Τέλος στο αφορολόγητο όριο για τη μεγάλη μάζα των φτωχών και μεσαίων αγροτών δίνεται με τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου, με τις οποίες και σε συνδυασμό με τις διατάξεις του προηγούμενου φορολογικού πακέτου, επιβάλλεται φόρος 22% και μάλιστα από το πρώτο ευρώ εισοδήματος.

Ειδικότερα:

Καταργείται το αφορολόγητο όριο για τους «μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες», που σημαίνει ότι θα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ εισοδήματος.

Ταυτόχρονα, αλλάζουν τα κριτήρια και οι σωρευτικές προϋποθέσεις για το ορισμό του «επαγγελματία» - κατά κύριο επάγγελμα αγρότη. Σε αυτό το πλαίσιο, για να χαρακτηριστεί κάποιος «επαγγελματίας αγρότης», απαιτούνται να συντρέχουν όλες μαζί οι παρακάτω προϋποθέσεις:

-- Το ποσοστό του εισοδήματος από αγροτική δραστηριότητα να φτάνει τουλάχιστον στο 50% του συνολικού εισοδήματος, από 35% σήμερα.

-- Πρέπει να τηρούνται λογιστικά βιβλία, όπως ισχύει και για τις άλλες κατηγορίες επαγγελματιών.

-- Είναι κάτοχος αγροτικής εκμετάλλευσης.

-- Ασχολείται επαγγελματικά με αγροτική δραστηριότητα στην εκμετάλλευσή του τουλάχιστον κατά 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του.

-- Είναι ασφαλισμένος ο ίδιος και η αγροτική του εκμετάλλευση, όπου απαιτείται, σύμφωνα με τη νομοθεσία.

Σε αυτό το πλαίσιο και με μπούσουλα το 50% του εισοδήματος, από τους 750.000 παραγωγούς που υποβάλλουν δηλώσεις ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου - το σύστημα ελέγχου καταβολής των αγροτικών επιδοτήσεων), μόνο οι περίπου 280.000 εμπίπτουν στο νέο ορισμό.

Η έκθεση από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, που συνοδεύει το πολυνομοσχέδιο, αναφέρεται σε «εξοικονόμηση δαπάνης από τη μείωση των χορηγούμενων ενισχύσεων από τα προγράμματα υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ως επακόλουθο της αυστηροποίησης της έννοιας του επαγγελματία αγρότη».

Επιπλέον, για πρώτη φορά καθιερώνεται συμπληρωματικός φόρος στο χαράτσι του ΕΝΦΙΑ στα αγροτεμάχια και στα οικόπεδα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού. Αυτό σημαίνει ότι θα «πέφτουν» επιπλέον χαράτσια σε περίπτωση συνολικής ακίνητης περιουσίας πάνω από 200.000 ευρώ.

Είναι απόλυτα χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στο 3ο μνημόνιο υπάρχει ειδική πρόβλεψη για «μεγαλύτερη συγκέντρωση της αγροτικής εκμετάλλευσης», σύμφωνα με τη στρατηγική για την «ανταγωνιστικότητα της γεωργίας». Βασικοί άξονες του σχεδίου είναι «η βελτίωση της εμπορίας γεωργικών προϊόντων», η μεταρρύθμιση των αδειών εμπορίας, η ενίσχυση των εξαγωγών, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στους αγροτικούς συνεταιρισμούς, η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.

Με τροπολογία που κατέθεσε η κυβέρνηση το βράδυ της Παρασκευής στο υπό συζήτηση πολυνομοσχέδιο, «αναστέλλεται από 1/1/2017 μέχρι 31/12/2018 κάθε μισθολογική ωρίμανση και μισθολογική προαγωγή των λειτουργών και υπαλλήλων που αμείβονται με ειδικά μισθολόγια».

Από αυτή την αιφνιδιαστική ρύθμιση, η κυβέρνηση σκοπεύει να εξοικονομήσει 118 εκατ. ευρώ για τα έτη 2017 και 2018, «για λόγους δημοσιονομικής προσαρμογής (...) με συγκράτηση του μισθολογικού κόστους του δημόσιου τομέα». Η ρύθμιση αφορά τα Σώματα Ασφαλείας, δικαστικούς, πανεπιστημιακούς, γιατρούς του ΕΣΥ, διπλωματικούς υπάλληλους και άλλους.

Με άλλη τροπολογία θεσμοθετείται το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, το οποίο έρχεται να αντικαταστήσει την πιλοτική εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος που είχε δρομολογηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση. Σύμφωνα με την τροπολογία, το πρόγραμμα θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται από τον Ιούλη σε 30 δήμους, που θα επιλεγούν με πληθυσμιακά κριτήρια και δεικτών φτώχειας και ανεργίας. Η διάρκεια του προγράμματος σύμφωνα με την τροπολογία είναι έξι μήνες, δηλαδή μέχρι το τέλος του χρόνου.

