Ο νέος γύρος ακρίβειας και ανέχειας που έχει επιβάλει από τις αρχές Δεκέμβρη η κυβέρνηση του Σουδανού Προέδρου - δικτάτορα Ομάρ Μπασίρ, υπό τις συστάσεις του ΔΝΤ, σε συνδυασμό με τις σημαντικές ελλείψεις τροφίμων, καυσίμων και ρευστού χρήματος και τη σκλήρυνση της πολυετούς κρατικής καταπίεσης, προκαλεί για άλλη μια φορά αγανάκτηση στα φτωχά λαϊκά στρώματα του Σουδάν.

Σε μία αχανή χώρα με 40 εκατομμύρια πληθυσμό και σημαντικό πλούτο, ο λαός στενάζει εδώ και δεκαετίες από τη βάρβαρη καταπίεση και εκμετάλλευση. Σήμερα αδυνατεί πλέον να εξασφαλίσει ακόμα και το ψωμί στο καθημερινό τραπέζι, εξαιτίας της έλλειψης βασικών τροφίμων και καυσίμων και των ασφυκτικών περιορισμών που έχει επιβάλει στις τραπεζικές συναλλαγές (capital controls) το καθεστώς, με φόντο έναν ξέφρενο πληθωρισμό που κατατρώει το εισόδημα των λαϊκών νοικοκυριών και τη συνεχή, δραματική υποτίμηση της σουδανικής λίρας έναντι του δολαρίου, του ευρώ και άλλων ξένων ισχυρών νομισμάτων.

Χιλιάδες εργαζόμενοι αλλά και επαγγελματίες βγαίνουν εδώ και βδομάδες στους δρόμους του αγώνα, διεκδικώντας «ψωμί, δικαιοσύνη και δημοκρατία» και την παραίτηση της κυβέρνησης. Μαχητικό ρόλο στις κινητοποιήσεις παίζει το Σουδανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, ενώ η ένταση των λαϊκών κινητοποιήσεων παραμένει αμείωτη παρά τους δεκάδες νεκρούς, τους εκατοντάδες τραυματίες και τους χιλιάδες συλληφθέντες - ανάμεσά τους και πολλά μέλη και στελέχη του ΣΚΚ - που έχουν καταγραφεί στην πόλη Μαγέρνο της πολιτείας Σινάρ από τις 5 Δεκέμβρη, οπότε ξεκίνησαν οι πρώτες διαδηλώσεις, με αφορμή το κλείσιμο φούρνων λόγω της έλλειψης αλευριού. Οι κινητοποιήσεις κλιμακώθηκαν στις 19 Δεκέμβρη στη βορειοανατολική σουδανική πόλη Ατμπάρα, γνωστή για τους αγώνες της εργατικής τάξης σε βάθος δεκαετιών.

Στις 24 Δεκέμβρη, η νέα «Σουδανική Ενωση Επαγγελματιών», που συσπειρώνει επαγγελματίες γιατρούς, δικηγόρους, δημοσιογράφους, μηχανικούς κ.λπ., στήριξε την επ' αόριστον γενική απεργία των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού στα νοσοκομεία της χώρας, ανακοινώνοντας τη συμμετοχή της σε εθνική 24ωρη απεργία και στις μεγάλες διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στις 25 και στις 31 Δεκέμβρη. Παρά τις φοβέρες του Μπασίρ ότι «θα κόψει τα πόδια» απεργών και διαδηλωτών, η πορεία στις 31 Δεκέμβρη, παραμονές της εθνικής επετείου της ανεξαρτησίας από τους Βρετανούς αποικιοκράτες (1η Γενάρη 1956), είχε ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή και λαϊκή ανταπόκριση, όχι μόνο στην πρωτεύουσα Χαρτούμ αλλά και σε δεκάδες άλλες μεγάλες πόλεις του Σουδάν, σε μια περίοδο κατά την οποία εξακολουθούν να εντείνονται οι ένοπλες συγκρούσεις στη δυτική επαρχία Νταρφούρ, στο Νότιο Κορντοφάν και στην πολιτεία του Γαλάζιου Νείλου.

Συγκριτικά με πολλές άλλες περιπτώσεις αιματοβαμμένου ξεσηκωμού μεγάλων τμημάτων του λαού κατά τα 30 χρόνια παραμονής της δικτατορίας, αυτή τη φορά φαίνεται πως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Και η λαϊκή αγανάκτηση φουντώνει αλλά και μεγαλύτερα τμήματα της αστικής τάξης, που στήριξαν από το 1989 τη δικτατορία του ισλαμιστή Προέδρου, όπως και κόμματα που συμπορεύτηκαν ή δέχτηκαν σιωπηλά την καταπίεση και την εμβάθυνση της εκμετάλλευσης των λαϊκών στρωμάτων, φαίνεται να αποσύρουν τη στήριξή τους.

