Κάθε χρόνο και χειρότερα | Επωνύμως | ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

Κάθε χρόνο και χειρότερα

Πριν από ένα χρόνο τέτοιες μέρες ο τότε πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής Σπ. Κυπριανού διαπίστωνε δημόσια ότι «το Κυπριακό βρίσκεται στη χειρότερη φάση των τελευταίων ετών». Στην ίδια ακριβώς, αν όχι σε χειρότερη, κατάσταση, βρίσκεται και σήμερα το Κυπριακό, καθώς καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου που πέρασε, δεν υπήρξε η παραμικρή εξέλιξη. Η διεθνής κοινότητα και μαζί τους η Αθήνα και η Λευκωσία δέχτηκαν αγόγγυστα την τακτική κωλυσιεργίας του Ντενκτάς, ο οποίος υπονόμευσε τη διαδικασία των συνομιλιών. Η τακτική αυτή, θα πρέπει να σημειωθεί, δεν εμπόδισε στο παραμικρό την εξέλιξη ούτε της ευρωτουρκικής ούτε της ελληνοτουρκικής προσέγγισης. Προφανώς, οι ανησυχίες του, «απόμαχου» πια, Κύπριου πολιτικού θα έπρεπε να είχαν διατυπωθεί πολύ νωρίτερα, όχι πέρσι.

Από τη στιγμή που, το Μάρτη του 1995, ο τότε πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου αποφάσισε να προχωρήσει στην αναθεώρηση της πολιτικής της χώρας έναντι της Τουρκίας, με την άρση του ελληνικού βέτο για την αναβάθμιση των ευρωτουρκικών σχέσεων, ήταν φανερό ότι η πορεία του Κυπριακού θα κατέληγε ακριβώς στο σημείο που βρίσκεται σήμερα. Μέχρι τότε, το Κυπριακό χρησιμοποιούνταν από την ελληνική διπλωματία ως το «ανάχωμα» επάνω στο οποίο κατέληγαν οι πιέσεις «συμμάχων και εταίρων» για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Οσο δεν αλλάζει στάση η Αγκυρα στο Κυπριακό, είναι αδύνατο να συμφωνήσει η Αθήνα με την προώθηση των ευρωτουρκικών σχέσεων και αδιανόητο να προχωρήσει στην εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών».

Η παραπάνω φράση, η οποία επαναλήφθηκε άπειρες φορές από Ελληνες κυβερνητικούς αξιωματούχους, περιέγραφε, μέχρι το Μάρτη του 1995, μια πάγια θέση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Μετά από πέντε χρόνια, η θέση αυτή, εκ των πραγμάτων, δεν υφίσταται. Η Τουρκία, με τη σύμφωνη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης, απολαμβάνει το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ παράλληλα Ελλάδα και Τουρκία τον τελευταίο χρόνο εργάστηκαν για την «κατασκευή» μιας νέας ατμόσφαιρας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η Κύπρος καλείται να καταβάλει το κόστος αυτών των επιλογών.

Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά και στην Αθήνα και στη Λευκωσία. Ηδη στην Κύπρο ακούγονται πιο δυνατά κάποιες φωνές που ζητούν «μια νέα πολιτική για το Κυπριακό», καθώς παγιώνεται η άποψη πως η «ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην ΕΕ» δεν εξασφαλίζει μια δίκαιη και βιώσιμη λύση. Στην Αθήνα, από την πλευρά της κυβέρνησης, είναι εξαιρετικά δύσκολο να «ακούσει» αυτές τις απόψεις, καθώς στηρίζει την πολιτική της για το Κυπριακό ακριβώς στην «επιτυχία» της ενταξιακής πορείας της Κύπρου προς την ΕΕ.

Καθώς όμως ο χρόνος περνά χωρίς το παραμικρό κόστος για την Αγκυρα, η ελληνική κυβέρνηση συνειδητοποιεί ότι ο «στρουθοκαμηλισμός» της γύρω από την υπόθεση της Κύπρου εξάντλησε τα όριά του. Η Τουρκία φρόντισε, όλο αυτό το διάστημα, να διαλύσει τις όποιες ψευδαισθήσεις της Ελλάδας, επαναλαμβάνοντας πως γι' αυτήν το Κυπριακό έχει επιλυθεί από το 1974 και το μόνο που μένει προς διαπραγμάτευση είναι ο τρόπος με τον οποίο τα δύο ανεξάρτητα κράτη της Κύπρου θα «συνομοσπονδιοποιηθούν». Το ενδιαφέρον και αξιοσημείωτο είναι πως οι τουρκικές απόψεις επαναλαμβάνονταν τακτικότατα και δεν εμπόδισαν στο παραμικρό τις διαδικασίες της ελληνοτουρκικής προσέγγισης.

Του χρόνου τέτοιες μέρες, η θλιβερή επέτειος θα υπενθυμίσει - σε όσους έχουν την τάση να ξεχνούν την ύπαρξή του - το κυπριακό πρόβλημα. Θα υπάρξουν και του χρόνου δηλώσεις και εκδηλώσεις «μνήμης». Το πρόβλημα, όμως, θα βρίσκεται σε ακόμη χειρότερο σημείο, καθώς οι κυβερνήσεις σε Αθήνα και Κύπρο δε σκοπεύουν να αλλάξουν την πολιτική που έχουν συναποφασίσει και ακολουθούν. Την πολιτική που, με μαθηματική ακρίβεια, οδηγεί στη νομιμοποίηση της διχοτόμησης του νησιού.

Δημήτρης ΜΗΛΑΚΑΣ