ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 29 Ιούλη 2001
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Εις υγείαν

Οχι δεν την ψωνίσαμε, δεν καβαλήσαμε το καλάμι. Ακόμη. Μόνον επειδή δεν έχουμε φύγει από το Στρασβούργο, νοερά τουλάχιστον, λέμε να ρίξουμε μια ματιά και να πιούμε μια γουλιά από τα κρασιά της Αλσατίας. Οι αμπελώνες της Αλσατίας καταλαμβάνουν τη ΒΑ «γωνιά» της Γαλλίας ανάμεσα στο Βόσγια Ορη και την κοιλάδα του Ρήνου. Τα βουνά προστατεύουν τη στενή λωρίδα που έχει μήκος εκατόν δέκα χιλιόμετρα περίπου, τόσο από τους ανέμους όσο και από τις σφοδρές βροχοπτώσεις, δημιουργώντας έτσι ένα κλίμα κατάλληλο για την αμπελοκαλλιέργεια. Οι αμπελώνες βρίσκονται κυρίως σε πλαγιές λόφων σε υψόμετρο 200 μέτρων που καμιά φορά φτάνει και 450 μέτρα, με αποτέλεσμα η Αλσατία να είναι η μοναδική γαλλική περιοχή όπου τα κρασιά δεν αναγνωρίζονται για τους γευσιγνώστες από τη γεωγραφική του προέλευση αλλά από την ποικιλία του σταφυλιού. Ετσι λοιπόν σήμερα θα πιούμε ένα παγωμένο ποτήρι λευκό κρασί «Πινο Γκρι» «Pinot gris: Tokay d' Alsace» και φυσικά θα ευχηθούμε: εις υγείαν.


Μικρές ιδέες
Εικαστικές στιγμές

Είναι σχεδόν σίγουρο ότι όποιος βρεθεί στο πανέμορφο νησί της Ανδρου, τούτο το καλοκαίρι, θα επισκεφτεί την έκθεση του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης που είναι αφιερωμένη στον εξαιρετικό ζωγράφο, το σπουδαιότερο εκπρόσωπο της ζωγραφικής του 19ου αιώνα, Τουλούζ Λοτρέκ. Εχουν περάσει εκατό χρόνια από το θάνατο του καλλιτέχνη και για να τιμήσει την επέτειο το Μουσείο Γουλανδρή παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη εικόνα της πορείας του. Θα εκτεθούν 135 έργα του που προέρχονται από το Μουσείο Τουλούζ Λοτρέκ και από όλα τα Μουσεία της Γαλλίας.

Επίσης στις Σπέτσες, στο Παλιό Λιμάνι, εγκαινιάστηκε στις 7 Ιούνη μια νέα αίθουσα τέχνης η οποία φιλοξενεί προτάσεις σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών. Μέχρι τις 2 Αυγούστου θα εκτίθενται έργα της Βούλας Κορυζή και αμέσως μετά θα παρουσιαστεί η δουλιά της Νέλλης Παραστατίδου.

Διακοπές

Φεύγετε; Στο καλό να πάτε, όπου πάτε τελικά. Ομως πριν φύγετε, μην ξεχάσετε να κλείσετε το θερμοσίφωνα, να βρείτε κάποιον γείτονα να σας ποτίζει τα άνθη σας όσο εσείς θα απουσιάζετε, να κλείσετε το γενικό διακόπτη - ποτέ δεν ξέρετε τι μπορεί να συμβεί, να αδειάσετε το ψυγείο, να το καθαρίσετε σχολαστικά και να αφήσετε ανοιχτή την πόρτα του και κυρίως να μην πάρετε μαζί σας το σπίτι. Οι διακοπές θέλουν ηρεμία, και την ηρεμία τη βρίσκεις όταν δεν έχεις χιλιάδες μπογαλάκια. Αλλωστε και κάτι να σας διαφύγει, κάτι την τελευταία στιγμή να αφεθεί εκτός του εσωτερικού της βαλίτσας, μπορείτε να το αγοράσετε εκεί που θα είστε. Μια χτένα, ένα σαμπουάν, μια κρέμα, ένα αντιηλιακό κτλ. Τα βιβλία σας και τα φάρμακα είναι ό,τι πιο απαραίτητο και πολύτιμο. Και καλό σας ταξίδι!


