιση του πολέμου με τη Ρωσία, για «σταθερή προσήλωση» σε Δυτικά Βαλκάνια, Μαύρη Θάλασσα και Μέση Ανατολή. Την ίδια στιγμή, λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, η τουρκική κυβέρνηση στην ουσία απαίτησε τη μονομερή αναθεώρηση της Συνθήκης του Μοντρέ ώστε να καθιερωθεί η ονομασία «Τουρκικά Στενά» και να γίνεται αναφορά στην Κύπρο μόνο με τις συντεταγμένες του νησιού. Επίσης, οι εκπρόσωποί της συνεχίζουν να προβάλλουν όλο το εύρος των απαιτήσεών της με βάση τη γραμμή της «Γαλάζιας Πατρίδας».

Αυτήν τη συγκυρία αποκαλεί «ιστορική ευκαιρία» ο Κυρ. Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της οποίας έθεσε τα νεότευκτα περί «υποχωρήσεων στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης» και «πυρήνα της διαφοράς». Προβάλλει δηλαδή ως λύση για την αποφυγή εντάσεων με την Τουρκία, ακόμα και για τη δήθεν κατάργησή τους, την επίτευξη συμφωνίας που από πλευράς της Ελλάδας «μπορεί να συνεπάγεται κάποιες υποχωρήσεις από κάποιες θέσεις που μπορεί να αποτελούν την αφετηρία της διαπραγμάτευσης», προκειμένου «να λύσουμε τον πυρήνα της διαφοράς (...) Η μεγάλη μας διαφορά εξακολουθεί να είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας δηλαδή, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο». Ετσι, διευρύνεται συνεχώς το πλαίσιο των υπό διαπραγμάτευση θεμάτων με την Τουρκία, σηματοδοτώντας ότι είναι προ των πυλών νέες επώδυνες «συμφωνίες», με εκχώρηση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων. Βέβαια, το ΝΑΤΟ δεν διστάζει να προχωρήσει στην αναθεώρηση Συνθηκών και στη δρομολόγηση των επιδιώξεών του, χωρίς να «περιμένει» σχετικές συμφωνίες. Αυτό σηματοδότησε η πρόθεση των ΗΠΑ, όπως δημοσιεύτηκε χωρίς να διαψευστεί, να υποβάλουν λίγες μέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής «συμβιβαστική» πρόταση προκειμένου να αρθεί το μπλόκο της Αγκυρας στους επιχειρησιακούς χάρτες του ΝΑΤΟ, παραβιάζοντας τη Συνθήκη του Μοντρέ.

Μια σύντομη ματιά στη στάση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ απέναντι γενικά στην επιθετικότητα της τουρκικής αστικής τάξης αλλά και ειδικά ως προς την προσπάθεια αναθεώρησης της Συνθήκης της Λοζάνης και αλλαγής συνόρων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο είναι αποκαλυπτική.

Το ΝΑΤΟ από το 1960 δεν αναγνωρίζει τον ελληνικό εναέριο χώρο στα 10 μίλια για τους σκοπούς των ΝΑΤΟικών ασκήσεων, ενώ και η Ελλάδα έχει αποδεχτεί τον ΝΑΤΟικό κανονισμό MC 66/1 (1962) (με κυβέρνηση ΕΡΕ) που αναφέρει ότι για ΝΑΤΟικές λειτουργίες ο εθνικός εναέριος χώρος θα είναι μόνο τα 6 ν.μ. κατά τη διάρκεια ναυτικών ασκήσεων (...)

Σε σχέση με τα ζητήματα του επιχειρησιακού ελέγχου ή της επιχειρησιακής ευθύνης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, ήδη από το 1980, με τη συμφωνία «Ρότζερς» για την επανένταξη της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, στην ουσία η Ελλάδα ξαναμπήκε στο ΝΑΤΟ χωρίς σύνορα, αφού η Τουρκία, απειλώντας με «βέτο», δεν δεχόταν την επάνοδο στην προ της αποχώρησης του 1974 κατάσταση. Η «εκκρεμότητα» έπαψε να υπάρχει τον Δεκέμβρη του 1992, με την κατάργηση, πάντα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, των ορίων περιοχών ευθύνης.

