«Ακουσε τη φωνή μου και έλα» είναι ο τίτλος της ξεχωριστής συναυλίας - αφιέρωμα στον σπουδαίο Ιάκωβο Καμπανέλλη που θα πραγματοποιηθεί στις 25 και 26 Φλεβάρη στο θέατρο «Ολύμπια». Η μοναδική Μαρία Φαραντούρη θα ενώσει τη φωνή της με καταξιωμένους τραγουδιστές, την Ηρώ Σαΐα, τον Βασίλη Γισδάκη και τον Θανάση Βούτσα, αλλά και με τη Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων, υπό τη μουσική διεύθυνση του μαέστρου Ραφαήλ Πυλαρινού. Το αφιέρωμα υλοποιείται με τη σημαντική συμβολή και επιμέλεια της Κατερίνας Καμπανέλλη, κόρης του μεγάλου μας δημιουργού.

Με αφορμή τη συγκεκριμένη συναυλία ήταν ιδιαίτερα μεγάλη η χαρά και η τιμή μας που συνομιλήσαμε με την Μαρία Φαραντούρη και την Κατερίνα Καμπανέλλη.

«Θα είναι ένα σπουδαίο γεγονός αυτή η συναυλία. Τη διοργανώνει ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας στο "Ολύμπια" - Δημοτικό Μουσικό Θέατρο "Μαρία Κάλλας". Αφορμή γι' αυτό το μουσικό γεγονός, που είναι εξολοκλήρου αφιερωμένο στον στιχουργό Ιάκωβο Καμπανέλλη, είναι τα 100 χρόνια από τη γέννησή του και το Λογοτεχνικό Ετος "Ιάκωβος Καμπανέλλης".

Η Μαρία Φαραντούρη, η Ηρώ Σαΐα, ο Βασίλης Γισδάκης και ο Θανάσης Βούτσας θα ερμηνεύσουν τραγούδια από τη "Γειτονιά των αγγέλων" και τον "Εχθρό λαό", σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη, το "Παραμύθι χωρίς όνομα", σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι, "Το Μεγάλο μας Τσίρκο", σε μουσική Σταύρου Ξαρχάκου, καθώς επίσης από το δίσκο του Σταύρου Ξαρχάκου "Κόσμε, αγάπη μου". Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει το εμβληματικό "Μαουτχάουζεν"», μας λέει η Κατερίνα Καμπανέλλη.

Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι κυκλοφορεί εδώ και λίγο καιρό από τον «Κέδρο» ένα βιβλίο με παρόμοιο τίτλο με αυτόν της συναυλίας, «Ακουσε τη φωνή μου και έλα». Οπως μας λέει η Κ. Καμπανέλλη, «θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως τα άπαντα της ποίησης του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Περιλαμβάνονται τα ποιήματα από όλα τα θεατρικά του έργα αλλά και άλλα που προέρχονται από ταινίες. Το σημαντικό όμως είναι ότι παρουσιάζονται ανέκδοτα και άγνωστα ποιήματά του που βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας».

Στη συναυλία η Μαρία Φαραντούρη θα ερμηνεύσει το εμβληματικό «Μαουτχάουζεν». Είναι γνωστό ότι η εμπειρία κράτησής του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης καθόρισε βαθύτατα τον Ι. Καμπανέλλη. «Η πνευματική μου καταγωγή είναι το στρατόπεδο συγκέντρωσης», θα πει χρόνια αργότερα στον «Ριζοσπάστη». «Σε αυτήν την πρώτη και μεγαλύτερη εμπειρία μου ανακάλυψα τη ζωή και τον άνθρωπο. Είδα τι σημαίνει να ζεις με τον άλλο, να συμπάσχεις μαζί του, να ασχολείσαι με τα προβλήματά του. Το στρατόπεδο μου διαμόρφωσε την αντίληψη της συλλογικής αντιμετώπισης των καταστάσεων. Εμαθα να με απασχολούν θέματα κοινά που ενδιέφεραν τους πολλούς. Αυτός ήταν ο λόγος που ίσως οδηγήθηκα να γράψω. Μια ανάγκη επικοινωνίας, συνομιλίας με τους πολλούς...», συνεχίζει.

Το «Μαουτχάουζεν», όμως, έχει σημαδέψει και την ίδια την Μ. Φαραντούρη. Ηταν ο πρώτος της δίσκος, σε ηλικία 17 ετών, και στη συνέχεια συμμετείχε στην παρουσίασή του στην πρώτη μεγάλη λαϊκή συναυλία στο γήπεδο της ΑΕΚ, το 1966. Της ζητήσαμε να μας «ταξιδέψει» σε εκείνες τις στιγμές.

