Σε ένα σύνθετο πλέγμα αντιλαϊκών διεργασιών εξελίσσονται οι συζητήσεις της κυβέρνησης με το κουαρτέτο, ενώ την ίδια ώρα τα παζάρια αναφορικά με το εποπτικό πλαίσιο της αντιλαϊκής πολιτικής για την περίοδο μετά τον Αύγουστο του 2018 επικαθορίζονται και από μια σειρά κινδύνων και αβεβαιοτήτων στην παγκόσμια οικονομία και βέβαια στην Ευρωζώνη καθώς και στην εγχώρια οικονομία.

Σε αυτό το φόντο, κυβέρνηση και «θεσμοί» με το ρυθμό του κατεπείγοντος «τρέχουν» τις σχετικές διεργασίες με στόχο το κλείσιμο της συμφωνίας - «πακέτο» στο Γιούρογκρουπ της 21ης Ιούνη. Σε αυτήν θα περιλαμβάνονται η μορφή του εποπτικού πλαισίου, οι ρυθμίσεις αναφορικά με την «ελάφρυνση» των δόσεων για την εξυπηρέτηση του κρατικού χρέους. Βέβαια δομικό στοιχείο της συμφωνίας είναι και το λεγόμενο «αναπτυξιακό σχέδιο» που αναμένεται να παρουσιάσει η κυβέρνηση στη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ στις 27 Απρίλη στη Σόφια της Βουλγαρίας.

Στα σκαριά βρίσκεται εξάλλου το επόμενο κύμα των νομοθετικών παρεμβάσεων αναφορικά με τα επιπλέον 88 νέα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα του 4ου κύκλου της «αξιολόγησης», η εφαρμογή των οποίων θα αποτελέσει το προανάκρουσμα στην πορεία για τη διαμόρφωση της συμφωνίας.

Από την πλευρά του, ο επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ, Π. Μοσκοβισί, μετά την ολοκλήρωση της προχτεσινής συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, υπογράμμισε ότι «απέχουμε 100 μέρες από το Γιούρογκρουπ της 21ης Ιουνίου, που θα πρέπει να συγκλίνουν οι συζητήσεις για την Ελλάδα και να έχουμε μια απόφαση - πακέτο, που θα επιτρέψει τη θετική ολοκλήρωση του προγράμματος αυτό το καλοκαίρι». Οπως είπε, «δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο: Η δουλειά για την τελευταία αξιολόγηση έχει ξεκινήσει καλά και πρέπει να επιταχυνθεί».

Μάλιστα, ο Π. Μοσκοβισί επανήλθε εκ νέου χτες επισημαίνοντας: «Τις επόμενες 99 μέρες πρέπει να δουλεύουμε πρωί, μεσημέρι, βράδυ. Δεν υπάρχουν διακοπές, δεν υπάρχει περιθώριο για χαλάρωση. Δεν έχει Πάσχα για την Ελλάδα φέτος, μόνο συνεχή δουλειά»...

Παράλληλα, ο Π. Μοσκοβισί, πέρα από τους ανταγωνισμούς αναφορικά με τη διαχείριση του ελληνικού κρατικού χρέους, βλέπει στην πλευρά του ΔΝΤ ένα αξιόπιστο σύμμαχο της Ευρωζώνης στην πορεία κλιμάκωσης της αντιλαϊκής πολιτικής. Οπως είπε, πιστεύει πως το ΔΝΤ θα παραμείνει στο τρέχον πρόγραμμα, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι «είναι καλύτερο να παραμείνει».

Μάλιστα, αναφορικά με το ενδεχόμενο απόσυρσης αντιλαϊκών μέτρων της μνημονιακής περιόδου υπογράμμισε ότι «οι δεσμεύσεις έχουν αναληφθεί από το κράτος και όχι από τις κυβερνήσεις».