Η συνέχεια δόθηκε με τη νέα δομή του ΝΑΤΟ, που επικυρώθηκε στη Σύνοδο της Ουάσιγκτον τον Απρίλη του 1999, όπου προβλέπονταν η πλήρης κατάργηση των εθνικών ορίων επιχειρησιακής ευθύνης των κρατών - μελών, η καθιέρωση ενιαίου αμυντικού χώρου. Ακολούθησε μια διαδικασία εφαρμογής της νέας δομής, που ολοκληρώθηκε το 2003, όπου έγινε πλήρως αποδεκτό από ελληνικής πλευράς να μην υπάρχουν όρια ευθύνης στο Αιγαίο. Η κατάργηση των ορίων επιχειρησιακής ευθύνης, που καθιερώθηκε με την εφαρμογή της νέας δομής του ΝΑΤΟ, αποτέλεσε αποφασιστικό βήμα «νομιμοποίησης» του νέου καθεστώτος περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο. Μετά το 2003 καταργήθηκαν τα στρατηγεία της Λάρισας (διακλαδικό και αεροπορικό) και την κεντρική ευθύνη την έχουν άλλα ΝΑΤΟικά στρατηγεία. Αντίστοιχα, με τις Συμφωνίες της Μαδρίτης (1997) και του Ελσίνκι (1999) δόθηκε το δικαίωμα σε ΗΠΑ και ΝΑΤΟ να αναγνωρίζουν «ζωτικά συμφέροντα» στο Αιγαίο σε Ελλάδα και Τουρκία, καθώς και επιμέρους διαφορές (πλην της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας). Ακολούθησαν οι επιχειρησιακοί χάρτες του ΝΑΤΟ που δεν καταγράφουν σύνορα στο Αιγαίο ανατολικά του 25ου Μεσημβρινού.

Σταθερά έκτοτε οι ΗΠΑ τοποθετούνται αρνητικά και στο ζήτημα της μονομερούς ανακήρυξης ΑΟΖ από πλευράς της Ελλάδας, χωρίς συμφωνία με την Τουρκία, παρότι πρόκειται - με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας - για μονομερή πράξη σε κάθε περίπτωση. Ταυτόχρονα, από την έναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας - Τουρκίας (2002) μέχρι σήμερα, ενόψει του 64ου γύρου, ΗΠΑ - ΝΑΤΟ κρατούν σταθερά ίσες αποστάσεις, ενισχύοντας την τουρκική θέση για συνεκμετάλλευση, συνδιαχείριση του Αιγαίου, για λύση «win-win» (αμοιβαίου οφέλους) ή καζάν-καζάν, όπως έθεσε για πρώτη φορά ο Τούρκος Πρόεδρος το 2013. Ορισμένοι αναλυτές επισημαίνουν ότι με τον όρο αυτό η Τουρκία υποδηλώνει πως δεν διαπραγματεύεται επί κοινώς αναγνωρισμένων διαφορών, αλλά επί όσων με αυξανόμενο ρυθμό μονομερώς διεκδικεί, προετοιμάζοντας μια συμφωνία - πακέτο επί όλων των ζητημάτων. Την ίδια λογική επανέλαβε ο Τούρκος Πρόεδρος και στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, περιγράφοντας τόσο τις σχέσεις Τουρκίας - ΝΑΤΟ όσο και αυτές με την ΕΕ.

Είναι αποκαλυπτικές οι εκθέσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τους βασικούς στόχους της πρεσβείας των ΗΠΑ σε Ελλάδα και Τουρκία, που δημοσιεύτηκαν στις 25 Μάρτη και 13 Μάη του 2022 αντίστοιχα. Ξεκαθαρίζεται αφενός η σημασία της γεωστρατηγικής θέσης και των δύο χωρών για τα συμφέροντα ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στον ανταγωνισμό τους με Ρωσία και Κίνα. Οπως γενικά αναφέρεται, ως προτεραιότητα τίθεται «η επίλυση των θαλάσσιων και εναέριων συνοριακών διαφορών», επιβεβαιώνοντας ότι αφορά μια βεντάλια ζητημάτων και όχι μόνο τα περί οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας που αποτελούσε μέχρι σήμερα τη μόνη - δήθεν - διαφορά που αποδέχονταν να θέσουν στο τραπέζι του διαλόγου οι μέχρι σήμερα ελληνικές κυβερνήσεις.

Η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Ελλάδα διαπιστώνει: «(...) Η εδραίωση της Συμφωνίας των Πρεσπών το 2018 άνοιξε την πόρτα στην Ελλάδα για να καταλάβει τον ρόλο - κλειδί (που παίζει) στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ατζέντας "Θεσσαλονίκη 2003". Η παρούσα κυβέρνηση έχει επικεντρωθεί περισσότερο στους διατλαντικούς δεσμούς και λιγότερο στη στρατηγική αυτονομία. Εμείς και η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσουμε τη συνεργασία στην ώθηση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων προς την ευρωατλαντική ολοκλήρωση (...) Θα δουλέψουμε επίσης επιμελώς για να ηρεμήσουν οι επίμονες ελληνοτουρκικές εντάσεις, που θα μπορούσαν να χειροτερέψουν με τα χρόνια (...) Η συνεργασία άμυνας και ασφάλειας ΗΠΑ και Ελλάδας αυξάνει την ικανότητα της Ελλάδας να υποστηρίζει στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο και παραπέρα (...) Οι ΗΠΑ θα ενθαρρύνουν την Ελλάδα στην επίλυση κάθε εκκρεμούς διμερούς ζητήματος και να εργαστεί στο πλαίσιο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για τη διεύρυνση των ευκαιριών για τους γείτονές της στα Δυτικά Βαλκάνια. Η πρεσβεία θα ενθαρρύνει επίσης την Ελλάδα να συνεχίσει να επεκτείνει τη στρατιωτική εμπλοκή της σε ευρύτερη περιοχή για την αύξηση της ασφάλειας και της σταθερότητας (...) Απώλεια της στρατηγικής πρόσβασης στην Ελλάδα θα επιδρούσε επίσης σημαντικά στη στρατιωτική ικανότητα των ΗΠΑ να αντεπεξέλθουν στις επιχειρησιακές και έκτακτες ανάγκες στην περιοχή και παραπέρα».

