Eurokinissi

Στη συνέντευξη που παραχώρησε με το πέρας της Συνόδου, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Ζ. Μπορέλ εκτίμησε ότι τις τελευταίες βδομάδες «δεν είδαμε θεμελιακή αλλαγή κατεύθυνσης στη συμπεριφορά της Τουρκίας, αντίθετα χειροτέρεψε. Οι έρευνες στη θάλασσα συνεχίστηκαν, άρα η εκτίμησή μας δεν είναι θετική και οι υπουργοί θα ενημερώσουν σχετικά τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στα τέλη της βδομάδας».

Ερωτηθείς συγκεκριμένα αν και τι είδους κυρώσεις μπορεί να αποφασίσει το ΕΣ, για άλλη μια φορά απέφυγε να απαντήσει, λέγοντας γενικόλογα ότι το Συμβούλιο «θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα πάρει την απόφαση που κρίνει πρέπουσα. Δεν μπορώ να την προκαταλάβω». «Ολα τα κράτη - μέλη κρίνουν ότι πρέπει να κρίνουν προσεκτικά την κατάσταση με την Τουρκία, αλλά δεν μπορώ να προκαταλάβω τη συζήτηση και τις αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών», πρόσθεσε, επιμένοντας στο ίδιο μοτίβο. Χαρακτηριστικό είναι ότι ερωτηθείς αν το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων συζήτησε το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για επιβολή εμπάργκο όπλων στην Αγκυρα, απάντησε ότι «η διπλωματία εφευρέθηκε για να βρίσκουμε λύσεις μέσω διαλόγου, και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε»...

Οπως είπε μετά τη συνεδρίαση ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων έγινε «μία εκτεταμένη συζήτηση», όπου «διαπιστώθηκε από όλους τους υπουργούς Εξωτερικών ότι η Τουρκία δεν αντελήφθη το θετικό μήνυμα της ΕΕ από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου» και ότι, αντίθετα, «συνέχισε την παραβατική συμπεριφορά της. Και μάλιστα σε ένα πλαίσιο το οποίο είναι παντελώς απαράδεκτο: Την απειλή πολέμου εναντίον της Ελλάδας αν επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια». Παρέπεμψε δε στο γεγονός ότι την UNCLOS, τη Σύμβαση που προβλέπει την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, «την έχει επικυρώσει η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση. Αρα, η στάση της Τουρκίας αποτελεί πρόκληση στο σύνολο της Ενωσης», συνεχίζοντας να καλλιεργεί αυταπάτες για τη στάση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία και τους πολύπλευρους - οικονομικούς και άλλους - δεσμούς μαζί της.

Ισχυρίστηκε επίσης πως στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων «κατέστη σαφές ότι θα πρέπει να υπάρξει αντίδραση απέναντι στην Τουρκία. Και αυτό είναι το οποίο θα συζητηθεί στο Συμβούλιο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων αυτήν την εβδομάδα».

Ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης, μιλώντας χτες το βράδυ στον «Alpha», φρόντισε να χαμηλώσει τον πήχη των προσδοκιών από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ανέφερε ότι δεν μπορεί να προεξοφλήσει τις αποφάσεις που θα παρθούν στις Βρυξέλλες, παρουσιάζοντας ως θετικό το ότι η κυβέρνηση μετέτρεψε τάχα τις ελληνοτουρκικές διαφορές σε ευρωτουρκικές, βάζοντας δηλαδή τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας στο τραπέζι του ευρωτουρκικού παζαριού.

Εξέφρασε πάντως την ευχή ότι «η ΕΕ δεν θα διακινδυνεύσει το δικό της κύρος» και «θα δρομολογηθούν συνέπειες», όπως ορίστηκε σε προηγούμενα όργανα. Βέβαια απέφυγε να απαντήσει αν θα πιέσει με βέτο στην έκδοση των Συμπερασμάτων, ώστε να περιληφθούν κυρώσεις κατά της Αγκυρας, λέγοντας μάλιστα ότι «θα το βάλει άλλος, όχι η Ελλάδα», για να δείξει ότι έχει «συμμάχους» που συμμερίζονται τις ελληνικές θέσεις.

Την ίδια ώρα, έστειλε ξανά μήνυμα στην Αγκυρα να επιδείξει έμπρακτη αποκλιμάκωση των προκλήσεων και να πάνε σε «διάλογο», διαβεβαιώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζει πως υπάρχει αντικείμενο προς συζήτηση (ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα) και ότι σε περίπτωση διαφωνίας υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής στη Χάγη.

