Στην κούρσα μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων να κερδίσουν το έδαφος που έμεινε κενό μετά τις ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες, να ελέγξουν τις ενεργειακές πηγές που ως τότε ανήκαν στη Σοβιετική Ενωση, αλλά και τους δρόμους μέσα από τους οποίους «περνά» το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, πρέπει να αναζητηθούν οι αιτίες της αποσταθεροποίησης των Βαλκανίων, αλλά και της έκρυθμης κατάστασης στη Μέση Ανατολή.

Τα παραπάνω τόνισε ο Ορέστης Κολοζώφ, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, σε μια εφ' όλης της ύλης συνέντευξή του στο «Ρ», με αφορμή τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Στο παραπάνω πλαίσιο ο Ορ. Κολοζώφ εντάσσει τα τεκταινόμενα σήμερα στα Βαλκάνια, στο Αιγαίο και την Κύπρο, αλλά και τη Μέση Ανατολή. Συμπληρώνει πως οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, για να προωθήσουν τις επιδιώξεις τους και να διευκολυνθούν στις παρεμβάσεις τους, υποδαύλισαν υπαρκτές θρησκευτικές και πολιτιστικές διαφορές, μεταξύ των βαλκάνιων λαών, ωθώντας τους σε ρήξη, ανοίγοντας έτσι το δρόμο της αποσταθεροποίησης στη Βαλκανική.

Ο Ορέστης Κολοζώφ μιλά με τους συντάκτες του «Ρ»

- Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι έχουμε ένα κράτος, το αλβανικό, που ακόμα δεν έχει συγκροτηθεί, που έχει περάσει μέσα από αρκετές περιπέτειες, από τη στιγμή που άλλαξε το σοσιαλιστικό καθεστώς και κυριάρχησαν εκεί η ΕΕ και οι ΗΠΑ. Είχαμε την εξέγερση του λαού και την ωμή επέμβαση της ΕΕ και των ΗΠΑ, για να μην αφήσουν από αυτή την εξέγερση να αναδειχτούν εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις που θα αναλάμβαναν τη διακυβέρνηση και θα ανταποκρίνονταν στα σύγχρονα αισθήματα αυτού του λαού. Από κει και πέρα, επικράτησε το χάος και η Αλβανία τέθηκε υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ.

Δυστυχώς, από καιρό έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στην Αλβανία ένα κλίμα εχθρότητας προς την Ελλάδα. Αυτό το κλίμα το ενίσχυε και η παρουσία του ελληνικού στρατεύματος εκεί, που γινόταν αντικείμενο εκμετάλλευσης, πολλές φορές για εσωτερικές σκοπιμότητες, από διάφορους πολιτικούς παράγοντες της Αλβανίας. Αυτή την εχθρότητα την τροφοδοτούσαν και οι επιχειρήσεις σκούπα και η κακομεταχείριση των Αλβανών στην Ελλάδα.

Είναι γεγονός πως οι κυβερνήσεις της Αλβανίας ανησυχούσαν και ανησυχούν από το ενδεχόμενο ο Νότος, όπου ζει η ελληνική μειονότητα, να περάσει κάτω από την πολιτιστική και οικονομική επιρροή της Ελλάδας. Αυτή τους την ανησυχία δεν την ομολογούν δημόσια, αλλά τώρα, που πάνε να αναδιοργανώσουν το κράτος τους, παίρνουν ορισμένα μέτρα που θα περιορίσουν αυτή την επιρροή. Επομένως, μπορεί κανείς να κατανοήσει το πείσμα που έδειξαν στις εκλογές, στο να μην αφήσουν να εκφραστεί το ελληνικό στοιχείο ανάλογα με τη δύναμη που είχε και να περιορίσουν την εμβέλειά του σε θεσμικό επίπεδο.

