Σημαντικός αριθμός επιτύμβιων στηλών, πρωτότυπων έργων των κλασικών χρόνων, με ανάγλυφη διακόσμηση εξαιρετικής τέχνης σε ορισμένες από αυτές, αποκαλύφθηκε κατά την ανασκαφή του Πανεπιστημίου Αθηνών στο νεκροταφείο των κλασικών χρόνων στο Ξώμπουργκο της Τήνου.

Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, η σημασία αυτών των γλυπτών είναι μεγάλη, καθώς παρέχουν πληροφορίες για την κατανόηση της κλασικής γλυπτικής της Τήνου και, ως υψηλής ποιότητας έργα, αποτελούν κρίκο ανάμεσα στην ιστορία της αρχαίας γλυπτικής και την παράδοση της σύγχρονης τηνιακής γλυπτικής.

Ο χώρος του νεκροταφείου βρίσκεται στις νοτιοανατολικές υπώρειες του λόφου του Ξώμπουργου και αντιπροσωπεύει το κύριο νεκροταφείο των κλασικών χρόνων για τον αρχαίο οικισμό που αναπτυσσόταν στη δυτική και νότια πλαγιά του λόφου.

Το νεκροταφείο αναπτύσσεται σε δύο διαδοχικά άνδηρα (οριζόντιος χώρος) του λόφου εκατέρωθεν ταφικής οδού που οδηγούσε στον οικισμό. Οι τάφοι που έχουν αποκαλυφθεί έως τώρα στο κάτω άνδηρο είναι κυρίως κεραμοσκεπείς.

Ανάμεσα στους τάφους υπήρχαν εναγιστικές πυρές. Οι νεκροί ήταν ενταφιασμένοι με λίγα κτερίσματα, συνήθως αγγεία εισηγμένα από την Αττική. Η σήμανση των τάφων σε αυτό το άνδηρο γινόταν με απλούς ανεπεξέργαστους λίθους.

Αντίθετα, στο άνω άνδηρο υπήρχε κατά μήκος της ταφικής οδού μια σειρά κτιστών, πολυτελών κατασκευών διαφόρων τύπων για τη στήριξη ταφικών μνημείων. Ενας μικρός αριθμός επιτύμβιων στηλών που είχαν βρεθεί παλαιότερα στην περιοχή αποδίδονται στο νεκροταφείο, όμως για πρώτη φορά φέτος βρέθηκε ένας ικανός αριθμός επιτύμβιων στηλών στον χώρο του νεκροταφείου. Ολες βρέθηκαν σε ένα στρώμα καταστροφής του 4ου αιώνα π.Χ., σπασμένες και πεταμένες, με την κύρια όψη στο έδαφος. Ορισμένες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την ιστορία της τηνιακής γλυπτικής, όπως μία στήλη με ανάγλυφη παράσταση γυμνού νέου, από την οποία σώζεται μόνο το κάτω τμήμα, και μία άλλη με παράσταση γυμνού γενειοφόρου και πιθανότατα αφηρωισμένου άνδρα που συνοδεύεται από μικρό «παίδα» (τον συνήθως ερμηνευόμενο ως δούλο) που κρατά πτηνό. Πρόκειται για έργο εξαίρετου γλύπτη κατασκευασμένο σε τηνιακό μάρμαρο που αποκόπτεται εύκολα σε επίπεδες επιφάνειες («φυλλιάρικο») και ίσως γι' αυτό το πρόσωπο του ανδρός βρέθηκε λίγο πιο πέρα από τη στήλη.

Η «Μήδεια» του Μέντη Μποσταντζόγλου (Μποστ), μία από τις κορυφαίες κωμωδίες της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας, «ανεβαίνει» στο «Θησείον, ένα Θέατρο για τις Τέχνες», από τη «Μυθωδία», τη σεζόν 2019 - 2020, σε παραγωγή Γεράσιμου Σκαφίδα.

Μετά την επιτυχία που σημείωσαν «Ο Καλός Ανθρωπος του Σετσουάν» και «Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;», η «Μυθωδία» επέλεξε την ανατρεπτική σατιρική κωμωδία του Μποστ «Μήδεια» ως κεντρική της παράσταση για τη νέα σεζόν, φιλοδοξώντας, με τη σύγχρονη ματιά που τη χαρακτηρίζει, να μεταδώσει τον σπουδαίο σατιρικό λόγο του Μποστ, που ασχολήθηκε με τόσο χιούμορ και ευαισθησία με τα πάθη και τα λάθη της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Με τη μοναδικότητα της γραφής του, ο Μποστ μετατρέπει την τραγική ηρωίδα του Ευριπίδη σε μια - μέχρι δακρύων από τα γέλια - κωμικοτραγική φιγούρα και, παράλληλα, με αριστοφανικές μεταφορές και συνεχείς παρερμηνείες, καυτηριάζει τη νεοελληνική πραγματικότητα.