Τους ελιγμούς, τις προκλήσεις και τις εκκλήσεις για «άνευ όρων» διάλογο επαναλαμβάνει ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, στις 10 - 11 Δεκέμβρη, η τουρκική κυβέρνηση.

Ετσι, μετά την απόσυρση του ερευνητικού «Ορούτς Ρέις» στο λιμάνι της Αττάλειας αφού πρώτα ...αλώνισε σε περιοχές της ελληνικής και της κυπριακής υφαλοκρηπίδας, με τις πλάτες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, ήρθε η έκδοση σειράς NAVTEX για στρατιωτικές ασκήσεις νότια της Κρήτης και κοντά στην περιοχή του Καστελόριζου από χτες, τις οποίες εμφανίζει ως απάντηση στην άσκηση «ΜΕΔΟΥΣΑ 10» που πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή στρατιωτικών δυνάμεων των Ελλάδας, Αιγύπτου, Κύπρου, Γαλλίας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας χτες σε τηλεδιάσκεψη τουρκικών πανεπιστημίων τόνισε: «Η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί το επίκεντρο των εξελίξεων τα τελευταία χρόνια και πολλές χώρες παρακολουθούν όσα γίνονται. Δεν μπορεί η Τουρκία, η χώρα με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο, να παρακολουθεί τις εξελίξεις... από την εξέδρα. Παρακολουθούμε στενά όσα γίνονται για να προστατεύσουμε τα δικά μας συμφέροντα και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων». Την ίδια ώρα, σηκώνοντας... αντιιμπεριαλιστικές κορόνες σημείωσε: «Εχουμε ξεκαθαρίσει πως δεν θα δεχτούμε σχέδια και χάρτες που στοχεύουν στον περιορισμό της Αττάλειας. Δεν επιδιώκουμε να παραβιάσουμε τα συμφέροντα και τους νόμους κανενός. Ομως, δεν θα υποκύψουμε σε εκβιασμούς, απειλές, πειρατικές συμπεριφορές, δεν θα επιτρέψουμε σχέδια ιμπεριαλιστικής επέκτασης. Θέλουμε να αφήσουμε πίσω όσα έγιναν τους προηγούμενους μήνες».

Κατέληξε εμφανιζόμενος ως υπέρμαχος του ...διαλόγου και απηύθυνε προτροπή προς την ΕΕ «να απαλλαγεί από τη στρατηγική της τύφλωσης το συντομότερο δυνατό και να μην επιτρέψει να χρησιμοποιείται ως "κεφαλή" στην Ανατολική Μεσόγειο από τους Ελληνοκυπρίους και την Ελλάδα. Η Ενωση, στο όνομα της αλληλεγγύης, δεν πρέπει να είναι άδικη για την Τουρκία».

Επίσης, σε δηλώσεις του ο εκπρόσωπος Τύπου του τουρκικού υπουργείου Αμυνας, Χαμί Ακσόι, ζήτησε «άνευ όρων διαπραγματεύσεις» και κατηγόρησε την Ελλάδα για «προκλητικές στρατιωτικές ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή, ανακοινώνοντας ότι θα εκτελέσει 24 στρατιωτικές ασκήσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο με 11 NAVTEX και 12 NOTAM που έχει εκδώσει από τις 20 Οκτωβρίου 2020» και ότι «κρατάει κλειστά τα κανάλια του διαλόγου» και στο ΝΑΤΟ.

Παράλληλα με τον ...διαλλακτικό Ερντογάν, με συνέντευξή του στην «Καθημερινή» εμφανίστηκε ο Τούρκος πρώην αντιναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί, από τους εμπνευστές του σχεδίου της «Γαλάζιας Πατρίδας», να δηλώνει ότι «τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν υφαλοκρηπίδα» αλλά «βρίσκονται στην τουρκική υφαλοκρηπίδα» και ότι «η Τουρκία δικαίως αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία και 152 νησιά και νησίδες στο Αιγαίο». Σχετικά με το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο ισχυρίστηκε ότι είναι νόμιμο γιατί «η Τουρκία δεν συμπεριφέρθηκε μαξιμαλιστικά και τράβηξε μια γραμμή που δεν αγγίζει τη Ρόδο, την Κάσο, την Κάρπαθο και την Κρήτη». Ταυτόχρονα, ο ίδιος και ο υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δηλώνουν ότι η χώρα τους έχει δικαιώματα στο Καστελόριζο.