Ξεκαθαρίζεται, επίσης, ότι όπως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, έτσι και το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης απευθύνεται σε νοικοκυριά «που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας» και προβλέπει εισοδηματική ενίσχυση, συμπληρωματικές κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες προώθησης των δικαιούχων σε προγράμματα κατάρτισης.

Σε ό,τι αφορά τη μηνιαία εισοδηματική ενίσχυση, αυτή σύμφωνα με την τροπολογία, ορίζεται ως «η διαφορά μεταξύ του εγγυημένου ποσού και του εισοδήματος (...) διαιρούμενου δια του αριθμού των μηνών που αυτό αφορά, δηλαδή δια του έξι». Στην τροπολογία επαναλαμβάνονται όροι που συναντιόνταν και στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, όπως το «κατώφλι εισοδήματος», που ισούται με το εισοδηματικό όριο της ακραίας φτώχειας.

Στην ίδια τροπολογία καθορίζονται οι όροι της αναδρομικής επιστροφής του ΕΚΑΣ για όσους το χάνουν από φέτος και πληρώθηκαν τους πρώτους πέντε μήνες. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να επιστρέψουν τα χρήματα σε 12 δόσεις, όχι μεγαλύτερες από 30 ευρώ, ενώ για να χρυσώσει το χάπι, η κυβέρνηση διατηρεί μέχρι το 2019 τη διατήρηση της μειωμένης συμμετοχής στα φάρμακα για όσους χάνουν το ΕΚΑΣ.

Τέλος, παρά την παρέμβαση του Γ. Κατρούγκαλου στη Βουλή αργά το βράδυ της Παρασκευής, για να παρουσιάσει τις τροπολογίες του υπουργείου Εργασίας, δεν απαντήθηκε το ερώτημα που έθεσε το ΚΚΕ για τις συνέπειες από την κατάργηση του άρθρου 105 του ν. 4387/2016, που προβλέπεται με άλλη τροπολογία στο πολυνομοσχέδιο.

Το συγκεκριμένο άρθρο συμπεριλαμβανόταν στο νομοσχέδιο - λαιμητόμο της κυβέρνησης για το Ασφαλιστικό και προέβλεπε ότι «χορηγείται στην Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία "Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα ΑΒΕΕ" ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα». Με την κατάργησή του, δεν θα υπάρχει στο εξής η δυνατότητα να πληρώνονται οι εργαζόμενοι και επομένως ανοίγει ο δρόμος για το κλείσιμο της επιχείρησης.

Ειδικό μνημόνιο διαρκείας επιβάλλεται γύρω από το ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων, αλλά και στον τρόπο διαχείρισης της κρατικής περιουσίας, κάθε μορφής, η οποία σχεδόν στο σύνολό της μεταβιβάζεται στο νέο υπερ-ταμείο με την επωνυμία «Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ».

Το νέο σχήμα θα αποτελέσει την «ομπρέλα» κάτω από την οποία, με τη μορφή θυγατρικών εταιρειών, θα στεγαστούν οι υπάρχουσες κρατικές εταιρείες διαχείρισης και συγκεκριμένα το ΤΑΙΠΕΔ, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (δηλαδή η κρατική συμμετοχή στις τράπεζες) και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ).

Επιπλέον, συστήνεται και η «Εταιρεία Δημόσιων Συμμετοχών ΑΕ», η οποία αφορά τις κρατικές συμμετοχές σε δημόσιες επιχειρήσεις και περνάει στο «υπερ-ταμείο», επίσης με τη μορφή θυγατρικής, προκειμένου, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «να διαχειρίζεται επαγγελματικά και να επαυξάνει την αξία των συμμετοχών αυτών και να τις αξιοποιεί σύμφωνα με βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ». Προβλέπεται η δυνατότητα ένταξης στο «υπερ-ταμείο» και άλλων θυγατρικών εταιρειών.

Αποκαλυπτικές είναι οι σχετικές διατάξεις του πολυνομοσχεδίου, σύμφωνα με τις οποίες:

• Η διάρκεια του νέου σχήματος ορίζεται στα 99 χρόνια και μάλιστα με δυνατότητα παράτασης.
• Προβλέπεται ειδικό και μάλιστα πρωτόγνωρο νομικό καθεστώς. Οπως ρητά προβλέπεται, «η Εταιρεία δεν ανήκει στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ορίζεται». Παράλληλα, το κράτος εμφανίζεται ως ο μοναδικός μέτοχος και, από την άλλη, μεταβιβάζει «άνευ ανταλλάγματος» τα περιουσιακά του στοιχεία σε μια εταιρεία που δεν θα του ανήκει.
• Επιπλέον, «οι διατάξεις που αναφέρονται σε δημόσιες επιχειρήσεις, δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία,εκτός αν αυτό ρητά προβλέπεται στον παρόντα νόμο».
• Στο νέο Ταμείο αποφασιστικό ρόλο θα έχει το 5μελές Εποπτικό Συμβούλιο. Τα τρία μέλη του θα επιλέγονται από την κυβέρνηση, κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESΜ) και τα δύο μέλη, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου, θα επιλέγονται από την Κομισιόν και τον ESM, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του υπουργού Οικονομικών.

