Copyright 2022 The Associated

Στο Βερολίνο χτες ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας Ρ. Χάμπεκ χαρακτήρισε σενάριο «πολιτικού εφιάλτη» το ενδεχόμενο ανεπάρκειας του ρωσικού φυσικού αερίου στη χώρα, προειδοποιώντας ότι εάν χρειαστεί παρέμβαση του κράτους στη ροή, η Γερμανία θα βρεθεί ενώπιον μιας «πρωτόγνωρης εδώ και πολύ καιρό δοκιμασίας».

Ο Χάμπεκ υποστήριξε ότι μια τέτοια παρέμβαση θα πρέπει να αποτραπεί, με «εξοικονόμηση ενέργειας», αποθήκευση και δημοπρασία φυσικού αερίου, καθώς όπως είπε «η κοινωνική αλληλεγγύη θα ωθείται στα άκρα και ίσως ακόμη πιο πέρα». Δήλωσε αδυναμία να προβλέψει τι θα συμβεί μετά τις 21 Ιουλίου λέγοντας: «Ολα είναι πιθανά, όλα μπορούν να συμβούν. Από το να ρέει και πάλι περισσότερο αέριο έως και το να σταματήσει εντελώς η ροή (....) Ειλικρινά, πρέπει να προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο και να εργαζόμαστε για το καλύτερο».

Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ δήλωσε ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα κάνει «ό,τι περνάει από το χέρι της» για να διασφαλίσει ότι μια περαιτέρω έλλειψη ρωσικού φυσικού αερίου δεν θα διχάσει την κοινωνία, ενώ κατηγόρησε τη Μόσχα για «απρόβλεπτες κινήσεις».

Ιδιαίτερα ανήσυχος εμφανίστηκε και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Χημικών Βιομηχανιών (VCI), Κρίστιαν Κούλμαν. Σε συνέντευξή του στη Suddeutsche Zeitung διέκρινε κίνδυνο «καρδιακής προσβολής» της γερμανικής οικονομίας. Οπως εξήγησε, χωρίς φυσικό αέριο η Γερμανία θα έμενε χωρίς χημικά προϊόντα, τα οποία χρησιμοποιούνται στο 90% όλων των παραγωγικών διαδικασιών. Οι συνέπειες για τους εργαζόμενους θα ήταν σοβαρές και θα υπήρχε κίνδυνος «μιας κακής κρίσης, επίσης οικονομικά και κοινωνικά».

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ ισχυρίστηκε ότι η Ρωσία δεν εργαλειοποιεί πολιτικά το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, επαναλαμβάνοντας πως το κλείσιμο συντήρησης στον αγωγό Nord Stream 1 ήταν ένα τακτικό, προγραμματισμένο γεγονός.

Οι «ανησυχίες» βέβαια επιτείνονται από την όξυνση της αντιπαράθεσης Δύσης - Ρωσίας και την ήδη υπάρχουσα μεγάλη μείωση των ροών στον αγωγό, και πριν τη συντήρηση.

Εκπρόσωπος του ιταλικού μονοπωλίου ενέργειας, ΕΝΙ, δήλωνε ότι η Gazprom μείωσε κατά το ένα τρίτο τη ροή ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ιταλία. Οπως διευκρίνισε η Gazprom ανακοίνωσε ότι χτες ότι θα προμήθευε την Eni με συνολικό όγκο αερίου που αντιστοιχεί σε περίπου 21 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, ενώ τις τελευταίες ημέρες ο μέσος όρος ήταν 32 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Σε ένα τέτοιο φόντο, ο Καναδάς συμφώνησε τελικά το σαββατοκύριακο να επιστρέψει στη Γερμανία μια επισκευασμένη τουρμπίνα που είναι απαραίτητη για τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 1, η οποία δεν επιστρεφόταν λόγω των κυρώσεων κατά της Μόσχας. Η δε Ρωσία επικαλούνταν για τη μείωση της ροής αερίου προς την Ευρώπη την μη επιστροφή της τουρμπίνας.

Οι ΗΠΑ ενέκριναν τη συμφωνία επιστροφής της τουρμπίνας, με τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις να λέει πως η κίνηση αποσκοπεί στη διασφάλιση της συνέχισης της ροής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Σε ανάλογη ανακοίνωση προέβη αργότερα και εκπρόσωπος της ΕΕ.