Δολοπλόκος ή θύμα;

Το καλοκαίρι κορυφώνεται, σε λίγο θα αρχίσουν τα ευεργετικά μελτέμια, η Αθήνα θα αδειάσει και εμείς, που για κάποιο περίεργο λόγο κάθε φορά που σχεδιάζουμε να δραπετεύσουμε από την «αστική» φυλακή μας, πάντα εδώ βρισκόμαστε, πρέπει να κάνουμε κάτι, να σκοτώσουμε την ώρα, πριν εκείνη μας σκοτώσει με τη δυσκινησία της. Ενα βιβλίο χρειαζόμαστε. Ευτυχώς υπάρχουν πολλά και ενδιαφέροντα βιβλία να διαβάσουμε, μα να σήμερα το βράδυ, καθώς θα δύει ο ήλιος στις 19.38, καθώς ο Ιούλης διανύει την τελευταία του βδομάδα, εμείς θα γυρίσουμε πίσω, πολύ πίσω, στα χρόνια της Ιταλικής Αναγέννησης θα πάμε. Τότε που ο έρωτας γίνεται πηγή έμπνευσης για όλες τις τέχνες, τότε που τα σαλόνια των αγενών «ευγενών» είναι βουτηγμένα στη χλιδή, τότε που γεννιέται η αμφιλεγόμενη, αλλά πανέμορφη «Λουκρητία Βοργία». Η συγγραφέας του ομώνυμου βιβλίου, που κυκλοφορεί από τις «Εκδόσεις Περίπλους», σε μετάφραση Τιτίνας Σπερελάκη, η Γαλλίδα δημοσιογράφος και συγγραφέας, λοιπόν, καταπιάνεται με τη Λουκρητία, την κόρη του πάπα Αλέξανδρου ΣΤ' και αδελφή του Καίσαρα. Κατά την Ζενεβιέβ Σοβέλ, όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, η Λουκρητία είναι από μικρό παιδί ένα θύμα, ένα απλό και πειθήνιο όργανο των πολιτικών φιλοδοξιών της οικογενείας της. Εχουμε, λοιπόν, την περιέργεια να διαβάσουμε αυτό το βιβλίο για να αναγνώσουμε τα επιχειρήματα με τα οποία η Ζ. Σοβέλ θα υπερασπίσει την ηρωίδα της, η οποία, ως γνωστόν, έχει περάσει στη συνείδηση του κόσμου ως συνώνυμη των οργίων. Θα δώσει, άραγε, απάντηση στη διαβόητη κόρη των Βοργία, θα μας πει αν όντως η γυναίκα αυτή υπήρξε μια τρομερή μηχανορράφος και ανάλγητη ή θα μας την παρουσιάσει ως θύμα. Θα δούμε...


Καθ' οδόν: Στο Στρασβούργο

ο γοτθικός καθεδρικός ναός. Αυτό το «θαύμα» φτάνει τα 142 μέτρα και είναι όλο από... λαξεμένη πέτρα!
ο γοτθικός καθεδρικός ναός. Αυτό το «θαύμα» φτάνει τα 142 μέτρα και είναι όλο από... λαξεμένη πέτρα!
Ειδυλλιακή, γραφική, πανέμορφη, σχεδόν ερωτική θα λέγαμε. Και παραμυθένια. Κυρίως, παραμυθένια είναι η πόλη, που εντελώς αναπάντεχα επισκεφτήκαμε, πρόσφατα. Αναφερόμαστε στο Στρασβούργο, που ποτέ δεν το είχαμε φανταστεί έτσι όμορφο (στην ουσία λίγες φορές, ελάχιστες, είχε απασχολήσει τη φαντασία μας...). Να, όμως, τώρα που το είδαμε, που το ζήσαμε από κοντά, που μάθαμε όλα όσα μπορεί τέλος πάντων να δει ένας επισκέπτης μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, τώρα που μάθαμε τις συνήθειές του, που και εμείς με τη σειρά μας αρχίσαμε να προσαρμοζόμαστε στο ωράριο του, ωράριο που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το δικό μας, τώρα λοιπόν που γίναμε κάτοχοι των μικρών και μεγάλων μυστικών του, τώρα που θα μπορούσαμε να κυκλοφορούμε μόνοι μας, χωρίς τη βοήθεια κανενός, ούτε του χάρτη που λέει ο λόγος, τώρα που φύγαμε, αυτή η πόλη της Ανατολικής Γαλλίας άρχισε να μας απασχολεί. Πολύ.