Για να υπάρχει απαρτία στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου, θα πρέπει να είναι παρόντα τουλάχιστον 4 μέλη του, ενώ οι αποφάσεις θα λαμβάνονται κατόπιν θετικής ψήφου τουλάχιστον 4 μελών, δηλαδή μόνο με τη σύμφωνη γνώμη των «θεσμών» της ΕΕ.

Αποκαλυπτική είναι η διάταξη που προβλέπει: «Η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της μπορούν επίσης να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε προσωπικό συνάπτοντας συμβάσεις δανεισμού εργαζομένων με εταιρείες του ιδιωτικού τομέα ή εταιρείες των οποίων οι μετοχές έχουν μεταφερθεί στην Εταιρεία ή σε κάποια από τις θυγατρικές της».

Από την προς μεταβίβαση ακίνητη περιουσία του Δημοσίου (μέσω ΕΤΑΔ) εξαιρούνται οι αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλοί, παραλίες και παρόχθιες εκτάσεις, υδρότοποι και προστατευόμενες περιοχές (Natura).

Μια σειρά από νέας κοπής κραυγαλέες παρεμβάσεις σε όφελος και για λογαριασμό του εγχώριου κεφαλαίου και άλλων «επενδυτών» φιγουράρουν στις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου.

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Από τις περικοπές του «δημοσιονομικού κόφτη» εξαιρούνται ρητά και κατηγορηματικά το σύνολο με τις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων - ΠΔΕ, δηλαδή τα κονδύλια της ΕΕ (ΕΣΠΑ, «διαρθρωτικά» και επενδυτικά ταμεία) καθώς και οι κρατικές ενισχύσεις που προορίζονται για την τόνωση των νέων κερδοφόρων επενδύσεων. Τα εν λόγω κεφάλαια για το έτος 2016 προβλέπεται να φτάσουν σε 6,8 δισ. ευρώ και βέβαια παραμένουν στο απυρόβλητο. Την ίδια ώρα, τα αντιλαϊκά μέτρα που περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο (φοροληστεία μέσω του ΦΠΑ, των ειδικών φόρων στη λαϊκή κατανάλωση κ.ά.) φτάνουν σε 1,9 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Τα ποσά αυτά, αθροιζόμενα με το αμέσως προηγούμενο πακέτο (3,6 δισ. το χρόνο από καρατόμηση Κοινωνικής Ασφάλισης, συντάξεων, μείωση αφορολόγητου μισθωτών - συνταξιούχων κ.ά.) φτάνουν σε 5,5 δισ. ευρώ το χρόνο, έναντι 6,8 δισ. ευρώ ζεστού κρατικού χρήματος που θα μοιραστεί στα τμήματα του εγχώριου κεφαλαίου μέσω ΠΔΕ.

Και βέβαια, έχει τη σημασία του το γεγονός ότι το ΠΔΕ αποτελεί αποφασιστικό εργαλείο για τη λειτουργία του λεγόμενου αναπτυξιακού νόμου, που κατατίθεται στη Βουλή στο αμέσως προσεχές διάστημα. Πέρα από τη διοχέτευση ζεστού κρατικού χρήματος στους ισχυρούς επιχειρηματικούς ομίλους, ο νέος αναπτυξιακός νόμος, προβλέπει μια σειρά από φορολογικές απαλλαγές, ελαφρύνσεις και κάθε είδους διευκολύνσεις. Επίσης, είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι από το «δημοσιονομικό κόφτη» εξαιρούνται και οι δαπάνες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών, καθώς αυτή αποτελεί τον πυρήνα του κρατικού φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Ταυτόχρονα, στο σφαγείο του «κόφτη» μπαίνουν οι συντάξεις, μισθοί και άλλα κονδύλια που σχετίζονται με τις ανάγκες της λαϊκής οικογένειας.

• Καταργείται (από την 1η Ιούνη) ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο φυσικό αέριο, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Μάλιστα, οι εγχώριοι βιομήχανοι το αξιώνουν, προκειμένου να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα των εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων, μέσω της ελάφρυνσης του ενεργειακού κόστους. Είναι χαρακτηριστική η πρόταση του ΣΕΒ, που αξιώνει την «άρση των άμεσων και έμμεσων φόρων στην παραγωγή. Επανεξέταση των ειδικών φόρων επί των ενεργειακών προϊόντων βιομηχανικής χρήσης (...) και κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή».

