Στιγμιότυπο από τη Διάσκεψη

Στη Διάσκεψη συμμετείχαν 20 αντιπροσωπείες, απ' τις οποίες 10 ήταν από κράτη του αραβικού κόσμου, απ' τον Αραβικό Σύνδεσμο και το Συμβούλιο Συνεργασίας των Κρατών του Κόλπου, ενώ συμμετείχε και η Ινδονησία ως παρατηρητής. Επίσης, συμμετείχαν αντιπροσωπείες από 7 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ευρώπης.

Η επόμενη συνάντηση ορίστηκε για τον Ιούνη του 2018 και σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, θα έχει ως κύριο θέμα συζήτησης «τη δημιουργία ενός πλαισίου και μιας δομής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, αντίστοιχη με τη ΔΑΣΕ και τον ΟΑΣΕ που έχουμε στην Ευρώπη», με τη φιλοδοξία «στο μέλλον να το επεκτείνουμε και προς το νότο και προς ανατολάς», αλλά και προς βορρά, όπως δείχνει και η απόφαση να προωθηθούν δύο νέα τριμερή σχήματα συνεργασίας, το ένα με Ελλάδα - Βουλγαρία - Αρμενία και το άλλο με Ελλάδα - Βουλγαρία - Γεωργία, αλλά και η συνεργασία των τεσσάρων βαλκανικών κρατών - μελών της ΕΕ με τις τέσσερις χώρες του Βίσεγκραντ.

Από τα όσα ειπώθηκαν στη διήμερη αυτή Διάσκεψη, πρωτοβουλία, που διόλου τυχαία έχει πάρει εύσημα από τους ευρωατλαντικούς συμμάχους της κυβέρνησης, είναι φανερό ότι οι ζυμώσεις αφορούν τη συγκρότηση δομών και σχημάτων, συμπληρωματικών όσων ήδη υπάρχουν, για να προωθείται, να εμπεδώνεται και να διευρύνεται η «ασφάλεια» των επιχειρηματικών σχεδίων που «τρέχουν» σε μια περιοχή - αυτή της Αν. Μεσογείου, της Μ. Ανατολής και της Β. Αφρικής - που κατά το κοινό ανακοινωθέν της Διάσκεψης αποτελεί «βασική οδό διέλευσης για το εμπόριο» και «αναδυόμενο κέντρο παραγωγής Ενέργειας» (...) «πολλά υποσχόμενη» «για την εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού και τη διαφοροποίηση των πηγών Ενέργειας» της ΕΕ, συγκεντρώνοντας έτσι το ενδιαφέρον, όχι μόνο των αστικών τάξεων της περιοχής, αλλά και ισχυρών καπιταλιστικών κρατών και ιμπεριαλιστικών κέντρων, όπως οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Ρωσία, η Κίνα.

Τη σημασία της περιοχής ανέδειξε και ο ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιάς, αναφέροντας, μεταξύ των άλλων, πως «πάνω από το 33% του παγκόσμιου εμπορίου και 40% της παγκόσμιας κατανάλωσης σε Ενέργεια περνά μέσα από τις θάλασσές μας. Στην περίοδο που διανύουμε, η Ανατολική Μεσόγειος, όπως και η περιοχή του Κόλπου, έχει γίνει το επίκεντρο νέων δυνατοτήτων εξόρυξης και προώθησης/μεταφοράς Ενέργειας».

Είναι μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, μεγάλων επιχειρηματικών «ευκαιριών» για τα μονοπώλια, που η αστική τάξη της χώρας ξεχωρίζει ως στόχο στρατηγικής σημασίας αυτόν της μετατροπής της χώρας σε «ενεργειακό και διαμετακομιστικό κόμβο», «πύλη εισόδου στην ΕΕ», αξιοποιώντας την κρίσιμη γεωγραφική θέση της χώρας, τη συμμετοχή της στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις ΕΕ και ΝΑΤΟ, όσο και τις πολιτικές - οικονομικές και στρατιωτικές σχέσεις που έχει αναπτύξει διαχρονικά με μια σειρά από καπιταλιστικά κράτη της Μ. Ανατολής και της Β. Αφρικής.

