«Ανακοινώνουμε σήμερα το πρόγραμμα του 2021 και έχουμε ελπίδα και πίστη ότι θα καταφέρουμε να το πραγματοποιήσουμε με την παρουσία κοινού στις αίθουσές μας ή μέσω της GNO TV. Φυσικά γνωρίζουμε ότι τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο της χρονιάς δεν μπορούμε να έχουμε πολλές ελπίδες για κανονική λειτουργία, όμως, εφόσον τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία μάς επιτρέπουν έστω τις πρόβες και τη βιντεοσκόπηση, το έργο μας θα βρει τον τρόπο να φθάσει στον θεατή μέσω διαδικτύου. Και αυτό πάνω από όλα είναι το ζητούμενο, να διατηρήσουμε ζωντανή τη σχέση με το κοινό», δήλωσε σχετικά ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ, Γιώργος Κουμεντάκης, γι' αυτό το πρόγραμμα που άρχισε να σχεδιάζεται τρία χρόνια πριν, χωρίς να μπορεί κανείς να φανταστεί τότε τις συνθήκες που θα δημιουργούσε η πανδημία όταν θα παρουσιαζόταν.

Διακεκριμένοι Ελληνες και ξένοι καλλιτέχνες συμπράττουν με τα σύνολα της ΕΛΣ σε νέες παραγωγές όπερας, μπαλέτου, μουσικού θεάτρου, συναυλίες, επιχειρώντας να ανοίξουν συζητήσεις αναφορικά με την Ελληνική Επανάσταση ως ένα διεθνούς εμβέλειας ιστορικό γεγονός, συνδεόμενο με τη Γαλλική και την Αμερικανική Επανάσταση. Σπουδαία έργα του ρεπερτορίου της όπερας, όπως ο «Αντρέα Σενιέ» του Τζορντάνο, «Οι Γάμοι του Φίγκαρο» του Μότσαρτ, «ΗΛαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ» του Σοστακόβιτς, η «Τόσκα» του Πουτσίνι, όπερες της Επτανησιακής Σχολής, όπως η «Δέσπω» και η «Κυρά Φροσύνη» του Καρρέρ, η μπαρόκ όπερα του Βιβάλντι «Ο θρίαμβος της Ιουδίθ», οι «Ελληνικοί χοροί» του Σκαλκώτα και ο «Ζορμπάς» του Θεοδωράκη από το Μπαλέτο της ΕΛΣ, αλλά και η «Συμφωνία της Λεβεντιάς» του Καλομοίρη, έργα κινηματογραφικής μουσικής για την Αμερικανική Επανάσταση και η όπερα για όλη την οικογένεια «Τα μαγικά μαξιλάρια» συνθέτουν το πολυδιάστατο επετειακό πρόγραμμα που θα παρουσιαστεί στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος», στο Ηρώδειο, αλλά και σε απρόσμενους χώρους, όπως, μεταξύ άλλων, το προαύλιο της Μητρόπολης Αθηνών.

Στο πλαίσιο της επετείου της Ελληνικής Επανάστασης, η ΕΛΣ κάνει μια μεγάλη ρετροσπεκτίβα (αναδρομικό αφιέρωμα) σε κορυφαίους Ελληνες συνθέτες, διαφορετικών σχολών και ιδιωμάτων.

Παράλληλα, ξεκινώντας από το 2021 και για τα επόμενα τρία χρόνια η ΕΛΣ θα τιμήσει το έργο του κορυφαίου Ελληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, με την παρουσίαση μεγάλου μέρους του σπουδαίου έργου του. Στο πλαίσιο του τριετούς κύκλου «Μίκης Θεοδωράκης», το 2021 θα παρουσιαστούν στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» τα έργα «Αξιον Εστί», «Ζορμπάς», η Δεύτερη συμφωνία, «Το τραγούδι της Γης», η συναυλία «Τραγούδια του Αγώνα», ενώ στην Εναλλακτική Σκηνή οι κύκλοι τραγουδιών «Ασίκικο Πουλάκη» και «Τραγούδια για παιδάκια και παιδιά». Ο κύκλος θα συμπληρωθεί το 2021 με την παρουσίαση έργων Θεοδωράκη στα επόμενα διαδικτυακά φεστιβάλ, αλλά και από την ΕΡΤ, η οποία θα προβάλει τη συναυλία των έργων «Διόνυσος» και «Επιτάφιος» που βιντεοσκοπήθηκαν τον περασμένο Νοέμβρη στην Εναλλακτική.

Παράλληλα με το επετειακό πρόγραμμα, νέες, φιλόδοξες παραγωγές που ανεστάλησαν λόγω της πανδημίας έρχονται να συναντήσουν το κοινό τους μέσα στο 2021, αλλά και ρεσιτάλ κορυφαίων ερμηνευτών, αναβιώσεις παλαιότερων παραγωγών και σημαντικές συμπαραγωγές συμπληρώνουν το νέο πρόγραμμα της ΕΛΣ.

