ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 25 Απρίλη 2020 - Κυριακή 26 Απρίλη 2020
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Με τη δύναμη και τον ηρωισμό των «από κάτω»

Η «κοπέλα στο σούπερ μάρκετ», ο «νεαρός στα ράφια», η «κυρία στο φαρμακείο», οι «άνθρωποι που κάνουν ντελίβερι», οι «καλλιτέχνες που μας εμπνέουν», οι «δάσκαλοι που δεν θα αφήσουν ούτε ένα παιδί πίσω»... Ολοι αυτοί «πρωταγωνιστούν» στα σποτ της κυβέρνησης, αλλά και διαφόρων επιχειρήσεων, που «παίζουν» κάθε λίγο και λιγάκι στις τηλεοράσεις. Μαζί κι εκείνος «που φοβάται για τη δουλειά του, αλλά δεν φοβάται να κάνει το σωστό, να μείνει σπίτι του», το «υπόδειγμα», όπως αναφέρεται επί λέξει, περιγράφοντας προφανώς το «μοντέλο» του φοβισμένου εργαζόμενου της επόμενης μέρας. Τα σποτ της περιόδου, όχι τυχαία, έχουν στο επίκεντρο τους «από κάτω»...

Ας το πάρουμε όμως «αλλιώς»: Τα σούπερ μάρκετ πουλάνε τρόφιμα γιατί υπάρχουν εργαζόμενοι στα πόστα τους, φορτώνουν ράφια με εμπορεύματα, λειτουργούν τα ταμεία. Η εφοδιαστική αλυσίδα λειτουργεί γιατί οι εργαζόμενοι καταγράφουν στις αποθήκες, χειρίζονται τα κλαρκ, οδηγούν τα φορτηγά, ξεφορτώνουν τα κοντέινερ από τα βαπόρια.

Τρόφιμα και φάρμακα υπάρχουν γιατί εργαζόμενοι δουλεύουν στα αντίστοιχα εργοστάσια τροφίμων και φαρμάκων. Τα λεωφορεία, τα τρένα, το μετρό, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κινούνται γιατί οι εργαζόμενοι στον κλάδο τα δουλεύουν. Οι τηλεπικοινωνίες λειτουργούν γιατί είτε στο γραφείο είτε από το σπίτι τους χιλιάδες εργαζόμενοι δουλεύουν στους τηλεπικοινωνιακούς ομίλους.


Το συμπέρασμα είναι ένα και απλό: Οι ιδιοκτήτες αυτών των επιχειρήσεων, οι πολυάριθμοι μέτοχοί τους, που μπορεί να φιγουράρουν σε εκδηλώσεις και φιλανθρωπικά γκαλά, δεν θα υπήρχαν χωρίς τη δουλειά όλων αυτών. Αναδεικνύεται η μεγάλη δύναμη του εργαζόμενου ανθρώπου, ότι όλα είναι αποτέλεσμα της δικής του και μόνο δουλειάς και χωρίς αυτόν τίποτα απ' ό,τι υπάρχει στην κοινωνία μας δεν θα υπήρχε. Αυτήν την πραγματικότητα άθελά τους ομολογούν οι διαφημιστικές καμπάνιες...

Ομως, όλη αυτή η εργασία, που σήμερα προβάλλεται ως «κοινωνικά ωφέλιμη», δεν οργανώνεται, δεν πραγματοποιείται με κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες αλλά το καπιταλιστικό κέρδος. Δεν δουλεύουν για το «κοινό καλό», όπως το παρουσιάζουν, αλλά για τα κέρδη τους. Τα σούπερ μάρκετ, οι βιομηχανίες τροφίμων και φαρμάκων, οι επιχειρήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι μεταφορικές εταιρείες, οι επιχειρήσεις στις τηλεπικοινωνίες έχουν μόνο ένα κριτήριο: Το κέρδος. Τίποτα άλλο.