Τον στόχο αυτό περιέγραψε, εξάλλου, την Τετάρτη, κατά την επίσκεψή του στο υπουργείο Ενέργειας ο Αλ. Τσίπρας, λέγοντας πως «στρατηγικός στόχος και όραμα είναι η Ελλάδα να γίνει ένα διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο (hub). Και όχι μόνον σε ό,τι αφορά τις μεταφορές. Και στην Ενέργεια. Ενα διεθνές ενεργειακό hub. Αντιλαμβάνεστε ότι οι δρόμοι της Ενέργειας του 21ου αιώνα, οι ενεργειακοί δρόμοι του μέλλοντος, δεν μπορούν να παρακάμπτουν την Ελλάδα, περνούν από την Ελλάδα. Και αυτό οφείλουμε να το αξιοποιήσουμε», συμπληρώνοντας πως η «ενεργειακή συνεργασία» είναι στο επίκεντρο της στρατηγικής της κυβέρνησης στην εξωτερική πολιτική και της συζήτησης στο πλαίσιο των «πολυμερών» σχημάτων που επιχειρεί να στήσει η κυβέρνηση με άλλα καπιταλιστικά κράτη της περιοχής.

Προϋπόθεση, βέβαια, για την τέτοια «αξιοποίηση» της θέσης της χώρας για τους στόχους του κεφαλαίου αποτελεί ακριβώς η ιμπεριαλιστική «σταθερότητα» στην ευρύτερη περιοχή. Τη διάσταση αυτή, εξάλλου, ανέδειξε και ο Ν. Κοτζιάς, περιγράφοντας σε συνέντευξη Τύπου το ασταθές περιβάλλον στα βόρεια και στα ανατολικά της χώρας, σημειώνοντας ότι «όταν είμαστε ανάμεσα σε 5 μεγάλες συγκρούσεις και πολλαπλές τρομοκρατικές δράσεις, αυτό έχει το κόστος του, για τον τουρισμό, για τις επενδύσεις» (...) «Είναι ολοφάνερο ότι αυτό το περιβάλλον δεν ωθεί στην κατεύθυνση περισσότερων συνεργασιών και ανάπτυξης της οικονομίας μας. Αρα, πρέπει δραστήρια να αλλάξουμε, όσο μπορούμε, την ατζέντα. Να βγάλουμε θετικά στοιχεία σύμπτυξης και συνεργιών, οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών, ώστε να φτιάξουμε ένα καλύτερο περιβάλλον για την οικονομία μας.

Δηλαδή, πέρα από τη θεματολογία της ειρήνης, της ασφάλειας και των σχέσεων με τα άλλα κράτη, υπάρχει κι ένα θέμα ενδιαφέροντος στενά ελληνικό: Σε ποιο περιβάλλον αναπτύσσεται η ελληνική κοινωνία και οικονομία. Και πρέπει αυτό να το καλυτερεύσουμε. Είμαστε πια σε θέση να βοηθήσουμε συνειδητά προς μια τέτοια κατεύθυνση».

Η τελευταία αυτή αναφορά του Ν. Κοτζιά για τη «συνειδητή» δουλειά προς μια τέτοια κατεύθυνση, αλλά και άλλες αντίστοιχες αναφορές όπως ότι «συγκροτούμε άλλη μια διεθνή οργάνωση με πρωτοβουλία της Ελλάδος και βρίσκουμε μεγαλύτερη ανταπόκριση από οποιαδήποτε άλλη φορά. Αυτή η ανταπόκριση καταδεικνύει ότι το κύρος της χώρας μας και η αναγνώριση του ρόλου της είναι μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε», αποτυπώνει, εξάλλου, την προσπάθεια της αστικής τάξης της χώρας να διεκδικήσει την απαραίτητη στήριξη από τα ιμπεριαλιστικά επιτελεία, για να διαδραματίσει έναν πιο αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή, διεκδικώντας ρόλο «προπυργίου» για την προώθηση κάθε λογής επιχειρηματικών και ευρύτερα ιμπεριαλιστικών σχεδίων στην περιοχή.

