Σε μια όμορφη και ζεστή εκδήλωση, την προηγούμενη βδομάδα, παρουσιάστηκαν «Τα τραγούδια του νόμου και της τάξης» του Φώντα Λάδη, στο βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής».

Για την έκδοση και γενικά την Τέχνη του Φ. Λάδη μίλησαν ο Λουκάς Αναστασόπουλος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ, η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ, και ο ίδιος ο δημιουργός, ο οποίος είχε και μια συζήτηση με τον δημοσιογράφο Βασίλη Καλαμαρά για σημαντικούς σταθμούς της ζωής του, αλλά και της δημιουργικής του διαδρομής.

Ποιήματα και κείμενα του Φ. Λάδη απήγγειλαν οι ηθοποιοί Κώστας Καστανάς και Λίλα Καφαντάρη, ενώ ακολούθησε καλλιτεχνικό πρόγραμμα με παλιά και νέα τραγούδια του Φ. Λάδη, με την Πολυξένη Καράκογλου και τον Δημήτρη Κανέλλο στο τραγούδι και τον συνθέτη Γιώργο Κομπογιάννη στο πιάνο, κάνοντας μια μεγάλη συντροφιά όλους όσοι γέμισαν τον βιβλιοπωλείο.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν επίσης ο Μάκης Παπαδόπουλος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και υποψήφιος βουλευτής στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, και ο Δημήτρης Ξεκαλάκης, μέλος της ΚΕ και διευθυντής της «Σύγχρονης Εποχής».

Ο «Ριζοσπάστης» παρουσιάζει σ' αυτό το φύλλο εκτενή αποσπάσματα από τις ομιλίες του Λ. Αναστασόπουλου, της Ελ. Μηλιαρονικολάκη και του Φ. Λάδη.

Ετσι, ο τίτλος της συλλογής μπορεί να διαβαστεί και ανάποδα, σαν αραβική γραφή, κάπως έτσι: Τα τραγούδια των νόμων της διαλεκτικής - των νομοτελειών της κοινωνικής εξέλιξης - και της τάξης που θα πραγματοποιήσει το άλμα της, της εργατικής τάξης. Αυτό θα λέγαμε πως είναι το νήμα που συνδέει φαινομενικά αταίριαστα μεταξύ τους ποιήματα, γραμμένα σε διαφορετικές περιστάσεις και διαφορετικούς χρόνους, με διαφορετική τεχνοτροπία και για διαφορετικές χρήσεις, όλα όμως για έναν κοινό σκοπό: Να διαλύσουν αυταπάτες, να αποκαλύψουν την πηγή της ανθρώπινης δυστυχίας και να δείξουν τη δύναμή μας να απαλλαγούμε απ' αυτή.

Αλλωστε, σε μια τέτοιου χαρακτήρα ατμόσφαιρα μας εισάγει και το πρώτο ποίημα της συλλογής, με τίτλο «Ενας άνθρωπος», που το έγραψε σε ηλικία 20 ετών και εξακολουθεί μέχρι σήμερα να εκφράζει την κοσμοθεωρία του. Το ποίημα, που - όπως μας πληροφορεί ο συγγραφέας - άρεσε τόσο στον Μίκη Θεοδωράκη ώστε να τον βάζει να το απαγγέλλει ενδιάμεσα στις συναυλίες του, μας μιλάει για το μεγαλείο του ανθρώπου. Μα όχι του ανθρώπου με μια γενική και νεφελώδη ανθρωπιστική έννοια, αλλά του ανθρώπου της δουλειάς, αυτού που δημιουργεί κάθε ομορφιά στο σύμπαν και πάνω απ' όλα το «σπρώχνει δυο σπιθαμές πιο πέρα»...

Τα χωρισμένα σε ενότητες τριάντα ποιήματα της συλλογής, που διατρέχουν μια περίοδο από το 1963 έως σήμερα, αποτελούν το τεκμήριο ότι ο Φώντας Λάδης, στα 60 χρόνια πολιτικής ποιητικής δημιουργίας του, δεν παραιτήθηκε ποτέ από την προσπάθεια να μας βοηθήσει να μη χάσουμε τα ταξικά γυαλιά μας. Γι' αυτόν τον σκοπό αξιοποιεί όλα τα όπλα της ποιητικής του φαρέτρας.

