Το τελευταίο διάστημα, με αφορμή το νομοσχέδιο - έκτρωμα που έφερε η κυβέρνηση, πολύς λόγος γίνεται για μια σειρά από επιχειρήσεις - «πρότυπο» στην Ελλάδα που εφαρμόζουν διάφορα μοντέλα εργασίας τα οποία στόχο έχουν τη συνεχόμενη λειτουργία των τμημάτων παραγωγής για τη μεγιστοποίηση των κερδών τους και την όλο και μεγαλύτερη εκμετάλλευση των εργαζομένων. Λειτουργούν σαν οδηγός για μια σειρά άλλων κλάδων, μέχρι να έρθει η μία ή η άλλη κυβέρνηση και να νομοθετήσει αυτό που ήδη έχουν επιβάλει με τον τρόπο τους.

Μια απ' αυτές τις εταιρείες είναι και η «Παπαστράτος» που ο υπουργός Εργασίας, Χατζηδάκης, αλλά και ο πρωθυπουργός αναφέρουν όπου σταθούν και όπου βρεθούν σαν το καλό παράδειγμα εργοδότη, ώστε να πείσουν τους εργαζόμενους ότι η διευθέτηση του χρόνου εργασίας έχει θετικές πλευρές για τους ίδιους. Θέλουν να παρουσιάσουν ότι ο εργαζόμενος θα έχει τη δυνατότητα να δουλεύει 4 μέρες ενώ η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική όταν μπαίνει στη μέση η ανάγκη του εργοδότη για να βγει η δουλειά. Ποιος εργοδότης θα δίνει στον εργαζόμενο το ρεπό του όταν δουλεύουν στο «φουλ» οι μηχανές;

Η πραγματικότητα για την «Παπαστράτος» είναι πολύ διαφορετική από αυτή που παρουσιάζεται αυτές τις μέρες από την κυβέρνηση αλλά και από τα διάφορα φιλοκυβερνητικά sites. Στην «Παπαστράτος», εταιρεία που ανήκει στην PMI, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια άνευ προηγουμένου επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων, που περιλαμβάνει την 7ήμερη λειτουργία του εργοστασίου, την ολοένα αυξανόμενη παράδοση τμημάτων σε εργολάβους, την ουσιαστική μείωση του προσωπικού και άλλα πολλά.

Το 2017 η εταιρεία - «πρότυπο» κάλεσε τους εργαζόμενους να στηρίξουν τη μετατροπή του εργοστασίου για παραγωγή θερμαινόμενων ράβδων καπνού και παράλληλα απαίτησε να μετατραπούν τα τμήματα παραγωγής για 7ήμερη λειτουργία, Δευτέρα έως Κυριακή, σε αντίθεση με τη μέχρι τότε πενθήμερη λειτουργία, Δευτέρα έως Παρασκευή. Μάλιστα, αυτήν την επένδυση την είχαν χαιρετίσει και η τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και ο τότε πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας. Για να καταφέρει λοιπόν η εταιρεία να «πείσει» τους εργαζόμενους χρησιμοποίησε το πολύ «δημοκρατικό» επιχείρημα «ή συμφωνείτε να δουλεύει το εργοστάσιο 7 μέρες τη βδομάδα ή αλλιώς δεν θα έχει μέλλον», αφήνοντας να εννοηθεί ότι μπορεί και να κλείσει. Παράλληλα, επειδή οι εργαζόμενοι θα αμείβονταν παραπάνω για την κυριακάτικη εργασία απαίτησαν να μειωθεί το, κεκτημένο με αγώνες στον κλάδο του Καπνού, βραδινό επίδομα από 35% στο 30% και ακόμα να μπουν εργολαβικές εταιρείες στα τμήματα παραγωγής με σκοπό να ρίξουν το κόστος αφού οι εργολαβικοί εργαζόμενοι αμείβονται με τον βασικό μισθό. Ολα τα παραπάνω τέθηκαν προς ψήφιση στους εργαζόμενους, πάντα όμως μετά από διαπραγμάτευση με το σωματείο και την πλειοψηφία του, που έπαιξε σημαντικό ρόλο για να περάσουν οι επιθυμίες της εργοδοσίας αφού μαζί με τη διοίκηση της εταιρείας έβγαιναν παντού και έλεγαν ότι θα γίνουν 400 προσλήψεις, ότι θα δουλεύουν οι εργαζόμενοι λιγότερο και ότι «στο τέλος της μέρας μπορούμε να πούμε πως είναι μια καλή συμφωνία». Πράγματι, προσλήψεις έγιναν, αλλά έφυγαν και πάρα πολλοί εργαζόμενοι με το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου που ανακοίνωσε η εταιρεία, με αποτέλεσμα σήμερα οι εργαζόμενοι να είναι τσίμα τσίμα.