- Υπάρχουν εθνικιστικά στοιχεία που πυροδοτούν αυτή την ένταση;

- Βεβαίως υπάρχουν. Τυχοδιωκτικά στοιχεία θα έλεγα. Ορισμένοι πολιτικοί της Αλβανίας τα αξιοποιούν για να παίξουν το δικό τους εσωτερικό παιχνίδι, αλλά ακόμα και να δημιουργήσουν μια κατάσταση σε βάρος της ελληνικής μειονότητας. Οταν αρχίζουν να προωθούνται απόψεις για μεγάλη Αλβανία, απόψεις με έντονο σοβινιστικό και εθνικιστικό προσανατολισμό, έστω κι αν δεν είναι επίσημη πολιτική της κυβέρνησης, είναι μια συνεχής πίεση, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με πολιτικά μέσα και με προσπάθεια ανάπτυξης φιλικών σχέσεων, παροχή βοήθειας ώστε να αναπτυχθεί η Αλβανία, να μην κυριαρχούν αυτά τα στοιχεία, αλλά να υπάρξει μια στροφή στην εσωτερική ζωή της, όπου οι άνθρωποι θα κοιτάνε να οικοδομήσουν το μέλλον τους.

Με τα τελευταία γεγονότα στη Χειμάρα ξαναζεστάθηκαν σκέψεις να κλιμακωθεί η αντιπαράθεση προς την Αλβανία από μια «ισχυρή» Ελλάδα, που θα της «δώσει να καταλάβει» ότι μπορεί να έχει συνέπειες μια πολιτική που θα θίγει τα συμφέροντα της μειονότητας. Εμείς είμαστε υπέρ του να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της μειονότητας, πρέπει να καταγγείλουμε τις παραβιάσεις που γίνανε σε βάρος της, αλλά να ασκηθεί ταυτόχρονα μια πολιτική που θα αποκλείει κλιμάκωση της αντιπαράθεσης. Αλλωστε, μια τέτοια κλιμάκωση στο παρελθόν μας έφερε σε αδιέξοδο, ενώ ο πρώτος που θα υποστεί τις συνέπειες από μια τέτοια αντιπαράθεση θα είναι η ελληνική μειονότητα.

- Πιστεύετε πως υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ των εξελίξεων σε Αλβανία και Γιουγκοσλαβία;

- Εκείνο που μπορώ να πω είναι ότι η πολιτική που ασκήθηκε από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ σε βάρος της Γιουγκοσλαβίας και η ενθάρρυνση προς τους κοσσοβάρους να κινηθούν προς την απόσχιση από τη Σερβία, ενθάρρυνε τα αποσχιστικά στοιχεία και έδωσε πνοή σε μεγαλοϊδεατικές απόψεις μέσα στην Αλβανία. Με αυτή την έννοια, ο σοβινισμός που φαίνεται ότι αναπτύσσεται σήμερα στην Αλβανία, φυσικά και έχει να κάνει με την όλη προηγούμενη κατάσταση στη Γιουγκοσλαβία και έχει σαν συνέπεια και την απότομη χειροτέρευση των σχέσεών μας, που ήρθε στην επιφάνεια με αφορμή τις εκλογές στη Χειμάρα.

- Τι ρόλο διαδραμάτισε η ελληνική κυβέρνηση σ' αυτές τις εξελίξεις και ποιες οι ευθύνες της;

- Η ελληνική κυβέρνηση φοβάμαι ότι σχετικά με την Αλβανία δεν είχε μία καθαρή πολιτική. Δεν είχε ξεκαθαρίσει τους στόχους και την τακτική που θα έπρεπε να ακολουθήσει ώστε οι όποιες κινήσεις να οδηγούν σε ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, μείωση της όποιας καχυποψίας των Αλβανών απέναντι στην Ελλάδα και ανάπτυξη μιας φιλίας, που πρέπει να οικοδομηθεί βήμα το βήμα, γιατί θα αντιμετωπίσει αντιθέσεις και προκαταλήψεις που χάνονται στο χρόνο. Δεν είχε μια τέτοια πολιτική η κυβέρνηση. Αυτό δείχνει και ο αποσπασματικός τρόπος με τον οποίο πάει να αντιμετωπίσει σήμερα το πρόβλημα που εμφανίστηκε.

