Ο Αλβάρο ντε Σότο φρόντισε από την αρχή να προσδιορίσει το πλαίσιο και τις «προσδοκίες».
Σε δηλώσεις που έκανε λίγο πριν την έναρξη των συνομιλιών ο Ντε Σότο έδωσε το «στίγμα» των προθέσεων και των επιδιώξεων του γγ του ΟΗΕ, δηλαδή των ΗΠΑ, κάνοντας λόγο για συνολική λύση, η οποία δεν μπορεί να στηρίζεται στη λογική του «πάρε - δώσε» και θα αξιοποιήσει τη βελτίωση που υπάρχει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις αποφάσεις της ΕΕ! «Τα Ηνωμένα Εθνη, είπε, προτίθενται να επιμείνουν υπομονετικά με τη μέθοδο της εποικοδομητικής εμπλοκής στα κύρια θέματα του Κυπριακού, διά της παρουσίασης ιδεών και με σχόλια από τις δύο πλευρές, ώστε να εκμεταλλευτούν την ιστορική ευκαιρία για επίτευξη δίκαιης και διαρκούς συνολικής λύσης στο πρόβλημα». Ο ντε Σότο προειδοποίησε ότι δε θα πρέπει να αναμένει κανείς στο εγγύς μέλλον «θεαματικά αποτελέσματα», τονίζοντας πως οι δύο πλευρές «είναι πολύ μακριά (στις θέσεις τους) σε κύρια θέματα» του προβλήματος. Είπε ακόμα πως η διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών είναι μακρά, επαναλαμβάνοντας πως «τίποτε δε θα συμφωνηθεί μέχρι που όλα θα συμφωνηθούν», αλλά αναγνώρισε πως η διαδικασία του ΟΗΕ άρχισε να βρίσκεται πέραν των γενικοτήτων και μπαίνει σε νέο έδαφος, για το οποίο το σενάριο δεν έχει ακόμα γραφεί.
Ο Περουβιανός διπλωμάτης αναφέρθηκε, επίσης, σε χωρίς προηγούμενο ευκαιρία για πολύ καιρό τώρα που προσφέρεται στις δύο πλευρές, που επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. Είπε ακόμα ότι δεν υπάρχει προοπτική σε αυτό το στάδιο για απευθείας συνομιλίες και ο παραδοσιακός τρόπος του «πάρε-δώσε» δε χρησιμοποιείται στην προκειμένη περίπτωση, κάτι που όπως είπε σημαίνει ότι τα μέρη σχεδόν θα πρέπει να εξαρτώνται από την ικανότητα των Ηνωμένων Εθνών να τους προμηθεύσουν με ιδέες και ουσιαστική συμβολή, ώστε να προχωρήσουν. Σημείωσε ότι προσφέρεται μια ευκαιρία, μέσω της βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων και άλλων γεγονότων, όπως οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που θα πρέπει να προχωρήσουν τις συνομιλίες μπροστά.
Διευκρινίζοντας την έννοια της συνολικής λύσης, είπε πως «δεν επιθυμούμε να προσπαθήσουμε να φτάσουμε σε σχεδόν πλαίσιο συμφωνίας επί αρχών, εμείς θέλουμε νομικώς δεσμευτικά εργαλεία, που να περιέχουν μηχανισμούς για την επαλήθευση της εφαρμογής, καθώς και χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή τους».
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλ. Κληρίδης είχε χτες πρόγευμα εργασίας με τον εκπρόσωπο της Βρετανίας για το Κυπριακό Ντέιβιντ Χάνεϊ. Σε σύντομες δηλώσεις κατά την άφιξή του στο ξενοδοχείο, όπου διαμένει η κυπριακή αντιπροσωπεία, ο υπουργός Εξωτερικών Ι. Κασουλίδης είπε πως η ελληνοκυπριακή πλευρά προσέρχεται στις συνομιλίες με «πάσα σοβαρότητα και πάσα προσδοκία». «Στόχος μας είναι η επιδίωξη λύσης του Κυπριακού, απ' εκεί και πέρα θα φανεί», πρόσθεσε. Στο ξενοδοχείο όπου διαμένει ο Πρόεδρος Κληρίδης βρίσκονται επίσης ο Πρέσβης των ΗΠΑ Ντόναλντ Μπάντλερ και ο Ειδικός Συντονιστής για το Κυπριακό στο αμερικανικό ΥΠΕΞ Τόμας Γουέστον. Ο Αμερικανός προεδρικός απεσταλμένος Αλφρεντ Μόουζες αναμενόταν να φτάσει χτες το απόγευμα.
