ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Πίσω από τη βιτρίνα του γερμανικού «θαύματος»

Παπαγεωργίου Βασίλης

Την ώρα που η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία απειλούνται με χρεοκοπία και χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία ασφυκτιούν εξαιτίας των ελλειμμάτων και του χρέους, στη Γερμανία συντελείται ένα «θαύμα». Μια πλευρά αυτού του «θαύματος» αφορά στην εντυπωσιακή αύξηση των εξαγωγών, οι οποίες εκτοξεύθηκαν το Μάρτη 7,4% υψηλότερα σε σχέση με το Φλεβάρη, στα 98,3 δισ. ευρώ.

ΕΠΙΠΕΔΟ, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ το υψηλότερο από το 1950, όταν ξεκίνησαν να κρατούνται τα σχετικά στοιχεία. Αντίστοιχο ρεκόρ στα 79,4 δισ. ευρώ σημείωσαν και οι εισαγωγές, επιτυγχάνοντας άνοδο 3,1% σε σχέση με το Φλεβάρη. Το εμπορικό πλεόνασμα αυξήθηκε έτσι στα 18,9 δισ. ευρώ από 11,9 δισ. ευρώ το Φλεβάρη. Η σημαντική βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου αντικατοπτρίζει τη θεαματική ανάκαμψη της γερμανικής οικονομίας και πιο συγκεκριμένα των μεγάλων εξαγωγικών της επιχειρήσεων.

Μια άλλη πλευρά του γερμανικού «θαύματος» αφορά στη ραγδαία μείωση της ανεργίας, η οποία υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1992.

ΟΜΩΣ, ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ κρύβεται μια άλλη πραγματικότητα, που αποδεικνύει ότι πίσω από τους ευημερούντες αριθμούς οι εργαζόμενοι πληρώνουν σκληρά το τίμημα της αύξησης των καπιταλιστικών κερδών.

Παραδείγματος χάριν, τον περασμένο Απρίλη, ο αριθμός των ανέργων στη Γερμανία ήταν μικρότερος των 3 εκατομμυρίων (2,97 εκατ.), δηλαδή το 7,1% του εργατικού δυναμικού. Την ίδια ώρα, η ανεργία σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία ξεπερνά το 15% και 20%, αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2005 το ποσοστό της ανεργίας στη Γερμανία ήταν 12% και ο αριθμός των ανέργων ξεπερνούσε τα πέντε εκατομμύρια.

ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, το «θαύμα» της μείωσης της ανεργίας δεν είναι τίποτα περισσότερο από την αύξηση της μερικής απασχόλησης σε συνδυασμό με τη μεγάλη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης, συνταγή την οποία η Γερμανία προωθεί σαν πανάκεια για την έξοδο από την κρίση.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του γερμανικού υπουργείου Εργασίας, ο αριθμός των χαμηλά αμειβομένων εργαζόμενων ξεπερνούσε το Σεπτέμβρη του 2010 τα 7,3 εκατομμύρια, αριθμός ο οποίος είναι αυξημένος κατά 1,6 εκατομμύρια άτομα, αύξηση 27% σε σχέση με το 2003.⁽¹⁾

ΟΙ ΧΑΜΗΛΑ ΑΜΕΙΒΟΜΕΝΕΣ θέσεις εργασίας είναι θέσεις μερικής απασχόλησης, στις οποίες ο εργαζόμενος βγάζει έως και 400 ευρώ το μήνα. Για την πλειονότητα των εργαζομένων αυτών (περί τα 5 εκατομμύρια, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία), τα «400 ευρώ» είναι η μοναδική τους δουλειά, ενώ για τα υπόλοιπα δύο και πλέον εκατομμύρια η απασχόληση αυτή είναι ένας τρόπος να βγάλουν κάποια επιπλέον χρήματα.

Από το 2004 ο αριθμός των προσωρινά απασχολούμενων Γερμανών έχει αυξηθεί κατά 140% και έφθασε τους 900.000 στις αρχές του 2011. Οι προσωρινά απασχολούμενοι προσλαμβάνονται και απολύονται ευκολότερα και έχουν βέβαια και χαμηλότερους μισθούς. Κατά μέσο όρο, ένας εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης στο δυτικό κομμάτι της Γερμανίας βγάζει καθαρά 2.800 ευρώ το μήνα, σε σχέση με λιγότερο από 1.500 ευρώ που βγάζει ένας μερικώς απασχολούμενος, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων (DGB).

