ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΣΑΡΑΓΕΒΟ.-

Τη μείωση της αμερικανικής δύναμης στην πολυεθνική δύναμη SFOR, που εδρεύει στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, κατά περίπου 1.000 στρατιώτες και την αποχώρηση στρατιωτικών ελικοπτέρων και στρατιωτικού υλικού ανήγγειλε χτες το απόγευμα εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Πενταγώνου αντισυνταγματάρχη Πολ Φίλιπς, η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Βοσνία μειώνεται περίπου κατά το ένα τέταρτο, ενώ απέκλεισε ανάλογη αποχώρηση μέρους των αμερικανικών δυνάμεων που συμμετέχουν στην πολυεθνική δύναμη που εδρεύει στο Κοσσυφοπέδιο. Δεν ανακοίνωσε άμεσα την ακριβή ημερομηνία αποχώρησης των περίπου 1.000 Αμερικανών στρατιωτών...

«Απ' όσο γνωρίζω δεν έχουμε προς το παρόν ένα γενικό στρατιωτικό σχέδιο αποχώρησης από τα Βαλκάνια», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, ενώ την ίδια στιγμή το τηλεοπτικό δίκτυο «CBS» μετέδιδε πως ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουόκερ Μπους, έχει αναπτύξει σχέδιο για συρρίκνωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας των περίπου 4.500 ανδρών που εδρεύει σήμερα στη Βοσνία έως 80% μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Πηγές του αμερικανικού Πενταγώνου είπαν πως τη θέση των Αμερικανών στρατιωτών, που θα αποχωρήσουν από τη Βοσνία και τους είχε ανατεθεί ως επί το πλείστον η αποστολή πεζής περιπολίας, θα αναλάβει δύναμη της βοσνιακής αστυνομίας. Σύμφωνα με το «CBS», μετά την αποχώρηση των περίπου χίλιων Αμερικανών στρατιωτών θα ακολουθήσει και δεύτερο κύμα αποχώρησης ισάριθμης δύναμης...

Το ΝΑΤΟ κάλεσε χτες τους Κροάτες στρατιώτες της Βοσνίας να υποστηρίξουν το διορισμό του νέου υπουργού Αμυνας, Μίζο Ανιτς, και να βάλουν άμεσα στις στολές τους τα διακριτικά του ομοσπονδιακού στρατού για να διατηρηθεί ο πολυεθνικός χαρακτήρας του κροατομουσουλμανικού στρατεύματος και να αποφευχθεί πλήγμα στη συνθήκη του Ντέιτον. «Ο νέος υπουργός είναι άνθρωπος δύναμης και ακεραιότητας», δήλωσε ο αναπληρωτής διοικητής των ΝΑΤΟικών επιχειρήσεων στη Βοσνία, αντιστράτηγος Ρίτσαρντ Ντάνατ, που σχολίαζε πως ο Ανιτς μαζί με τον μουσουλμάνο αναπληρωτή υπουργό Αμυνας, Φέριντ Μπουλγιούμπασιτς «εκπροσωπούν ένα καθαρό ενωμένο μέτωπο κατά των προσπαθειών διάλυσης του ομοσπονδιακού στρατεύματος».

Ο νέος υπουργός Αμυνας της κροατομουσουλμανικής κυβέρνησης ακύρωσε την απόφαση του προκατόχου του Μίροσλαβ Πρετς, ο οποίος είχε εκδώσει εντολή στις 5 Μάρτη προκειμένου να διαχωριστεί ο ομοσπονδιακός στρατός σε στράτευμα Κροατών της Βοσνίας και σε ένοπλες δυνάμεις Μουσουλμάνων της Βοσνίας.

Πάντως, παρά την ακύρωση της παραπάνω εντολής, οι περισσότεροι Κροάτες της Βοσνίας που υπηρετούν στο στρατό δεν εμφανίστηκαν χτες στους στρατώνες, ενώ όσοι ήρθαν εμφανίστηκαν δίχως τα διακριτικά του ομοσπονδιακού στρατού στις στολές τους.

Την ενεργοποίηση της συμφωνίας περί αστυνομικής συνεργασίας που έχουν υπογράψει, ζητούν από την Αθήνα τα Σκόπια, προκειμένου να εξασφαλίσουν την αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή για την αντιμετώπιση της μακρόχρονης, όπως προβλέπεται, κρίσης.