Γύρω από το σύγχρονο και διαχρονικό νόημα της επετείου του 1821 κινούνται και οι μουσικοθεατρικές παραγωγές της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ: «Ο Κολοκοτρώνης ατενίζει το μέλλον. Γυναίκες προετοιμάζονται για την Επανάσταση. Κι εγώ κάτι θα σκέφτομαι» των Μιχαήλ Μαρμαρινού και Ακύλλα Καραζήση, «Το τραγούδι της κυρα - Δομνίτσας» των Μάρθας Μαυροειδή, Μάρως Βασιλειάδου και Μαρίας Μαγκανάρη, «Μάρθα: Μια ιστορία από το Μεσολόγγι», των Νίκου Ξυδάκη και Διονύση Καψάλη, και «Καποδίστριας: Μονόδραμα μιας μυστικής ζωής», της Καλλιόπης Τσουπάκη, η κινηματογραφική ταινία - εγκατάσταση «Η πόλη και η πόλη» των Χρήστου Πασσαλή και Σύλλα Τζουμέρκα, η πολυμεσική παρουσίαση «Set in Time in Space» του Γιώργου Πούλιου και η συναυλία «Το φλάουτο του Ρήγα: Από την απολυταρχία στην Επανάσταση» των Δημήτρη Κούντουρα και Πάνου Ηλιόπουλου.

Ο κύριος όγκος των επετειακών αναθέσεων της Εναλλακτικής Σκηνής εντάσσεται σε τρεις μεγάλους θεματικούς κύκλους: «Ωδές στον Βύρωνα», με νέες μουσικοθεατρικές παραγωγές, συναυλίες και μουσική παράσταση θεάτρου σκιών, «Η Επανάσταση με τα μάτια των άλλων», για τις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας στην Επανάσταση, που περιλαμβάνει ένα ορατόριο και μουσικοθεατρικές παραγωγές, ενώ ο τρίτος κύκλος αφορά το τριετές αφιέρωμα της ΕΛΣ στον Μίκη Θεοδωράκη.

Ενώ η καταληκτική ημερομηνία της έκθεσης ήταν η 31η Γενάρη, το Μουσείο Μπενάκη παρατείνει χρονικά τη διάρκειά της έως την Κυριακή 21 Φλεβάρη, προκειμένου το κοινό να την επισκεφτεί «διά ζώσης». Με αφορμή την παράταση της έκθεσης, το Μουσείο διοργανώνει την Κυριακή 31 Γενάρη, στις 7 μ.μ., διαδικτυακή παρουσίαση της έκθεσης από τον ίδιο τον καλλιτέχνη.

Ο Ali Banisadr θα μιλήσει για το έργο του από το χώρο της έκθεσης, αναλύοντας το σκεπτικό της, τη σημασία των ζωγραφικών έργων που παρουσιάζει αλλά και την εξέλιξη της δουλειάς του γύρω από το χρώμα, την ιστορία, την ανθρώπινη μορφή, το τοπίο.

Ο τίτλος της έκθεσης αναφέρεται στη γνωστή από τα μεσαιωνικά χρόνια μπλε χρωστική ουσία που προκύπτει από το ορυκτό lapis lazuli και μοιάζει να αποκρυσταλλώνει όλες μαζί τις αποχρώσεις του νερού και του ουρανού. To χρώμα Ultramarine θεωρούνταν από καλλιτέχνες ότι είχε ιδιότητες αφύπνισης του υπερβατικού στοιχείου, ενώ στην ανατολίτικη φιλοσοφία ταυτιζόταν με το έκτο τσάκρα, ή το «τρίτο μάτι», την αφύπνιση της «ανώτερης συνείδησης». Αυτό το ιδιαίτερο μπλε και οι θρησκευτικοί, πολιτισμικοί και μεταφυσικοί συμβολισμοί του είναι καθοριστικά για την εκφραστική λειτουργία των έργων του Banisadr, παγιώνοντας συνάμα τις συνδέσεις τους με αρχέγονες μορφές ζωγραφικής τέχνης.

Στο βίντεο, μέρος του οποίου παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό, θα παρουσιαστούν επίσης ανέκδοτα στιγμιότυπα από το στήσιμο της έκθεσης το Νοέμβρη, λίγο πριν από το lockdown.

Η μετάδοση της ξενάγησης θα γίνει στη σελίδα facebook.com/TheBenakiMuseum/live και θα αναμεταδοθεί στο benaki.org/alibanisadrevent. Δεν είναι απαραίτητο κάποιος να διαθέτει προφίλ στο Facebook για να την παρακολουθήσει.