Οι μέτοχοί τους δεν ενδιαφέρονται καν για το περιεχόμενο, το χαρακτήρα της δουλειάς τους, για το τι παράγουν ή τι πουλάνε, φάρμακα, τρόφιμα ή όπλα. Γι' αυτούς μετράνε τα κέρδη, οι τιμές των μετοχών τους. Αυτό προσπαθούν να κρύψουν, καλυμμένοι πίσω από τα πρόσωπα των εργαζομένων τους. Βεβαίως, την ίδια στιγμή, η επιδείνωση των συνθηκών εργασίας των ίδιων, όσων ονομάζουν ήρωες, τα φαινόμενα κερδοσκοπίας και ελλείψεων, είναι απόδειξη του τι σημαίνει μια καπιταλιστική επιχείρηση, ακόμα και αν το «έργο» της συνδέεται με ζωτικές ανάγκες του κοινωνικού συνόλου.

Οι επιχειρήσεις, λοιπόν, προσπαθούν να εμφανιστούν οι ίδιες ότι επιτελούν «κοινωνικό έργο». Και στο όνομα αυτού του «κοινωνικού έργου» καλούν τους εργαζόμενους «να σιωπήσουν και να δουλεύουν» για το «κοινό καλό», του συνόλου, να δουλέψουν παραπάνω και με μικρότερους μισθούς, με εργασιακές σχέσεις - λάστιχο, «για να κρατηθούν όρθιες οι επιχειρήσεις». Ταυτόχρονα, κάθε αντίδραση, κινητοποίηση, παρεμπόδιση της παραγωγής ή σταμάτημα της δουλειάς απέναντι σε αυτόν τον εργασιακό μεσαίωνα καταδικάζεται ως «αντικοινωνική συμπεριφορά».

Από την άλλη, χιλιάδες επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, που έχουν βάλει κι αυτοί το λιθαράκι τους στην ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, κοιμούνται και ξυπνούν με την αγωνία να κάνουν το «κάτι παραπάνω» για να ανακαλυφθεί το εμβόλιο μια ώρα αρχύτερα. Κι όμως, το μεγαλύτερο εμπόδιο που έχουν απέναντί τους δεν είναι οι «ιδιοτροπίες» του κορονοϊού αλλά το ότι οι καπιταλιστές ιδιοκτήτες των φαρμακοβιομηχανιών «ιδιωτικοποιούν» την επιστημονική γνώση, την κρατάνε μακριά από την κοινωνία μέχρι να εκτιμήσουν ότι μπορεί να τους αποφέρει το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος.

Τα καλύτερα μυαλά του κόσμου, αντί να συνεργάζονται για να αντιμετωπιστεί ο ιός, μένουν περιχαρακωμένα στα όρια που τους θέτουν οι «επενδυτές» των ερευνών, που ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε έναν πόλεμο συμφερόντων, με απόκρυψη πατεντών, εξαγορές, σκάνδαλα και όλη τη σαπίλα που αναδίνει το σύστημα του κέρδους.

Αξίζει να αναλογιστεί κάθε εργαζόμενος, σε κάθε κλάδο, αυτές τις μέρες, όλες εκείνες τις πλευρές της δύναμης που έχει στα χέρια του. Κάθε τέτοια πλευρά αποδεικνύει ότι η υποταγή της εργατικής δύναμης, της παραγωγής και των σκοπών της στο κυνήγι του καπιταλιστικού κέρδους μόνο δεινά φέρνει για την ανθρωπότητα.

Αυτό επιβεβαιώνεται καταρχάς από το τι συμβαίνει στους χώρους δουλειάς: Τα εκατομμύρια εργατικά χέρια, και όχι τα κεφάλαια των επενδυτών, είναι αυτά που δίνουν ζωή στις μηχανές, στα μεγάλα εμπορικά καταστήματα, στα τηλεφωνικά κέντρα, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Κι όμως, την ίδια στιγμή οι εργατοϋπάλληλοι γνωρίζουν την απογείωση της εκμετάλλευσης και την ανασφάλεια, προετοιμάζονται για την «επόμενη μέρα» της καπιταλιστικής κρίσης, για νέες θυσίες, πάλι «για να μείνουν όρθιες» οι επιχειρήσεις.

Τι θα γινόταν αν όλοι οι εργαζόμενοι δοκίμαζαν όχι για μια μέρα, αλλά ακόμα και για μερικές ώρες, να πουν στους βιομήχανους, στα διευθυντικά στελέχη επιχειρήσεων και τους μετόχους, στους τραπεζίτες να αναλάβουν αυτοί να κινήσουν τα γρανάζια της παραγωγής; Ετσι, «για να μείνουν όρθιες οι επιχειρήσεις», όπως λένε η κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα, η ΕΕ...

