Σάββατο 4 Δεκέμβρη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

Παρ' όλα αυτά...

Η Τέχνη αντανακλά, αναπαράγει την πραγματικότητα, με τη μορφή καλλιτεχνικών εικόνων, προσιτών στις αισθήσεις. Ομως, όπως κάθε ιδεολογία, έτσι και η τέχνη, καθορίζεται, τελικά, από την οικονομική βάση της κοινωνίας! Στην ταξική κοινωνία που ζούμε, η τέχνη εκφράζει τα ενδιαφέροντα των διάφορων τάξεων και αποτελεί ένα ιδεολογικό όπλο πάλης για τις αντιμαχόμενες ιδεολογίες.

Διαβάζοντας τα παραπάνω, σχηματίζεις την εντύπωση πως στο πρόσφατο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, χώρο άκρως καλλιτεχνικό, έγιναν ιδεολογικές μάχες, δόθηκαν ιδεολογικοί αγώνες. Αφού εκεί ήταν συγκεντρωμένος ένας μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών μικρότερης και μεγαλύτερης εμβέλειας. Ανθρωποι, μάλιστα, μιας τέχνης σύγχρονης και δυναμικής. Δυστυχώς, τίποτα από τα παραπάνω δεν έγινε. Γιατί, φαίνεται, δε «λειτούργησαν» οι υποκειμενικές συνθήκες. Τα πρόσωπα δεν ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις της ιστορίας.

Είναι θλιβερό να διαπιστώνεις πως μια τόσο μεγάλη σύναξη δημιουργών, κριτικών, ηθοποιών, παραγωγών, ...μια εκ των πραγμάτων ανατρεπτική δύναμη σπατάλησε μιας εβδομάδας ζωής μέσα σε νεκρική σιωπή! Αρνήθηκε να πιάσει την εξουσία από το μανίκι και να την αναγκάσει να της αποδώσει αυτά που υποχρεούται να δώσει. Αντίθετα, παρουσιάστηκαν φαινόμενα εκφυλισμού. Ατομα και συνειδήσεις έτρεχαν πίσω από την εξουσία, ικετεύοντας κάποια προσοχή. Και η εξουσία, πονηρή, αυταρχική και χυδαία, άφησε να πλανάται ότι θα λάβει υπόψη τις ικεσίες!

Στο μεταξύ, με μακροχρόνια συνειδητή αντι-καλλιτεχνική πολιτική, αποδυνάμωσε το ίδιο το καλλιτεχνικό έργο. Στερώντας από τους καλλιτέχνες την ουσιαστική καλλιτεχνική παιδεία, τους έκανε αναποτελεσματικούς. Παράλληλα, δημιούργησε οικονομική και καλλιτεχνική ανασφάλεια. Συνθήκες, που δεν ευνοούν για να γεννηθεί καλό καλλιτεχνικό έργο. Εξανάγκασε, με άλλα λόγια, την τέχνη και τους καλλιτέχνες να γίνουν αναξιόπιστοι (και με δική τους μεγάλη ευθύνη, βέβαια).

Ετσι, ούτε οι ταινίες, με ελάχιστες εξαιρέσεις, κατόρθωσαν να απαντήσουν στις απαιτήσεις. Με αποτέλεσμα σε όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ να κυριαρχεί αμηχανία. Δεν υπήρχαν στηρίγματα να ακουμπήσει κάποιος απάνω τους, να διεγείρει την υποβόσκουσα έκρηξη. Γιατί μόνον οι στραβοί αρνήθηκαν να δούνε πως το έδαφος έβραζε. Είναι, μάλιστα, φανερό πως κανένας δε γύρισε από τη Θεσσαλονίκη ίδιος όπως έφτασε! Ολοι μας δεχτήκαμε τόνους ηλεκτρισμού στο νευρικό μας σύστημα.

Οποιος αποφύγει τις μικροαστικές βιασύνες θα καταλήξει πως, τελικά, δεν πρέπει να γυρίσει απαισιόδοξος από τη Θεσσαλονίκη. Για όσους πιάνουν τους εσωτερικούς κραδασμούς της κοινωνίας, νιώθουν πως οι θερμοκρασίες έχουν ανέβει. Οι κινηματογραφιστές είναι και αυτοί μέρος της κοινωνίας και, φυσικά, έχουν και αυτοί τους δικούς τους κραδασμούς. Λαμβάνοντας, μάλιστα, υπόψη πως οι καλλιτέχνες, για να είναι σωστοί καλλιτέχνες, πρέπει να έχουν ιδιαίτερα ευαίσθητες κεραίες, τα αποτελέσματα αυτής της αναστάτωσης δε θα αργήσουν να αποτυπωθούν σε «καλλιτεχνικές εικόνες, προσιτές στον άνθρωπο».

Ομως, κανένας δεν πρέπει να ξεχνάει πως οι νομοτέλειες, για να προκύψουν και για να λειτουργήσουν, χρειάζεται να δουλέψει ολόκληρο το εσωτερικό σύστημα που τις συνθέτει. Οι διεργασίες που γίνονται στα υπόγεια της κοινωνίας, και στα υπόγεια της κινηματογραφικής κοινωνίας, πρέπει να βρουν διόδους για να βγουν στην επιφάνεια. Η παρέμβαση του ανθρώπου, του καλλιτέχνη, δεν πρέπει να γίνεται παρεμπιπτόντως. Πρέπει να είναι συνειδητή και οργανωμένη.


Νίκος ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