Την ίδια ώρα που δισεκατομμύρια εργαζόμενοι στα παγκόσμια ιμπεριαλιστικά κέντρα και τα καπιταλιστικά κράτη της Ευρώπης βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα πρωτοφανές κύμα ανατροπών σε εισόδημα, δικαιώματα και κατακτήσεις, το κεφάλαιο κρατάει στα σεντούκια του αμύθητο πλούτο, τον οποίο διευρύνει σε συνθήκες κρίσης και περιμένει να επενδύσει τα συσσωρευμένα κέρδη του μόλις οι συνθήκες του εξασφαλίσουν ακόμα πιο ευνοϊκούς όρους για την καταλήστευση της εργατικής δύναμης και του πλούτου του λαού.

Σύμφωνα με στοιχεία της οικονομικού πρακτορείου «Thomson Reuters», οι επιχειρήσεις ανά τον κόσμο έχουν συγκεντρώσει συνολική ρευστότητα περίπου 4,3 τρισ. δολαρίων και αναμένεται το επόμενο διάστημα να τροφοδοτήσουν ένα νέο «κύμα» εξαγορών και συγχωνεύσεων.

Οι ασιατικές επιχειρήσεις αναμένεται να είναι περισσότερο δραστήριες στις εξαγορές και συγχωνεύσεις, αλλά και οι επιχειρήσεις σε ΗΠΑ και Ευρώπη εξετάζουν συμφωνίες εξαγορών και συγχωνεύσεων, ως μια γρήγορη λύση για την αύξηση της κερδοφορίας τους.

Οικονομολόγοι της ING Investment Management εκτιμούν μάλιστα ότι «το 2011 θα είναι η καλύτερη χρονιά εξαγορών και συγχωνεύσεων από το 2007, με τις αυξήσεις μερισμάτων τις μεγαλύτερες των τριών - τεσσάρων τελευταίων ετών, συμβάλλοντας στην άνοδο των χρηματιστηριακών αγορών».

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Thomson Reuters, «οι εταιρείες εκτός χρηματοοικονομικού τομέα (όπου συχνά η ρευστότητα κρατείται λόγω αυστηρότερων κανονισμών), διαθέτουν ρευστό και βραχυπρόθεσμες επενδύσεις ύψους 1,88 τρισ. δολαρίων σε Ασία, 1,3 τρισ. δολαρίων σε ΗΠΑ και 1,17 τρισ. δολαρίων σε Ευρώπη. Τα συγκεκριμένα ποσά αναλογούν στο μεγαλύτερο ποσοστό επί του συνολικού ενεργητικού των εταιρειών της τελευταίας 20ετίας».

Τα παραπάνω στοιχεία έρχονται με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο να επιβεβαιώσουν ότι η καπιταλιστική κρίση είναι κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων και υπερπαραγωγής, αφού τεράστια πλούτη, κλεμμένα από τους εργαζόμενους στη διαδικασία της παραγωγής, είναι αποθηκευμένα στα χρηματοκιβώτια των πολυεθνικών και θα τροφοδοτήσουν το επόμενο διάστημα εξαγορές και συγχωνεύσεις, ώστε να καταστραφούν παραγωγικές δυνάμεις και να βγουν στο προσκήνιο ισχυρότερες οι μεγαλοεπιχειρήσεις που θα επιβιώσουν.

Αυτό το στόχο υπηρετεί και το κύμα των αντεργατικών μέτρων που σαρώνει όλα τα καπιταλιστικά κράτη: Να γίνει ακόμα φτηνότερη η εργατική δύναμη, ώστε στη φάση της ανάκαμψης, όποτε και όσο αυτή διαρκέσει, το κεφάλαιο να αβγατίσει τα κέρδη του με πολλαπλάσιες αποδόσεις.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο εντείνονται οι πιέσεις και οι εκβιασμοί προς τους λαούς της Ευρώπης και των άλλων καπιταλιστικών χωρών να αποδεχτούν τα βάρβαρα μέτρα που προωθεί το κεφάλαιο και το πολιτικό του προσωπικό.

Μετά την Ιρλανδία, η οποία από τις αρχές της βδομάδας εντάχθηκε στο μηχανισμό δανειοδότησης της ΕΕ και έχει ήδη εκπονήσει ένα ακόμα τετραετές πρόγραμμα λιτότητας και ανατροπών, οι εκβιασμοί μετατοπίζονται τώρα στο λαό της Πορτογαλίας, ο οποίος βρίσκεται επίσης αντιμέτωπος με ένα πρωτοφανές κύμα άγριων μέτρων.

