Σε κλίμα συγκίνησης, αλλά και αγωνιστικής αισιοδοξίας για τις σύγχρονες μάχες, πραγματοποιήθηκε, την Τετάρτη 14/6, η εκδήλωση της ΤΕ Μαγνησίας του ΚΚΕ, με αφορμή τα 50 χρόνια από το πραξικόπημα του 1967. Η εκδήλωση έγινε σε τμήμα των αποθηκών του λιμανιού, όπου κυριολεκτικά στοιβάχτηκαν οι πρώτοι συλληφθέντες της χούντας από το Βόλο, τη Θεσσαλία αλλά και άλλες περιοχές και μεταφέρθηκαν στα Γιούρα. Στην αίθουσα υπήρχε έκθεση με αρχειακό υλικό, παράνομες προκηρύξεις, ενημερωτικά δελτία που εκδίδονταν στο εξωτερικό στα Αγγλικά και τα Γαλλικά, παράνομα φύλλα του «Ριζοσπάστη», του «Οδηγητή» και της «Πανσπουδαστικής».

Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Κώστας Αβραμόπουλος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ και Γραμματέας της ΕΠ Θεσσαλίας του ΚΚΕ, ο οποίος αναφέρθηκε στα διδάγματα από την 7χρονη δικτατορία, τη δράση του ΚΚΕ στην παρανομία αλλά και στη σημερινή πολιτική και οικονομική κατάσταση στη χώρα και διεθνώς, καθώς και στη διέξοδο που προτείνει το ΚΚΕ.

Την εκδήλωση άνοιξε ο Νίκος Γκατζής, μέλος της ΤΕ Μαγνησίας του ΚΚΕ, ο οποίος, όντας και ο ίδιος εξόριστος ως νεολαίος του Κόμματος τότε, παρουσίασε ενδιαφέροντα στοιχεία όσον αφορά τις πρώτες μέρες του στρατιωτικού πραξικοπήματος στο Βόλο και γενικότερα στη Θεσσαλία, αλλά και την πείρα από τη δράση των κομμουνιστών στην εξορία και τις φυλακές.

Είπε ανάμεσα στα άλλα: «Οι συλλήψεις στη Θεσσαλία έγιναν μετά τις 11 το πρωί. Στο χώρο που βρισκόμαστε και τιμούμε, μεταφέρθηκαν όλοι οι συλληφθέντες κρατούμενοι της Θεσσαλίας, 550 περίπου, 50 από Λαμία. Σε αυτόν τον ακατάλληλο χώρο, χωρίς στοιχειώδεις υποδομές (μια τουαλέτα) κρατήθηκαν για οχτώ μέρες, άντρες και γυναίκες.

Την επόμενη Παρασκευή το βράδυ, Μεγάλη Παρασκευή, όλοι οι συλληφθέντες, με αρματαγωγό, μεταφέρθηκαν στα Γιούρα. Οταν άνοιξε η μπουκαπόρτα, στην εικόνα των φυλακών που αντίκρισαν αρκετοί, πρώην φυλακισμένοι εκεί, αισθάνθηκαν ρίγος στη θύμηση των απάνθρωπων βασανιστηρίων που έζησαν σε αυτές τις φυλακές τα πέτρινα χρόνια από το 1947 έως το 1964. Με την αποβίβαση, οι γυναίκες, οι ασθενείς και οι ηλικιωμένοι τοποθετήθηκαν στα κτίρια των φυλακών και οι άντρες στις σκηνές στον 1ο και τον 2ο όρμο.