Η ελληνική κυβέρνηση, θορυβημένη από τις εξελίξεις, προσπαθεί με κάθε τρόπο να κινητοποιήσει το Διεθνή Παράγοντα ώστε να αναλάβει συγκεκριμένη δράση για την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

Σε επίπεδο λόγων και διακηρύξεων, η Αθήνα πρωτοστατεί επίσης, υπογραμμίζοντας σε κάθε ευκαιρία ότι η ελληνική κυβέρνηση καταδικάζει τη δράση των Aλβανών εξτρεμιστών και τάσσεται υπέρ του απαραβίαστου των συνόρων. Τις θέσεις αυτές επανέλαβε χτες, για μια ακόμη φορά, και ο υπουργός Τύπου και ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, σημειώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση θα τις διατυπώσει και στο γ.γ. του ΝΑΤΟ λόρδο Ρόμπερτσον ο οποίος επισκέπτεται σήμερα την Αθήνα.

Παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας, πάντως, επισημαίνουν ότι προς το παρόν, το ενδιαφέρον της Διεθνούς Κοινότητας για την εδαφική ακεραιότητα της ΠΓΔΜ δεν έχει εκδηλωθεί έμπρακτα. Η μόνη σημαντική, αλλά όχι αρκετή, κίνηση στην οποία προέβη ο Διεθνής Παράγοντας προκειμένου να περιορίσει τη δράση των Αλβανών εξτρεμιστών, ήταν η συμφωνία για την επιστροφή των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων στη ζώνη των συνόρων της ΠΓΔΜ με τη Γιουγκοσλαβία.

Η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ, σύμφωνα με την ενημέρωση που είχαν οι πρεσβευτές των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ στα Σκόπια, ζητά από τη διεθνή κοινότητα, η KFOR να εκπληρώσει την αποστολή της και να ελέγξει τα σύνορα Κοσσόβου - ΠΓΔΜ τα οποία με ευκολία διέρχονται οι αλβανικές ένοπλες ομάδες διαχέοντας την κρίση στο έδαφος της ΠΓΔΜ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση των Σκοπίων ζήτησε συγκεκριμένα από την Αθήνα, να ενεργοποιηθεί η συμφωνία περί αστυνομικής συνεργασίας, την οποία έχουν υπογράψει τα υπουργεία Δημόσιας Τάξης των δύο χωρών. Η συμφωνία προβλέπει μεταξύ άλλων τη δυνατότητα αποστολής υλικού, αλλά και ειδικών, οι οποίοι στην προκειμένη περίπτωση θα μπορούσαν να δώσουν συμβουλές για την αντιμετώπιση των εξτρεμιστών. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας εισηγούνται θετικά για την ικανοποίηση αυτού του αιτήματος της κυβέρνησης των Σκοπίων. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, διατυπώνονται σημαντικές αντιρρήσεις για το αν θα είναι ωφέλιμο σε αυτή τη φάση να ενεργοποιηθούν οι διμερείς συμφωνίες που έχει υπογράψει η ΠΓΔΜ με τις γειτονικές της χώρες καθώς σε μια τέτοια περίπτωση, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις να καταστούν οι γειτονικές χώρες μέρος της κρίσης. Γύρω από αυτόν τον προβληματισμό κινήθηκε χτες η συνομιλία των πρωθυπουργών Ελλάδας και Βουλγαρίας, η οποία ήταν η δεύτερη συνδιάλεξή τους την τελευταία βδομάδα.

Η Αθήνα επισήμως, φαίνεται να προτιμά η όποια βοήθειά της προς τα Σκόπια να ενταχθεί σε ευρύτερο πλαίσιο κινήσεων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Για το λόγο αυτό, ή σύμφωνα με κάποιες άλλες πληροφορίες, εξαιτίας αμερικανικής παρέμβασης, η Αθήνα δεν απέστειλε τρία ελικόπτερα τα οποία είχαν ζητήσει οι αρχές των Σκοπίων για να αποκτήσουν τη δυνατότητα από αέρος παρακολούθησης των θέσεων των Αλβανών εξτρεμιστών.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου είχε χτες συνεχείς επαφές με ομολόγους του της ΕΕ, προσπαθώντας να κινητοποιήσει την Ενωση, η οποία, ωστόσο, δε φαίνεται διατεθειμένη να αναλάβει το βάρος της διαχείρισης της επερχόμενης κρίσης. Ακριβώς, εξαιτίας αυτής της αδράνειας του Διεθνούς Παράγοντα, σύμφωνα με την εκτίμηση αρμόδιων πηγών του ελληνικού ΥΠΕΞ, υπάρχει ο ορατός πια κίνδυνος, οι συγκρούσεις να μεταφερθούν στα αστικά κέντρα της ΠΓΔΜ. Σε μια τέτοια περίπτωση, σημειώνουν οι ίδιες πηγές, η περιοχή οδηγείται σε «ιρλανδοποίηση» και σε πολυετή αστάθεια.