Απαντώντας σε ερώτηση αν υπάρχει «Plan B» στην περίπτωση «καθυστερήσεων» στο κλείσιμο της 4ης «αξιολόγησης», εμφανίστηκε αισιόδοξος σχετικά με την «επιτυχή ολοκλήρωση του 3ου προγράμματος».

Συνοψίζοντας το αντιλαϊκό χρονοδιάγραμμα ανέφερε ότι τις επόμενες 99 μέρες θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα 88 προαπαιτούμενα, ενώ παράλληλα θα «τρέχουν» και οι άλλες διαδικασίες.

Την ίδια ώρα, παράγοντες της Ευρωζώνης εστιάζουν σε κινδύνους αναφορικά με τις γενικότερες εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και βέβαια τις επιπτώσεις που θα επιφέρουν στην ελληνική οικονομία.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλ. Ρέγκλινγκ, «οι αγορές μπορούν να αλλάξουν πολύ γρήγορα, είτε γιατί κάτι πάει στραβά στη χώρα είτε επειδή κάτι πάει στραβά κάπου αλλού στον κόσμο. Μπορεί να υπάρξουν γεωπολιτικοί κίνδυνοι, οι οποίοι δεν θα έχουν προκληθεί από εξελίξεις στην Ελλάδα».

Σε ό,τι αφορά τις οικονομικές εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας, ως πηγές «αβεβαιότητας» αναφέρονται ζητήματα όπως:

• Ο ρυθμός ανάκαμψης του ΑΕΠ τους επόμενους μήνες. Τα σχετικά στοιχεία για το α' τρίμηνο του 2018 αναμένεται να ανακοινωθούν από την ΕΛΣΤΑΤ και να επικυρωθούν στη συνέχεια από τη Γιούροστατ, στις αρχές του Ιούνη.

Το ΔΝΤ, από την πλευρά του, αναμένει τα εν λόγω στοιχεία προκειμένου να «εκτιμήσει» το εύρος των πρωτογενών πλεονασμάτων τα επόμενα χρόνια. Σε κάθε περίπτωση ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο για «εμπροσθοβαρή» εφαρμογή της περαιτέρω διάλυσης του αφορολόγητου ορίου από το 2019 αντί για το 2020, όπως ήδη προβλέπεται στον εφαρμοστικό νόμο που πέρασε η κυβέρνηση.

Σε κάθε περίπτωση, από το 2019 ξεκινά και η νέα καρατόμηση των συντάξεων. Οπως χαρακτηριστικά επισήμανε ο επικεφαλής του ESM, Kλ. Ρέγκλινγκ, «θα ήταν αντίθετο με τη συμφωνία να ακυρωθεί ένα από αυτά τα μέτρα. Αν η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση ακυρωθεί, τότε και τα υπόλοιπα θα καταρρεύσουν. Πρόκειται για ένα πακέτο που συμφωνήθηκε και υποθέτω ότι θα εφαρμοστεί».

• Οι «εκκρεμότητες» που αφορούν το ζήτημα της κεφαλαιακής επάρκειας των εγχώριων τραπεζικών ομίλων. Οι σχετικές ανακοινώσεις από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αναμένονται στις 5 Μάη. Σε αυτό το φόντο, η τυχόν διαπίστωση και νέων «κεφαλαιακών κενών», σε συνδυασμό βέβαια και με τους τρόπους που αυτά θα καλυφθούν - από τη σκοπιά βέβαια του κεφαλαίου - ανοίγει και νέο κύκλο αβεβαιότητας.
• Για την ώρα, αστάθμητος παράγοντας θεωρείται η στάση που θα κρατήσει η πλευρά του ΔΝΤ, στο πλαίσιο των ανταγωνισμών με την Ευρωζώνη. Ως κυρίαρχο ζήτημα προβάλλει η διαχείριση του κρατικού χρέους, με «επίδικο» την «ανάλυση βιωσιμότητας» του χρέους από το ΔΝΤ, το οποίο στην προηγούμενη ανάλυση χαρακτήριζε «εξαιρετικά μη βιώσιμο».

