AP

Η Γαλλίδα ΥΠΕΞ (φωτ.), πριν φτάσει στην Αθήνα, επεσήμανε και στον Τούρκο ομόλογό της την ανάγκη διαλόγου για το Αιγαίο

Λίγες ώρες μετά τις επισημάνσεις υψηλόβαθμων Ευρωπαίων αξιωματούχων για τον «ενεργό» και «θετικό» ρόλο που η Αγκυρα έχει και ο οποίος μπορεί να ενισχύσει στην περιοχή, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν επανήλθε στις συνομιλίες που η Τουρκία συνεχίζει με το ΝΑΤΟ για το φερόμενο «λοκάρισμα» τουρκικών F-16 από ελληνικούς S-300, δηλώνοντας ότι η Ελλάδα ξέρει πόσο ευαίσθητη είναι η Αγκυρα στο συγκεκριμένο ζήτημα και «θα πρέπει να σκεφτεί καλύτερα και να αποφασίσει τι είδους σχέση θα έχει με την Τουρκία», ενώ επανέλαβε και απειλές του τύπου «πάντα λέω ότι μπορεί ξαφνικά να έρθουμε ένα βράδυ».

Εκρινε δε σκόπιμο να υπενθυμίσει σε «συμμάχους» και «εταίρους» ότι «η Ελλάδα δεν είναι ίση με εμάς, ούτε πολιτικά ούτε στρατιωτικά ούτε οικονομικά» και «γι' αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να είναι συνομιλητής μας».

Χτες, από το Σαράγεβο, επανήλθε: «Αυτό για το οποίο μιλάω δεν είναι όνειρο. Αν πούμε ότι μπορούμε να έρθουμε ξαφνικά το βράδυ, τι είπα, μπορούμε να έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ όταν θα έρθει η ώρα. Γιατί; Εχουν αυτά τα νησιά, έχουν βάσεις σε αυτά τα νησιά, και αν συνεχιστούν οι παράνομες απειλές, υπάρχει τέλος στην υπομονή. Οταν έρθει το τέλος της υπομονής, το τέλος της υπομονής είναι η λύτρωση. Από τη στιγμή που βλέπουμε τη λύτρωση, πιστεύω ότι το ξέρει και η Ελλάδα. Οταν θα έρθει η ώρα, τότε θα γίνουν τα απαραίτητα. Το κλείδωμα των ραντάρ είναι ένα θέμα. Τέτοια βήματα δεν είναι καλός οιωνός».

Το τουρκικό ΥΠΕΞ, σε ανακοίνωσή του για τις επισημάνσεις Ευρωπαίων σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, έκανε λόγο για στάση «που κακομαθαίνει την Ελλάδα, ενθαρρύνει τη μη λύση αντί της λύσης και στηρίζει τις επιδιώξεις της για μαξιμαλιστικά αιτήματα». Πρόσθεσε δε ότι «αν η τσεχική προεδρία της ΕΕ ενδιαφέρεται για την προώθηση του διαλόγου, οι σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ πρέπει να απελευθερωθούν από το στενόμυαλο βέτο Ελλήνων και Ελληνοκυπρίων, που στην πραγματικότητα υπονομεύει την αλληλεγγύη και τα κοινά συμφέροντα στην ΕΕ».

Κλιμακώνοντας το παζάρι με τη Δύση, ο Ερντογάν ύψωσε τους τόνους, αξιοποιώντας και την όξυνση της κόντρας με τη Ρωσία, καθώς για την κατάσταση με την Ενέργεια στην ΕΕ σχολίασε ότι «η Ευρώπη θερίζει αυτά που έσπειρε. Η στάση της Ευρώπης έναντι του κ. Πούτιν και οι κυρώσεις τον οδήγησαν - είτε το θέλουμε είτε όχι - να πει: "Αν κάνετε έτσι, θα κάνω αυτό"». Και συμπλήρωσε: «Ο Πούτιν χρησιμοποιεί όλα τα μέσα και τα όπλα που έχει στην κατοχή του, κατά πρώτο λόγο αυτά του φυσικού αερίου. Δεν το επιθυμούμε, όμως πιστεύω ότι η Ευρώπη θα έχει σοβαρά προβλήματα αυτόν τον χειμώνα». Η δε Τουρκία από την πλευρά της «δεν θα έχει τέτοια προβλήματα», κατέληξε.