«Από τη στιγμή που συνάντησα στο σπίτι του Μίκη στη Νέα Σμύρνη, το 1965, τον ίδιο και τον Ιάκωβο Καμπανέλλη κι άκουσα για πρώτη φορά το "Μαουτχάουζεν", μαγεύτηκα. Ο Μίκης μού είπε, γράψε κάπου τη σημερινή ημερομηνία, το τραγούδι αυτό θα σε συνοδεύει σε όλη σου τη ζωή. Είχε δίκιο! Και πού δεν το έχω τραγουδήσει, από το στρατόπεδο το ίδιο του Μαουτχάουζεν που ήταν τόπος θανάτου για χιλιάδες Εβραίους, μέχρι στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου. Είναι ένα έργο εμβληματικό και οικουμενικό. Οι κριτικοί έγραψαν ότι είναι το μοναδικό κορυφαίο έργο που παρουσιάζει την τραγωδία του Ολοκαυτώματος.

Η λαϊκή συναυλία στο γήπεδο της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια μου μένει αλησμόνητη, ήταν η πρώτη συναυλία σε γήπεδο. Ο Μίκης έκανε κι αυτήν την πρωτιά. Η μουσική του και τα τραγούδια του ήταν για τον πολύ κόσμο, ήθελε να βγει έξω από τις αίθουσες που τότε ήταν για λίγους. Μαζί με τη "Ρωμιοσύνη" του Ρίτσου και τον Μπιθικώτση σπάσαμε τα στεγανά κι η συναυλία ήταν μια λαϊκή αποθέωση, τέτοια που ανησύχησε το τότε πολιτικό κατεστημένο. Ημουν, όπως σωστά λέτε, μόλις 17 χρόνων κι η συγκίνησή μου μαζί με τον ενθουσιασμό ήταν μεγάλη κι αξέχαστη. Ο δίσκος "Η μπαλάντα του Μαουτχάουζεν" τότε έγινε ανάρπαστος και σήμερα αποτελεί ένα πολύτιμο συλλεκτικό κομμάτι για όποιον τον έχει».

Και τον Καμπανέλλη πότε τον γνώρισε; Ηταν παρών σε αυτήν τη διαδικασία; Πώς κοινώνησε όλες αυτές τις εμπειρίες; «Τον Ιάκωβο Καμπανέλλη τον γνώρισα τότε στο σπίτι του Μίκη. Ηταν ένας γλυκός άνθρωπος, ταλαντούχος, σφράγισε το νεοελληνικό θέατρο με τα έργα του. Τότε είχε εκδώσει και το βιβλίο "Μαουτχάουζεν", που διαβάζοντάς το μάθαμε την ιστορία του. Το ποίημα γράφτηκε χωριστά από το βιβλίο την ίδια περίοδο.

Ο Καμπανέλλης ήταν παρών και στη συναυλία στο στρατόπεδο του Μαουτχάουζεν και μας έδειξε θυμάμαι - πολύ συγκινημένος - τους τόπους των βασανιστηρίων, τη "σκάλα την πλατιά, τη σκάλα των δακρύων", μας διηγήθηκε ιστορίες κρατουμένων, όπως του Αντώνη. Ο Καμπανέλλης σφράγισε με το έργο του την εποχή μας. Στην Αυστρία εδώ και τρία χρόνια έκαναν μια ολοήμερη γιορτή στη μνήμη του με μεγάλη συμμετοχή κόσμου και νεολαίας».

Οσο για το τι είναι αυτό που κάνει το έργο να συγκινεί τόσο πολύ μέχρι τις μέρες μας, η Μαρία Φαραντούρη είναι ξεκάθαρη: «Το έργο η "Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν" θα συγκινεί πάντα γιατί εκτός από τη μεγάλη λογοτεχνική και μουσική του αξία, είναι ένας ύμνος στον ανθρωπισμό, στο γνήσιο συναίσθημα του έρωτα μέσα στην κόλαση του στρατοπέδου του θανάτου. Ουσιαστικά, οι μεγάλες ανθρώπινες αξίες νικούν τη βαρβαρότητα των ναζί, τους βασανισμούς κι εντέλει τον ίδιο τον θάνατο».

Η συγκεκριμένη συναυλία εντάσσεται στις πλούσιες και ενδιαφέρουσες δράσεις που θα ξετυλίγονται όλη αυτήν τη χρονιά. «Το Λογοτεχνικό Ετος "Ιάκωβος Καμπανέλλης είναι μία μεγάλη τιμή που κάνει η πολιτεία στη μνήμη του πατέρα μου και είμαι ευγνώμων γι' αυτό. Ευχαριστώ πολύ τους συνεργάτες μου και όλους όσοι εργάζονται πάνω σε αυτό. Είναι πολύ σημαντικό ότι αυτό το έτος θα είναι πλούσιο σε δράσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό: Η έκδοση ενός τόμου αφιερωμένου στη ζωή και το έργο του, μια έκθεση στην Πινακοθήκη Χατζηκυριάκου - Γκίκα του Μουσείου Μπενάκη, εκδόσεις μεταφράσεων έργων στο εξωτερικό, συνέδρια σε Γαλλία και Αγγλία. Ολο και περισσότεροι φορείς εκδηλώνουν ενδιαφέρον να πραγματοποιήσουν αφιερώματα στη ζωή και το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Το σπουδαίο είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις θα ενταχθεί το έργο του σε εκπαιδευτικά προγράμματα, έτσι ώστε παιδιά και νέοι να έρθουν σε επαφή με αυτό, να το γνωρίσουν και γιατί όχι να δουλέψουν πάνω σε αυτό», μας λέει η Κ. Καμπανέλλη