Η προσπάθεια αυτή αποτυπώνεται παράλληλα σε όλα τα επίπεδα, είτε αυτά αφορούν τη «σκληρή» - όπως τη χαρακτήρισε ο ΥΠΕΞ - πλευρά της ασφάλειας, την ενεργό εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας στους στρατιωτικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στην περιοχή, με την παροχή κρίσιμων υποδομών όπως η βάση της Σούδας, την αναβαθμισμένη συμμετοχή σε αποστολές εκτός συνόρων, τις συνεκπαιδεύσεις, που πολλαπλασιάζονται, με άλλες στρατιωτικές δυνάμεις, είτε τη λεγόμενη «ήπια», την προσπάθεια δηλαδή για το στήσιμο διμερών και πολυμερών σχημάτων συνεργασίας ανάμεσα στις αστικές τάξεις της περιοχής και την οικοδόμηση κάθε λογής «δικτύων» εξασφάλισης των συμφερόντων των μονοπωλίων και ανοίγματος νέων πεδίων κερδοφορίας.

Σε αντίθεση με την κυβερνητική λαθροχειρία ότι τάχα η συγκρότηση των τέτοιων δικτύων και το προχώρημα αυτών των σχεδιασμών προς όφελος της αστικής τάξης της χώρας μπορεί να εξασφαλίσει ταυτόχρονα και την ειρήνη και ευημερία για το λαό μας και τους υπόλοιπους λαούς της περιοχής, δεν μπορεί να κρυφτεί ότι είναι ακριβώς τα συμφέροντα αυτά που ανάβουν το φιτίλι των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων στην περιοχή, που μετατρέπουν στα χέρια των μονοπωλίων τον ενεργειακό και άλλο πλούτο από πηγή ευημερίας για τους λαούς σε αιτία για το αιματοκύλισμά τους. Ο λαός μας και οι λαοί της περιοχής, το εργατικό - λαϊκό κίνημα χρειάζεται να επαγρυπνούν αλλά και να δράσουν. Η σταθερή εναντίωση και η εργατική - λαϊκή δράση ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και την εμπλοκή της Ελλάδας, δεν μπορεί παρά να κατευθύνεται στην καρδιά του προβλήματος, στην οικονομία και εξουσία του κεφαλαίου, στις συμμαχίες και τους σχεδιασμούς του, με όποιες μάσκες κι αν παρουσιάζονται.

Με ταχείς ρυθμούς προχωρά η κυβέρνηση την παράδοση των εγχώριων πηγών υδρογονανθράκων σε ντόπιους και ξένους μονοπωλιακούς ομίλους, υποσχόμενη, διά στόματος πρωθυπουργού, αναθεώρηση του νομικού πλαισίου που καλύπτει την έρευνα και εκμετάλλευση τόσο για την προσαρμογή του στα μέτρα κερδοφορίας των «επενδυτών», όσο και για να συμπιεστούν κατά το δυνατόν οι χρόνοι που μεσολαβούν μεταξύ της εκδήλωσης ενδιαφέροντος και της υπογραφής των τελικών συμβάσεων.

Πρόκειται για ένα ακόμα κομμάτι στο «παζλ» της Ενέργειας που συμπληρώνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για λογαριασμό των επιχειρηματικών ομίλων, με τον πρωθυπουργό την περασμένη Τετάρτη να επαναλαμβάνει από το υπουργείο Ενέργειας πως στρατηγικός στόχος είναι η μετατροπή της Ελλάδας σε «πολλαπλό ενεργειακό κόμβο», ξεχωρίζοντας τον τομέα αυτό ως ικανό να προσελκύσει επενδύσεις στην εγχώρια καπιταλιστική οικονομία, την ίδια στιγμή που «αναβαθμίζει την γεωπολιτική ισχύ της χώρας».

