Τα αποτελέσματα των φετινών εξετάσεων, με την τελική πλέον ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στα τριτοβάθμια ιδρύματα των υποψηφίων από δύο εξεταστικά συστήματα, αυτό των δεσμών και αυτό των πανελλαδικών εξετάσεων, ήρθαν να επιβεβαιώσουν την πλήρη αποτυχία της αντιεκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Ηρθαν να επιβεβαιώσουν πανηγυρικά το δίκαιο αγώνα των μαθητών και των συνεπών αγωνιστικών δυνάμεων στο εκπαιδευτικό και γενικότερα λαϊκό κίνημα, που διεκδίκησαν και διεκδικούν μια άλλη παιδεία.

Βέβαια, η εικόνα που έδινε χτες η πλειοψηφία των ΜΜΕ και διάφορων αναλυτών είναι επικρίσεις για το χάλι της μεταρρύθμισης, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το εξεταστικό σύστημα, και κατανόηση για τα θύματά της, δηλαδή τους μαθητές. Βέβαια, εύλογα αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατό να είναι οι ίδιοι που επέκριναν τους μαθητές όταν διεκδικούσαν γνώση και όχι απόγνωση, όταν ακριβώς αναδείκνυαν την αποστέωση της γνώσης και το κυνήγι της βαθμοθηρίας. Φυσικά, είναι ουκ ολίγες οι τραγελαφικές καταστάσεις που δημιούργησε η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και οι εξετάσεις. Γίνεται λόγος για τη «σφαγή ή αποτυχία των αριστούχων», για την «επιτυχία» των αδυνάτων. Και όντως είναι για γέλια και για κλάματα το γεγονός ότι μαθητές του 19,4 δεν κατάφεραν να περάσουν, ενώ «περνάνε» μαθητές με απολυτήριο πολύ κάτω από τη βάση.

Φυσικά, αυτή η προσέγγιση είναι επιφανειακή, αν σκεφτεί κανείς ότι οι σχολές των ΤΕΙ που περνάνε πολλοί από τους αδύνατους μαθητές ή αλλιώς αυτοί που δε διέθεσαν υπέρογκα κονδύλια για φροντιστήρια και ιδιαίτερα, είναι σχολές επιπέδου ούτε ΙΕΚ, όπως Τμήματα Ανθοκομίας κλπ. Βέβαια, η ψευδαίσθηση που θέλει να δημιουργήσει το υπουργείο περί ανοιχτών οριζόντων και πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καλλιεργείται στην κοινή γνώμη. Η ουσία όμως είναι ότι οι ταξικοί φραγμοί, αφού πρώτα έχουν αποβάλει κατά χιλιάδες τους μαθητές από το λύκειο και τη γενική γνώση, βρίσκουν την έκφρασή τους και ανάμεσα στους επιτυχόντες, που καταφέρνουν να διαβούν τον εξεταστικό λαβύρινθο με όλες τις αντιξοότητές του και τις βαριές οικονομικές επιβαρύνσεις, ιδιαίτερα για τα λαϊκά στρώματα.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι δημιουργούνται δύο κατηγορίες εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και οδηγούν, μέσω της διαδικασίας του ασφυκτικού εναγκαλισμού του λυκείου με το σύστημα εισαγωγής, σε καταστάσεις εκφυλισμού, που θυμίζουν λοταρία. Το κυνήγι του βαθμού, που φτάνει σε ακραίες καταστάσεις όπου θα μετράει και το τελευταίο μόριο, πέρα από το ότι οδηγεί σε εξαντλητική προετοιμασία, που θα ξεκινάει από τις πρώτες τάξεις του λυκείου και του γυμνασίου ακόμα, έχει ένα ιδιαίτερα ευεργετικό αποτέλεσμα για τους κάθε είδους εμπόρους της γνώσης. Τα φροντιστήρια με τα τμήματα προετοιμασίας θα κατοχυρώσουν ακόμα περισσότερο το ρόλο τους ως απαραίτητα για την όχι απλώς επιτυχία, αλλά... για τη μεγάλη επιτυχία.

Ολη αυτή η «τραγοκωμωδία» δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια απόρροια ενός εκπαιδευτικού συστήματος, που πρώτο και κύριο χαρακτηριστικό του έχει την ταξική επιλογή, την αποσπασμένη γνώση, τη δημιουργία νέων ανθρώπων εύκολων στην εκμετάλλευση, είτε ανήκουν στις σειρές των επιτυχόντων, είτε στους απόκληρους της εκπαίδευσης. Η ουσία, λοιπόν, της παιδείας και της γνώσης, που είναι η διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων που να μπορούν να σταθούν στη ζωή, εξακολουθεί να είναι το μεγάλο ζητούμενο. Και στη διεκδίκηση του άλλου δρόμου τόσο για την παιδεία, όσο και για την κοινωνία, μπορούν να ελπίζουν οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και οι εργαζόμενοι, και στο συντονισμένο αγώνα τους, που μπορεί να ξεπεράσει τις συνέπειες της αντιλαϊκής πολιτικής.