Μείναμε στα Γιούρα για μεγάλο διάστημα, αλλά περισσότερο χρόνο μείναμε στο Λακκί της Λέρου, όπου μετέφεραν τον μεγαλύτερο όγκο των εξόριστων από τα Γιούρα, τον Οκτώβρη του 1968. Και στα δύο στρατόπεδα, πολύ γρήγορα οργανώσαμε τη ζωή μας, χάριν της πολύχρονης εμπειρίας διαβίωσης συντρόφων σε φυλακές και ξερονήσια τα προηγούμενα χρόνια. Να σημειώσω εδώ ότι στις φυλακές και εξορίες οι κρατούμενοι αποτελούνταν από άτομα διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων και θέσεων (κομμουνιστές, αναθεωρητές, ΕΔΑίτες, Μαοϊκοί, κεντρώοι, τροτσκιστές, ακόμα και φιλοβασιλικοί). Η οργάνωση τέτοιου ετερόκλητου σώματος, κυρίως η πολιτική του καθοδήγηση, δεν μπορούσε να γίνει με τους ίδιους όρους. Γι' αυτό παλιοί σύντροφοί μας προσπάθησαν και δημιούργησαν δύο τύπους οργανώσεων. Μία στρατοπεδική επιτροπή ευρείας αποδοχής και εμφανούς δράσης των μελών της, στην οποία μετείχαν και κομμουνιστές. Και ένα παράνομο γραφείο κομματικής καθοδήγησης. Πρώτη μέριμνα της επιτροπής ήταν η επιβίωση των εξόριστων. Οργανώθηκαν μαγειρεία, ιατρείο και αναρρωτήριο και αμέσως μετά η πολιτιστική και μορφωτική δραστηριότητα. Διαμορφώθηκαν προγράμματα με εγκύκλια μαθήματα, λογιστικής, γλώσσες, οικονομία, φιλοσοφία στρατηγικής και τακτικής, Ιστορία του λαϊκού κινήματος, κ.ά. και φυσικά η εξασφάλιση της ενημέρωσης μας με μηχανισμό ειδήσεων».

Μιλώντας για τις αιτίες του πραξικοπήματος, ο Κ. Αβραμόπουλος σημείωσε ότι η δικτατορία γεννήθηκε από την κρίση του καπιταλιστικού συστήματος και βεβαίως για να το βγάλει από αυτή. «Ενώ προχωρούσε η καπιταλιστική ανάπτυξη, το μετεμφυλιακό καθεστώς αποδεικνυόταν παρωχημένο, δεν έδινε διέξοδο στην ανάγκη να εξυπηρετηθεί η πιο ομαλή χειραγώγηση και ενσωμάτωση των εργατικών - λαϊκών μαζών. Η χούντα υπηρέτησε την ανάγκη αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος. Βγήκε μέσα από τη σύγκρουση ανάμεσα στο Παλάτι και τα αστικά κόμματα, τα οποία ταυτόχρονα συνεργάζονταν μαζί του, καθένα χωριστά εναντίον του άλλου, και φυσικά όλοι μαζί κατά του λαού», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σε ό,τι αφορά τη δράση του ΚΚΕ στη διάρκεια της δικτατορίας, μεταξύ άλλων σημείωσε ότι το Κόμμα μπήκε μπροστά στην οργάνωση της αντιδικτατορικής πάλης από την πρώτη στιγμή, με στόχο την ανατροπή της με όρους λαϊκής εξέγερσης, χωρίς να αποκλείει καμία μορφή πάλης, και την ένοπλη. Ηταν το μοναδικό κόμμα που δεν ανέθετε την ανατροπή της χούντας στον ευρωπαϊκό ή αμερικανοΝΑΤΟικό ιμπεριαλιστικό παράγοντα.

Στάθηκε, επίσης, στο ότι το κίνημα κατά της δικτατορίας, παρά το αρχικό «μούδιασμα» του λαού, άρχισε να αναπτύσσεται με τη μεγάλη συμβολή των κομμουνιστών, των κομμουνιστριών και άλλων αγωνιστών, με τη δράση των παράνομων Οργανώσεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, τη διάδοση του παράνομου «Ριζοσπάστη», του «Οδηγητή» και άλλων αντιδικτατορικών εντύπων. Ευεργετικά αποτελέσματα στην αντιδικτατορική πάλη είχε, επίσης, η ηρωική στάση των κομμουνιστών στις φυλακές και τις εξορίες. Η αλληλεγγύη που αναπτύχθηκε από τις σοσιαλιστικές χώρες και το παγκόσμιο εργατικό κίνημα.

Η πάλη δυνάμωσε μετά την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, ενώ πήρε μαζικό πολιτικό χαρακτήρα, αρχικά με την πρώτη κατάληψη της Νομικής, το Φλεβάρη του 1973 και κορυφώθηκε το Νοέμβρη στο Πολυτεχνείο.