Στο μεταξύ, χτες έγινε γνωστό ότι με την υπογραφή του ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου η Αγκυρα έστειλε 25 ηλεκτρονικές επιστολές σε ευρωπαϊκές δυνάμεις, ΕΕ, ΝΑΤΟ, μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κ.λπ., ώστε να εξηγήσει τη θέση της για τη λύση των «προβλημάτων του Αιγαίου». Σε αυτές εστιάζει στις «παράνομες δράσεις» και στα «μαξιμαλιστικά αιτήματα» της Ελλάδας, κάνει λόγο για «στενά συνδεδεμένα» και «αλληλένδετα» προβλήματα στο Αιγαίο, επαναφέρει τις κατηγορίες για παραβίαση της αποστρατιωτικοποίησης νησιών κ.λπ. Σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ, η Αγκυρα ζητά «επίλυση των διαφωνιών με αμοιβαία αναγνώριση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των έννομων συμφερόντων των δύο χωρών» και κατηγορεί την Ελλάδα ότι αποφεύγει τον διάλογο.

Η κατάσταση στο Αιγαίο βρέθηκε στο επίκεντρο και της συνάντησης που είχε προχτές στην Τουρκία ο Τσαβούσογλου με την Γαλλίδα ομόλογό του, Κατρίν Κολονά. Σύμφωνα με τη «Σαμπάχ», ο Τούρκος ΥΠΕΞ επανέλαβε ότι η χώρα του στηρίζει την εξεύρεση μόνιμης λύσης σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, καλώντας τους Ευρωπαίους να στηρίξουν την «αμερόληπτη διπλωματία» της Αγκυρας.

Από τη μεριά της η Κολονά τόνισε ότι «αν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ των δύο γειτόνων, αναμφισβήτητα θα θέλαμε αυτές να λυθούν με διάλογο» και «να αναπτυχθεί διάλογος εντός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου», ανάγοντας και εκείνη, όπως κατ' επανάληψη έχουν κάνει και οι υπόλοιποι Ευρωατλαντικοί «σύμμαχοι», τις απαράδεκτες διεκδικήσεις της Τουρκίας σε ...διμερείς διαφορές.

Συνολικά η συνάντηση των δύο ΥΠΕΞ ανέδειξε την εκατέρωθεν προθυμία για κλιμάκωση του παζαριού, παρά τις σημαντικές διαφορές, με την Κολονά να προτρέπει «να αυξήσουμε τον αριθμό των θεμάτων στα οποία συμφωνούμε και να συζητήσουμε για όσα διαφωνούμε».

Στο μεταξύ χτες βράδυ και ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ερωτώμενος σχετικά για τις δηλώσεις των Τούρκων στη λογική των ίσων αποστασεων σημείωσε πως «οι δηλώσεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις μεταξύ των Συμμάχων του ΝΑΤΟ είναι ιδιαιτέρως αντιπαραγωγικές» και πρόσθεσε πως «οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να ενθαρρύνουν τους Συμμάχους στο ΝΑΤΟ να συνεργαστούν για τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή και για την επίλυση των διαφορών μέσω της διπλωματίας. Η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών πρέπει να γίνονται σεβαστές και να προστατεύονται. Η κυριαρχία της Ελλάδας σε αυτά τα νησιά δεν αμφισβητείται. Καλούμε όλα τα μέρη να αποφύγουν τη ρητορική και τις ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν περαιτέρω την ένταση».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες και ενώ φουντώνει το παζάρι για τη «διαφοροποίηση» των ενεργειακών διαδρομών προς την Ευρώπη, χτες ο Γκουίντο Μπρούσκο, στέλεχος του ιταλικού ενεργειακού κολοσσού «Eni», επανήλθε στον αγωγό «East Med», για τη σκοπιμότητα και τα οφέλη του οποίου Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες έχουν εκφράσει μεγάλες επιφυλάξεις. Οπως υποστήριξε ο Μπρούσκο στη διάρκεια εκδήλωσης στο Μιλάνο, σύμφωνα με το «Reuters», ο αγωγός θα έχει ολοκληρωθεί πλήρως μέχρι το 2025.

