ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Για ακρόαση και «ταξίδια»

Ενα ευχάριστο μουσικό ξάφνιασμα αποτελεί ο νέος δίσκος του Θανάση Δρίτσα, του συνθέτη και γνωστού πρωτοπόρου καρδιολόγου, που εφαρμόζει τη μουσικοθεραπεία. Ενα γοητευτικό ταξίδι «Στην Ακρη των παραμυθιών», όπως τιτλοφορείται ο δίσκος (Protasis), μια υπέροχη διαδρομή σε «τόπους» ευαισθησίας, ονείρου, μελωδικής ομορφιάς. Ενας κύκλος δεκατριών τραγουδιών, που μιλούν στις καρδιές, με τρόπο απέριττο και αληθινό. «Οχημα» αποτέλεσαν οι στίχοι κυρίως του αρχαιολόγου και συγγραφέα παραμυθιών Χρήστου Μπουλώτη και της Ελευθερίας Ζαμπετάκη - Δρίτσα, αλλά και των Οδυσσέα Ελύτη («Το τραγούδι της Μαρίας Νεφέλης»), Ελένης Χωρεάνθη και του ίδιου του συνθέτη. Τα τραγούδια, γραμμένα για πιάνο και φωνή, ερμηνεύει η Αθηνά Δημητρακοπούλου, μια εξαιρετική λυρική φωνή με μεγάλες εκφραστικές δυνατότητες, που μπολιάζει τις δημιουργίες με τη δική της «αύρα», ενώ τη συνοδεύει στο πιάνο ο συνθέτης. «Στην άκρη των παραμυθιών πάρε κι εμένα, είν' η ζωή μας σκουριασμένη λαμαρίνα, να στήνεις ξόβεργες εκεί για μαγικά πετούμενα και μαγεμένα...», λέει ο Χρ. Μπουλώτης, στο πρώτο μελοποιημένο τραγούδι του δίσκου. Πράγματι, δημιουργός και ερμηνεύτρια κατάφεραν μέσα απ' αυτήν την όμορφη δισκογραφική δουλειά να μας ταξιδέψουν στήνοντας μελωδικές «ξόβεργες».

***

Λόγος, νότες, ερμηνείες, που έχουν επίκεντρο τη γυναίκα, συνθέτουν τον εξαιρετικό δίσκο «Μύθοι Γυναικών» της Μαρίας Φαραντούρη και της Λυδίας Κονιόρδου («Λύρα», ζωντανή ηχογράφηση της παράστασής τους στο «Παλλάς»). Παραδοσιακά της ξενιτιάς, του γάμου, νανουρίσματα, αποσπάσματα από τη «Σονάτα του σεληνόφωτος» και τραγούδια από τον «Επιτάφιο» σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου, τραγούδια από τη «Σκοτεινή Μητέρα» και την «Εποχή της Μελισσάνθης» του Μ. Χατζιδάκι, ποίηση της Σαπφώς σε απόδοση Οδυσσέα Ελύτη, αποσπάσματα από την «Αντιγόνη» και την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, «Τρωάδες», «Ρόζα», «Η Μαριάνθη των ανέμων» και πόσα άλλα... Η Μαρία Φαραντούρη ν' αποδίδει εξαιρετικά έργα μεγάλων συνθετών και η Λυδία Κονιόρδου ν' απαγγέλλει ποιήματα και αποσπάσματα σπουδαίων κειμένων και να τραγουδά. Στο δίσκο περιλαμβάνονται μελοποιημένα τραγούδια των Μ. Θεοδωράκη, Μ. Χατζιδάκι, Θ. Μικρούτσικου, Ελ. Καραΐνδρου κ.ά. - δημιουργίες που σημάδεψαν την εποχή τους. Ενα διπλό άλμπουμ με πενήντα και πλέον συναρπαστικές «συναντήσεις». Μια διαδρομή από την αρχαία τραγωδία έως σήμερα, όπου τραγούδι και λόγος ενώνονται στη γυναικεία μορφή και στους μύθους της.

