Για νέο γύρο διαπραγματεύσεων ετοιμάζονται η ιταλική κυβέρνηση και η Κομισιόν, μετά και την επίσημη τοποθέτηση της τελευταίας ότι «δεν γίνονται σεβαστά τα κριτήρια για το δημόσιο χρέος» και ότι «η Ιταλία καλείται να λάβει μέτρα απαραίτητα για να διασφαλιστεί ο σεβασμός στις συστάσεις του Συμφώνου Σταθερότητας».

Προσερχόμενος στη χτεσινή συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, ο πρόεδρός του Μάριο Σεντένο σημείωσε ότι «είναι σημαντικό να αποσαφηνιστούν όλες οι πολιτικές αποφάσεις που χρειάζονται προκειμένου να συμμορφωθεί η Ιταλία» αλλά και ότι αυτό που οι Βρυξέλλες περιμένουν από τη Ρώμη είναι «σαφήνεια, ότι οι στόχοι στους οποίους δεσμεύτηκε η ιταλική κυβέρνηση στα τέλη του περασμένου έτους επιτυγχάνονται». Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λε Μερ εξέφρασε την ελπίδα ότι «η Ιταλία θα πιάσει το χέρι που της τείνει η Επιτροπή και θα λάβει τα κατάλληλα μέτρα», διαμηνύοντας ωστόσο ότι «υπάρχουν κανόνες στην Ευρωζώνη, όλοι προσπαθούμε να τους τηρήσουμε». «Στο κάτω κάτω, οι κανόνες δεν είναι μόνο κάτι γραμμένο σε ένα χαρτί, έχουν σκοπό», επέμεινε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς. Σύμφωνα με υπολογισμούς της Κομισιόν, το ιταλικό χρέος ενδέχεται φέτος να καταγράψει νέα ρεκόρ, πιθανώς ξεπερνώντας ακόμα και το 135% το 2020, πολύ πάνω από το όριο του 60% που προβλέπεται. Πάντως, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζιοβάνι Τρία επανέλαβε και χτες ότι «δεν έχουμε ανάγκη από διορθωτικά μέτρα, αν όχι θα το κάναμε (...) Διαπραγματευόμαστε τους στόχους του ελλείμματος και θα αποδείξουμε πως θα τους φτάσουμε, γιατί οι στόχοι αυτοί μας τοποθετούν σε θέση ασφάλειας».

Πάντως, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε πριν από μερικές μέρες επισήμανε ότι η χώρα του «μπορεί να δώσει απαντήσεις» που προσδοκά η Κομισιόν και εξέφρασε την ικανοποίησή του που «η πόρτα της ΕΕ είναι ανοιχτή» για συνομιλίες, υποστηρίζοντας ότι η χώρα του δεν θα αντιμετωπίσει τις συνομιλίες με τη λογική ότι πρόκειται για «τεστ ισχύος».

Αλλά το παζάρι που δυναμώνει δεν αφορά στενά την τήρηση του Συμφώνου Σταθερότητας. «Φουντώνει» αμέσως μετά τις ευρωεκλογές (βέβαια τα στοιχεία για την ιταλική οικονομία δικαιολογημένα προκαλούν ανησυχία στους αστούς), στις οποίες αναδείχθηκε πόσο γοργά διευρύνεται η συζήτηση για την «ανάγκη αλλαγών», με πολύπλευρες διαφωνίες ως προς τις προτεραιότητες και τις συμμαχίες που θα αναβαθμίσουν τη θέση του ευρωενωσιακού κεφαλαίου.

Οι εδώ και καιρό «προσαρμοσμένες» θέσεις της ιταλικής κυβέρνησης, όπου πρώτη η «Λέγκα» ξεκαθάρισε ότι στόχος της είναι «να αλλάξει την Ευρώπη από τα μέσα», αναδεικνύουν την αποφασιστικότητα αλλά και την ευελιξία με την οποία το ιταλικό κεφάλαιο θα παζαρέψει τη θέση του στη λυκοσυμμαχία, για την οποία άλλωστε τουλάχιστον ένα σημαντικό μέρος του (βλ. τοποθετήσεις της Ενωσης Βιομηχάνων - Confindustria) δηλώνει καθαρά ότι ακόμα το ωφελεί.