Την ίδια ώρα, το ΝΑΤΟικό πλαίσιο μέσα στο οποίο η ελληνική κυβέρνηση παζαρεύει με την τουρκική για τις μερίδες της καπιταλιστικής λείας σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο ανέπτυξε ο Κυρ. Μητσοτάκης υποδεχόμενος χθες στο Μαξίμου την Πρόεδρο της Σλοβακίας Zuzana Caputova, χαρακτηρίζοντας απαράδεκτο η Ελλάδα να δέχεται απειλές που φτάνουν και σε αμφισβήτηση ελληνικής κυριαρχίας «από μία χώρα που είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ» και καλώντας σε «διάλογο με βάση το Διεθνές Δίκαιο, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και τις σχέσεις καλής γειτονίας».

Σε συνάντησή του αργότερα και με την Γαλλίδα ΥΠΕΞ Κολονά, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής της στην Αθήνα αμέσως μετά απ' αυτή στην Αγκυρα, ο πρωθυπουργός την ενημέρωσε για την κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας, λέγοντας ότι η Τουρκία «προκαλεί ένταση, υπονομεύοντας την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή», ευρωατλαντικό πρόταγμα για χάρη του οποίου μπαίνουν σε συζήτηση τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου.

Η Κολονά συναντήθηκε και με τον Ελληνα ομόλογό της Ν. Δένδια, ο οποίος στις δηλώσεις του έπειτα έκανε λόγο για «όλο και εξωφρενικότερες και πλέον απαράδεκτες δηλώσεις» από Τούρκους αξιωματούχους, καθώς και για «νεο-οθωμανικά νταηλίκια» που η κυβέρνηση απορρίπτει, σπεύδοντας να προσθέσει πως «δεν θα παρασυρθούμε από το παραλήρημα», καθώς η κυβέρνηση είναι «υπέρ ενός εποικοδομητικού διαλόγου στη βάση του Διεθνούς Δικαίου» και αναμένει «από συμμάχους και εταίρους στήριξη στα αυτονόητα». Δεν έλειψε και η γνωστή προσπάθεια εφησυχασμού, καθώς ανέφερε ότι «είμαστε απολύτως πεπεισμένοι για τη στάση των συμμάχων και εταίρων μας», παραπέμποντας ως τεκμήριο στην ...«πρωτόγνωρη ενότητα της ΕΕ» στο Ουκρανικό.

Η Γαλλίδα ΥΠΕΞ, από την πλευρά της, δήλωσε ότι μίλησαν για «την αύξηση των εντάσεων μεταξύ της Τουρκίας και κάποιων γειτόνων της τους τελευταίους μήνες», εκφράζοντας την «ανησυχία της Γαλλίας για όξυνση των εντάσεων. Θα είμαστε στο πλευρό Ελλάδας και Κύπρου όταν υπάρχουν απειλές και εντάσεις από πλευράς γειτονικών χωρών» και συμπληρώνοντας ότι στο Παρίσι «παρακολουθούμε την κατάσταση για να αποφευχθεί οποιαδήποτε κλιμάκωση». Κάλεσε δε «όλοι να επιδείξουν εγκράτεια», καθώς «η περιοχή δεν χρειάζεται ένταση, αλλά ησυχία και αμοιβαίο σεβασμό». Με βάση δε τα προβλεπόμενα στη Συμφωνία Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης που έχουν υπογράψει Αθήνα και Παρίσι, η Κολονά είπε μεν ότι θα πρέπει να υπάρχει στρατιωτική συνδρομή σε περίπτωση που η Ελλάδα δεχτεί επίθεση, «αλλά κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μη φτάσουμε σε αυτό το σημείο».

Προηγουμένως ο Ν. Δένδιας, σε ανάρτησή του για τα 67 χρόνια από τα «Σεπτεμβριανά» και το πογκρόμ κατά των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη, είχε τονίσει ότι «οι λιγοστοί εναπομείναντες σήμερα Ελληνες της Πόλης, σε αντίθεση με την ευημερούσα μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, αποτελούν αδιαμφισβήτητα στοιχεία που μιλούν από μόνα τους για την αντιμετώπιση που επιφυλάσσει κάθε χώρα αντίστοιχα στις μειονότητες».

Στο μεταξύ, η τουρκική Πολεμική Αεροπορία προχώρησε χθες σε 41 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο, όλες με UAV.