(1) Στοιχεία από την «Ελευθεροτυπία» 8/5/2011

Ανησυχητικό ... πλεόνασμα

Σε σχεδόν τετραπλάσια επίπεδα ανήλθε τον Απρίλη το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας, με τις εξαγωγές να υπερβαίνουν κατά μεγάλο βαθμό τις εισαγωγές. Το εμπορικό πλεόνασμα ανήλθε στα 11,4 δισ. δολάρια, ενώ οι αναλυτές προέβλεπαν 3 δισ. δολάρια. Το Μάρτη, το Πεκίνο είχε ανακοινώσει απρόσμενο εμπορικό πλεόνασμα 140 εκατ. δολαρίων.

Ο εξαγωγές της Κίνας τον Απρίλη αυξήθηκαν κατά 29,9%, σε σχέση με πέρσι, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 21,8%.

Κι ενώ η επιβράδυνση των εισαγωγών εμπνέει προβληματισμό στους οικονομικούς αναλυτές για το ενδεχόμενο μιας ραγδαίας «αποθέρμανσης» της κινεζικής οικονομίας, η εκτίναξη των εξαγωγών ενδέχεται να προκαλέσει νέες επικρίσεις από τις ΗΠΑ για την πολιτική του Πεκίνου να διατηρεί το γουάν υποτιμημένο.

Oπως χαρακτηριστικά τονίζει ο Σου Μπιάο, οικονομολόγος της China Merchants Bank, «έχει ενταθεί η ανησυχία για το χειρότερο δυνατό σενάριο για την κινεζική οικονομία, δηλαδή ένα σχετικά χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης μαζί με υψηλό πληθωρισμό».

Το Πεκίνο έχει από τον Ιούνη μέχρι σήμερα ανατιμήσει το κινεζικό νόμισμα κατά 5%, ωστόσο Αμερικανοί πολιτικοί εκτιμούν πως το γουάν πρέπει να ανατιμηθεί από 15% έως 40%.

Την περασμένη Πέμπτη ανακοινώθηκε ότι ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ και ο αντιπρόεδρος της κινεζικής κυβέρνησης Ουάνγκ Κισάν υπέγραψαν ευρεία συμφωνία, με την οποία ορίζεται το πλαίσιο για τη μελλοντική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στο εμπόριο και τις επενδύσεις. Αξιωματούχοι του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών διευκρίνισαν ότι η συμφωνία που υπεγράφη καλύπτει τα μακροοικονομικά ζητήματα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, το εμπόριο και τις επενδύσεις και τη διεθνή συνεργασία. Λεπτομέρειες δεν έγιναν γνωστές.

ΗΠΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η οικονομία των ΗΠΑ μετά βίας αναπτύχθηκε το δεύτερο τρίμηνο, καθώς οι πωλήσεις λιανικής σημείωσαν τη μικρότερη αύξηση των τελευταίων εννιά μηνών και ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε περισσότερο του αναμενομένου. Αντίστοιχα, ο πρώτος δείκτης παρουσίασε άνοδο 0,5% τον Απρίλη από 0,9% το Μάρτη, και ο δεύτερος 0,8%, από 0,6%. Αλλα στοιχεία έδειξαν ότι οι νέες αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας μειώθηκαν, ωστόσο δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι «ανακάμπτει» η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ.

ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Κάμψη σημείωσε η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρώπη, το Μάρτη, κυρίως λόγω της μείωσης της παραγωγής κεφαλαιουχικών αγαθών και του μηχανολογικού εξοπλισμού. Η παραγωγή στην Ευρωζώνη υποχώρησε κατά 0,2% σε σύγκριση με το Φλεβάρη, όταν είχε ενισχυθεί 0,6%. Η μεταποίηση στη Γερμανία ενισχύθηκε 0,4% τον εν λόγω μήνα, σε σχέση με τον προηγούμενο, ενώ στη Γαλλία η παραγωγή υποχώρησε κατά 0,9%. Πτώση σημειώθηκε επίσης σε Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπανία.

NISSAN - ΠΩΛΗΣΕΙΣ Τις υψηλότερες ετήσιες πωλήσεις στην ιστορία της σημείωσε η ιαπωνική Nissan στο οικονομικό έτος 2010-2011 (με λήξη στις 31 Μάρτη 2001), με τα κέρδη της να εκτοξεύονται στα 319,2 δισ. γιεν (3,7 δισ. δολάρια), έναντι 42 δισ. γιεν στην προηγούμενη χρήση. Οι παγκόσμιες πωλήσεις της αυξήθηκαν κατά 19%, στα 4,2 εκατ. οχήματα, ανεβάζοντας τα έσοδα κατά 17%, στα 8,8 τρισ. γιεν.