Αυτήν τη δύναμη μπορούν να την αξιοποιήσουν προς όφελός τους και προς όφελος όλης της κοινωνίας, στρέφοντάς την ενάντια στην προσπάθεια έντασης της εκμετάλλευσης, διεκδικώντας δικαιώματα με βάση τις σύγχρονες ανάγκες.

Ακόμα περισσότερο, συνειδητοποιώντας το γεγονός ότι μπορεί πραγματικά η εργασία τους να αποκτήσει κοινωνικό περιεχόμενο, να υπηρετεί τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου, με μόνη προϋπόθεση να φύγει από τη μέση το καπιταλιστικό κέρδος. Να ανήκουν η παραγωγή, η οικονομική δραστηριότητα, τα μέσα της και τα αποτελέσματα της δουλειάς σε αυτούς που παράγουν, που δουλεύουν, που δημιουργούν τα πάντα.

Ο πραγματικός ηρωισμός δεν είναι να δουλεύεις για να χειροκροτούν τα αφεντικά, αλλά να παίρνεις την κατάσταση στα χέρια σου, να σηκώνεις ανάστημα, να διεκδικείς. Να αναγνωρίζεις τη δύναμη που έχεις στα χέρια σου, να γίνεσαι κυρίαρχος του πλούτου που παράγεις. Αυτός ο ηρωισμός προφανώς δεν συναντάει κανένα χειροκρότημα από τους αστούς και το κράτος τους, αλλά την καταστολή και τη συκοφάντηση.

«Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά» λέει το σύνθημα που σφυρηλατήθηκε μέσα στους ταξικούς αγώνες της προηγούμενης δεκαετίας. Μπροστά στα πολύ πιο δύσκολα που έρχονται μπορεί και πρέπει να γίνει συνείδηση ότι πράγματι ο εργάτης «μπορεί χωρίς αφεντικά». Η φετινή Πρωτομαγιά είναι ένας ακόμα ιδανικός σταθμός σε αυτήν την πορεία!


Δ. Π.


Πατριδογνωμόνιο
Η Πρωτομαγιά του Μεγάλου Εγκλεισμού

Από την επίσημη κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ ως την πλήρη εφαρμογή του νόμου πέρασαν κυριολεκτικά εκατό χρόνια. Στην εποχή του Μεγάλου Εγκλεισμού, όπως αργά ή γρήγορα θα βαφτιστεί η χειραγώγηση των μαζών χάριν κορονοϊού, η επαναφορά της δουλείας, χωρίς καμία ερμηνευτική ελάφρυνση του όρου, θα χρειαστεί το πολύ δυο - τρεις δεκαετίες, από τις οποίες ήδη διανύουμε την τρίτη. Οι κάτοχοι των εξελιγμένων μέσων παραγωγής, της ψηφιακής εποχής και της τεχνητής νοημοσύνης, ακόμα κι αν δεν εμφανιζόταν η πανδημία, θα εφεύρισκαν μία μορφή αιτιολογημένης, λογικοφανούς και ευκολοχώνευτης αφορμής να εφαρμόσουν τα καλά σχεδιασμένα προγράμματά τους. Αυτά έχουν στόχο, όπως ανέκαθεν, τη μετατροπή της εργασίας σε καθήκον δούλων, και τον έλεγχο, την κατανομή, τη μετακίνηση και τη χρησιμοποίηση τεράστιων μαζών εργαζομένων προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους, χωρίς αντίσταση και αντιρρήσεις.

