Μια εργασία του Β.Ι. Λένιν, γραμμένη στα 1916, δηλαδή στην περίοδο που ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, ιμπεριαλιστικός πόλεμος για το μοίρασμα της παγκόσμιας αγοράς ανάμεσα σε δυό συνασπισμούς ιμπεριαλιστικών κρατών, βρισκόταν στο απόγειό του. Με το έργο αυτό ο Λένιν απέδειξε ότι ο καπιταλισμός, βρίσκεται στο τελευταίο του στάδιο, είναι ιστορικά ξεπερασμένος, και αυτό καθορίζει και μια ολόκληρη εποχή. Την εποχή του ιμπεριαλισμού, που είναι εποχή των σοσιαλιστικών επαναστάσεων. Και άλλη μέθοδο για να το αποδείξει δεν είχε από αυτήν που έδειξε ο Κ. Μαρξ, δηλαδή την ανάλυση της οικονομικής βάσης του καπιταλισμού σ' αυτό το στάδιο, δηλαδή των σχέσεων παραγωγής. Ο ίδιος ο Λένιν αναφέρει στον πρόλογο: «Θα ήθελα να ελπίζω ότι η μπροσούρα μου αυτή θα βοηθήσει να γίνει κατανοητό το βασικό οικονομικό πρόβλημα, που, χωρίς τη μελέτη του, δεν μπορεί να καταλάβει κανείς τίποτε από την εκτίμηση του σύγχρονου πολέμου και της σύγχρονης πολιτικής, και συγκεκριμένα: το πρόβλημα της οικονομικής ουσίας του ιμπεριαλισμού».

Ο Λένιν απάντησε σ' αυτό θέτοντας πέντε οικονομικά γνωρίσματα για το οικονομικό περιεχόμενό του ιμπεριαλισμού:

1. Η συγκέντρωση του κεφαλαίου και της παραγωγής έχει φτάσει σε τέτοια υψηλή βαθμίδα ανάπτυξης, ώστε να δημιουργεί μονοπώλια, που παίζουν αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική ζωή.

2. Συγχώνευση του τραπεζιτικού κεφαλαίου με το βιομηχανικό και δημιουργία μιας χρηματιστικής ολιγαρχίας πάνω στη βάση αυτού του «χρηματιστικού κεφαλαίου».

3. Εξαιρετικά σπουδαία σημασία αποκτά η εξαγωγή κεφαλαίου σε διάκριση με την εξαγωγή εμπορευμάτων.

4. Συγκροτούνται διεθνείς ενώσεις των καπιταλιστών, που μοιράζουν τον κόσμο.

5. Τελείωσε το εδαφικό μοίρασμα της Γης ανάμεσα στις ισχυρές καπιταλιστικές Δυνάμεις.

Προσδιορίζοντας την ιστορική θέση του καπιταλισμού σ' αυτό το στάδιο, μιλά για τα πρόθυρα της σοσιαλιστικής επανάστασης από την άποψη της ωριμότητας των υλικών όρων και της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και κυρίως της εργατικής τάξης, που είναι η κυριότερη παραγωγική δύναμη. Γι' αυτό, το καθήκον που βάζει μπροστά της η ανθρωπότητα στην εποχή του ιμπεριαλισμού είναι το πέρασμα στο σοσιαλισμό και είναι καθήκον της εργατικής τάξης ως ηγέτιδας δύναμης στη σοσιαλιστική επανάσταση.