Την ίδια τακτική ακολούθησε και το Δεκέμβρη του 2020, οπότε η εργοδοσία παρουσίασε στους εργαζόμενους την πρότασή της για την αναδιοργάνωση της εταιρείας, που στην ουσία περιλάμβανε μείωση του προσωπικού, είτε με την μορφή της εθελουσίας είτε με τη μορφή της λύσης συνεργασίας με εργολαβικές εταιρείες που έχουν ουσιαστικό ρόλο στην παραγωγή είτε με τη μείωση του προσωπικού ανά τεχνολογία και τη μεταφορά του σε άλλο πόστο. Θέλουν εργαζόμενους που να τα κάνουν όλα, καταργώντας στην ουσία ειδικότητες. Θέλουν να κάνουν τους τεχνικούς να δουλεύουν ως χειριστές και το ανάποδο, με αντάλλαγμα υποτυπώδεις αυξήσεις - GRADE - που τους τα στέρησαν τα προηγούμενα χρόνια, για να μην προσλάβουν νέο κόσμο. Με όλους τους τρόπους λοιπόν στοχεύει στη μείωση του προσωπικού στα τμήματα που παράγουν όλο το κέρδος για την εταιρεία. Οι εργαζόμενοι αντέδρασαν και η διοίκηση προχώρησε σε ευθείες απειλές και σε εκβιασμούς, με δηλώσεις όπως ότι «τα μέτρα θα περάσουν θέλουν δεν θέλουν οι εργαζόμενοι» και με άλλες τέτοιου τύπου δηλώσεις ή ακόμα ότι «το εργοστάσιο δεν έχει μέλλον μετά την αρνητική απόφαση των εργαζομένων». Εριχναν δηλαδή και την ευθύνη στους εργαζόμενους.

Αυτή είναι λοιπόν η πραγματικότητα για τον ...καλύτερο εργοδότη της χώρας όσο και αν προσπαθούν να πείσουν για το αντίθετο.

Οι εργαζόμενοι στην «Παπαστράτος» γνωρίζουν πολύ καλά τι σημαίνει η διευθέτηση του χρόνου εργασίας αφού δουλεύουν με κυλιόμενα ρεπό, χωρίς πλέον να γνωρίζουν τι σημαίνει Κυριακή, χωρίς να γνωρίζουν τι σημαίνει οικογενειακές στιγμές, έχοντας τεράστια επιβάρυνση στον οργανισμό τους λόγω των συνεχόμενων εναλλαγών της βάρδιας που πλέον είναι πιο συχνές από πριν. Παρουσιάζουν το νέο μοντέλο εργασίας 4x2 (κυλιόμενα 4 μέρες δουλειά - 2 ρεπό - 4 μέρες δουλειά) ως «καινοτομία», σαν να δουλεύουν οι εργαζόμενοι λιγότερες μέρες τη βδομάδα ή ακόμα και λιγότερες ώρες. Ομως, αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα για τον εργαζόμενο είναι ότι δεν υπάρχουν ούτε λιγότερες ώρες δουλειάς ούτε λιγότερες μέρες. Λένε ότι δουλεύουν οι εργαζόμενοι στην «Παπαστράτος» 37,3 ώρες τη βδομάδα κατά μέσο όρο, κάτι που για τον εργαζόμενο πρακτικά δεν έχει καμία διαφορά. Για παράδειγμα, πλέον οι 40 ώρες δουλειάς υπολογίζονται σε κυλιόμενες βάρδιες από Δευτέρα έως Κυριακή. Οταν ένας εργαζόμενος λοιπόν δουλεύει την Κυριακή το βράδυ οι 2 ώρες (22.00 - 00.00) υπολογίζονται στην προηγούμενη εργασιακή βδομάδα και οι υπόλοιπες 6 (00.00 - 06.00) στην επόμενη. Ετσι τεχνητά παρουσιάζουν ότι ο εργαζόμενος δουλεύει λιγότερες ώρες, όμως στις 37,33 ώρες δουλειάς δεν πατάει stop στη μηχανή και σχολάει, δουλεύει μέχρι τη λήξη της βάρδιας συμπληρώνοντας στην πραγματικότητα το 40ωρό του.

Οι εργαζόμενοι στην «Παπαστράτος» γνωρίζουν ακόμα πολύ καλά ότι η εταιρεία μείωσε τα πληρώματα των μηχανών, φόρτωσε ολοένα και περισσότερες αρμοδιότητες σε λιγότερους ανθρώπους, ενώ ετοιμάζει παράλληλα νέες συμβάσεις για τους εργαζόμενους στα γραφεία που το διάλειμμά τους θα το δουλεύουν πέραν του 8ωρου.

Αυτά συμβαίνουν στον ...καλύτερο εργοδότη της χώρας. Αυτά λοιπόν τα μέτρα η εταιρεία τα έχει εφαρμόσει πριν καν ψηφιστεί το νομοσχέδιο, το οποίο θα της λύσει ακόμα περισσότερο τα χέρια για να επιτεθεί στους εργαζόμενους χτυπώντας στην ουσία το μοναδικό «όπλο» που έχουν οι εργαζόμενοι, την απεργία.

Το ζητούμενο λοιπόν σήμερα για τους εργαζόμενους δεν είναι αν θα διαπραγματεύονται συλλογικά ή ατομικά ο καθένας αλλά να οργανωθούν στα ταξικά σωματεία, να παλέψουν για να μην περάσει αυτό το αντεργατικό νομοσχέδιο, να καταλάβουν ότι είναι εκείνοι που έχουν τη δύναμη στα χέρια τους, ότι είναι εκείνοι που παράγουν όλο τον πλούτο για τους επιχειρηματικούς ομίλους, ότι χωρίς αυτούς δεν μπορεί να δουλέψει καμία μηχανή, κανένα εργοστάσιο. Να αξιοποιήσουν τη δύναμη που έχουν στα χέρια τους για να μη γίνουν σκλάβοι σε μια εποχή που η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί κατακόρυφα και που υπάρχουν οι προϋποθέσεις αντί να δουλεύουμε περισσότερο και με χειρότερους όρους να δουλεύουμε λιγότερο και με καλύτερους όρους.