Ο Γιαϊτζί δηλώνει ακόμα ότι «τα νησιά (ανατολικά) βρίσκονται στην τουρκική υφαλοκρηπίδα. Αυτό δεν σημαίνει πως τα νησιά αυτά ανήκουν στην Τουρκία. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία στην κυριαρχία των νησιών των οποίων έχουν κατονομαστεί, όταν μεταβιβάστηκαν στην Ελλάδα. Το θέμα είναι οι περιοχές θαλάσσιας ευθύνης. Εξω από τα χωρικά ύδατα». Ξανάβαλε δε το ζήτημα της αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου.

Ο πρώην αντιναύαρχος, που σήμερα εμφανίζεται ως καθηγητής σε ακαδημαϊκά ιδρύματα, επίσης με εκτενές άρθρο στο «τουρκοσκόπιο» του ισραηλινού ιδρύματος μελετών Μέσης Ανατολής και Αφρικής «Μοσέ Νταγιάν» εμφάνισε πρόταση υπογραφής συμφωνίας Τουρκίας - Ισραήλ για τον καθορισμό ΑΟΖ, φτάνοντας μάλιστα να προτείνει να περάσουν στο Ισραήλ «οικόπεδα» της κυπριακής ΑΟΖ, όπως τα 8, 9, 11 και 12 - το λεγόμενο «Αφροδίτη» που βρίσκεται δίπλα στο κοίτασμα «Λεβάθιαν» του Ισραήλ - στο οποίο δραστηριοποιούνται η ισραηλινή εταιρεία «Delek», η αμερικανική «Noble Energy» και η βρετανο-ολλανδική «Shell». Ταυτόχρονα ο Γιαϊτζί πρότεινε να συνδεθούν οι αγωγοί φυσικού αερίου του Ισραήλ και της Τουρκίας ως πιο συμφέρουσα λύση σε σχέση με τον αγωγό «East Med» που παρακάμπτει την Τουρκία.

Σε αυτό το σύνθετο πλαίσιο συνολικής διαπραγμάτευσης των αστικών τάξεων στην περιοχή, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, πραγματοποίησε χτες επίσημη επίσκεψη στη Γαλλία. Στην ατζέντα των συζητήσεων με τον ομόλογό του, Εμανουέλ Μακρόν, περιλαμβάνονταν η «καταπολέμηση της τρομοκρατίας», η σύγκρουση στη Λιβύη (όπου εμπλέκεται και η Τουρκία) και άλλα περιφερειακά ζητήματα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής.

«Δεν θα καθορίσω θέματα άμυνας και οικονομικής συνεργασίας από τέτοιου είδους διαφωνίες», απάντησε ο Μακρόν σε σχετική ερώτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Αίγυπτο και πρόσθεσε ότι «είναι πιο αποτελεσματικό να έχουμε μια πολιτική απαιτητικού διαλόγου παρά ένα μποϊκοτάζ που θα μείωνε μόνο την αποτελεσματικότητα ενός από τους εταίρους μας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας».

Η Γαλλία βλέπει την Αίγυπτο, μια μεγάλη χώρα, ως παράγοντα που μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στις οξυμένες αντιθέσεις και τον ανταγωνισμό που αναπτύσσεται στην περιοχή, ενώ αποτελεί και μια μεγάλη αγορά για τα γαλλικά μονοπώλια και της στρατιωτικής βιομηχανίας (βλέπε συμφωνία για αγορά δύο γαλλικών ελικοπτεροφόρων «Mistral» και δεκάδων μαχητικών «Rafale»).

Παράλληλα, η τουρκική κυβέρνηση μέσα στο συνολικό παζάρι εντάσσει και το σχέδιο για οριστική διχοτόμηση της Κύπρου. Στο πλαίσιο αυτό ζητάει τη σύγκληση άτυπης 5μερούς Διάσκεψης για επανέναρξη των συνομιλιών για να συνεχιστεί το παζάρι, ενώ την ίδια ώρα συνεχίζει τις προκλήσεις στην περίκλειστη περιοχή της κατεχόμενης Αμμοχώστου, στο φιλέτο των Βαρωσίων. Μάλιστα, έγινε γνωστό ότι στα Κατεχόμενα ήδη υπάρχει βάση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) που εποπτεύουν την περιοχή και τα ερευνητικά τουρκικά πλοία.

Μετά τις συναντήσεις της απεσταλμένης του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ (η οποία μένει να πάει και στην Τουρκία, μετά τις επαφές με την Κυπριακή Δημοκρατία, το ψευδοκράτος και την ελληνική κυβέρνηση), διαφαίνεται η διάθεση όλων των πλευρών να ξαναξεκινήσει το παζάρι. Και ήδη στο τραπέζι πέφτουν και ιδέες το ψευδοκράτος να πάρει καθεστώς αναγνωρισμένου προτεκτοράτου αλά ...Κόσοβο.