Eurokinissi

Πιο συγκεκριμένα, μιλώντας στο αμερικανικό ειδησεογραφικό δίκτυο CNBC ο Ζ. Κ. Τρισέ ειδικά για τις πιο αδύναμες οικονομίες της Ευρωζώνης είπε ότι η εφαρμογή των προγραμμάτων λιτότητας που εφάρμοσαν τα τελευταία χρόνια, έφερε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, γεγονός που τους δίνει καλύτερες προοπτικές για τη συνέχεια. Αισιοδοξία εξέφρασε επίσης για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας λέγοντας ότι έρχεται μια «χρονιά ανάπτυξης», παρά τα επιμέρους αρνητικά αποτελέσματα που εμφανίζουν ορισμένες αναπτυσσόμενες οικονομίες. Με ανάλογη αισιοδοξία εμφανίστηκε και η διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρ. Λαγκάρντ, λέγοντας στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο NBC ότι η οικονομία των ΗΠΑ έχει πλέον μια «πιο σταθερή προοπτική για το 2014» και ανέφερε πως οι προβλέψεις του ΔΝΤ προσδιορίζουν το ρυθμό ανάπτυξης της επόμενης χρονιάς στο 2,6%, από 1,6% που ήταν φέτος. Κατά την διευθύντρια του ΔΝΤ στις θετικές προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας επέδρασε και η πρόσφατη έγκριση που έλαβε από το Κογκρέσο ο προϋπολογισμός της επόμενης διετίας. Πάντως, ενόψει της συζήτησης για το όριο του χρέους που θα ξεκινήσει τον ερχόμενο Φλεβάρη, η Κρ. Λαγκάρντ εξέφρασε την «ελπίδα» ότι το Κογκρέσο θα επιδείξει την ίδια «υπευθυνότητα» και δεν θα αφήσει περιθώρια αμφισβητήσεων στο κατά πόσον οι ΗΠΑ είναι πιθανό να κηρύξουν στάση πληρωμών...

Ενώ οι δύο αξιωματούχοι υποστηρίζουν τα παραπάνω, δεν παύουν οι ανησυχητικές αναφορές για την κατάσταση των οικονομιών τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ. Για παράδειγμα, σε έκθεση της κυβέρνησης των ΗΠΑ, που είχε δημοσιοποιηθεί στα μέσα του Δεκέμβρη, αναφέρεται ότι οι άμεσοι κίνδυνοι για την οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών υποχώρησαν, ωστόσο τα «τρωτά σημεία» εξακολουθούν να υφίστανται, συμπεριλαμβανομένων της αύξησης των επιτοκίων, των γενικότερων κινδύνων στην αγορά δανείων και της «αβεβαιότητας» για τη γενικότερη δημοσιονομική πολιτική που θα ακολουθήσουν οι ΗΠΑ. Αντιστοίχως, σε επίπεδο ΕΕ, η δεύτερη ισχυρότερη οικονομία της, η Γαλλία, βαδίζει... «ασθμαίνοντας», πρόσφατα η πιστοληπτική της ικανότητα υποβαθμίστηκε από την «Standard & Poor's», ενώ όλοι οι οικονομικοί της δείκτες δεν βρίσκονται και στα... καλύτερά τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία για το Νοέμβρη που δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη Πέμπτη, ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε και πάλι, φτάνοντας τα 3,29 εκατομμύρια συνολικά, με το ποσοστό να ξεπερνά το 10%, ασθενικοί είναι επίσης και οι βιομηχανικοί δείκτες, τη στιγμή που αναλυτές επισημαίνουν τον κίνδυνο η Ευρώπη να βρεθεί αντιμέτωπη με μία «δεύτερη Ισπανία»...

Τα προβλήματα της ΕΕ δείχνουν να μην έχουν τελειωμό, καθώς υψηλόβαθμο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προειδοποιεί ότι και η ιταλική οικονομία, η τρίτη μεγαλύτερη της Ευρωζώνης, παραμένει «εύθραυστη». Ως βασικά προβλήματα εντοπίζονται το «υπερβολικά υψηλό» κόστος εργασίας, η καθυστέρηση στις «οικονομικές μεταρρυθμίσεις» καθώς και η αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας. Παρ' όλα αυτά ο Ιταλός πρωθυπουργός με δηλώσεις του την περασμένη βδομάδα σημείωνε ότι η ιταλική οικονομία θα επιστρέψει στην ανάκαμψη εντός του 2014...

Το μόνο βέβαιο πάντως είναι ότι ακόμη και αν οι δείκτες του ΑΕΠ εμφανίσουν θετικό πρόσημο - έστω και λίγο πάνω από το μηδέν - τη χρονιά που έρχεται, οι εργαζόμενοι τόσο της Ευρώπης όσο των ΗΠΑ θα συνεχίσουν να πληρώνουν βαρύτατο τίμημα για την έξοδο από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου.

Από την παραπάνω απεικόνιση της κατάστασης γίνεται φανερό ότι οι δυσκολίες στη διαχείριση της κρίσης συνεχίζουν έντονες. Οτι το κεφάλαιο θα συνεχίζει την επίθεση στους εργαζόμενους, που δεν μπορούν να περιμένουν ούτε από την όποια αναιμική ανάκαμψη, όταν έλθει, βελτίωση της ζωής τους. Γι' αυτούς μονόδρομος είναι η αντικαπιταλιστική, αντιμονοπωλιακή πάλη.