Την Πρωτοχρονιά, 22 κόμματα συγκρότησαν το λεγόμενο «Εθνικό Μέτωπο για την Αλλαγή», υπογράφοντας στο Χαρτούμ τη «Διακήρυξη Ελευθερίας και Αλλαγής». Με τη Διακήρυξη αυτή, απαίτησαν την παραίτηση της κυβέρνησης Μπασίρ και της σουδανικής Βουλής, το διορισμό ενός 100μελούς «μεταβατικού συμβουλίου» και νέας, «μεταβατικής κυβέρνησης», αμφισβητώντας την ικανότητα του Μπασίρ να διαχειριστεί την παρούσα κρίση λόγω «συνεχιζόμενων πολιτικών αύξησης της διαφθοράς». Παράλληλα, κατηγόρησαν την κυβέρνηση πως παραμελεί «την ανάπτυξη συγκεκριμένων τομέων της βιομηχανίας, της αγροτικής παραγωγής και της οικονομίας» και πως εφαρμόζει «λανθασμένες πολιτικές που οδήγησαν σε αύξηση της ανεργίας και σε επιδείνωση των υπηρεσιών Εκπαίδευσης και Υγείας».

Η 63χρονη Σάρα Ναγκντάλα, γενική γραμματέας του μεγαλύτερου αντιπολιτευόμενου κόμματος, Umma, που συμμετέχει στην κίνηση των 22 κομμάτων, απηύθυνε έκκληση σε δυνάμεις της αντιπολίτευσης, στα συνδικάτα, στις φοιτητικές οργανώσεις και στις επαγγελματικές ενώσεις να υπογράψουν τη «Χάρτα Εθνικής Ελευθερίας», ζητώντας τη θέσπιση «νέου συστήματος αποκατάστασης του κράτους», εγγυήσεις στην τήρηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη συγκρότηση «μεταβατικής κυβέρνησης εθνικής ενότητας μέχρι τη διεξαγωγή γενικών εκλογών». Στο «Εθνικό Μέτωπο για την Αλλαγή» συμμετέχει επίσης το κόμμα «Μεταρρύθμιση στο Σουδάν Τώρα», του ισλαμιστή αστού πολιτικού από το Νταρφούρ, Γάζι Σαλαχουντίν. Επί χρόνια στενός σύμβουλος του Μπασίρ, παραιτήθηκε από την κυβέρνηση μόλις την Πρωτοχρονιά, βλέποντας τις λαϊκές κινητοποιήσεις να θεριεύουν, και κάλεσε τα μέλη του κόμματός του να συμμετάσχουν «στις ειρηνικές διαμαρτυρίες», σε ένδειξη - υποτίθεται - αλληλεγγύης με τα αιτήματα των λαϊκών στρωμάτων. Ο Σαλαχουντίν δεν ήταν ο μόνος που φρόντισε να πάρει αποστάσεις από τον Μπασίρ.

Οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», που επί δεκαετίες στηρίζουν τον Σουδανό δικτάτορα και το κυβερνών ισλαμικό «Εθνικό Κόμμα του Κογκρέσου» (NCP), πήραν επίσης αποστάσεις από την κυβέρνηση, υποστηρίζοντας ότι πλέον «δεν έχουν σχέσεις» με το καθεστώς. Σύμφωνα με τη σουδανική ηλεκτρονική εφημερίδα «Dabanga», ο Αουντάλαχ Χασάν, γενικός γραμματέας των Σουδανών «Αδελφών Μουσουλμάνων», σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Τρίτη αναφέρθηκε και αυτός στην αποτυχία της κυβέρνησης να διαχειριστεί την κρίση και επέκρινε τη χρήση αληθινών πυρών σε βάρος διαδηλωτών, που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο πολλών δεκάδων διαδηλωτών, μεταξύ τους γυναικών, μαθητών και φοιτητών.

Αλλα κόμματα και φορείς που συμμετέχουν στο «Εθνικό Μέτωπο για την Αλλαγή» είναι τα εξής: Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP), «Μπλοκ της Αλλαγής», Ανατολικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, Φόρουμ Κοινότητας Νταρφούρ, Ομοσπονδιακό Κίνημα, Σοσιαλιστικό Κόμμα Μάγιο, Δημοκρατική Συνδιάσκεψη Ανατολικού Σουδάν, «Ενα Εθνος», «Πλατφόρμα του Γαλάζιου Νείλου», Εθνικό Ρεφορμιστικό Κόμμα, «Ενωση του Εθνους», Κόμμα για το Μέλλον του Σουδάν, Κόμμα Ενότητας της Κοιλάδας του Νείλου, Ανατολικό Μέτωπο Κινήματος Εθνικής Σωτηρίας, Κόμμα Δημοκρατικής Αλλαγής, Κόμμα Νέου Σουδάν.

