Αλλεπάλληλες επαφές Δύσης - Ρωσίας, σε διάφορα σχήματα, αναφορικά με τις «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ανατολική Ευρώπη, δρομολογούνται για το αμέσως επόμενο διάστημα, στο φόντο της επικίνδυνης κλιμάκωσης της μεταξύ τους αντιπαράθεσης στην ευρύτερη περιοχή.

Στις αρχές Γενάρη προγραμματίζονται οι επαφές ΗΠΑ - Ρωσίας για το θέμα, όπως δήλωσαν οι δύο ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν και Σ. Λαβρόφ, ενώ δρομολογούνται επίσης συνομιλίες ΝΑΤΟ - Ρωσίας, καθώς και με κράτη - μέλη της ΕΕ.

Οι προτάσεις της Ρωσίας για τις «εγγυήσεις ασφαλείας», για μη επέκταση του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στα ανατολικά, μη ένταξη Ουκρανίας και Γεωργίας στο ΝΑΤΟ κ.ά., απευθύνονται τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο ΝΑΤΟ.

Ο Ρώσος ΥΠΕΞ ανέφερε ότι Μόσχα και Ουάσιγκτον έχουν κάποια σημεία συμφωνίας σχετικά με τους μηχανισμούς του διαλόγου, ωστόσο «μια τέτοια προσέγγιση δεν έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα κάποιων άλλων κρατών στην κοινή μας περιοχή».

Η επισήμανση αυτή εκ μέρους της Μόσχας καταγράφεται στο φόντο διαφοροποιήσεων και εντός του ευρωατλαντικού άξονα, όπου υπάρχουν αντιθέσεις, ανταγωνισμός σε διάφορα μέτωπα, αντικρουόμενα συμφέροντα και διαφορετική στάση απέναντι στη Ρωσία.

Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν εκφράσει έμμεσες ανησυχίες για το ενδεχόμενο να αποκλειστούν από τις συνομιλίες για τις «εγγυήσεις ασφαλείας» που αφορούν κυρίως την περιοχή της Ευρώπης, ενώ κράτη, όπως της Βαλτικής, η Πολωνία κ.ά., μπαίνουν μπροστά στο γεωπολιτικό παζάρι ζητώντας ακόμη πιο «σκληρή» στάση απέναντι στη Ρωσία.

Αυτές οι ανησυχίες εξάλλου εκφράστηκαν και στη χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, με τον επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, οι οποίοι συμφώνησαν ότι οποιαδήποτε συζήτηση για την ευρωπαϊκή ασφάλεια θα γίνει σε συντονισμό και με τη συμμετοχή της ΕΕ.

Ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, δήλωσε ότι σκοπεύει να συγκαλέσει μια συνεδρίαση του Συμβουλίου ΝΑΤΟ - Ρωσίας στις αρχές του 2022, προσθέτοντας ότι το ΝΑΤΟ θα μελετήσει τις ρωσικές προτάσεις. Ταυτόχρονα, ξεκαθάρισε ότι το ΝΑΤΟ δεν θα συμβιβαστεί ποτέ με τη Ρωσία για το θέμα της επέκτασης της Συμμαχίας, καθώς και για το δικαίωμα της Ουκρανίας να «αποφασίσει για την πορεία της» - ζητήματα ωστόσο που ξεχωρίζει ως «κόκκινες γραμμές» η Μόσχα.

Ηδη μέσα στο ΝΑΤΟ υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με την ένταξη της Ουκρανίας, που θα αποτελούσε «πρόκληση» για τη Ρωσία, και το Κίεβο δεν έχει λάβει ξεκάθαρη απάντηση για ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαδικασιών. Παράλληλα, βέβαια, αυξάνεται η ΝΑΤΟική στρατιωτική παρουσία στην Ουκρανία και τη Μαύρη Θάλασσα μέσω μεγάλων στρατιωτικών ασκήσεων, οι ΗΠΑ και άλλα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ, όπως η Τουρκία, η Βρετανία κ.ά., ενισχύουν συστηματικά τον στρατό της Ουκρανίας και σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν το έδαφός της για ανάπτυξη ακόμη πιο επιθετικών οπλικών συστημάτων.

Η δε κυβέρνηση των ΗΠΑ δήλωσε «ανοιχτή» να συζητήσει με τη ρωσική πλευρά «μια σειρά από ανησυχίες της», που περιέχονται στα έγγραφα, χαρακτήρισε ορισμένες προτάσεις «μη αποδεκτές», ενώ επισήμανε πως θα συζητήσει και τις δικές της «ανησυχίες».

Επομένως, «πρέπει να γίνει ακόμη πολλή δουλειά για το περιεχόμενο», αλλά το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων για την ασφάλεια δεν μπορεί να καθυστερήσει, «λαμβάνοντας υπόψη την κλιμακούμενη ένταση γύρω από τη Ρωσία», σημείωσε ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ.

Φανερώνοντας πως στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων θα είναι και η «διευθέτηση» της σύγκρουσης στην Ανατολική Ουκρανία (Ντονμπάς), ο Λαβρόφ δήλωσε πως η Ρωσία θα καλωσόριζε την πρόθεση των ΗΠΑ να διευκολύνουν την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ και «να βάλουν τέλος στην ανοιχτή υπονόμευσή τους από την ηγεσία του Κιέβου».

Ασκώντας πιέσεις προς αυτήν την κατεύθυνση, ο Ρώσος ΥΠΕΞ υπενθύμισε ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, τον περασμένο Ιούνη στη Γενεύη εξέφρασε στον Βλ. Πούτιν «παρόμοιες προθέσεις», τονίζοντας την ανάγκη να δοθεί στο Ντονμπάς ειδικό καθεστώς βάσει των συμφωνιών του Μινσκ, ενώ εκπρόσωποι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έμειναν επίσης στην ίδια προσέγγιση.