Από την πλευρά της Γαλλίας, ο υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λε Μερ μιλώντας την Κυριακή σε οικονομικό συνέδριο της νότιας Γαλλίας πρότεινε προετοιμασία για «πλήρη διακοπή» της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου. «Ας προετοιμαστούμε για τη ολοκληρωτική διακοπή του φυσικού αερίου από τη Ρωσία, που είναι σήμερα η πιο πιθανή εξέλιξη. Προϋποθέτει ότι θα επιταχύνουμε την ενεργειακή μας ανεξαρτησία», τόνισε ο Γάλλος αξιωματούχος προσθέτοντας με νόημα: «Δεν μας αρέσει να εξαρτόμαστε από άλλους. Η πρώτη ανεξαρτησία πρέπει να είναι ενεργειακή». Η ενεργειακή κρίση, ανέφερε, είναι «το σημαντικότερο θέμα των επόμενων μηνών», επισημαίνοντας πως «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ενεργειακή κρίση που μπορεί να έχει απολύτως σημαντικό αντίκτυπο στην καθημερινή μας ζωή, στην απασχόληση, στη λειτουργία των εταιρειών μας, στο γαλλικό βιομηχανικό εργαλείο».

Στο μεταξύ χτες το πρακτορείο Ρόιτερς μετέδωσε πως η Ρωσία κατέλαβε τη θέση που είχαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ως ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής πετρελαίου της Ινδίας, στο τρίμηνο που ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο.

Οι ρωσικές προμήθειες πετρελαίου αντιπροσωπεύουν πλέον περίπου το 14,1% των συνολικών εισαγωγών ύψους 4,8 εκατ. βαρελιών πετρελαίου την ημέρα που πραγματοποιεί η Ινδία.

Αξίζει να επισημανθεί πως το τρίμηνο Απρίλιος - Ιούνιος 2021, που είναι το πρώτο τρίμηνο του οικονομικού έτους της Ινδίας, το μερίδιο της Ρωσίας αντιστοιχούσε μόλις στο 0,5% των συνολικών εισαγωγών πετρελαίου. Επί του παρόντος, πάντως, το Ιράκ παραμένει ο κορυφαίος προμηθευτής της χώρας και ακολουθεί η Σαουδική Αραβία.

Στην Ισπανία πάλι η Ρωσία προσπέρασε την Αλγερία στις εξαγωγές φυσικού αερίου αναγκάζοντας την αρμόδια υπουργό Οικολογικής Μετάβασης της κυβέρνησης Σάντσεθ, Τερέζα Ριμπέρα, να παροτρύνει τις εταιρίες εμπορίας φυσικού αερίου «να επιδιώξουν να μειώσουν στο μέγιστο» τις εισαγωγές από τη Ρωσία. Σε αντίθεση με το πετρέλαιο, στο ρωσικό φυσικό αέριο δεν έχει επιβληθεί εμπάργκο από την Ευρωπαϊκή Ενωση, όμως «η σύσταση είναι να αναζητηθούν εναλλακτικές λύσεις», επέμεινε η υπουργός.

Τον Ιούνιο η Ρωσία έγινε ο δεύτερος μεγαλύτερος πάροχος φυσικού αερίου στην Ισπανία, πίσω από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τις ισπανικές αρχές, το 29,6% του αερίου που εισήχθη στη χώρα προερχόταν από τις ΗΠΑ, το 24,4% από τη Ρωσία και μόνο το 21,6% από την Αλγερία , τη χώρα που ήταν επί χρόνια ο μεγαλύτερος πάροχος.

Στο μεταξύ η αδυναμία της ΕΕ να εξασφαλίσει ενεργειακή επάρκεια σε καλές τιμές εξασθενεί την συναλλαγματική του ισοτιμία και έναντι του δολαρίου.

Για πρώτη φορά από τον Δεκέμβριο του 2002 όταν η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου είχε φτάσει στην «απόλυτη ισοτιμία» χτες το μεσημέρι, η συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου έπεσε στα 99 λεπτά του ευρώ.