Την κίνηση των 22 κομμάτων της αντιπολίτευσης σχολίασε με ανακοίνωσή του το Σουδανικό ΚΚ εκτιμώντας πως πρόκειται για «παραπλανητική προσπάθεια υπονόμευσης του αγώνα των εργαζομένων, όπως συνέβη και στο παρελθόν». Καλεί το λαό σε κλιμάκωση του αγώνα, λέγοντας «όχι στους εχθρούς του λαού, στον ιμπεριαλισμό και το νεοφιλελευθερισμό». Καταγγέλλει επίσης τις προσπάθειες του δικτατορικού καθεστώτος να επιβάλει στα λαϊκά στρώματα «τις χρεοκοπημένες οικονομικές πολιτικές με βάση τις οδηγίες του ΔΝΤ». Τονίζει ότι ο σουδανικός λαός πήρε τους δρόμους απαιτώντας τερματισμό αυτών των πολιτικών και την ανάκληση πρόσφατων αντιλαϊκών μέτρων και καλεί «όλα τα αδελφικά κόμματα να εκφράσουν την υποστήριξη και την αλληλεγγύη τους στον αγώνα του λαού για δημοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη και ειρήνη».

Το ΚΚΕ ήταν από τα πρώτα κόμματα που ανταποκρίθηκαν σε αυτό το κάλεσμα. Σε ανακοίνωσή του, το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ κάλεσε σε αλληλεγγύη στις μαζικές εργατικές - λαϊκές κινητοποιήσεις στο Σουδάν, καταδικάζοντας την αιματηρή καταστολή του αντιλαϊκού καθεστώτος, που έχει προκαλέσει δεκάδες νεκρούς και τραυματίες. Εξέφρασε επίσης την αλληλεγγύη του στο Σουδανικό ΚΚ και στους εργατικούς - λαϊκούς αγώνες που αναπτύσσονται για οικονομικά, κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα.

Μπροστά στη «χιονοστιβάδα» των λαϊκών αντιδράσεων, ο Σουδανός πάμπλουτος δικτάτορας(αποκαλύψεις της ιστοσελίδας «WikiLeaks» το 2009 ανέφεραν πως έχει προσωπικούς λογαριασμούς ύψους 9 δισ. δολαρίων σε ξένες τράπεζες)αρχικά επέρριψε τις ευθύνες για το λαϊκό ξεσηκωμό σε «ξένες δυνάμεις» (υπαινισσόμενος τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ και των ΗΠΑ) και σε «προδότες της αντιπολίτευσης». Μέχρι τότε είχε στο πλευρό του το μεγαλύτερο μέρος της ηγεσίας του στρατού και διευθυντικά στελέχη ισχυρών μονοπωλίων, όπως της εταιρείας τηλεπικοινωνιών «Zain Sudan».

Στη συνέχεια, όταν οι θάνατοι δεκάδων διαδηλωτών από τα πυρά της αστυνομίας άρχισαν να προκαλούν αντιδράσεις ακόμη και στον ανεκτικό γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο Μπασίρ παραδέχτηκε τη σκληρότητα των αντιλαϊκών μέτρων του πρωθυπουργού (και ξαδέρφου του) Μοάταζ Μούσα. Είπε ωστόσο ότι η νέα συμπίεση των λαϊκών νοικοκυριών ήταν τάχα «αναγκαία», λόγω συρρίκνωσης των κρατικών εσόδων κατά 40% - 60% από το 2011, όταν αποσχίστηκε και ανεξαρτητοποιήθηκε το Νότιο Σουδάν, που έχει στο έδαφός του τα 2/3 των κοιτασμάτων πετρελαίου.

Οταν είδε τμήματα της αστικής τάξης που τον στήριζαν επί δεκαετίες να προσπαθούν να προσεταιριστούν τον αγώνα των λαϊκών στρωμάτων για δημοκρατία, ελευθερία και ευημερία, ο Μπασίρ άρχισε να αλλάζει «τροπάρι», συνιστώντας «υπομονή» λέγοντας πως «δεν μπορούν να λυθούν τα προβλήματα με περισσότερα προβλήματα». Την Τετάρτη ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας του Σουδάν, Μοχάμεντ Χάιρ Ζουμπάιρ, ανακοίνωσε μέτρα υποτιθέμενης ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων και της μεσαίας τάξης εντός του 2019, με στόχο την επίτευξη «νομισματικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την πραγματοποίηση βιώσιμης ανάπτυξης». Τα μέτρα που ανακοίνωσε, όμως, αφορούσαν κυρίως τη χορήγηση τραπεζικών δανείων προς τις βιομηχανίες και τους μεγαλογαιοκτήμονες και την ανακατεύθυνση κρατικών πόρων για την αγορά ξένου συναλλάγματος ώστε να ξαναρχίσουν οι εισαγωγές «στρατηγικών αγαθών - πετρέλαιο, σιτάρι, ζάχαρη, αγροτικά μηχανήματα».

Μπροστά στα αδιέξοδα αυτά, η πραγματική λύση ενάντια στη φτώχεια και την καταπίεση μπορεί να έρθει με την κλιμάκωση του ταξικού αγώνα των λαϊκών στρωμάτων, με στόχο την ανατροπή όχι μόνο του δικτάτορα Μπασίρ, αλλά συνολικά της αστικής εξουσίας.