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες, σημαντικό ζήτημα αποτελεί και ο προσδιορισμός της επόμενης φουρνιάς με τα προαπαιτούμενα - μετά την ολοκλήρωση της 4ης «αξιολόγησης» - τα οποία θα συνδυάζονται με τις ρυθμίσεις ελάφρυνσης του κρατικού χρέους από την πλευρά της Ευρωζώνης. Επιπρόσθετα, όπως δήλωσε ο επικεφαλής του ESM, τυχόν «ελάφρυνση» συνοδεύεται και από «κάποιου είδους στενότερη επιτήρηση».

Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται από υψηλόβαθμο κυβερνητικό παράγοντα, το «αναπτυξιακό σχέδιο» θα είναι «δικής μας ιδιοκτησίας και ένα είδος συμφώνου κατανόησης» με τρεις αποδέκτες και συγκεκριμένα τους «θεσμούς», τις αγορές και το εσωτερικό της χώρας.

Σύμφωνα με τον ίδιο κυβερνητικό παράγοντα, πρέπει να ικανοποιηθούν «λεπτές ισορροπίες», αλλά σε κάθε περίπτωση το κεντρικό μήνυμα που θα αποσταλεί στις αγορές είναι: «Επενδύστε σε εμάς γιατί δεν πρόκειται να υπάρξουν αρνητικές εκπλήξεις μόλις τελειώσει το μνημόνιο, αλλά και να δώσουμε το μήνυμα πως τα πολύ δύσκολα έχουν τελειώσει». Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι το «αναπτυξιακό σχέδιο» θα περιλαμβάνει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και στόχους αναφορικά με την κλιμάκωση των αναδιαρθρώσεων, των ιδιωτικοποιήσεων και βέβαια των εξελίξεων στα μεγέθη των κρατικών προϋπολογισμών.

Το «αναπτυξιακό σχέδιο» έρχεται να προστεθεί στο σύνολο των αντιλαϊκών μέτρων της μνημονιακής περιόδου, που με τη σειρά του «πρέπει να κριθεί επαρκές από τις αγορές, από τις οποίες η Ελλάδα αναζητεί νέα κεφάλαια».

Μάλιστα, σύμφωνα με τις κυβερνητικές πηγές, αντίστοιχο θα είναι το μήνυμα του «αναπτυξιακού σχεδίου» και προς το «εσωτερικό της χώρας», ότι δηλαδή στη «μεταμνημονιακή περίοδο» δεν θα υπάρχουν υπαναχωρήσεις από τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί, αλλά διανθισμένο με τη σταδιακή ανάκτηση «βαθμών ελευθερίας» με στοχευμένα μέτρα «αναπτυξιακού και κοινωνικού χαρακτήρα».

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα του κατώτατου μισθού, είναι ενδεικτική η επισήμανση του Κλ. Ρέγκλινγκ, σύμφωνα με τον οποίο «η κυβέρνηση δεν πρέπει να κάνει τίποτα που θα έθετε σε κίνδυνο τη δημιουργία θέσεων εργασίας», δείχνοντας βέβαια ως κύριο ζήτημα την επέκταση των ελαστικών μορφών απασχόλησης και σε κάθε περίπτωση τη διασύνδεση του μισθού με την παραγωγικότητα.

Βέβαια, οι προβλέψεις του «αναπτυξιακού σχεδίου», από μόνες τους, δεν αποτελούν νόμο. Ετσι, ακόμη και στην περίπτωση που συμπεριληφθούν υποσχέσεις περί αύξησης του κατώτατου μισθού (πάντα με όρους και προϋποθέσεις) και σε κάθε περίπτωση σε συνεννόηση με τους «θεσμούς», αυτές θα αποτελούν «γράμμα κενό περιεχομένου».