Αντίστοιχα στην έκθεση για την Τουρκία, η δράση της πρεσβείας προσανατολίζεται στο «η Τουρκία (να) βοηθήσει στην αποκλιμάκωση της έντασης με τους συμμάχους και γείτονές της σχετικά με τις θαλάσσιες και εναέριες συνοριακές διαφορές στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο». Τονίζει ότι «αν το ΝΑΤΟ και η Δύση συνεχίσουν να μη στηρίζουν την επιδίωξη της Τουρκίας για αμυντικό εκσυγχρονισμό, η Τουρκία μπορεί να αναγκαστεί να στραφεί στη Ρωσία ή την Κίνα για να συμπληρώσει αυτά τα κενά στην αμυντική της ικανότητα, στα πεδία που η εγχώρια αμυντική της βιομηχανία δεν μπορεί να παράξει την απαιτούμενη ικανότητα». Ειδικά για την επίλυση των διαφορών της Τουρκίας επισημαίνει ότι «η διαμάχη στο εσωτερικό της Συμμαχίας για συνοριακές διαφωνίες υπονομεύει την ικανότητα του ΝΑΤΟ να προβάλλει αλληλεγγύη και την αποτελεσματική χρήση των πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών πόρων από τα κράτη - μέλη για να αντιμετωπίσουν την κακόβουλη ρωσική επιρροή στην περιοχή. Είναι προς το συμφέρον του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της πρεσβείας στην Τουρκία να υποστηρίξει την αποκλιμάκωση και την ειρηνική επίλυση των διαφωνιών απ' όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (...)». Αλλιώς, όπως τονίζει, «οι συνεχόμενες εντάσεις στα θαλάσσια και εναέρια σύνορα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο διατρέχουν τον κίνδυνο αρνητικής επίδρασης στην ελευθερία ελιγμών και ενεργειών ΗΠΑ και ΝΑΤΟ σε μια κρίσιμη περιοχή. Επιπλέον, θα επιδρούσε αρνητικά στην ικανότητα των ΗΠΑ να εκπαιδευτούν με την Τουρκία τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και στο πλαίσιο της ΝΑΤΟικής δομής».

Αποκορύφωμα της στάσης των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στο να παραμείνει η Τουρκία στο ΝΑΤΟικό στρατόπεδο, με το ΝΑΤΟ σε ρόλο διαιτητή στην ευρύτερη περιοχή, αποτελούν μέχρι στιγμής αφενός η έγκριση από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ για την πώληση των F-16 στην Τουρκία και αφετέρου τα δημοσιεύματα για την πρόταση των ΗΠΑ στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους σχετικά με τους επιχειρησιακούς χάρτες. Σύμφωνα με την πρόταση, απονέμεται σε κάθε κράτος η δυνατότητα να αποκαλεί τα Στενά των Δαρδανελίων όπως θέλει και έτσι η Τουρκία θα μπορεί να χρησιμοποιεί την ονομασία «Τουρκικά Στενά» κατά παράβαση και της σχετικής Συνθήκης του Μοντρέ, κάτι που αποτελούσε σταθερό αίτημα της Τουρκίας για δεκαετίες.

Στην επίσημη ανακοίνωση με τη λήξη της Συνόδου Κορυφής τονίζεται μάλιστα: «Η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας είναι στρατηγικής σημασίας για τη Συμμαχία. Αυτό τονίζεται περαιτέρω από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Υπογραμμίζουμε τη συνεχή υποστήριξή μας στις περιφερειακές προσπάθειες των Συμμάχων που αποσκοπούν στη διατήρηση της ασφάλειας, της προστασίας, της σταθερότητας και της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, συμπεριλαμβανομένης, κατά περίπτωση, μέσω της Σύμβασης του Μοντρέ του 1936. Θα παρακολουθούμε και θα αξιολογούμε περαιτέρω τις εξελίξεις στην περιοχή και θα ενισχύσουμε την επίγνωσή μας για την κατάσταση, με ιδιαίτερη έμφαση στις απειλές για την ασφάλειά μας και τις πιθανές ευκαιρίες για στενότερη συνεργασία με τους εταίρους μας στην περιοχή, ανάλογα με την περίπτωση».

Θυμίζουμε ότι η Ρωσία, ήδη πριν από το ξέσπασμα του πολέμου στο έδαφος της Ουκρανίας, είχε διακηρύξει σε όλους τους τόνους ότι «κάθε προσπάθεια αναθεώρησης της Συνθήκης του Μοντρέ θα επηρέαζε τα συμφέροντα της χώρας μας», ότι θεωρεί τη Συνθήκη «κομβικό παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας, ειδικά σε ό,τι αφορά τη ναυσιπλοΐα των πολεμικών πλοίων».