Σχετικά με το τι είναι αυτό που θα ήθελε η ίδια να «μείνει» μέσα από όλη αυτήν τη χρονιά... «Με αφορμή το Ετος οι άνθρωποι θα ακούσουν και θα γνωρίσουν τον σπουδαιότερο Νεοέλληνα θεατρικό συγγραφέα, τον Πατριάρχη του νεοελληνικού θεάτρου, όπως τον έχουν αποκαλέσει, θα ακούσουν για τη ζωή και το έργο του. Αλλωστε, μέσα από τη ζωή του περνάει όλη η ελληνική Ιστορία των τελευταίων 90 ετών. Αυτό, λοιπόν, που θα ήθελα να μείνει μέσα από όλη αυτήν τη χρονιά, είναι να γνωρίσει όλος ο κόσμος, αλλά κυρίως οι νεότεροι, τη μεγάλη προσφορά του Ιάκωβου Καμπανέλλη στα ελληνικά γράμματα και να συνειδητοποιήσουν την τεράστια σημασία του πολιτισμού στη ζωή μας».

Ποιο είναι το στοιχείο όμως που καθιστά το έργο του διαχρονικό έως τις μέρες μας; Η Μ. Φαραντούρη μάς λέει πως «έργα σαν το "Μαουτχάουζεν" των Θεοδωράκη - Καμπανέλλη διασχίζουν τις γενιές και την Ιστορία συγκινώντας όλους. Δεν παλιώνουν ποτέ, γίνονται κλασικά, γιατί υμνούν τις πανανθρώπινες αξίες: Την ειρήνη, τον έρωτα, την αγάπη στον αδύναμο και στον κατατρεγμένο, και το λένε με τέτοιο τρόπο που μόνο η υψηλή τέχνη ξέρει να μιλά στο μυαλό και στην ψυχή μας. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για τα υπόλοιπα έργα του Καμπανέλλη. Σε ποιο να πρωτοαναφερθώ... Αλλά επειδή μιλάμε για τον στιχουργικό Καμπανέλλη, θα σταθώ σε κάποια τραγούδια που θα έχω και τη χαρά να ερμηνεύσω στη συναυλία, όπως το "Αρνιέμαι" από τον "Εχθρό λαό" και το "Προσκύνημα" από "Το Μεγάλο μας Τσίρκο"».

Κλείνοντας ζητάμε από την Κ. Καμπανέλλη να μας πει πώς ήταν ως άνθρωπος ο Ι. Καμπανέλλης. «Ηταν ένας ευγενής, δίκαιος και ήρεμος άνθρωπος, θαρραλέος και δυνατός, με τεράστια αποθέματα αγάπης και καλοσύνης. Πάντα πρόθυμος να βοηθήσει και να προσφέρει στους άλλους είτε σε ατομικά ζητήματα είτε σε συλλογικούς αγώνες. Ηταν βαθιά Ελληνας. Αγαπούσε πολύ αυτήν τη μικρή χώρα, ήταν περήφανος για την ιστορία της και τη δημοκρατία της. Πάνω απ' όλα όμως είχε μια έμφυτη σοφία που του τη δίδαξε η ζωή από νωρίς. Νομίζω ότι μετά από μια εμπειρία, όπως ήταν το στρατόπεδο της κόλασης Μαουτχάουζεν, μόνο με στωικότητα, πείσμα και σοφία θα μπορούσε να αντιμετωπίζει τις στενοχώριες και τις δυσκολίες.

Ηταν τρυφερός, γλυκός και υπερ-ταλαντούχος άνθρωπος. Εκτός από τη συγγραφή ασχολιόταν και με άλλες τέχνες, τη ζωγραφική, τη μικρογλυπτική, την ξυλογλυπτική. Λάτρευε τη φύση και θαύμαζε απεριόριστα κάθε δημιούργημά της, πράγμα το οποίο έχει αποτυπώσει σε αρκετά έργα του. Αγαπούσε πολύ την οικογένειά του, τη μητέρα μου, εμένα, τις εγγονές του, τα αδέρφια του, τα ανίψια του, τους φίλους του και τους συνεργάτες του. Ετρεφε μεγάλη αγάπη και για τους νέους ανθρώπους, τους οποίους στήριζε και βοηθούσε σε κάθε ευκαιρία. Εκφράζω τον θαυμασμό και το δέος μου σε αυτό το ταλέντο, σε αυτό το μυαλό, που είχα την τύχη να είναι πατέρας μου».

• Προπώληση εισιτηρίων ticketservices.gr