Νωπές αναμνήσεις

Η υγρή εικόνα του ποταμού Ιλ, που εκβάλλει στις διώρυγες Ρήνου- Ροδανού, Ρήνου - Μάρνη είναι αποτυπωμένη μέσα στη μνήμη μας, η οποία αρνείται, προφασιζόμενη την ανυπόφορη...«ζέστη», να κινηθεί και να αρχειοθετήσει το ταξίδι μας, προσπαθώντας να καθυστερήσει και να κρατήσει όσο μπορεί περισσότερο ως «τώρα», το «τότε», που έπεφτε στα τέλη του περασμένου Ιούνη. Μα φυσικά αυτό αργά ή γρήγορα θα γίνει, γι' αυτό σήμερα παρ' όλη την κάψα του Ιούλη οι μνήμες είναι νωπές ακόμη, σήμερα θα ξαναπάμε μαζί σας στο γραφικό αυτό μέρος, που μας ενθουσίασε. Φυσικά, υπάρχουν πράγματα που δε μας άρεσαν, πράγματα που τα απωθήσαμε, όπως το νέο κτίριο του Ευρωκοινοβουλίου, το οποίο θυμίζει αποστειρωμένη απομόνωση ντυμένο με ξύλο και γυαλί, με μια απίστευτη «κιτς» πολυτέλεια από γυαλί και ανοιχτόχρωμο ξύλο, ένα κτίριο χωρίς πραγματική ζωή, ένας «οίκος ευγηρίας» ονείρων, οραμάτων, αλλά και της ίδιας της ζωής της. Ενα παγερό νεκροταφείο. Αυτό, λοιπόν, το κτίριο το διαγράφουμε αμέσως και μαζί με αυτό και μερικά άλλα που κάνουμε ότι δεν τα πολυκαταλάβαμε, και καταλήξαμε ότι ίσως τα παρανοήσαμε. Προχωρούμε στην πόλη με το υπέροχο εξυπηρετικό και άνετο τρενάκι που τη διασχίζει με ακρίβεια δευτερολέπτου όλη από το ένα άκρο στο άλλο, δίνοντάς μας τη δυνατότητα επιτέλους να είμαστε συνεπείς στα ραντεβού μας. Καθώς κοιτάμε αχόρταγα από το παράθυρο διαπιστώνουμε ότι το κυκλοφοριακό πρόβλημα είναι κάτι άγνωστο στους κατοίκους αυτή της όμορφης πόλης. Αραιά και πού από μακριά βλέπουμε κάποιο αυτοκίνητο να κινείται σαν χελώνα. Ξαφνιαζόμαστε. Ομως σε όλα συνηθίζει ο άνθρωπος ακόμα και σ' αυτό. Γι' αυτό σε λίγες μέρες που θα φτάσουμε στη Γενεύη και θα δούμε μερικές δεκάδες αυτοκίνητα, ίσως και περισσότερα πάλι θα ξαφνιαστούμε. Καλοσυνηθίσαμε, βλέπετε... Αντίθετα, θα βλέπουμε πολλά ποδήλατα, πάρα πολλά ποδήλατα να κυκλοφορούν με άνεση στα γραφικά σοκάκια της πόλης, ποδήλατα που τα οδηγούν όχι απαραίτητα νέοι άνθρωποι.

Αποσπασματικές εικόνες

Μία αίθουσα του αρχαιολογικού μουσείου
Μία αίθουσα του αρχαιολογικού μουσείου
Ετσι, καθώς ξεκινάμε να γράψουμε αυτές τις λίγες γραμμές για αυτήν την πόλη που χρονολογείται από το 12 π.Χ., την πόλη με τη μεγάλη ιστορία, την πόλη που μια ανήκει στη Γερμανία και την άλλη στη Γαλλία, την πόλη οπού φιλοξένησε τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη και την Ιωσηφίνα τα έτη 1806- 1808, την ίδια πόλη που «αρνήθηκε» στον Ναπολέοντα τον 3ο να «στήσει» την αυτοκρατορία του στα 1836, την πόλη αυτή προσπαθούμε να περιγράψουμε, με δυσκολία όμως. Γιατί ρωτάμε τον εαυτό μας και εκείνος διστάζει να δώσει απάντηση: «Αραγε, είναι το Στρασβούργο ένας κοινός, ένας αντιπροσωπευτικός "μίνι παράδεισος" της Κεντρική Ευρώπης ή μήπως τον επινοήσαμε, τον φτιάξαμε με τη φαντασία μας παραδεισένιο, επειδή είχαμε αποφασίσει να περάσουμε καλά. Κέφι, άλλωστε είχαμε, καλούς ευχάριστους φίλους είχαμε, και μερικούς του αποκτήσαμε καθ' οδόν. Και με πιστωτικές κάρτες εφοδιασμένοι είμαστε, γιατί από ρευστό... Τι να το κάνεις, τα πάντα ρει. Ερευσε και αυτό πριν πατήσουμε το πόδι μας εκεί.. Τότε;