«Θα θέλαμε να ελπίζουμε ότι για τις επικείμενες διαπραγματεύσεις, οι οποίες είναι ήδη θετικές, οι εταίροι μας θα έρθουν με ξεκάθαρα διατυπωμένες θέσεις», δήλωσε χτες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ.

Εξάλλου, σύμφωνα με τη ρωσική πλευρά, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, και ο Γερμανός καγκελάριος, Ολ. Σολτς, σε πρόσφατες τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Βλ. Πούτιν«έδειξαν επίσης ενδιαφέρον γι' αυτήν την ατζέντα» και ο Ρώσος Πρόεδρος επανέλαβε ότι θα φέρει το θέμα στον ΟΑΣΕ.

Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία και Ουκρανία συμμετέχουν επίσης στο «σχήμα της Νορμανδίας» για την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ και την «ειρηνική διευθέτηση» στην Ανατολική Ουκρανία.

Την ίδια στιγμή, μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις συγκεντρώνονται και από τις δύο πλευρές των συνόρων και η κατάσταση κοντά στα ρωσικά σύνορα και γύρω από την Ουκρανία κλιμακώνεται καθημερινά.

Δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας «Welt» αναφέρει πως «το ΝΑΤΟ αντιδρά στη μετακίνηση ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία» και πως «αυξήθηκε η επιχειρησιακή ετοιμότητα της δύναμης ταχείας αντίδρασης» και η δύναμη Very High Readiness Joint Task Force (VJTF) θα είναι ικανή να αναπτυχθεί εντός 5 ημερών για να μετακινηθεί σε περιοχή κρίσης. Επίσης, άλλες μονάδες της δύναμης αντίδρασης, όπως ειδικές δυνάμεις, τέθηκαν επίσης σε αυξημένη επιφυλακή.

Η Δύναμη Αντίδρασης του ΝΑΤΟ (NRF) είναι μια πολυεθνική, ταχέως αναπτυσσόμενη ειδική ομάδα, που περιλαμβάνει έως και 40.000 στρατιώτες. Η VJTF είναι μέρος της NRF.

Ο δε Ρώσος υπουργός Αμυνας, Σ. Σόιγκου, δήλωσε προχτές πως πάνω από 120 μισθοφόροι από ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες των ΗΠΑ εντοπίστηκαν σε περιοχές του Ντονέτσκ που ελέγχονται από τις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις. Οπως είπε, «στήνουν σημεία βολής, σχεδιάζουν στρατιωτικές επιχειρήσεις και εκπαιδεύουν ακραίες ένοπλες ομάδες». Το Πεντάγωνο διέψευσε τις δηλώσεις.

Οι ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις εκτόξευσαν για πρώτη φορά πυραυλικά συστήματα αντιαρματικών των ΗΠΑ «Javelin» σε πεδίο δοκιμών στην περιοχή του Ντονμπάς, μετέδωσε χτες ουκρανικό τηλεοπτικό κανάλι. Ο ουκρανικός στρατός χρησιμοποιεί σήμερα σχεδόν 100 εκτοξευτές «Javelin» και περίπου 500 αντιαρματικούς πυραύλους.

Αναβλήθηκαν, όπως αναμενόταν, οι προεδρικές εκλογές στη Λιβύη, που ήταν προγραμματισμένες για αύριο, Παρασκευή, μετά από επίσημη εισήγηση και απόφαση της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής. Η επιτροπή επικαλέστηκε την έλλειψη βασικών προϋποθέσεων για τη διεξαγωγή τους.

Ο πρόεδρος της επιτροπής, Χάντι αλ Σαγίρ, ενημέρωσε τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου, Αγκίλα Σάλεχ (που είχε αναστείλει την παραμονή του στο αξίωμα για να συμμετάσχει στις εκλογές), προτείνοντας ως εναλλακτική ημερομηνία την 24η Γενάρη 2022. Επιπλέον, ζήτησε από τον Σάλεχ να αναλάβει ξανά τα καθήκοντά του, προκειμένου «να ξεκινήσει εκ νέου η πολιτική διαδικασία και να επαναδιατυπωθεί ο "οδικός χάρτης"» για τη «δημοκρατική μετάβαση».

Η αναμενόμενη εξέλιξη προκάλεσε την έντονη αντίδραση αρκετών βουλευτών, που έσπευσαν να επιρρίψουν την ευθύνη στον δοτό, μεταβατικό πρωθυπουργό, Αμπντελχαμίντ Ντμπεϊμπά, ζητώντας την άμεση απομάκρυνσή του, με αφορμή και την τυπική λήξη της θητείας της κυβέρνησής του στις 24 Δεκέμβρη. Μια απομάκρυνση του Ντμπεϊμπά, βέβαια, ο οποίος μεταξύ άλλων έχει τη στήριξη της Τουρκίας και φιλότουρκων μισθοφόρων στη Λιβύη, είναι ιδιαίτερα αμφίβολη...

Ο ίδιος ο Ντμπεϊμπά μιλώντας νωρίτερα χτες σε εκδήλωση για τις γυναίκες, αρκέστηκε να πει πως δεν συνέτρεξαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή των εκλογών.

Εντονα αντέδρασε ο γγ του Αραβικού Συνδέσμου, Αχμεντ Αμπού Γκάιτ, που εξήγησε την αναβολή των εκλογών ως αποτέλεσμα του συνδυασμού εσωτερικών αντιθέσεων, ξένης ανάμειξης στα εσωτερικά πράγματα της Λιβύης και της παρουσίας μισθοφόρων στη χώρα.