Η παράσταση «Στα όρια» του Κρις Κούπερ, της Εφηβικής Σκηνής του μικρού Εθνικού, έχει αντλήσει το υλικό της από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Κάνουμε θέατρο για την ειρήνη» του Εθνικού Θεάτρου και της UNICEF, στο οποίο συμμετείχαν νεαροί πρόσφυγες από χώρες εμπόλεμης ζώνης. Η συγγραφή του έργου από τον Κρις Κούπερ συνδέθηκε οργανικά με τη συμμετοχή του στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Τη σκηνοθεσία ανέλαβε η Σοφία Βγενοπούλου, μετάφραση - κείμενα αφηγητών η Τζούλια Διαμαντοπούλου.

Η δημιουργική διαδικασία του προγράμματος έχει αποκρυσταλλωθεί σε μια φανταστική ιστορία που εκτυλίσσεται σε μια φανταστική χώρα. Δύο αδέρφια προσπαθούν να γλιτώσουν από τη φρίκη του πολέμου. Εχοντας ως συνοδοιπόρο μια μητρική φιγούρα που συναντούν αναπάντεχα, επιχειρούν να διασχίσουν τα σύνορα, με τον κίνδυνο για τη ζωή τους να είναι παρών κάθε στιγμή. Φτάνουν στο σπίτι μιας άγνωστης οικογένειας και ζητούν καταφύγιο...

Στο επίκεντρο του έργου βρίσκεται ο προβληματισμός σχετικά με τη ρητορική περί «παράνομου μετανάστη», «μετανάστη - εγκληματία» κ.ο.κ. Η συνειδητή αξιοποίηση αυτής της ρητορικής από την πλευρά των κυβερνήσεων, αλλά και η αποδοχή της από μεγάλο αριθμό ανθρώπων, απασχόλησαν έντονα τον συγγραφέα, όπως ο ίδιος εξηγεί στο πρόγραμμα. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται στην παράσταση, που απαντά με αφοπλιστική απλότητα στο ερώτημα αν μπορεί ένας κατατρεγμένος άνθρωπος να είναι παράνομος.

Στο ίδιο πλαίσιο, σκιαγραφείται η καταστολή από την πλευρά των κρατών. Αντιστρέφεται εύστοχα η κατασκευασμένη εικόνα του «αστυνομικού - προστάτη», απηχώντας τις πραγματικές εμπειρίες των προσφύγων από τις δυνάμεις καταστολής.

Η προσπάθεια των προσφύγων να βρουν καταφύγιο στο σπίτι μιας άγνωστης οικογένειας καταλήγει σε μια ενδιαφέρουσα εικονοποίηση των ακραίων διαφοροποιήσεων - οικονομικών, κοινωνικών κ.ο.κ. - που γεννιούνται ανάμεσα στους ανθρώπους μέσα από την ίδια τη λειτουργία της κοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτό είναι χαρακτηριστική η αξιοπρεπής στάση των προσφύγων, όπως και ο προβληματισμός τους σχετικά με το αν οφείλουν ευγνωμοσύνη, καθώς - σκέφτονται - το να έχει ένας άνθρωπος στέγη και φαγητό είναι δικαίωμα.

Στον αντίποδα της ασφυκτικής πραγματικότητας που σκιαγραφείται, η παράσταση εξερευνά συγχρόνως τη σημασία που έχουν για τον άνθρωπο η φαντασία, το όνειρο, η φιλία, οι ανθρώπινες σχέσεις. Η δραματουργική αξιοποίηση της μυθολογίας, η ευρηματικότητα στην κινησιολογία (Σταυρούλα Σιάμου) και η ειλικρινής ερμηνεία της Ευσταθίας Λαγιόκαπα (ανάμεσα στις ισάξιες ερμηνείες όλων των ηθοποιών, και πιο συγκεκριμένα των Ασημίνας Αναστασόπουλου, Μαλαματένιας Γκότση, Ελένης Ζαραφίδου, Βασίλη Καλφάκη, Βασίλη Καραμπούλα, Μελίνας Κοτσέλου, Μιχαήλ Μελίσση, Νάνσυ Σιδέρη, Γιώργου Σκαρλάτου) ζωντανεύουν με ευαισθησία τη θέληση ενός μικρού παιδιού που με όπλο τη φαντασία προσπαθεί να επιβιώσει μέσα σε σκληρές και άδικες συνθήκες.

Σημαντικό είναι ότι τα ερεθίσματα που δίνει η παράσταση χαρακτηρίζονται από έντονη συνάφεια με την επικαιρότητα. Τα χαλάσματα του σκηνικού, της Τίνας Τζόκα, αποτελούν μια διαχρονικά αναγνωρίσιμη εικόνα του πολέμου. Ταυτόχρονα, αυτήν την περίοδο συνδέονται - σχεδόν αυτόματα - στο μυαλό του θεατή με τις εικόνες από τη Γάζα. Η αφήγηση του ναυαγίου των προσφύγων, χωρίς να εντάσσεται άμεσα στη βασική ιστορία, καθίσταται μία από τις στιγμές που κλονίζουν τον θεατή, απηχώντας το έγκλημα της Πύλου.

Αξια είναι και η δουλειά των Ελένης Μανωλοπούλου στα κοστούμια, Σταυρούλας Σιάμου στην κίνηση, Αλέξανδρου - Δράκου Κτιστάκη στη μουσική και Βασίλη Παπακωνσταντίνου στους φωτισμούς.

Συμπερασματικά, η παράσταση μπορεί να αποτελέσει μια αφετηρία συζήτησης και σκέψης για τους εφήβους θεατές. Αξίζει να την παρακολουθήσουν με κριτική ματιά, επεκτείνοντας τους προβληματισμούς που αυτή θέτει και προσπαθώντας να δώσουν συγκεκριμένες απαντήσεις στα «γιατί». Συζητώντας και βαθαίνοντας το κριτήριό τους σχετικά με το ποια είναι η αιτία των πολέμων, αλλά και ποια είναι η προϋπόθεση για να μπορέσουν οι λαοί να ζήσουν ειρηνικά, χωρίς πολέμους, φτώχεια, μετανάστευση και προσφυγιά.

Η παράσταση ανεβαίνει κάθε Παρασκευή - Σάββατο στις 20.00 και Κυριακή στις 19.30, στο Θέατρο «Rex».