Ας δούμε όμως το γενικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκε η κυβέρνηση. Στήριξε την επέμβαση της ΕΕ και των Αμερικανών στα εσωτερικά της Αλβανίας όταν υπήρχε η εξέγερση, απέστειλε εκστρατευτικό στράτευμα, συμμετείχε στον πόλεμο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, τον στήριξε υλικά στα πλαίσια των δεσμεύσεών της μέσα στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, συνέβαλε και συναίνεσε στις αποφάσεις που πάρθηκαν για έναρξη βομβαρδισμών και για τους όλους χειρισμούς του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Τελικά, ο ρόλος που έπαιξε η ελληνική κυβέρνηση ήταν αυτός του πρεσβευτή των απόψεων των ΗΠΑ στην περιοχή.

Η ελληνική κυβέρνηση ακολούθησε μια πολιτική, την οποία εμείς καταδικάζουμε, προώθησης της πολιτικής των ΗΠΑ και επέμβασης στα εσωτερικά μιας χώρας. Πολιτική επικίνδυνη που κατοχυρώνει την παραβίαση του διεθνούς δικαίου από τις ΗΠΑ, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, που προκειμένου να επιβάλουν τα συμφέροντά τους αλλάζουν το διεθνές δίκαιο, αγνοούν το δικαίωμα μιας χώρας να επιλέγει τους δρόμους που θέλει να ακολουθήσει, ασκούν βία. Ουσιαστικά, με το νέο δόγμα του ΝΑΤΟ επικυρώνεται η αλλαγή του διεθνούς δικαίου, αφού έχει το δικαίωμα πια να επεμβαίνει σε οποιαδήποτε χώρα, εφόσον θεωρεί ότι οι όποιες εσωτερικές διεργασίες σε αυτή μπορούν να βλάψουν τα συμφέροντα της συμμαχίας.

-Αυτές τις μέρες βρίσκεται σε εξέλιξη η ΝΑΤΟική άσκηση «Destined Glory». Θα θέλαμε το σχόλιό σας για την άσκηση και αν πιστεύετε ότι συνδέεται με τα όσα προαναφέραμε.

- Οταν ήρθε στην ημερήσια διάταξη η αλλαγή της δομής του ΝΑΤΟ στην περιοχή μας εμείς, ως Κόμμα, είχαμε πει ότι με την αποδοχή του νέου δόγματος εκχωρούνται κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας στο Αιγαίο. Τότε η ελληνική κυβέρνηση μας διαβεβαίωνε ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει. Δυστυχώς, οι εξελίξεις στην άσκηση επιβεβαιώνουν ότι μπορεί να γίνει. Γίνεται φανερό ότι η κυριαρχία του ΝΑΤΟ, που στηρίζεται αυτή τη στιγμή στην αποδοχή από μέρους της χώρας μας του Νέου Δόγματος της συμμαχίας, στερεί από την Ελλάδα ένα σημαντικό μέρος των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, αφού αυτά εκχωρούνται στο ΝΑΤΟ. Είναι μια πάρα πολύ επικίνδυνη εξέλιξη, ειδικά αν αναλογιστούμε και τις μονομερείς απαιτήσεις που έχει η Τουρκία απέναντί μας στο Αιγαίο. Είχε σημασία να μην εκχωρηθεί η εθνική μας κυριαρχία στα πλαίσια του ΝΑΤΟ. Δυστυχώς, όμως, αυτή τη στιγμή τα πράγματα έχουν αλλάξει και πολύ δύσκολα, φοβάμαι, θα μπορούσε η ελληνική κυβέρνηση σε μια στιγμή κρίσης να διασφαλίσει αυτό τον έλεγχο με δεδομένο ότι το ΝΑΤΟ θα απαιτήσει τις συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας μας στα πλαίσια της συμμαχίας. Επομένως, η Ελλάδα θα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο εναέριο χώρο της μόνο μέχρι τα 6 μίλια και όχι τα 10 μίλια, δεδομένου ότι τον επιχειρησιακό έλεγχο όλης αυτής της περιοχής θα τον έχει το ΝΑΤΟ.