***

Οκτώ διαφορετικές μουσικές ιστορίες - γοητευτικό «ταξίδι» μέσα από τη φωνή της Σωτηρίας Λεονάρδου. Από τους δρόμους του μεταξιού έως την Κρήτη και από την Αφρική του μουσικού Tempa NCube έως τους δρόμους του ρεμπέτικου. Νότες, χρώματα, αισθήματα, σκέψεις... «Διαδρομές» σε διαφορετικούς κόσμους, διαφορετικά μουσικά στιλ και δυνατές ερμηνείες. Ο λόγος για το νέο δίσκο της Σ. Λεονάρδου με τίτλο «Του Ανέμου οι Λέξεις», σε μουσική του Βαγγέλη Φάμπα και στίχους του σκηνοθέτη Βασίλη Ελευθερίου και της Ελένης Μαχαίρα. Μια ακροβασία δημιουργικής κατάθεσης και ερμηνείας. Τζαζ, χασάπικο, ζεϊμπέκικο, κρητικό, afro-latin, swing... Κι ανάμεσά τους η «Παγκόσμια Προσευχή» - κομμάτι χτισμένο σε πανάρχαιο πεντατονικό ύφος, που συγκεράζει ήχους των λαών της Γης και στο οποίο συμμετέχουν όλοι οι μουσικοί που έλαβαν μέρος στο δίσκο. Ακούγονται, επίσης, δύο κομμάτια από τους μουσικούς, «Του ανέμου οι λέξεις» σε επτάλεπτη τζαζ εκδοχή και το «Blues» σε κλασική εκδοχή, με υπέροχα σόλι των Joe Tornabene και Γιώργου Ψυχογιού. Το CD κυκλοφορεί από τη «Massive Productions». Διανομή: «Πολιτιστική Δράση» ΕΜΣΕ.

***

Τραγουδοποιός, με έντονα προσωπικό ύφος που εδώ και χρόνια δημιουργεί τραγούδια με νόημα και ουσία, ο Μάνος Ξυδούς καταθέτει μια πολύ ενδιαφέρουσα δισκογραφική δουλειά - την πέμπτη μετά τη διάλυση των «Πυξ Λαξ», των οποίων υπήρξε ιδρυτικό μέλος. Ποικιλία ήχων, στίχος με κοινωνική ευαισθησία, ερμηνείες που «ταξιδεύουν» τον ακροατή συνθέτουν το νέο του άλμπουμ «Τ' αστέρια θα 'ναι πάντα μακριά» («Λύρα»). Τα λόγια πλασμένα με ευαισθησία, που αντλούν από τα θέλω και τα γιατί του κόσμου μας, που μιλούν για τον έρωτα, την αμφισβήτηση, τα αδιέξοδα, τα όνειρα. Η μουσική, μια ακροβασία ανάμεσα στον οργισμένο ροκ ήχο και την ακουστική ατμοσφαιρική μπαλάντα. Οι ερμηνείες, δοσμένες όπως πάντα με το γνώριμο αγαπημένο ύφος και την ταξιδιάρικη φωνή του Μ. Ξυδούς, αλλά και των φίλων και συνοδοιπόρων του, Πάνου Κατσιμίχα, Γιάννη Χαρούλη, Λεωνίδα Μπαλάφα, των «De file des ames», των «Sharp Ties», Νέλλης Ξυδού, Τόλη Φασόη, Ζήνας Αρβανιτίδη.

***

Οικολογικού κυρίως περιεχομένου είναι το τελευταίο CD του Χρήστου Θηβαίου «Πέτρινοι κήποι» (Legend), με έντεκα καινούρια τραγούδια. Τους στίχους του κομματιού «Στης αγκαλιάς σου τη φωτιά» (ντουέτο του Χρήστου Θηβαίου με την Ελένη Τσαλιγοπούλου) συνυπογράφουν οι Κ. Χ. Μύρης, Χ. Θηβαίος και Γ. Μαργαρίτης. Ανάμεσα στα τραγούδια, και η διασκευή του «Forget her» του Jeff Buckley (τους ελληνικούς στίχους έγραψε ο Μάνος Ελευθερίου, που υπογράφει τους στίχους ενός ακόμη τραγουδιού), ενώ στιχουργικά παρών είναι και ο Γιώργος Ανδρέου.

Ρ. Σ.

Ο ελληνοδιδάσκαλος νέος χρόνος

1. Ο,τι αφήνεις πίσω σου θα το βρεις μπροστά σου. Βρισκόμαστε ακόμα και τώρα, στο παρά πέντε για τον νέο χρόνο, στην ψυχική κατάσταση του θυμωμένου Αχιλλέα. Ούτε ο Αγαμέμνων ο απατεώνας ούτε κανείς άλλος μπορεί να κοπάσει το θυμό.

2. Οι μορφές των αγαπημένων που δε βρίσκονται ανάμεσά μας ας δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για εκείνο το απαραίτητο ρίγος που θα υποδεχτεί τον νέο χρόνο.

