Στις 23 και 24 Φλεβάρη πραγματοποιείται το 30ό Συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Γάλακτος - Τροφίμων - Ποτών. Οι εργασίες του θα γίνουν στην πόλη της Χαλκίδας, όπου συγκεντρώνονται μεγάλα εργοστάσια και χιλιάδες βιομηχανικοί εργάτες. Στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου της πόλης, αντιπρόσωποι των σωματείων της Ομοσπονδίας από όλη τη χώρα θα συζητήσουν τον απολογισμό της πλούσιας δράσης του προηγούμενου διαστήματος και θα αποφασίσουν τα επόμενα βήματα στην αγωνιστική πορεία τους.

Μπροστά στο συνέδριο της Ομοσπονδίας, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με τον πρόεδρό της, Μανώλη Καραντούσα.

-- Ο κλάδος των Τροφίμων - Ποτών και μια σειρά υποκλάδοι που περιλαμβάνει προβάλλονται από τους ίδιους τους βιομήχανους αλλά και από την κυβέρνηση για την «ανταγωνιστικότητα», την «εξωστρέφεια» και τις «αναπτυξιακές προοπτικές» τους. Τι σημαίνουν τα παραπάνω για τους εργαζόμενους, για τις συνθήκες εργασίας και αμοιβής τους;

-- Η βιομηχανία τροφίμων αποτελεί τον μεγαλύτερο εργοδότη, καλύπτοντας πάνω από το 26,4% του συνόλου των επιχειρήσεων της ελληνικής μεταποίησης. Στον κλάδο δραστηριοποιούνται πάνω από 1.240 επιχειρήσεις, με πωλήσεις που ξεπερνούν τα 16,4 δισ. ευρώ το χρόνο. Κυβέρνηση, ινστιτούτα, επιμελητήρια, αστικά κόμματα, οι ίδιοι οι καπιταλιστές, κλίνουν σε όλες τις πτώσεις την «εξωστρέφεια» των βιομηχανιών τροφίμων, καθώς τα είδη διατροφής αποτελούν την πρώτη εξαγωγική δύναμη της Ελλάδας, με κύκλο εξαγωγών 7,2 δισ. ευρώ.

Στην πράξη, η «εξωστρέφεια» δεν είναι τίποτα άλλο από την εξαγωγή κεφαλαίων και προϊόντων, με σκοπό το μέγιστο κέρδος των επιχειρήσεων. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα που δείχνει πόσο απατηλό είναι το επιχείρημα πως «εξωστρέφεια σημαίνει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας» είναι η περίπτωση της ιχθυοκαλλιέργειας. Πρόκειται για υποκλάδο που είναι εξαγωγικός κατά 80%, με την αξία των εξαγωγών του να φτάνει περίπου τα 500 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο. Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως στην παραγωγή μεσογειακών ψαριών, με μερίδιο 40% και 120.000 τόνους παραγωγή ετησίως. Την ίδια στιγμή, οι υποχρεώσεις των βιομηχάνων ανέρχονται σε 1,3 δισ. ευρώ και τα χρέη των 5 μεγαλύτερων εταιρειών - «Νηρέας», «Σελόντα», «Δίας», «Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες», «Ανδρομέδα» - φτάνουν τα 900 εκατ. ευρώ. Οι απολύσεις, το χτύπημα εργασιακών δικαιωμάτων, τα θανατηφόρα εργατικά «ατυχήματα», η εντατικοποίηση της εργασίας, οι εργολαβοποιήσεις συμβάλλουν στο να είναι ανταγωνιστικές οι εξαγωγές τους...

Αντίστοιχη είναι η εικόνα σε όλο τον κλάδο: Χρόνο με το χρόνο μεγαλώνει ο αριθμός των εργαζομένων που δουλεύουν με μισθούς πείνας, που δεν φτάνουν ούτε για τις βασικές ανάγκες. Επεκτείνονται οι «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις, η δουλειά «ενοικιαζόμενων» εργαζομένων μέσω εργολάβων και «δουλεμπορικών» γραφείων, αυξάνονται οι εποχικοί και οι εργαζόμενοι με «μπλοκάκι». Η δουλειά χωρίς άδειες και ρεπό εναλλάσσεται με τα 3ήμερα και την υποαπασχόληση, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες των επιχειρήσεων. Η εντατικοποίηση, οι ατελείωτες υπερωρίες, η εργοδοτική τρομοκρατία και η απειλή της απόλυσης φέρνουν μαζί τους την αύξηση των εργατικών «ατυχημάτων» και των προβλημάτων υγείας των εργαζομένων.

