(Ιστορία Στ' Δημοτικού, κεφάλαιο «Η έκβαση του αγώνα», σελ. 56)

Σε ό,τι αφορά το ιδεολογικό που είναι και το πιο κύριο, είναι αξιοσημείωτο πως απαλείφεται εντελώς ο καταφανώς αντιδραστικός, αντεπαναστατικός χαραχτήρας του συνασπισμού. «Διατήρηση της τάξης και των συνόρων» χαρακτηρίζεται ο στόχος της πολιτικής μιας συμμαχίας που θεωρεί οποιοδήποτε επαναστατικό κίνημα, κοινωνικό ή εθνικοαπελευθερωτικό «εκπορευόμενο από το Σατανά» και που κρατά για τον εαυτό της το δικαίωμα να επεμβαίνει ένοπλα σε κάθε εστία αντίστασης στη νικηφόρα, την εποχή εκείνη, αντεπανάσταση και να πνίγει τους λαούς στο αίμα.

Οσον αφορά, τώρα, την ίδια τη θέση των Δυνάμεων απέναντι στην Επανάσταση, είναι εντελώς ασαφής ο ρόλος που έπαιξε κάθε μία χωριστά, καθώς και τα συμφέροντα που τον υπαγόρευσαν (στη σελίδα 64 αρκετά απρόσωπα αναφέρεται ότι ορίζονται «Εγγυήτριες δυνάμεις» για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος), ενώ το πρόσημο που μπαίνει στη δράση τους είναι συνολικά θετικό. Το τι σημαίνει η ύπαρξη εγγυητριών δυνάμεων για ένα ανεξάρτητο κράτος, το έχει ζήσει και εξακολουθεί να το ζει η Κυπριακή Δημοκρατία... Με βάση και τα παραπάνω, παρατηρεί κανείς πως το παιδί δε βοηθιέται να κατανοήσει τι σήμανε ιστορικά, για την ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, η ύπαρξη αυτής της τριπλής εγγύησης, με δεδομένη μάλιστα την πάγια, εντελώς ετεροβαρή, σύνδεση της ελληνικής αστικής τάξης με τη Μεγάλη Βρετανία.

Για την πληρέστερη παρουσίαση του ζητήματος του ρόλου των ξένων δυνάμεων, σκόπιμη θα ήταν ακόμα η αναφορά - που απουσιάζει από το βιβλίο - στην ίδρυση των τριών πρώτων ελληνικών κομμάτων, που έφεραν τα ονόματα των τριών «προστάτιδων» δυνάμεων (Αγγλικό, Γαλλικό, Ρωσικό) και στην πραγματικότητα πρακτόρευαν τα αντίστοιχα συμφέροντα, πέρα και από τις συγκεκριμένες κοινωνικοταξικές τους αναφορές στον ελλαδικό χώρο (π.χ. το Αγγλικό κόμμα είναι το στενότερα δεμένο με τα συμφέροντα του αγγλικού κεφαλαίου, ενώ το Ρωσικό συγκεντρώνει γενικά τα λαϊκότερα στοιχεία).

(Οι πηγές προέρχονται από άρθρο της Δώρας Μόσχου, εκπαιδευτικού - ιστορικού - μέλους του ΔΣ του ΚΜΕ, το οποίο θα δημοσιευτεί στο επόμενο τεύχος του περιοδικού «Θέματα Παιδείας»)