Η πορτογαλική κυβέρνηση διακηρύττει σε όλους του τόνους ότι θα μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα στο 4,6% του ΑΕΠ το 2011, έναντι 7,3% το 2010, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει στο μηχανισμό δανειοδότησης, απειλώντας μ' αυτόν τον τρόπο το λαό να αποδεχτεί τα μέτρα λιτότητας και περικοπών που προωθεί μέσω και του προϋπολογισμού για το 2011. Στον αντίποδα, οικονομολόγοι και άλλοι καλοθελητές, προετοιμάζουν το κλίμα για μια ενδεχόμενη προσφυγή της χώρας στο μηχανισμό δανειοδότησης, εκτιμώντας - όπως ο Νουριέλ Ρουμπινί - ότι «η Πορτογαλία θα πρέπει να ζητήσει οικονομική ενίσχυση - διάσωση προτού τα δημοσιονομικά της επιδεινωθούν».

Ο ίδιος εκτίμησε ότι «υπάρχουν επαρκή κονδύλια για να διασώσουν την Πορτογαλία, καθώς πρόκειται για μια μικρή χώρα της Ευρωζώνης που συμβάλλει στο συνολικό ΑΕΠ κατά λιγότερο από 2%». Σε ό,τι αφορά τη γειτονική Ισπανία, ο Ρουμπινί είπε ότι είναι «πολύ μεγάλη για να διασωθεί».

Σε ό,τι αφορά στην Ισπανία, ο πρωθυπουργός Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεζ Θαπατέρο ανακοίνωσε χτες νέο πακέτο αντιλαϊκών μέτρων, ανάμεσά τους, συμβάσεις παραχώρησης βάσει των οποίων τα αεροδρόμια της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης θα τεθούν υπό ιδιωτική διαχείριση. Η κυβέρνηση θα ιδιωτικοποιήσει επίσης το 30% της υπό δημόσιο έλεγχο εταιρείας τυχερών παιγνίων και στοιχημάτων και θα μειώσει τους φορολογικούς συντελεστές για περίπου 40.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Με άλλο μέτρο, θα μειωθεί από τον Φλεβάρη το επίδομα των 426 ευρώ που εισπράττουν όσοι άνεργοι δε λαμβάνουν άλλο επίδομα ανεργίας. Η ανεργία στην Ισπανία διαμορφώνεται στο 20%, δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αντανακλώντας τους ανταγωνισμούς που οξύνονται στο εσωτερικό της ΕΕ, η Ισπανίδα υπουργός Οικονομίας Ελενα Σαλγάδο κατηγόρησε έμμεσα χτες την Αγκελα Μέρκελ ότι αυξάνει την αναταραχή στις αγορές, αναφερόμενη σε δηλώσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου την ώρα που τα ισπανικά επιτόκια βρίσκονται στο υψηλότερο ιστορικά επίπεδό τους, σύμφωνα με τον ισπανικό Τύπο.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, και προς τέρψιν όσων θέλουν να εκτονωθεί ανώδυνα η λαϊκή αγανάκτηση για την πολιτική του κεφαλαίου και των κομμάτων του, ευδοκιμούν και βρίσκουν προβολή προτάσεις όπως αυτή του ποδοσφαιριστή της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Ερικ Καντονά, ο οποίος αναφέρει σε βίντεο στο διαδίκτυο ότι «αν 20 εκατομμύρια άνθρωποι αποσύρουν τα χρήματά τους το σύστημα θα καταρρεύσει. Η επανάσταση θα γίνει μέσω των τραπεζών. Αντί να βγεις στους δρόμους και να διανύσεις χιλιόμετρα για να διαμαρτυρηθείς, πήγαινε στην τράπεζά σου και απόσυρε τις καταθέσεις σου».

Σύμφωνα με χτεσινή ενημέρωση της Κομισιόν, ο μόνιμος «Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας», που θα συσταθεί για την ευρωζώνη από τα μέσα του 2013, θα έχει σαν προαπαιτούμενο ένα «σφιχτό» πρόγραμμα οικονομικής και δημοσιονομικής προσαρμογής από τη χώρα που θα προσφεύγει.

Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο μηχανισμό θα αποφασίζεται «κατά περίπτωση» και σύμφωνα με τις «συνήθεις πρακτικές του ΔΝΤ». Σε περίπτωση, δηλαδή, που μια χώρα αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας, προβλέπεται ότι η ενίσχυση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας θα παρέχεται υπό την αίρεση ενός προγράμματος προσαρμογής και οι πιστωτές του ιδιωτικού τομέα θα ενθαρρύνονται να διατηρούν την κάλυψή τους, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πρακτικές της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Στην αναπάντεχη περίπτωση κατά την οποία η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους αναδείξει ότι μια χώρα αντιμετωπίζει πρόβλημα βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών της, τότε η χώρα αυτή θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τους ιδιώτες πιστωτές της ένα συνολικό πρόγραμμα, σύμφωνα με τις πρακτικές του ΔΝΤ, με δυνατότητα παροχής βοήθειας από το Μηχανισμό.