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ιστορική γνώση και επιστημονική κατάρτιση για να δει κανείς τις ομοιότητες, για παράδειγμα, μεταξύ της μεταφοράς σκλάβων αιχμαλώτων από την Αφρική στις βαμβακοφυτείες του αμερικάνικου νότου, και της μαζικής μεταφοράς ογδόντα χιλιάδων εργατών γης, πρόχειρα νόμιμων μεταναστών στη Γερμανία για τη συγκομιδή των αγροτικών προϊόντων, σε καθεστώς προστατευτικής φυλάκισης λόγω κορονοϊού. Η βία στην πρώτη περίπτωση και ο εξαναγκασμός λόγω πείνας, ανεργίας και φτώχειας στη δεύτερη διαφέρουν τόσο όσο τα αμερικάνικα κι ευρωπαϊκά συμφέροντα, όταν δήθεν «συγκρούονται» στους κόλπους της διαβόητης ευρωατλαντικής συμμαχίας που λέγεται ΝΑΤΟ. Οπως ελάχιστα διαφέρουν οι ψεύτικες αμπελοσοφικές ανατριχίλες περί τρομοκρατών, όταν οι πρόσφυγες και μετανάστες αντιμετωπίζονται ως ανθρώπινες βόμβες και όπλα, ακριβώς σαν τους ζωσμένους εκρηκτικά βομβιστές στον ευρωατλαντισμό των τρομοκρατημένων μικροαστών.

Ετσι, η μορφή της σύγχρονης δουλείας κατασκευάζει ταχύρυθμα, σε επίπεδο ΚΕΚ Βρούτση, εκείνους τους «λευκούς» επιστάτες, χειριστές και διαχειριστές των «μαύρων» άρρωστων ή πεινασμένων άνεργων χτυπημένων από τον κορονοϊό. Η κόρη του Τσάπο, του διαδόχου του Εσκομπάρ στην αυτοκρατορία των ναρκωτικών, ανεβασμένη σε καρότσα πολυτελούς φορτηγού, μοιράζει τρόφιμα, γλυκά και υγειονομικό υλικό στους φτωχούς Μεξικάνους. Και στο Κρανίδι ελέγχονται τάχιστα ακόμα οι πελάτες δυστυχισμένων γυναικών προσφύγων, που εκπορνεύονταν για μια φρατζόλα ψωμί στα χωράφια, όπου δεν έφταναν τα υπέροχα προστατευτικά μάτια κάμερες των drones του κάθε Χαρδαλιά.

Στο Λουξεμβούργο, τον παράδεισο των ευρωαποίκων off shore, έκαναν τεστ και οι σαράντα χιλιάδες κάτοικοι του δουκάτου, αλλά όχι οι τετρακόσιες χιλιάδες εργαζόμενοι δούλοι που μπαινοβγαίνουν εκεί, υπηρετώντας τους τσεκαρισμένα υγιείς. Το υποκείμενο νόσημα της αστικής δημοκρατίας, σε όλες της τις παραλλαγές, είναι η έλλειψή της. Κάθε αφεντικό μπορεί να φτιάξει όσες εταιρείες θέλει και να μετακινεί μια μάζα εργαζομένων χωρίς δικαιώματα, με φυτεμένα τα νοσήματα της ανασφάλειας, του φόβου, της απελπισίας και της κατάθλιψης από τη μια στην άλλη, με τον ίδιο τρόπο που οι δουλέμποροι περασμένων αιώνων κουβαλούσαν την πραμάτεια τους, ανθρώπους-res (αντικείμενα δούλους), από παζάρι σε παζάρι. Η διαφορά συνίσταται στο ότι οι πρώτοι θα ελέγχουν αίμα, ούρα και DNA, ενώ οι δεύτεροι κοίταζαν δόντια, μούσκουλα και δέρμα.

Χωρίς περιττά λόγια, ο κάθε λογής ιός, η κάθε μορφής πανδημία ήρθε και φύτρωσε και θέριεψε στο κατάλληλα οργωμένο, λιπασμένο και τιγκαρισμένο στην καπιταλιστική κοπριά εύφορο έδαφος, όπου το κεφάλαιο μπορεί να κινείται πανελεύθερα όπου Γης, και οι μάζες των δούλων να απολαμβάνουν τις ελευθερίες να αυτοφυλακίζονται για να μην πεθάνουν.

Σ' αυτές τις συνθήκες η νοηματοδοσία της φετινής Πρωτομαγιάς του Μεγάλου Εγκλεισμού μπορεί να είναι δεδομένη ως περιεχόμενο, εξεγερτική κι επαναστατική από τη φύση της, αλλά θα χρειαστεί πολλή δουλειά και πολλή φαντασία, πολύ ρίσκο και βαρύ τίμημα ενδεχομένως για να εορταστεί ως απάντηση στη δουλεία του εικοστού πρώτου αιώνα, πριν, κατά τον ποιητή, κλειστούμε ανεπαισθήτως έξω απ' τα τείχη...


Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ



Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