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, την βδομάδα που πέρασε υπογράφηκαν οι πρώτες συμβάσεις παραχώρησης για έρευνα και εκμετάλλευση μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και των ΕΛΠΕ για τις περιοχές Αρτα - Πρέβεζα και τη ΒΔ Πελοπόννησο και της «Energean Oil & Gas» για την Αιτωλοακαρνανία. Παράλληλα, «τρέχουν» οι σχετικές διαδικασίες σε επίπεδο Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον προσυμβατικό έλεγχο της θαλάσσιας Περιοχής Παραχώρησης 2 (βρίσκεται στα δυτικά της Κέρκυρας), στην οποία θα προβούν σε έρευνες τα ΕΛΠΕ σε συνεργασία με τη γαλλική «Total» και την ιταλική «Edison». Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία θα υπογραφεί η Σύμβαση Μίσθωσης και αμέσως μετά ξεκινά ανάλογη διαδικασία για την περιοχή 10, στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, όπου έχουν αναδειχθεί «επιλεγείς αιτών» ξανά τα ΕΛΠΕ.

Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσονται και οι πρόσφατες συναντήσεις που πραγματοποίησαν με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Γ. Δραγασάκη, εκπρόσωποι της αμερικανικής «Exxon Mobil» και της γαλλικής «Total», όπου συζητήθηκαν οι όροι και οι προοπτικές για την «αξιοποίηση» εγχώριων κοιτασμάτων. Εκτός βέβαια απ' όσα επίσημα ανακοινώνονται, υπάρχει έντονη φημολογία για συστηματικές επαφές κυβερνητικών παραγόντων και με άλλους μεγάλους ομίλους του χώρου, στους οποίους έχουν παραχωρηθεί αποτελέσματα σεισμικών ερευνών, τα οποία λέγεται πως είναι ιδιαίτερα «ελπιδοφόρα».

Το ζήτημα βρίσκεται πολύ υψηλά στις κυβερνητικές προτεραιότητες, ενώ ετοιμάζεται ο επόμενος γύρος παραχωρήσεων για την περιοχή του Ιονίου και τη θαλάσσια περιοχή νότια και δυτικά της Κρήτης, έπειτα «από το έντονο ενδιαφέρον που έχουν εκδηλώσει ενεργειακές εταιρείες με πολυεθνική δραστηριότητα, ενεργειακοί κολοσσοί», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αλ. Τσίπρας.

Αξίζει ακόμη να αναφερθούν τα όσα δήλωσε την περασμένη βδομάδα κατά τη διάρκεια της επίσημης τελετής για την υπογραφή των συμβάσεων παραχώρησης ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ, Γρ. Στεργιούλης, ο οποίος επισήμανε ότι για να διαμορφώσει η εταιρεία «διεθνείς συμμαχίες» για την έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων, ήταν προαπαιτούμενο εκτός από την πιθανή ύπαρξη κοιτασμάτων και η «ύπαρξη σταθερότητας στη χώρα», προσθέτοντας πως «δεν είναι τυχαίο ότι οι συγκεκριμένες εξελίξεις αφορούν αυτήν ακριβώς την περίοδο που διανύουμε».

Σαφές μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση, το οποίο συνηγορεί στην «ανάγκη» των επενδυτών για ύπαρξη «πολιτικής σταθερότητας» έστειλε και ο διευθύνων σύμβουλος της «Energean», Μ. Ρήγας, ο οποίος σημείωσε ότι «οι έρευνες υδρογονανθράκων είναι πάνω από πολιτικές αντιπαραθέσεις. Αν θέλουμε πραγματικά να δούμε την Exxon και άλλες εταιρείες να έρθουν στην Ελλάδα πρέπει να δώσουμε ένα μήνυμα σταθερότητας, ότι μπορούμε διαχρονικά να συνεχίζουμε τις επενδύσεις, ανεξάρτητα με το τι γίνεται στο πολιτικό τοπίο...».