Από την πλευρά του ο Ραούφ Ντενκτάς με νέες προκλητικές δηλώσεις στη Γενεύη επανέλαβε την αξίωση για αναγνώριση του ψευδοκράτους. Ο κατοχικός ηγέτης είπε, επίσης, ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά αποδίδει μεγάλη σημασία στο θέμα αυτό, καθώς και στη στήριξη της Τουρκίας με την ιδιότητά της ως εγγυήτριας δύναμης.
Η συνάντηση του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Παπανδρέου, με τον Τούρκο ομόλογο του, Ισμαήλ Τζεμ, στη Βουδαπέστη, και η συμφωνία τους για την «εμβάθυνση» της ελληνοτουρκικής συζήτησης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ αντιμετωπίστηκαν με πανηγυρικούς τόνους από τον τουρκικό Τύπο. Μάλιστα, οι τουρκικές εφημερίδες παρουσιάζουν έναν κατάλογο με Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), τα οποία θα συζητήσουν οι δύο πλευρές στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Οι μεγαλύτερες τουρκικές εφημερίδες παρουσίασαν ως εξής τη συμφωνία Παπανδρέου-Τζεμ: «Ελιωσαν οι πάγοι» και «Ο Τζεμ και ο Παπανδρέου αποκατέστησαν τις σχέσεις των δύο χωρών ξεπερνώντας την ένταση» (ΣΑΜΠΑΧ). «Οι λαοί μας ζητούν την ειρήνη» και «Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Παπανδρέου δήλωσε ότι ασκείται πίεση από την κοινή γνώμη για να ξεπεραστούν τα ζητήματα ανάμεσα στις δύο χώρες» (ΤΟΥΡΚΙΕ). «Βαλς Αιγαίου στο Δούναβη» (ΧΟΥΡΙΕΤ). «Νέα περίοδος στο διάλογο» (ΡΑΝΤΙΚΑΛ). «Ο Τζεμ και ο Παπανδρέου ανανέωσαν τη φιλία» (ΓΕΝΙ ΜΠΙΝΓΙΛ). «Διαδικασία αναθέρμανσης των σχέσεων με την Αθήνα» (ΖΑΜΑΝ). «Εκαναν τους εχθρούς να σκάσουν από το κακό τους!» (ΑΚΣΑΜ).
Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης περιλαμβάνουν τα εξής: Περιορισμό των διαστάσεων και του αριθμού των στρατιωτικών ασκήσεων, πτήσεις των μαχητικών αεροσκαφών πάνω από το Αιγαίο χωρίς να φέρουν οπλισμό και ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στα Κέντρα Αεροπορικών Επιχειρήσεων που υπάγονται στο ΝΑΤΟ (το ένα βρίσκεται στο Εσκί Σεχίρ και το άλλο στη Μανίσα), σχετικά με τις πτήσεις στο διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου. Λειτουργία των συστημάτων IFF/SIF των ελληνικών και των τουρκικών αεροσκαφών για την αναγνώρισή τους, διεξαγωγή κοινών στρατιωτικών ασκήσεων, πρόσκληση παρατηρητών στις στρατιωτικές ασκήσεις και πραγματοποίηση επισκέψεων μονάδων του Πολεμικού Ναυτικού της μιας χώρας σε λιμάνια της άλλης. Τέλος, εξασφάλιση άμεσης επικοινωνίας ανάμεσα στους διοικητές της Ακτοφυλακής των δύο χωρών, εξασφάλιση άμεσης επικοινωνίας των αρχηγών Γενικών Επιτελείων των δύο χωρών και πραγματοποίηση αναγνωριστικών πτήσεων στα πλαίσια της συμφωνίας «Ανοιχτοί Ουρανοί».