-- Ποια είναι η σημασία της μάχης που δίνουν η Ομοσπονδία και τα σωματεία για την υπογραφή Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και ποια είναι η πείρα που βγαίνει από αυτή;

-- Στην πλούσια δράση που αναπτύξαμε την τελευταία τριετία προτάξαμε τη διεκδίκηση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας ως κύριο και βασικό μέτωπο πάλης. Με αιχμή τα αιτήματα για υπογραφή Εθνικής Γενικής ΣΣΕ, κλαδικής ΣΣΕ αλλά και επιχειρησιακών Συμβάσεων, η Ομοσπονδία πήρε μέρος σε 11 γενικές απεργίες, ενώ οργάνωσε μια κλαδική απεργιακή κινητοποίηση και πολύμορφες παρεμβάσεις σε μεμονωμένες επιχειρήσεις.

Η πάλη και η οργάνωση του αγώνα για την υπογραφή νέας κλαδικής ΣΣΕ βρέθηκε στην προμετωπίδα της καθημερινής δράσης. Στο πλαίσιο της σχετικής δραστηριότητας πραγματοποιήσαμε δεκάδες περιφερειακές συσκέψεις, στις οποίες μάλιστα καλέσαμε και σωματεία του κλάδου που δεν έχουν αποφασίσει να ενταχθούν στη δύναμή μας. Κάναμε παρεμβάσεις σε Γενικές Συνελεύσεις και συσκέψεις σωματείων, ενημερώσαμε χιλιάδες εργαζόμενους, διοργανώσαμε εκατοντάδες εξορμήσεις σε χώρους δουλειάς. Ο αγώνας που δίνουμε πρέπει το επόμενο διάστημα να δυναμώσει σε όλο τον κλάδο αλλά και ξεχωριστά σε κάθε επιχείρηση και όμιλο.

Σημαντικός σταθμός ήταν η κλαδική απεργία που προκήρυξε και οργάνωσε η Ομοσπονδία το Μάρτη του 2018. Η κινητοποίηση ήταν πετυχημένη, καθώς σε αυτή συμμετείχαν εργαζόμενοι από μεγάλους ομίλους και χώρους δουλειάς. Στην επιτυχία της συνέβαλε η επίμονη προσπάθεια να οργανωθεί η απεργία μέσα από συλλογικές διαδικασίες, ώστε να γίνει κτήμα όσο το δυνατόν περισσότερων εργατών.

Από τη δραστηριότητα για τις Συμβάσεις έγινε ξεκάθαρο πως απέναντί μας έχουμε την εργοδοσία του κλάδου, τον ΣΕΒ, τις κυβερνήσεις αλλά και τις δυνάμεις του εργοδοτικού συνδικαλισμού. Οι προθέσεις της εργοδοσίας, όπως αποκαλύφθηκαν και στις συναντήσεις που είχαμε με τους εκπροσώπους του ΣΕΒ, είναι η καθιέρωση του κατώτατου μισθού ως βάση για τον κλαδικό μισθό, ενώ τα σχέδια των βιομηχάνων περιλαμβάνουν αφαίρεση ειδικοτήτων και τριετιών.

Η κλαδική απεργία αποκάλυψε και τις «φωνές» που προσπαθούν να μεταφέρουν την εργοδοτική ατζέντα μέσα στις γραμμές των εργαζομένων και των σωματείων. Ξεσκεπάστηκε έτσι ο ρόλος συνδικαλιστικών δυνάμεων που πρόσκεινται σε ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ και ΜΕΤΑ: Καταψήφισαν και υπονόμευσαν την κινητοποίηση, έκαναν λόγο για «κομματική απεργία» και «μαξιμαλιστικά αιτήματα». Αποκαλύφθηκε ακόμα ο ρόλος των χρυσαυγιτών που δρουν στο επιχειρησιακό σωματείο στο εργοστάσιο εμφιάλωσης νερού «ΑΥΡΑ 3Ε» στο Αίγιο και οι οποίοι, με την καθοδήγηση της εργοδοσίας της «Coca Cola», προσπάθησαν να φτιάξουν διασπαστική ομοσπονδία.