- Το προηγούμενο διάστημα στήθηκε μια ολόκληρη προπαγάνδα περί της «ελληνοτουρκικής προσέγγισης». Οι τελευταίες εξελίξεις όμως δείχνουν ότι οι ανταγωνισμοί και υπάρχουν και σε πολλές των περιπτώσεων εντείνονται. Ποια είναι η εκτίμησή σας;

- Μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υπάρχουν προβλήματα που μας έχει κληρονομήσει η ιστορία. Ομως, αυτά στην πορεία και με μια σειρά από διεθνείς συμβάσεις έχουν πια διευθετηθεί. Εκείνο το οποίο δεν έχει διευθετηθεί είναι η υφαλοκρηπίδα. Το ζήτημα αυτό εξακολουθεί να παραμένει ανοιχτό, είναι υπαρκτό πρόβλημα και πρέπει να διευθετηθεί ανάμεσα στις δυο χώρες. Από εκεί και πέρα η ένταση που υπάρχει ανάμεσα στις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας, σε μια σειρά από ζητήματα, προέρχεται από τις μονομερείς διεκδικήσεις της Τουρκίας σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας.

Η Ελλάδα και η Τουρκία, μέσα στα πλαίσια της Νέας Τάξης Πραγμάτων, επιδιώκουν να ασκήσουν ένα ρόλο μεσαίας δύναμης και την προσπάθειά τους αυτή θέλουν να τη στηρίξουν στην εύνοια των ΗΠΑ. Ετσι προκύπτει ένας νέος ανταγωνισμός ανάμεσα στα δυο κράτη, για το ποιο θα μπορέσει να κερδίσει πόντους και να επιβληθεί η δική του παρουσία στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό γεννάει νέους ανταγωνισμούς, στους οποίους εμπλέκεται και το ιδιωτικό κεφάλαιο. Μεγάλοι οικονομικοί όμιλοι και παράγοντες ανταγωνίζονται στον ίδιο χώρο και προσπαθούν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους.

Ολα αυτά τα νέα δεδομένα έχουν περιπλέξει περισσότερο τα ζητήματα που υπάρχουν στις σχέσεις μας με την Τουρκία και αν κανένας δεν τα συμπεριλάβει στις εκτιμήσεις του, δύσκολα μπορεί να κατανοήσει μια σειρά από τακτικές κινήσεις που πραγματοποιεί η Τουρκία γύρω από ζητήματα που έχουν να κάνουν με διεκδικήσεις που προβάλλει.

-Η ελληνική κυβέρνηση όμως υπεραμύνεται της ελληνοτουρκικής προσέγγισης.

- Θεωρώ ότι το κλίμα αυτό της ευφορίας που προσπαθεί να δημιουργηθεί στη χώρα μας είναι τεχνητό και δε βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ούτε ένα βήμα από τουρκικής πλευράς ως ανταπόκριση μιας σειράς κινήσεων καλής θέλησης, ουσιαστικά υποχωρήσεων της ελληνικής κυβέρνησης. Είχαμε την υπογραφή της Συμφωνίας της Μαδρίτης, τη Συμφωνία του Ελσίνκι, αλλά κίνηση της Τουρκίας, που να δείχνει ότι είναι διατεθειμένη κάπου να αναζητήσει μια λύση, εγκαταλείποντας ορισμένες θέσεις, δεν είδαμε. Και αυτό είναι κάτι το ιδιαίτερα ανησυχητικό γιατί μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να φέρει ξανά σε αδιέξοδο τις σχέσεις μας με την Τουρκία και να δημιουργήσει εντάσεις.