Μάλιστα, τον κεντρικό ρόλο της παιδοκτόνου μάνας δεν θα ενσαρκώσει γυναίκα, αλλά ο εξαίρετος Μάκης Παπαδημητρίου! Αυτή είναι η πρώτη φορά που ο βραβευμένος ηθοποιός θα συναντηθεί με τον σκηνοθέτη Νικορέστη Χανιωτάκη, σε ένα ισχυρό «πάντρεμα» με ένα έργο - πρόκληση και έναν θίασο που απαρτίζεται από υπέροχους ηθοποιούς: Μίνα Αδαμάκη, Κώστας Τριανταφυλλόπουλος, Γιάννης Δρακόπουλος, Νίκος Πουρσανίδης, Γεράσιμος Σκαφίδας, Μπέτυ Αποστόλου, Αννα Κλάδη.

Η μουσική της παράστασης θα είναι πρωτότυπη, θα παίζεται ζωντανά επί σκηνής από τους ηθοποιούς και θα φέρει την υπογραφή της Monika! Τα σκηνικά είναι της Αρετής Μουστάκα, τα κοστούμια της Χριστίνας Πανοπούλου, χορογραφίες και επιμέλεια κίνησης κάνει η Ειρήνη - Ερωφίλη Κλέπκου, ο φωτισμός της Χριστίνας Θανάσουλα, η Μαριάννα Παπασάββα είναι βοηθός σκηνοθέτη και η Αναστασία Γεωργοπούλου είναι βοηθός παραγωγής.

Η «Μήδεια» του Μποστ θα κάνει πρεμιέρα στις 13 Νοέμβρη 2019.

Μέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή στις 19.00, Παρασκευή στις 21.15.

«Ικαριώτες πρόσφυγες στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο» τιτλοφορείται το ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ, παραγωγής 2019, που θα προβληθεί το Σάββατο 10 Αυγούστου στις 18.35, στη συχνότητα της ΕΡΤ1.

Η κάμερα της ΕΡΤ ρίχνει φως στις ανθρώπινες πτυχές μιας μάλλον άγνωστης μέχρι τώρα ιστορίας, της ιστορίας των Αιγαιοπελαγιτών προσφύγων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Πάνω από 30.000 νησιώτες αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς, μεταξύ αυτών και περίπου 3.000 Ικαριώτες.

Οι ίδιοι οι πρόσφυγες διηγούνται τους τρόπους διαφυγής τους, την υποδοχή και τον τρόπο οργάνωσης της ζωής τους στην Τουρκία, στις αραβικές και αφρικανικές χώρες αλλά και τις εμπειρίες τους αναφορικά με την ένταξή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία ως προσφυγόπουλα. Ακόμη, μιλούν για τη σχέση τους με τους γηγενείς πληθυσμούς, το αντιφασιστικό κίνημα στις Ενοπλες Δυνάμεις της Μέσης Ανατολής, καθώς και για τον επαναπατρισμό των προσφύγων.

Επίσης, το συνεργείο της ΕΡΤ προσέγγισε διά θαλάσσης και κατέγραψε τα δυσπρόσιτα σημεία της διαφυγής, που επιλέγονταν για να μην εντοπιστούν οι πρόσφυγες από τις ιταλικές κατοχικές δυνάμεις, ενώ παρουσιάζονται έγγραφα και φωτογραφικά ντοκουμέντα εκείνης της εποχής.

Στο ντοκιμαντέρ μιλούν οι: Χριστόδουλος Σταυρινάδης (το προσφυγόπουλο που έγινε δήμαρχος Ικαρίας, 2010 - 2014), Μάκης Καβουριάρης (πρόσφυγας πολέμου, πανεπιστημιακός), Πάτρα Σιμάκη - Σπέη (πρόσφυγας πολέμου), Μαρία Σπανού - Πατεράκη (πρόσφυγας πολέμου), Μαρία Τσαντέ (απόγονος προσφυγικής οικογένειας), Αντιγόνη Ρωμυλίου (πρόσφυγας πολέμου και στρατιωτική νοσοκόμα στη Μέση Ανατολή), Κούλα Καβουριάρη και Πολυξένη Τριπόδη (παρέμειναν και περιγράφουν τις συνθήκες ζωής που οδήγησαν στην προσφυγιά), Στέλιος Σταμούλος (δήμαρχος Ικαρίας 2014 - 2019).

Δημοσιογραφική έρευνα - παρoυσίαση: Νάσος Μπράτσος. Σκηνοθετική επιμέλεια: Πέτρος Τούμπης. Μοντάζ: Θανάσης Παπακώστας. Κάμερα: Ανδρέας Λιακόπουλος. Ηχολήπτης: Αντώνης Κυπραίος.