Αναδεικνύοντας το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις, ο Κόντε πρόσθεσε με νόημα: «Μας ενδιαφέρει να χαραχτεί μια πιο μακροπρόθεσμη πορεία». Γίνεται φανερό ότι όποια κι αν είναι η κατάληξη των συνομιλιών, σίγουρα αυτές θα θέσουν συνολικά νέα δεδομένα στα παζάρια για τους όρους συμμόρφωσης ή παρέκκλισης από τους δημοσιονομικούς και άλλους κανόνες της ΕΕ. Αυτή άλλωστε η «διελκυστίνδα» απλώνεται εδώ και πολύ καιρό σε όλη την ΕΕ, αναζωπυρώθηκε την περίοδο πριν από τις ευρωεκλογές και ήδη διαπερνά τα παζάρια για το διορισμό των επικεφαλής στα κρίσιμα πόστα (πρόεδρο και μέλη Κομισιόν, επικεφαλής Γιούρογκρουπ, Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ.ο.κ.).

Καθόλου τυχαία, ο Ματέο Σαλβίνι, ένας από τους δύο αντιπροέδρους της ιταλικής κυβέρνησης, υπουργός Εσωτερικών και ηγέτης της «Λέγκας», δήλωσε χτες ότι «μια απερχόμενη Κομισιόν, που είναι παλιά και την απονομιμοποίησαν εκατομμύρια Ευρωπαίοι την περασμένη βδομάδα, δεν μπορεί να παίρνει αποφάσεις ή να επιβάλλει αποφάσεις ή κυρώσεις σε κυβερνήσεις και λαούς».

Χαρακτηριστικές είναι και άλλες συναντήσεις Ευρωενωσιακών - Ιταλών που γίνονται παράλληλα με τα παζάρια για τη «συμμόρφωση» της Ιταλίας στους δημοσιονομικούς κανόνες: Στις αρχές της βδομάδας, ο Κόντε συναντήθηκε με τον Γερμανό επικεφαλής της ευρωομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ, ζητώντας έναν «ισορροπημένο» διορισμό επικεφαλής στα όργανα της ΕΕ, εξεύρεση «ισορροπημένης λύσης, με συνδυασμό διαφόρων κριτηρίων, ξεκινώντας από το γεωγραφικό».

Επίσης, χτες έγινε γνωστό ότι ο επικεφαλής Διεθνών Σχέσεων της «Λέγκας», ο 32χρονος Μάρκο Τσάνι, θα είναι επικεφαλής της ευρωομάδας «Ταυτότητα και Δημοκρατία», όπως μετονομάζεται η ομάδα «Ευρώπη των Εθνών και των Ελευθεριών». Στις πρώτες του δηλώσεις ο Τσάνι σημείωσε ότι «η Ευρώπη έχει ανάγκη από μία ριζική αλλαγή, που θα εγκαταλείπει τις λογικές που της επιβλήθηκαν έως σήμερα και που εμπαίζουν τους πολίτες. Εκείνοι που έχουν βλάψει αυτήν την Ενωση δεν μπορούν να υποστηρίζουν ότι θα την ανοικοδομήσουν. Απεναντίας, αυτός είναι ο σκοπός που πρέπει εμείς να επωμιστούμε».

Φαίνεται δηλαδή ότι η «Λέγκα» αναλαμβάνει πιο καθοριστικό ρόλο συνολικά στο ευρωσκεπτικιστικό στρατόπεδο, που ενεργοποιείται στην κατεύθυνση «ανοικοδόμησης» της ΕΕ, και υπό αυτό το πρίσμα θα παρέμβει και στις διαπραγματεύσεις της Ρώμης με τις Βρυξέλλες, ενθαρρυμένη και από τη μεγάλη αύξηση που κατέγραψε στα ποσοστά της τόσο στις ευρωεκλογές (υπερπενταπλασιασμός) όσο και στις δημοτικές εκλογές, σε αντίθεση με τον κυβερνητικό της εταίρο, «Κίνημα 5 Αστέρων», που «ξεφούσκωσε».

Στις αρχές του μήνα το αμερικανικό πρακτορείο «Μπλούμπεργκ» φιλοξένησε μια κατατοπιστική συνέντευξη με τον Αλμπέρτο Μπανιάι, γερουσιαστή της «Λέγκας» και επικεφαλής της Επιτροπής Δημοσιονομικών Υποθέσεων της ιταλικής Γερουσίας.