Την ίδια ώρα, από το φθινόπωρο φέτος απογειώνεται ο ειδικός φόρος στο πετρέλαιο θέρμανσης της λαϊκής οικογένειας, σε συνέχεια των τρανταχτών αυξήσεων στις βενζίνες και τα καύσιμα κίνησης, που μαζί με τα άλλα αντιλαϊκά μέτρα έρχονται να «ξελαφρώσουν» το λαϊκό εισόδημα.

• Για τα «κόκκινα» δάνεια, το πολυνομοσχέδιο προβλέπει την απαλλαγή από φόρους και τέλη μεταβίβασης των χαρτοφυλακίων με τα δάνεια, που θα πουλήσουν οι τράπεζες σε άλλους «επενδυτές», παρέχοντας ένα ακόμη κίνητρο στα διάφορα funds και τα άλλα κοράκια.
• Με «φωτογραφική» διάταξη προβλέπονται διαγραφές τυχόν μελλοντικών προστίμων για ισχυρούς επιχειρηματικούς ομίλους και μονοπώλια, που εμπλέκονται σε υποθέσεις «οριζόντιων συμπράξεων» για το μοίρασμα των κρατικών διαγωνισμών και για την απόσπαση των έργων με προνομιακούς όρους. Η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αναφέρεται γενικά σε «ενδεχόμενη απώλεια εσόδων του Δημοσίου».

Περισσότερο διαφωτιστική είναι η πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, σύμφωνα με την οποία, η «αυτεπάγγελτη έρευνα αφορά σε διαγωνισμούς δημοσίων έργων, στα οποία συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, έργα κατασκευής μεγάλων οδικών αξόνων, έργα ΜΕΤΡΟ, Προαστιακού και σιδηροδρομικών γραμμών/ σταθμών, έργα που δημοπρατήθηκαν με το σύστημα της παραχώρησης και έργα μέσω συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ)».

Στην υπόθεση αυτή κατονομάζονται οι: ΕΛΛΑΚΤΩΡ, J&P ΑΒΑΞ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΕΓΕΚ, ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ και INTRACOM.

Επιπλέον, κατονομάζει ότι συνεννοήσεις για το μοίρασμα των κρατικών διαγωνισμών είχαν και μονοπώλια όπως VINCI, HOCHTIEF και SIEMENS...

Την επίσπευση των διαδικασιών σύνταξης και τελικής κύρωσης των δασικών χαρτών προχωρά η κυβέρνηση με τις σχετικές ρυθμίσεις του πολυνομοσχεδίου, προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι μονοπωλιακοί όμιλοι να επενδύσουν και να κερδοφορήσουν από την ανάπτυξη της επιχειρηματικής τους δράσης στα δασικά οικοσυστήματα. Μεταξύ άλλων, επανέρχεται η αρμοδιότητα σύνταξης των δασικών χαρτών στις διευθύνσεις δασών των Τοπικών Διοικήσεων (είχε υπαχθεί στην «Κτηματολόγιο ΑΕ») και σε περίπτωση που οι Δασικές Υπηρεσίες εκφράσουν αδυναμία εκτέλεσης του έργου λόγω έλλειψης πόρων ή προσωπικού, προβλέπεται η εκτέλεσή τους από την «Κτηματολόγιο», με αναθέσεις σε ιδιωτικά γραφεία.

Πάντως, η αρμοδιότητα των Δασικών Υπηρεσιών για την κατάρτιση, την κύρωση και τον έλεγχο των δασικών χαρτών είναι συνταγματική υποχρέωση κι επειδή η ανάθεση του έργου στην «Κτηματολόγιο» ήταν συνταγματικά έωλη, φαίνεται πως η κυβέρνηση θέλει να προστατεύσει το σχεδιασμό της από προσφυγές αντισυνταγματικότητας. Ωστόσο και πάλι η υποστελέχωση των Δασικών Υπηρεσιών δεν αποκλείεται να τις αναγκάσει να πάνε σε ιδιωτικές εταιρείες.

Κατά τ' άλλα, οι ρυθμίσεις αποχαρακτηρίζουν εκτάσεις και νομιμοποιούν αυθαίρετα που εμφανίζονται ως «οικιστικές πυκνώσεις», νομιμοποιούνται καταπατήσεις της κρατικής δασικής περιουσίας, με πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις τη γνωστή Ιπποκράτεια Πολιτεία στον εθνικό δρυμό της Πάρνηθας, τον Αγιο Στέφανο κ.α. και επίσης καταργεί κάθε διοικητική πράξη προστασίας της κρατικής δασικής περιουσίας που με βάση τη δασική νομοθεσία εκδόθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες.