ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Η κρίση πίσω από το «νομισματικό πόλεμο»

Γρηγοριάδης Κώστας

Το θέμα των νομισματικών ισοτιμιών βρέθηκε στο επίκεντρο των συνομιλιών του Προέδρου της Κίνας, Χου Ζιντάο, με τον Πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα και άλλους Αμερικανούς αξιωματούχους κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ. Ωστόσο, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις των δύο πλευρών, δεν υπήρξε καμιά ουσιαστική εξέλιξη.

Ετσι, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να κατηγορούν την Κίνα ότι διατηρεί τεχνητά υποτιμημένο το γουάν, ενώ η Κίνα κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι χειραγωγούν την ισοτιμία του δολαρίου με το συνεχές «τύπωμα» δολαρίων. Και τα δύο κράτη επωφελούνται από αυτήν την κατάσταση, προστατεύοντας και βελτιώνοντας τις εξαγωγές τους εις βάρος των άλλων.

Επί της ουσίας, ο άτυπος «νομισματικός πόλεμος» αποτελεί μια έκφραση της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης σε συνδυασμό με την ανάδειξη των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και ταυτοχρόνως αναδεικνύει το χαρακτήρα αυτής της κρίσης, της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων και προϊόντων.

Οι αστοί οικονομολόγοι, για να συγκαλύψουν το χαρακτήρα της κρίσης και για να δικαιολογήσουν τις σκληρές αντεργατικές πολιτικές, την αποδίδουν στη δράση κάποιων «κερδοσκοπικών κεφαλαίων» που αναζητούν θύματα μεταξύ των χωρών με μεγάλα ελλείμματα και χρέη. Πρόκειται για τα κεφάλαια που προκαλούν τις γνωστές χρηματιστηριακές, ή χρηματοπιστωτικές «φούσκες». Στην πραγματικότητα, είναι το αποτέλεσμα της άπλετης ρευστότητας που διοχετεύουν στις «αγορές» κράτη όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα είτε μέσω του «κοψίματος» δολαρίου, είτε μέσω του δανεισμού.

Με τον τρόπο αυτό, επιχειρούν να μεταφέρουν τις όποιες ζημιές από την κρίση στους «άλλους» και να ενισχύσουν τις θέσεις τους στις διεθνείς αγορές.

Θυμίζουμε την απόφαση της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ (Αύγουστος 2010) να «κόψει» 600 δισεκατομμύρια δολάρια.

Την περασμένη Τετάρτη σε πρωτοσέλιδο θέμα, η «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» ανέφερε ότι η Κίνα αναδείχθηκε το 2010 σε πρώτο δανειστή διεθνώς, αφού τα δάνεια που χορήγησε σε αναπτυσσόμενες (κυρίως) χώρες ξεπέρασαν τα δάνεια που χορήγησε η Παγκόσμια Τράπεζα.

Συγκεκριμένα, το δημοσίευμα αναφέρει ότι η Κινεζική Τράπεζα Ανάπτυξης και η Τράπεζα Εξαγωγών - Εισαγωγών έχει υπογράψει δάνεια αξίας τουλάχιστον 110 δισ. δολαρίων με τις κυβερνήσεις και επιχειρήσεις αναπτυσσόμενων χωρών το 2009 και 2010, σε σχέση με 100,3 δισ. δολάρια των δανειακών συμβάσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας από τα μέσα του 2008 έως τα μέσα του 2010.

Ετσι εξηγείται η απόφαση της κυβέρνησης της Βραζιλίας να επιβάλλει μέτρα αποθάρρυνσης των ξένων κεφαλαιούχων από το να αγοράζουν βραζιλιάνικα ομόλογα. Η Βραζιλία τριπλασίασε το 2010 το φόρο για τους ξένους κεφαλαιούχους που αγοράζουν βραζιλιάνικα ομόλογα από 2% σε 6%, σε μια προσπάθεια να ανακόψει την άνοδο του ρεάλ, το οποίο έχει ενισχυθεί 39% έναντι του δολαρίου τα δύο τελευταία χρόνια. Η άνοδος του ρεάλ απειλεί την ανταγωνιστικότητα των βραζιλιάνικων εξαγωγών.

Παρόμοια μέτρα ανακοίνωσαν οι κυβερνήσεις και άλλων κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας που κατατάσσονται στις «αναδυόμενες οικονομίες».

Εφευρετικότητα

Μεγάλη «εφευρετικότητα» δείχνει η βρετανική κυβέρνηση στην προσπάθειά της να περικόψει κοινωνικές δαπάνες και να αυξήσει τη φορολογία. Μετά το πρώτο κύμα μέτρων σκληρής λιτότητας, η κυβέρνηση Κάμερον ανακοινώνει με καταιγιστικούς ρυθμούς νέα μέτρα που έχουν έναν κοινό παρονομαστή, τη σκληρότητά τους.

Στο πρώτο «πακέτο» περιλαμβανόταν ο τριπλασιασμός των διδάκτρων στα πανεπιστήμια, παράλληλα με την περικοπή κατά 40% των δαπανών για την ανώτατη εκπαίδευση. Θυμίζουμε ότι, με κυβερνητική απόφαση, τα πανεπιστημιακά δίδακτρα εκτοξεύθηκαν από τις 3.290 λίρες στις 6.000 λίρες και σε ορισμένες περιπτώσεις τις 9.000 λίρες.

Την περασμένη Τρίτη, γνωστοποιήθηκε ότι η κυβέρνηση μελετά την κατάργηση του επιδόματος σπουδών για παιδιά φτωχών οικογενειών. To επίδομα αυτό, ύψους 10 έως 30 λιρών τη βδομάδα, δίνεται σε μαθητές ηλικίας 16 έως 18 ετών, των οποίων οι οικογένειες έχουν ετήσιο εισόδημα μικρότερο από 30.800 λίρες.

Είναι προφανές ότι το μέτρο στρέφεται αποκλειστικά κατά των φτωχότερων στρωμάτων με έναν τρόπο ιδιαίτερα βάναυσο.

Σύμφωνα με έκθεση της Ενωσης Πανεπιστημίων και Κολεγίων, το 70% των μαθητών στις φτωχότερες περιοχές της Βρετανίας θα εξαναγκαστούν να εγκαταλείψουν το σχολείο, αν η κυβέρνηση επιμείνει στην απόφασή της για την κατάργηση του επιδόματος.

Οσον αφορά τη φορομπηχτική πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης, εντύπωση προκαλεί η είδηση πως προσανατολίζεται στην επιβολή φόρου... διαζυγίου! Αυτό τον πρόσθετο φόρο θα πληρώνουν οι διαζευγμένοι με παιδιά που χρησιμοποιούν την υπηρεσία στήριξης παιδιών. Το μέτρο παρουσιάστηκε ως συμβολή στην προσπάθεια να στηριχθεί ο θεσμός της οικογένειας που καταρρέει στη Βρετανία, εξαιτίας των πολλών διαζυγίων...

ΤΡΑΠΕΖΕΣ - ΚΕΡΔΗ Αλμα κερδών κατά 60% παρουσίασε για το τέταρτο τρίμηνο του 2010 η «Morgan Stanley», όπως εκτιμούσαν οι αγορές, αλλά με χαμηλή δραστηριότητα στο επενδυτικό τμήμα, όπως οι ανταγωνίστριες «Goldman Sachs» και «Citigroup». Η δεύτερη μεγαλύτερη επενδυτική τράπεζα των ΗΠΑ ανακοίνωσε κέρδη 600 εκατ. δολαρίων, για τους τρεις τελευταίους μήνες του 2010, έναντι 376 εκατ. δολαρίων την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Το σύνολο των καθαρών εσόδων της βελτιώθηκε κατά 14%, στα 7,8 δισ. δολάρια.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Αναθεωρεί προς τα πάνω τις εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας το 2011 η κυβέρνηση της χώρας, στο 2,3%. Το 2010 εμφάνισε ρυθμούς της τάξης του 3,6%, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία. Η βελτιωμένη πρόβλεψη σχετίζεται με τις αναμενόμενες υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες στη Γερμανία, που παράλληλα με τις εξαγωγές θα στηρίξουν την ανάπτυξη. Η προηγούμενη εκτίμηση ήταν για ανάπτυξη 1,8%.

«SONY» - ΚΕΡΔΗ Κερδοφορία ανακοίνωσε για το τέταρτο τρίμηνο του 2010 η «Sony Ericsson», κυρίως ως αποτέλεσμα «των προσπαθειών της εταιρείας για περικοπή του κόστους λειτουργίας». Τα κέρδη της ανήλθαν στα 8 εκατ. ευρώ, ενώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο είχε ζημιές 167 εκατ. ευρώ. Το 2010, η «Sony Ericsson» μείωσε το παγκόσμιο υπαλληλικό της προσωπικό κατά περίπου 4.000 εργαζόμενους, μειώνοντας ταυτόχρονα τα ετήσια έξοδα λειτουργίας κατά περισσότερο από 800 εκατ. ευρώ.