Ανάλογες πληροφορίες, αξίζει να σημειωθεί, δημοσίευσε και ο ελληνικός Τύπος. Πάντως, μέχρι χτες, καμία αρμόδια υπηρεσία της κυβέρνησης ή του υπουργείου Εξωτερικών δεν είχε παρουσιάσει επίσημα, ποια ΜΟΕ έχουν συμφωνηθεί να παραπεμφθούν για συζήτηση στο ΝΑΤΟ και ποια θα εξεταστούν σε διμερές επίπεδο.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Τύπου, Δ. Ρέππας , απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, υποστήριξε ότι «δεν υπάρχει καμία μυστική συμφωνία (...) και ότι το θέμα που αφορά τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης συζητείται εδώ και πολύ καιρό στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ μεταξύ των αντιπροσώπων των δύο χωρών». Ο Δ. Ρέππας σημείωσε επίσης ότι «αυτό που έγινε (στη Βουδαπέστη) είναι μια κατ' αρχήν συμφωνία να ταξινομηθούν σε δύο κατηγορίες θέματα που αφορούν την προσέγγιση των δύο χωρών».
Ιδιαίτερη σημασία αποκτά, μετά τα όσα συμφωνήθηκαν στη Βουδαπέστη, η παρουσία στην Αθήνα, σήμερα και αύριο, του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης, Μ. Γιλμάζ.
Ο Μεσούτ Γιλμάζ θα συμμετάσχει στη συνάντηση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου. Το πρόγραμμα των συναντήσεων του Μ. Γιλμάζ στην Αθήνα δεν έχει ακόμα γίνει επισήμως γνωστό.
Τον Μ. Γιλμάζ θα συνοδεύουν στην Αθήνα ο γενικός γραμματέας ευρωπαϊκών υποθέσεων, Βολκάν Βουράλ (Volkan Voural), ο πρόεδρος του Τουρκοελληνικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου Σαρίκ Τάρα (Sarik Tara), Τούρκοι επιχειρηματίες και δημοσιογράφοι.
Το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ενωση με τους κανόνες που ορίζουν δημιουργούν πιέσεις στην Τουρκία για να συμμορφωθεί με τους διεθνείς κανόνες!
Την πρωτοφανή αυτή άποψη διατύπωσε χτες στη Βουλή ο πρωθυπουργός απαντώντας σε επίκαιρη Ερώτηση της Ντ. Μπακογιάννη σχετικά με τα Ελληνοτουρκικά.
Τα παραπάνω ο Κ. Σημίτης τα είπε ενώ δεν έχουν περάσει παρά λίγες μέρες από την πρόσφατη άσκηση του ΝΑΤΟ όπου με την ενθάρρυνσή του η Τουρκία αμφισβήτησε ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο, ενώ η ΕΕ διά της προεδρίας της τήρησε στάση «Πόντιου Πιλάτου» αρνούμενη να πάρει θέση.
Ο πρωθυπουργός ισχυρίστηκε ότι η Ελλάδα χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους κανόνες των διεθνών οργανισμών πιέζοντας την Τουρκία να συμμορφωθεί με αυτούς και τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δείχνουν ότι η χώρα μας κέρδισε τις εντυπώσεις και τη συμπαράσταση της διεθνούς κοινότητας.
Τόνισε ότι πρέπει να προωθηθούν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στα πλαίσια του ΝΑΤΟ και κατηγόρησε την Τουρκία ότι δημιουργεί δυσλειτουργίες στο ΝΑΤΟ και πρέπει να συμμορφωθεί. Αναφορά έκανε και στη συμφωνία του Ελσίνκι λέγοντας ότι η Τουρκία είναι αναγκασμένη μέχρι το 2004 σημαντικές κινήσεις ενώ αναγκάστηκε να συζητήσει και το Κυπριακό.
Από την πλευρά της η Ντ. Μπακογιάννη κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι ανέχεται τις προκλήσεις της Τουρκίας, η οποία βήμα - βήμα κατοχυρώνει τις διεκδικήσεις της, ενώ έκανε λόγο και για την ύπαρξη διαφορετικών γραμμών μεταξύ υπουργείου Εξωτερικών και Αμυνας.