ΑΘΗΝΑ.-

Πολλά διφορούμενα είχε η συνέντευξη που έδωσε αμέσως μετά την άφιξή του στο αεροδρόμιο του Ελληνικού ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Τζορτζ Ρόμπερτσον, από κοινού με τον Ελληνα υπουργό Αμυνας Ακη Τσοχατζόπουλο. Ερωτώμενος αν η παρουσία του συνδέεται με επιχειρήσεις κατά της δράσης των Αλβανών εξτρεμιστών στην ΠΓΔΜ, ο Ρόμπερτσον απέφυγε να απαντήσει με την αποστροφή ότι ήρθε για να συζητήσει με ένα «παλιό του φίλο», όπως είπε, «τη νέα δομή του ΝΑΤΟ», παραδεχόμενος πάντως ότι θα συζητηθεί η «ευαίσθητη και επικίνδυνη κατάσταση που έχει εξελιχθεί στα Δυτικά Βαλκάνια».

Ερωτώμενος πώς θα αντιμετωπιστεί η ταυτόχρονη κρίση σε Σερβία και ΠΓΔΜ, είπε ότι το ΝΑΤΟ «θα παραμείνει για να προστατεύσει τα σύνορα στην περιοχή» (σ.σ. ως Βρετανός ο σερ Ρόμπερτσον φαίνεται πως έκανε επίδειξη... χιούμορ...) «όπου είναι ανεπτυγμένες οι δυνάμεις μας. Στηρίζουμε και στεκόμαστε δίπλα, απόλυτα, στην κυβέρνηση της ΠΓΔΜ στην αντιπαράθεσή της με αυτό το μικρό αριθμό ανθρώπων, που προτιμούν τις σφαίρες από τις δημοκρατικές πολιτικές διαδικασίες και προσπαθούν να υποβιβάσουν το δημοκρατικό Σύνταγμα της Κυβέρνησης των Σκοπίων».

Ακόμη, ο Ρόμπερτσον δήλωσε πως οι εξτρεμιστές στην ΠΓΔΜ είναι «άνθρωποι που πιστεύουν ότι μπορούν να προοδεύσουν, να πετύχουν στους στόχους τους μέσω της βίας, αλλά αυτό έχει απορριφθεί. Χρησιμοποιούν όπλα, γιατί φοβούνται τις δημοκρατικές πολιτικές διαδικασίες. Αλλά αυτές οι διαδικασίες είναι μονόδρομος για τα Βαλκάνια», αποφεύγοντας επί της ουσίας το πραγματικό ερώτημα, δηλαδή το ρόλο της κυρίαρχης χώρας του ΝΑΤΟ - των ΗΠΑ - στη δημιουργία των εξτρεμιστικών ομάδων.

Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ πρόσθεσε ότι «υπάρχουν Αλβανοί σήμερα, σε όλα τα κράτη των Βαλκανίων και αυτό πρέπει να το γνωρίζετε. Αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία αυτοί που υποστηρίζουν τον εξτρεμισμό και που χρησιμοποιούν τη βία», οι οποίοι «πρέπει να σταματήσουν αυτό που κάνουν και να το σταματήσουν τώρα». Επίσης χαρακτήρισε θετικές τις ενδείξεις από τα Τίρανα σχετικά με την αντιμετώπιση από την αλβανική κυβέρνηση της παρούσας κρίσης.

ΜΟΣΧΑ.-

Το 79% του πληθυσμού της Ρωσίας λυπάται για την ανατροπή και διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991, τη νοσταλγεί και τάσσεται υπέρ της επανένωσης των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, σύμφωνα με τα αποτελέσματα σφυγμομετρήσεως του ιδρύματος «Κοινή Γνώμη» που μετέδωσε το πρακτορείο «Interfax».

Το ένα τρίτο των ερωτηθέντων δηλώνει ότι επιθυμεί την επαναφορά του σοβιετικού καθεστώτος, μολονότι ταυτοχρόνως το 58% από αυτούς κρίνουν σήμερα αδύνατη την επιστροφή στην ΕΣΣΔ, σύμφωνα με τη σφυγμομέτρηση που διεξήχθη στις 10 του Μάρτη σε δείγμα 1.500 Ρώσων.

Σε ανάλογη σφυγμομέτρηση του 1992, το 69% των Ρώσων είχε δηλώσει ότι νοσταλγεί την πρώην Σοβιετική Ενωση.