Προβλέπεται ακόμη ότι στην ακραία περίπτωση της μη βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών μιας χώρας, θα περιλαμβάνονται Ρήτρες Συλλογικής Δράσης για όλα τα νέα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης, αρχής γενομένης από τον Ιούνη του 2013. Οι ρήτρες αυτές θα είναι ίδιες για όλες τις χώρες και θα αποτελούν τη νομική βάση για τις διαπραγματεύσεις που θα διεξάγονται με τους πιστωτές.

Οι ρήτρες αυτές θα επιτρέπουν στους πιστωτές να αποφασίζουν με ειδική πλειοψηφία, μια νομικά δεσμευτική αλλαγή για τους όρους πληρωμών, σε περίπτωση που ο οφειλέτης αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Η εξέλιξη αυτή θα μπορεί να οδηγήσει, ανάλογα με την περίπτωση, σε στάση πληρωμών, σε επέκταση του χρόνου ωρίμασης των δανείων, σε μείωση του επιτοκίου ή σε περικοπή του χρέους («haircut»).

Είναι φανερό ότι ο μηχανισμός στήνεται για να οδηγήσει τις υπερχρεωμένες χώρες σε ελεγχόμενη πτώχευση, για να διασφαλίσουν τα κεφάλαιά τους οι μεγαλοδανειστές και να πτωχεύσει ολοκληρωτικά ο λαός, ο οποίο θα βρεθεί αντιμέτωπος με αλλεπάλληλα κύματα βάρβαρων μέτρων.

Στην Ιρλανδία, που τα επόμενα χρόνια θα δανειοδοτηθεί με 85 δισ. ευρώ από την ΕΕ και το ΔΝΤ, η κριτική του αστικού Τύπου εστιάζεται στο υψηλό επιτόκιο, ενώ μεγάλη είναι η ανησυχία για την τύχη χιλιάδων συνταξιούχων και ασφαλισμένων.

Οπως προβλέπει η συμφωνία με την τρόικα, το Δουβλίνο πρέπει να συμβάλει στο πακέτο του δανείου με 17,5 δισεκατομμύρια ευρώ, αντλώντας 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ από το Εθνικό Αποθεματικό Ταμείο Συντάξεων, γεγονός που «θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες για τις συντάξεις του δημοσίου τομέα», όπως παρατηρεί η Irish Times.

Με το ζήτημα της Ιρλανδίας και γενικότερα την εξέλιξη της κρίσης στην ΕΕ, ασχολήθηκαν τη Δευτέρα και οι υπουργοί Οικονομικών του G20, σε τηλεδιάσκεψη η οποία είχε προγραμματιστεί από την προηγούμενη βδομάδα. Αντικατοπτρίζοντας τις διεθνείς ανησυχίες για την κρίση στην ευρωζώνη, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε το βράδυ της Τρίτης ότι αποστέλλει αυτήν τη βδομάδα στην Ευρώπη για συνομιλίες τον υφυπουργό αρμόδιο επί διεθνών θεμάτων, Λάελ Μπράιναρντ, ο οποίος θα επισκεφθεί τη Μαδρίτη, το Βερολίνο και το Παρίσι.

Εξάλλου, όπως ανακοίνωσε χτες η Κομισιόν, συνολικά 4,589 τρισ. ευρώ από τα ταμεία των χωρών της ΕΕ, δηλαδή από τις τσέπες του λαού, έχουν διατεθεί στον ευρωπαϊκό χρηματοοικονομικό τομέα από τον Οκτώβριο του 2008, αυξάνοντας κατακόρυφα τα δημοσιονομικά ελλείμματα, τα οποία τώρα φορτώνονται στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι βοήθειες που έχουν χρησιμοποιηθεί αγγίζουν τα 957 δισ. το 2008 και το 1,107 τρισ. το 2010. Καλύπτουν δηλαδή το 76% των εγγυήσεων, ενώ για το 2010 δεν παρατίθενται ακόμη στοιχεία.

Τέλος, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού και καθώς μαίνεται ο πόλεμος ευρώ - δολαρίου, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, δεσμεύτηκε να μειώσει τις δαπάνες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αλλά και το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ που φτάνει τα 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Μ' αυτόν το στόχο, πρότεινε το πάγωμα των μισθών των εργαζομένων στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες για δύο χρόνια.