-- Στον κλάδο των Τροφίμων - Ποτών δουλεύουν χιλιάδες μετανάστες. Ποια είναι η πείρα της Ομοσπονδίας και των Σωματείων στην προσπάθεια για την οργάνωσή τους, ποια είναι η σημασία αυτής της μάχης και οι στόχοι για τη συνέχεια;

-- Η Ομοσπονδία και τα Συνδικάτα δώσαμε και δίνουμε τη μάχη για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μεταναστών εργαζομένων, που αποτελούν το πιο βαθιά εκμεταλλευόμενο και ευάλωτο κομμάτι του κλάδου και της εργατικής τάξης συνολικά. Η οργάνωσή τους στα συνδικάτα, ώστε να αντιμετωπίσουν μαζί με τους Ελληνες εργάτες την επίθεση του κεφαλαίου, της ΕΕ, των κυβερνήσεων και των πρεσβειών τους, την εκμετάλλευση, τον ρατσισμό και την απομόνωση, παραμένει στην πρώτη γραμμή των στόχων της Ομοσπονδίας.

Παρά τις αδυναμίες και τις δυσκολίες, βρεθήκαμε κοντά στους εργάτες μετανάστες. Αποτρέψαμε απελάσεις, καταδικάσαμε και συγκρουστήκαμε με τις επιχειρήσεις - «σκούπα» που διαδοχικά επιχείρησαν όλες οι κυβερνήσεις. Αντιπαλέψαμε την εργοδοτική τρομοκρατία, την καταπάτηση εργασιακών δικαιωμάτων, τους αποκλεισμούς στην Εκπαίδευση, στην Υγεία.

Ενα τμήμα μεταναστών εργατών έχει οργανωθεί στα συνδικάτα. Κάποιοι απ' αυτούς είναι εκλεγμένοι στις διοικήσεις και στις επιτροπές που έχουν συσταθεί μέσα από Γενικές Συνελεύσεις με τη δική τους μαζική συμμετοχή, όπως έχει γίνει για παράδειγμα στην Αττική και στην Εύβοια.

Η δουλειά για την οργάνωση των μεταναστών συναδέλφων μας τα τελευταία χρόνια έχει μπει στο χαρτί, υπάρχει σχέδιο, το οποίο όμως πρέπει να εμπλουτιστεί με τα ιδιαίτερα ζητήματα και προβλήματα που τους ταλαιπωρούν, όπως για παράδειγμα τα νομιμοποιητικά έγγραφά τους, η εκπαίδευση των παιδιών τους και άλλα. Ιδιαίτερα στους εργάτες γης, πρέπει να ξεπεραστούν οι αντικειμενικές δυσκολίες που δημιουργεί η μετακίνηση από περιοχή σε περιοχή ανάλογα με την περίοδο συγκομιδής των αγροτικών προϊόντων.

-- Πώς βλέπει η Ομοσπονδία την ανάπτυξη κοινής δράσης με τους μικρομεσαίους αγρότες και κτηνοτρόφους και τους αυτοαπασχολούμενους στον κλάδο;

-- Ο κλάδος των Τροφίμων - Ποτών προσφέρεται για το σχεδιασμό κοινής δράσης ανάμεσα στην Ομοσπονδία, τα συνδικάτα και τα σωματεία των εργαζομένων από τη μια, και τους αγροτοκτηνοτροφικούς συλλόγους, τις ενώσεις και τους φορείς των αυτοαπασχολούμενων από την άλλη.

Οι βιομήχανοι εκμεταλλεύονται τον εργάτη, αλλά και τον αγρότη, τον κτηνοτρόφο, τον αυτοαπασχολούμενο ή τον μικρό έμπορο. Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις του κλάδου στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία του ΙΟΒΕ, είναι 135.000. Οι μικρομεσαίοι αγρότες που διαθέτουν τα αγροτικά προϊόντα στη βιομηχανία είναι εκατοντάδες χιλιάδες. Τα μικρά σημεία πώλησης των μεταποιημένων αγροτικών προϊόντων ανέρχονται και αυτά σε δεκάδες χιλιάδες. Σε αυτούς πρέπει να προσθέσουμε τους εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους στα φορτηγά διανομής, στις αποθήκες, στα logistics, προκειμένου να έχουμε μια πληρέστερη εικόνα όσων έχουν θέση σε μια συμμαχία που θα θέσει στο επίκεντρο τις σύγχρονες διατροφικές ανάγκες του λαού και την ικανοποίησή τους, στρέφοντας τα βέλη της στην εκμετάλλευση και τη βαρβαρότητα του σημερινού σάπιου κοινωνικού συστήματος.