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ αποτέλεσαν την ψυχή του αντιδικτατορικού αγώνα. Η δικτατορία βρήκε το ΚΚΕ εκτός νόμου από το 1948 και μάλιστα χωρίς Κομματικές Οργανώσεις στην Ελλάδα μετά την απόφαση της 8ηςΟλομέλειας της ΚΕ, το 1958, να διαλύσει τις ΚΟ, να εντάξει τους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες στην ΕΔΑ, στην οποία ουσιαστικά ανατέθηκε να υποκαταστήσει το ρόλο του Κόμματος, απόφαση που επικυρώθηκε στη συνέχεια από το 8ο Συνέδριο, το 1961.

Οι αποφάσεις αυτού του Συνεδρίου καθόρισαν στη συνέχεια και το χαρακτήρα του αντιδικτατορικού αγώνα. Στην εκτίμησή μας στο Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1949 - 1968 για το Πρόγραμμα, έτσι όπως αυτό διαμορφώθηκε στο 8ο Συνέδριο, ανάμεσα στα άλλα σημειώνεται: «Δεν έβγαλε σωστά, αντικειμενικά συμπεράσματα από την πορεία του Κόμματος 1941 - 1961. Δεν έκανε αντικειμενική εκτίμηση του καπιταλισμού στην Ελλάδα. Εξέφραζε τη στρατηγική των επαναστατικών σταδίων, με αποτέλεσμα την απόσπαση της άμεσης πολιτικής δράσης από το στόχο της συγκέντρωσης και προετοιμασίας δυνάμεων για το σοσιαλισμό...».

Το μέλος του ΠΓ της ΚΕ τόνισε επίσης: «Οι εξελίξεις στο Κόμμα εκείνη την περίοδο οδήγησαν στην ανάδειξη στελεχών στην ΚΕ και στο ΠΓ, όπως και στο διορισμένο κλιμάκιο της ΚΕ που δρούσε μέσα στην Ελλάδα, που επιδίωκαν την πλήρη μετάλλαξή του, την αυτοδιάλυση και την ανυπαρξία. Φραγμό στα σχέδια της οπορτουνιστικής ομάδας έβαλε η 12η ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ το Φλεβάρη του 1968. Πρόκειται για ιστορικής σημασίας Ολομέλεια, καθώς εμπόδισε την αυτοδιάλυση του ΚΚΕ».

Αναφερόμενος σε ορισμένα συμπεράσματα - διδάγματα που βγαίνουν για το Κόμμα από την περίοδο της δικτατορίας, σημείωσε: «Η προετοιμασία δράσης του Κόμματος σε οποιεσδήποτε συνθήκες εξαρτάται από το Πρόγραμμα και τη συλλογική λειτουργία του, από την κομματική οικοδόμηση στην εργατική τάξη, σε τομείς στρατηγικής σημασίας για την ταξική πάλη.

Σημαντικό συμπέρασμα, επίσης, είναι ότι το Κόμμα πρέπει να είναι προετοιμασμένο για οποιεσδήποτε εξελίξεις, που απαιτούν συνδυασμό νόμιμης και παράνομης ή ημιπαράνομης δουλειάς, να δρα με τη μεγαλύτερη δυνατή συλλογικότητα. Η πολύμορφη περιφρούρηση θα πρέπει να είναι δεμένη με την πρωτοπόρα δράση μέσα στις μάζες, ώστε με το κύρος που αποκτά ο αγωνιστής αυτές να μετατρέπονται σε παράγοντα περιφρούρησης.

Το Κόμμα σε οποιεσδήποτε συνθήκες δεν πρέπει να περιορίζει το Πρόγραμμά του, αλλά να ασκεί σταθερά αυτοτελή ιδεολογικοπολιτική δράση. Να αναπτύσσει την αυτοτελή θεωρητική δουλειά του, γιατί κάθε καθυστέρηση ή τα λάθη σε θεωρητικό επίπεδο οδηγούν σε λάθη στρατηγικής. Να μπορεί να αντέχει σε μη επαναστατικές συνθήκες όπου οι πιέσεις για να "βάλει νερό στο κρασί του", να απεμπολήσει διακηρυγμένους στόχους, να προσαρμοστεί στην αστική νομιμότητα είναι μεγάλες. Να μην υποστέλλει τη σημαία της πάλης κατά του οπορτουνισμού».