Κάποιες φορές επιστρατεύει τη σάτιρα και το παιχνιδιάρικο ύφος, όπως στα ποιήματα «Οι κροκόδειλοι» και «Η εξουσία», από την ενότητα των 6 διδακτικών - όπως τα αποκαλεί - τραγουδιών, που έδωσε τον τίτλο της στη συλλογή. Σ' αυτά τα μπρεχτικού τύπου τραγούδια δεν μπορεί παρά να θαυμάσει κανείς την απλότητα με την οποία μας μυεί σε δύσκολες έννοιες, όπως το χρηματιστικό κεφάλαιο και η εξουσία του, το κράτος, η Βουλή και οι νόμοι της, έτσι που να μπορεί να τις καταλαβαίνει κάθε εργάτης, κάθε λαϊκός άνθρωπος που ποτέ του δεν έχει διαβάσει Λένιν και Μαρξ. Ταυτόχρονα όμως δεν δίνει έτοιμες τις λύσεις στο πιάτο. Δεν πέφτει στο σφάλμα των προκατασκευασμένων σχημάτων, αυτό που αποκαλούμε συχνά «να σου δίνει τη διέξοδο». Σε υποχρεώνει να εργαστείς, να αναρωτηθείς, να σκεφτείς, να θέσεις σε κρίση τις μέχρι τώρα επιλογές σου, καθοδηγώντας σε, όμως, για να βρεις τη σωστή απάντηση...

Οχι τυχαία, η ενότητα με τα διεθνιστικά ποιήματα και ένα ποίημα για τον Αρη Βελουχιώτη, που έχει τίτλο «Μπαλάντες της λευτεριάς», ξεκινά με μια μπαλάντα αφιερωμένη στη σοσιαλιστική Οκτωβριανή Επανάσταση, που έδωσε την ώθηση στην ανάπτυξη των κομμουνιστικών και εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων όπου Γης και, όπως γράφει, έκοψε στη μέση τους αιώνες (...).

Φυσικά, μέσα στα πολιτικά τραγούδια του Λάδη δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι κομμουνιστές. Το ομώνυμο ποίημα ξαφνιάζει, γιατί είναι γραμμένο σε χρόνο παρατατικό, σαν να αφορά μια δράση αλλοτινή, που πια έχει ξεχαστεί ή ξεπεραστεί. Στην τελευταία στροφή, χωρίς μεγαλοστομίες, προβάλλει αναπάντεχα η πεποίθησή του πως καμία δύναμη δεν θα μπορέσει να σταματήσει την πορεία των κομμουνιστών στην καινούργια κοίτη τους να φτάσουν (...).

Σε μια συνέντευξη που είχε δώσει ο Λάδης το 1983 στον «Ριζοσπάστη» για τον Μάνο Λοΐζο, του οποίου το φέρετρο είχε συνοδεύσει έναν χρόνο πριν από τη Μόσχα στην Αθήνα, αναφερόμενος στην πολιτιστική πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ είχε μιλήσει για την εκστρατεία της να ενσωματώσει με χρήμα, επιδοτήσεις και γαλαντόμα δημόσια προβολή τους προοδευτικούς καλλιτέχνες, και να συγχρωτίσει σκόπιμα το έργο τους με κάθε είδους πολιτιστικά υποπροϊόντα (...).

Σήμερα, όπως ξέρεις, αγαπητέ μας φίλε Φώντα, τα πράγματα εξελίσσονται ακόμα χειρότερα. Τα κρατικά ιδρύματα, τα πανεπιστήμια, τα μουσεία Σύγχρονης Τέχνης, σε σύμπνοια και σύμφυση με τα πολιτιστικά ιδρύματα των επιχειρηματικών ομίλων και δη των εφοπλιστών, έχουν βαλθεί όχι απλά να αναμείξουν, αλλά να ξεδοντιάσουν την προοδευτική και ριζοσπαστική τέχνη, να την εντάξουν οργανικά μέσα στον αστικό πολιτισμό, αφαιρώντας της τα αγκάθια, κάθε ανατρεπτικό περιεχόμενο (...).

Σήμερα δυναμώνει λοιπόν η ανάγκη να αναπτυχθεί μια πολιτιστική αντεπίθεση, στην οποία ήδη πρωτοστατεί το Κόμμα μας με διάφορες δραστηριότητες, ξεκινώντας από τα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, τις μεγάλες συναυλίες και πολιτιστικές εκδηλώσεις και φτάνοντας μέχρι τα επιστημονικά συνέδρια για τη Λογοτεχνία και την Τέχνη. Οχι για να ηγεμονεύσει η προοδευτική Τέχνη, γιατί γνωρίζουμε πως αυτό δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί στον καπιταλισμό (η τάξη που κυριαρχεί στο υλικό πεδίο κυριαρχεί και στο πνευματικό, όπως παρατηρούσε ο Μαρξ), αλλά για να συνταχθεί στον αγώνα μας για να προετοιμάσουμε μια επαναστατική πρωτοπορία ικανή, στις μέρες που είναι βέβαιο πως θα έρθουν, να εκπληρώσει την αποστολή της. Σ' αυτόν τον αγώνα σε χρειαζόμαστε ακόμα πιο κοντά μας. Γιατί, όπως εσύ το έγραψες σε ένα ποίημα της συλλογής, η σοσιαλιστική επανάσταση άλλαξε για πάντα την ψυχή σου.