Οχι, η πόλη είναι πανέμορφη, το πράσινο την πνίγει, τα νερά του Ιλ κάνουν την καθημερινή αθόρυβη γυμναστική τους και προχωρούν αθόρυβα προς τον Ρήνο και το Μάρνη. Ο καιρός είναι άστατος, αλλά σε κάνει να ζεις πολλές φορές. Μέσα σε μια μέρα έχεις περάσει δυο φορές χειμώνα τουλάχιστον, πολλά φθινόπωρα, πέντε φορές έχεις ζήσει την άνοιξη, και οπωσδήποτε περνάς και μερικές καλοκαιρινές στιγμές. Ο ουρανός τη μια στιγμή είναι καταγάλανος, ενώ μέσα σε δευτερόλεπτα συνοφρυώνεται και αρχίζει να αστράφτει και να βροντάει. Να ανοίγει και να ρίχνει με οργή τα δάκρυα. Μα ευτυχώς για μας, επιλήσμων είναι, κάτι ακούει, ξεχνάει, χαμογελάει. Εχουμε κατέβει στη στάση Homme de fer, εκεί είναι πάντα το ραντεβού μας. «Ομ ντε φερ» σημαίνει «Ανθρωπος από σίδερο». Στον Βάιντα είναι άραγε αφιερωμένη; Ισως. Κατευθυνόμαστε προς τον γοτθικό καθεδρικό ναό, ο οποίος θεωρήθηκε από τον Βίκτορα Ουγκώ: «ένα γιγαντιαίο θαύμα όλο χάρη». Το Πανύψηλο αυτό θαύμα φτάνει τα 142 μέτρα και είναι όλο από... λαξεμένη πέτρα που ακουμπά στην παλαιά βασιλική που είχε χτιστεί στα 1015 από τον επίσκοπο Βερνέρ. Ενας αρχιτέκτονας, του οποίου το όνομα δεν έγινε ποτέ γνωστό δίδαξε τότε στους τοπικούς τεχνίτες την άγνωστη μέχρι τότε τέχνη: Τη γοτθική γραμμή, αφήνοντας κληρονομιά διαχρονικά αριστουργήματα, όπως το Πίλαστρο των Αγγέλων και τη Συναγωγή.

Τα μουσεία


Από το 1704 μέχρι τη Γαλλική Επανάσταση τρεις καρδινάλιοι της οικογένειας Rohan, κάθισαν στον επισκοπικό θώκο του Στρασβούργου, αρχής γενομένης με το νόθο γιο του Λουδοβίκου του 14ου, τον Αρμάντο Γκαστόν. Σήμερα τα επισκοπικά ανάκτορα φιλοξενούν τρία Μουσεία. Ο πρώτος φιλοξενούμενος στα πριγκιπικά διαμερίσματα ήταν ο Λουδοβίκος ο 15ος, ο οποίος επέβαλε την αυστηρή αλλά λαμπρή ετικέτα των Βερσαλλιών. Αργότερα η νύφη του, η Μαρία Αντουανέτα με την επιπολαιότητα που τη διέκρινε δεν έχασε την ευκαιρία και... «τίμησε» το Στρασβούργο με την υψηλή της παρουσία (σκεφτείτε ότι μόνον η περούκας της, καθώς και εκείνες των κυριών της αυλής, είχε ύψος 60 πόντων!) Μα ένα χρόνο μετά την επίσκεψή της ήρθε η αρχή του τέλους. Ολος ο κόσμος δε μιλούσε παρά για το σκάνδαλο που ονομαζόταν το «περιδέραιο της βασίλισσας», (σ.σ. αν θέλετε διαβάστε τη «Μαρία Αντουανέτα» του Τσβάιχ εκδόσεις «Γκοβόστη»), σκάνδαλο στο οποίο συμμετείχε και ο τότε καρδινάλιος.

Ο χώρος της στήλης είναι μικρός. Πού να χωρέσουν όλα αυτά τα νωπά, τα μαγικά, τα εξαιρετικά που γευτήκαμε εκεί... Ο χρόνος άρχισε το ανελέητο κυνήγι του. Και από πάνω ο Ιούλης σέρνει τα γεροντικά καυτά βήματά του. Ο Αύγουστος παλικαράκι στη γωνιά, μας κλείνει το ματάκι. Ερχεται. Αναγκαζόμαστε να βάλουμε στο αρχείο τις αναμνήσεις μας από το Στρασβούργο. Τις κλείνουμε σε ένα φάκελο που γράφει έξω τον κωδικό του, τις τοποθετούμε βιαστικά ανάμεσα σε εισιτήρια, σε χάρτες, σε αποδείξεις από εστιατόρια της πόλης. Μέσα σε λίγες μέρες θα στεγνώσουν. Θα μοιάζουν με εκείνα τα αποξηραμένα λουλουδάκια που βάζουμε μερικές φορές ανάμεσα στις σελίδες κάποιου βιβλίου. Ασφαλώς ξέρετε ποια εννοούμε. Αυτά που με κανέναν τρόπο δεν αντέχουμε να πετάξουμε, που δε θέλουμε να αποχωριστούμε και τα διατηρούμε. Ξερά. Εστω και έτσι.


Ενας τεχνίτης παραδοσιακών ξύλινων παπουτσιών στο εργαστήρι του
Ενας τεχνίτης παραδοσιακών ξύλινων παπουτσιών στο εργαστήρι του


Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