Υπήρξε όχι μόνο ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του αιώνα μας, αλλά και ο σημαντικότερος εθνομουσικολόγος, ακαταπόνητος συλλέκτης και μελετητής της δημοτικής μουσικής της πατρίδας του, της Ουγγαρίας, καθώς και των άλλων λαών της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων. Ο λόγος για τον Μπέλα Μπάρτοκ (1881-1945) - φέτος συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από τη γέννησή του - τον κορυφαίο Ούγγρο δημιουργό, που με το έργο του άνοιξε δρόμους ελευθερίας στη μουσική και δούλεψε ακαταπόνητα για να διασώσει τους μουσικούς θησαυρούς της πατρίδας του και να δημιουργήσει την ουγγρική μουσική σχολή του 20ού αιώνα. Στις μουσικολογικές του εξορμήσεις ανακάλυψε, όπως ο ίδιος έλεγε, ένα μουσικό «θησαυρό απίστευτης έκτασης, εντελώς άγνωστο στις λεγόμενες καλλιεργημένες τάξεις των πόλεων». Ελεγε, μάλιστα, ότι για να νιώσει κανείς τη ζωτικότητα της δημοτικής μουσικής «πρέπει να την έχει ζήσει ο ίδιος - και αυτό είναι δυνατό μόνο με άμεση επαφή με τους χωρικούς... Πρέπει να έχει δει κανείς τις αλλαγές στα πρόσωπά (τους), όταν τραγουδούν. Να έχει συμμετάσχει στις διασκεδάσεις, στους γάμους, στις γιορτές των Χριστουγέννων και στις κηδείες των χωρικών, γιατί σε όλες αυτές τις περιστάσεις τραγουδιούνται ειδικές και συχνά πολύ χαρακτηριστικές μελωδίες».