Ανάμεσα στις περιπτώσεις επιβολής δασμών που «ενοχλούν» την ΕΕ προβάλλεται εκείνη της επιβολής φόρου 30% στα εισαγόμενα οχήματα - από τον οποίο εννοείται ότι εξαιρούνται όσα αυτοκίνητα και φορτηγά παράγονται στη Βραζιλία - ο οποίος τέθηκε για πρώτη φορά σε ισχύ το 2011 και πέρσι έλαβε παράταση ισχύος για ακόμη μια πενταετία. Ο φόρος εισήχθη αρχικά ως μέτρο που στόχευε τις εισαγωγές κινεζικών οχημάτων, οι εξαγωγές των οποίων στη Βραζιλία σημείωσαν «έκρηξη» το 2011, ωστόσο, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, έπληξε εξίσου τις αυτοκινητοβιομηχανίες της Ν. Κορέας αλλά και της Ευρώπης. Την ίδια στιγμή η βρετανική αυτοκινητοβιομηχανία «Jaguar» εξετάζει το ενδεχόμενο επένδυσης ύψους 240 εκατ. στερλινών στη Βραζιλία, ώστε να αποφύγει την επιβολή δασμών και να ικανοποιήσει την αυξανόμενη ζήτηση των προϊόντων της από την εγχώρια αγορά.

Η ΕΕ στην αναφορά της προς τον ΠΟΕ έχει συμπεριλάβει και ανάλογες περιπτώσεις δασμών που έχουν τεθεί στις εισαγωγές ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων νέας γενιάς και άλλων ειδών υψηλής τεχνολογίας, ενώ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι οι Βραζιλιάνοι καταναλωτές πληρώνουν υψηλότερες τιμές γι' αυτά τα προϊόντα, περιορίζουν τις επιλογές τους, την ίδια στιγμή που μειώνεται η πρόσβασή τους σε καινοτόμες τεχνολογίες και προϊόντα. Την ίδια στιγμή ο υπουργός Εξωτερικών της Βραζιλίας απέρριψε τις κατηγορίες υποστηρίζοντας ότι η χώρα του συμμορφώνεται με τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες και όλες οι σχετικές της αποφάσεις γίνονται σύμφωνα με αυτές. Μέσα στους επόμενους δύο μήνες Βραζιλία και ΕΕ θα πρέπει να καταλήξουν σε μία από κοινού συμφωνία για το ζήτημα, που αν δεν επιτευχθεί τότε η ΕΕ μπορεί να ζητήσει την εκδίκαση της υπόθεσης από επίσημη επιτροπή του ΠΟΕ, η οποία μπορεί να επιβάλει εμπορικές κυρώσεις στη Βραζιλία. Σημειώνεται ότι οι εξαγωγές της ΕΕ προς τη Βραζιλία το 2012 ξεπέρασαν τα 39 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 18 δισ. αφορούσαν μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών.

Βεβαίως, ο προστατευτισμός δρα σε όφελος του κεφαλαίου της Βραζιλίας. Να θυμίσουμε επίσης ότι στη Βραζιλία έχουν μειωθεί σημαντικά οι ρυθμοί ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια. Τέλος, ούτε ο προστατευτισμός, ούτε η άρση του ωφελούν το λαό.

Ειδικά για τον εσωτερικό ανταγωνισμό σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης το βρετανικό ινστιτούτο προβλέπει ότι η Γερμανία θα χάσει τη θέση της ως πρώτης οικονομίας της Δυτικής Ευρώπης προς όφελος του Ηνωμένου Βασιλείου γύρω στο 2030, εξαιτίας της μεγαλύτερης ανάπτυξης του πληθυσμού του και της μικρότερης εξάρτησής του από άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες. Ευνοϊκότερες προοπτικές θα είχε η γερμανική οικονομία αν διαλυόταν το ευρώ καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο θα χρειαζόταν αρκετά χρόνια για να φτάσει μια Γερμανία που θα βασιζόταν στο μάρκο, ενώ ως «απάντηση» για ένα τέτοιο ενδεχόμενο ο πρόεδρος του CEBR υποστηρίζει πως η οικονομία της Βρετανίας θα μπορούσε να αναπτυχθεί ταχύτερα αν η χώρα εγκατέλειπε την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο ίδιος υποστήριξε ότι οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις από μία πιθανή έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ θα περιορίζονται για τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια, ωστόσο στη συνέχεια η επίδραση για την οικονομία της χώρας θα ήταν θετική. Βεβαίως εδώ εκφράζονται τάσεις και προβλέψεις. Που ναι μεν δείχνουν την ανισόμετρη ανάπτυξη του καπιταλισμού, τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να βλέπουμε τις τάσεις και τις εκτιμήσεις με τη σχετικότητα της κίνησης της κάθε καπιταλιστικής οικονομίας και τις αλληλεπιδράσεις λόγω έντασης της καπιταλιστικής διεθνοποίησης.