Ο Μπανιάι σημείωσε ότι «η Ιταλία δεν θέλει να εγκαταλείψει το ευρώ ή την ΕΕ, η πλειοψηφία των ψηφοφόρων μας δεν θέλουν να φύγουν» και συνέχισε: «Η έξοδος από το ευρώ ή την ΕΕ δεν περιλαμβάνεται στο κυβερνητικό πρόγραμμα, δεν υπάρχει τέτοιο σχέδιο, τέτοια πρόταση ή μελέτη γι' αυτό το σενάριο». Πρόσθεσε δε ότι η «Λέγκα» παρακολουθεί στενά όλες τις εξελίξεις γύρω από το Brexit και σχολίασε πως «η εμπειρία του Ηνωμένου Βασιλείου μάς δείχνει πόσο περίπλοκη είναι η διαδικασία κατά την οποία ένα μέλος διαχωρίζει το πεπρωμένο του από αυτό της ΕΕ».

Ερωτηθείς αν θα μεγάλωνε η πιθανότητα ενός Italexit εφόσον «Λέγκα» - M5S σταματούσαν να συγκυβερνούν και η πρώτη έβρισκε άλλον εταίρο, απάντησε και πάλι: «Μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία δεν είναι αρκετή για να αντιμετωπίσει κανείς μια τόσο ριζική αλλαγή, χρειάζεται την πίστη όλης της κρατικής γραφειοκρατίας και μια εποικοδομητική συμπεριφορά από άλλες χώρες». Για να καταλήξει ότι προς το παρόν «κάθε συζήτηση για ένα Italexit είναι πολλή φασαρία για το τίποτα».

Ο Μπανιάι είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και στενός οικονομικός σύμβουλος του Σαλβίνι. Στο παρελθόν έγραψε δύο βιβλία υπέρ της διάλυσης της νομισματικής ένωσης της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι μια αποχώρηση από το ευρώ θα συνέβαλλε καθοριστικά στη μείωση του δημόσιου ελλείμματος της Ιταλίας. Τον τελευταίο καιρό πιθανολογείται ότι σύντομα θα αναλάβει το χαρτοφυλάκιο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, καθώς η ιταλική κυβέρνηση αναζητεί μια πιο καλομελετημένη στρατηγική στις συνομιλίες της με τις Βρυξέλλες.

Η πορεία των εξελίξεων θα καθοριστεί και από τις ενδοαστικές διεργασίες στην Ιταλία, που εντείνονται, όπως φαίνεται και στην ίδια την κυβέρνηση, όσο κι αν πολλοί προσπαθούν να πείσουν ότι ξαναβρέθηκε ένα «καλό κλίμα, σεβασμού και διαλόγου».

Το Μ5S εξακολουθεί να προβάλλει περισσότερο την ανάγκη συνεννόησης με τις Βρυξέλλες, ενώ η «Λέγκα» επαναφέρει κατά διαστήματα και πιο υψηλούς τόνους.

Ενδεικτικές ήταν οι δηλώσεις του υπεύθυνου Οικονομικών της «Λέγκας», Κλαούντιο Μπόργκι. Μιλώντας στο «Ρόιτερς» επέμεινε ότι η κυβέρνηση πρέπει να υιοθετήσει σκληρή γραμμή στις συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα οικονομικά και πρόσθεσε: «Τον περασμένο χρόνο ήμασταν ο μικρότερος εταίρος στην κυβέρνηση και έπρεπε να αποδεχτούμε ένα συμβιβασμό» στα αντίστοιχα παζάρια Ρώμης - Βρυξελλών για την πορεία του ιταλικού χρέους και ελλείμματος. Και συνέχισε: «Η οικονομία μας είναι ήδη στάσιμη, αν περικόψουμε δαπάνες ή αυξήσουμε τους φόρους είναι βέβαιο ότι θα περάσουμε σε ύφεση. Αυτό θέλει η Κομισιόν;».

Ακόμα, επανέφερε τις «αμφιβολίες» της «Λέγκας» για στελέχη της κυβέρνησης όπως ο Κόντε και ο Τρία, για το «αν είναι πραγματικά πεπεισμένοι ότι οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης χρειάζεται να αλλάξουν» και «αν δεν έχουμε αποτέλεσμα, τι προτίθενται να κάνουν γι' αυτό». Αναρωτήθηκε ακόμα για το αν τελικά η ηγεσία του M5S επιθυμεί «να αντισταθεί στους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ».

Μεταξύ άλλων ο Μπόργκι αρνήθηκε να απαντήσει στο αν η «Λέγκα» θα αποχωρήσει από την κυβέρνηση σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν οι θέσεις της...