3. Αντί για ευχολόγια, ας τον υποδεχτούμε όπως του αξίζει: με τον Εθνικό Υμνο όρθιοι.

4. Αν και ο καθένας γνωρίζει τι μας περιμένει, ας προσποιηθούμε την ώρα που αλλάζει ο χρόνος, σαν τα παιδιά, πως δεν καταλαβαίνουμε τίποτα, κι έπειτα σαν μεγάλοι ας αρχίσουμε να μετράμε δυνάμεις γι' αυτό που έρχεται.

5. Τον νέο χρόνο να πετάξουμε από πάνω μας τα λόγια του νεαρού Βέρθερου του Γκαίτε: «Εχασα την ιερή ζωογόνο δύναμη χάρη στην οποία έπλαθα γύρω μου κόσμους».

6. Ο νέος χρόνος σίγουρα εξαιτίας όλων όσων ζήσαμε, θα είναι φορτωμένος με νέους κατασταλτικούς νόμους, θα ζήσουμε ένα καραμανλικό παραλήρημα με απαγορεύσεις και όλα τα χαρακτηριστικά της λατρείας του νόμου που έχουν άμεση ανάγκη οι απανταχού μικροαστοί.

7. Η ποινή που ελπίζω να πάψουμε να εκτίουμε είναι η επανάληψη του έργου του θιάσου της κυβέρνησης. Η έλλειψη φαντασίας του συγγραφέα-πρωθυπουργού και η εμμονή του στο είδος της φαρσοκωμωδίας, ξεπερνά τη φυσική και ψυχική μας αντοχή. Τα πράγματα γίνονται χειρότερα με τους δεύτερους ρόλους, όπου εκεί πια ο θεατής δεν έχει καμία ελπίδα διαφυγής.

8. Ο νέος χρόνος θα βρει τις γνωστές οικογένειες που μας κυβερνούν καταδικασμένες να προσεύχονται ξεχωριστά για τον ίδιο λόγο. Πέρα από τον κοινωνικό σπαραγμό που συντελείται, η οικογένεια Μητσοτάκη, γνωστή για τις μικρές της πολιτικές ατέλειες αλλά με... ευαισθησίες που σπάνια συναντά κανείς στις μέρες μας, κοιτάζει τον πανάγαθο στο πρόσωπο και του υπενθυμίζει τις υποχρεώσεις που έχει απέναντί της.

9. Ο νέος χρόνος ας αναλάβει να ερμηνεύσει τις λέξεις όπως τους αξίζουν και όχι όπως τις αναφέρουν τα λεξικά, αρχίζοντας με την πιο διαδεδομένη: «έσφαλα». Μας φωτίζει γι' αυτό η Μαρί Μπαλμαρί: «Τόσο στα ελληνικά όσο και στα εβραϊκά, το σφάλμα υποδηλώνει τη λανθασμένη βολή. Σφάλλω δε σημαίνει ότι κάνω μια πράξη ηθικά κατακριτέα, αλλά ότι, αστοχώ, ότι δεν πετυχαίνω το σκοπό μου, ότι δε φτάνω στο μέρος που στοχεύω».

10. Το αγαπημένο τραγούδι του νέου χρόνου είναι η «Πλύστρα» του Ουίλιαμ. Μπλέικ: «Τους έπλυνα από μέσα, τους έπλυνα απ' έξω, και τώρα με ρωτάνε τι ψυχή θα παραδώσω».

11. Θα έπρεπε η συμπόνια μας να συνοδεύει τον νέο χρόνο για όλα όσα θα πάθει χωρίς να προλάβει να μάθει. Δε θ' αργήσει να πάρει τη μόνη θέση που ταιριάζει σε όλους του είδους του: αυτήν της απάθειας απέναντι στους φακίρηδες της κυρίαρχης ιδεολογίας.

12. Για ποιους θα ζει ο νέος χρόνος; Αν αρχίσει να μπαινοβγαίνει στην πραγματικότητα επιθυμώντας διακαώς να συνάψει φιλίες, θα ανακαλύψει τι εστί λεηλασία ζωής και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, θα αντιγράψει τους τρόπους του εκάστοτε Προέδρου της Δημοκρατίας, ήτοι: προβλήματα στην όραση, μοναξιά που προσφέρει ανακούφιση και μετάθεση των προβλημάτων στην έσχατη κρίση του μεγαλοδύναμου.

Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