«Κλειδί» για την «ενίσχυση της συνοχής και την ανθεκτικότητα ολόκληρης της ευρωπαϊκής ηπείρου» χαρακτηρίζουν οι επικεφαλής της διπλωματίας ΕΕ και ΗΠΑ, Ζ. Μπορέλ και Αντ. Μπλίνκεν, την «προώθηση της πορείας της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας προς την ΕΕ», σε κοινό μήνυμά τους με το οποίο ζητούν να γίνει αποδεκτή η πρόσφατη πρόταση των Βρυξελλών (υπό γαλλική προεδρία) για έναν συμβιβασμό Βόρειας Μακεδονίας - Βουλγαρίας που θα ανοίξει τον δρόμο για τη διεύρυνση της ΕΕ.

Οι δύο διπλωμάτες σπεύδουν να εστιάσουν στην «κρίσιμη στιγμή της ευρωπαϊκής ιστορίας, που χαρακτηρίζεται από την αδικαιολόγητη επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας», εκτιμώντας μετά ότι «με γνώμονα τις κοινές αξίες και τα πρότυπα και κριτήρια της ΕΕ και οι δύο χώρες είναι έτοιμες να κάνουν το επόμενο βήμα προς την ένταξη στην ΕΕ».

Σε αυτό το πλαίσιο, Μπορέλ και Μπλίνκεν χαιρετίζουν «τη συμβιβαστική πρόταση» που λένε ότι «λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα και τις ανησυχίες τόσο της Βόρειας Μακεδονίας όσο και της Βουλγαρίας, που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό, στην εμπιστοσύνη και την κατανόηση».

Τονίζουν πως «η κυρίαρχη απόφαση του Κοινοβουλίου της Βόρειας Μακεδονίας θα είναι σημαντική για να προχωρήσουμε. Αυτό το πνεύμα εποικοδομητικού συμβιβασμού πάνω στο οποίο οικοδομείται η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θα πρέπει να συνεχίσει να εμπνέει όλους όσοι εμπλέκονται σε αυτήν την ιστορική διαδικασία».

Δεν παραλείπουν δε να επισημάνουν πως «η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δεσμευτεί για στενότερη συνεργασία στα Δυτικά Βαλκάνια. Η διασφάλιση της σταθερότητας και της ευημερίας και η πραγματοποίηση του ευρωπαϊκού και ευρωατλαντικού τους μέλλοντος παραμένουν κοινός μας στόχος».

Πάντως, τα επόμενα βήματα στην «αξιοποίηση» της γαλλικής πρότασης είναι αμφίβολα.

Στη μεν Βόρεια Μακεδονία αναμένεται η τοποθέτηση της Βουλής ενώ συνεχίζονται οι έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης (ειδικά του κόμματος VMRO) που χαρακτηρίζει τη συμφωνία «προδοτική» και σχέδιο για τη «βουλγαροποίηση» της χώρας.

Στη δε Βουλγαρία μπορεί η Βουλή να επικύρωσε την άρση του βέτο και την πρόταση για συνομιλίες με αφετηρία το γαλλικό σχέδιο, ωστόσο η χώρα φαίνεται ότι οδηγείται πάλι σε πρόωρες εκλογές.

Η κυβέρνηση συνασπισμού που ορκίστηκε τον Δεκέμβρη με πρωταγωνιστή το κόμμα «Συνεχίζουμε την αλλαγή» (ΡΡ) και πρωθυπουργό τον Κ. Πέτκοφ έπεσε πριν από περίπου έναν μήνα και από τα μέχρι τώρα παζάρια δεν προχωρά ο σχηματισμός μιας νέας κυβέρνησης από το παρόν Κοινοβούλιο.

Ο Ασεν Βασίλεφ (συμπρόεδρος του ΡΡ μαζί με τον Πέτκοφ), που έλαβε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Πρόεδρο Ράντεφ, επέστρεψε την εντολή αφού δεν κατάφερε να διασφαλίσει αρκετούς συμμάχους.

Το μεγαλύτερο αντιπολιτευόμενο κόμμα, GERB, του Μπ. Μπορίσοφ δήλωνε μέχρι πρόσφατα ότι δεν θα επιδιώξει αναζήτηση εταίρων και έτσι το πιθανότερο είναι η νέα προσφυγή στις κάλπες.

Χτες, ο Ράντεφ βρέθηκε στο Μαυροβούνιο, όπου δίπλα στον ομόλογό του, Μ. Τζουκάνοβιτς, δήλωσε ότι «μοιραζόμαστε ένα κοινό όραμα για την ευρωπαϊκή προοπτική της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η οποία δεν έχει εναλλακτική».