Από τα μπουντρούμια του Μεταξά και τη φρίκη των στρατοπέδων του κατακτητή, κομμουνιστές και άλλοι πατριώτες σάλπισαν απ' άκρου εις άκρον το θάρρος και την ανάταση του αγώνα ως τη νίκη. Η νέα Φιλική Εταιρεία διακήρυξε τους σκοπούς της, που ήταν η επιβίωση του ελληνικού λαού, η απελευθέρωση απ' τον ξένο ζυγό, η ανεξαρτησία της χώρας, η Δημοκρατία και η περιφρούρηση της λαϊκής κυριαρχίας για το πολίτευμα της χώρας - μετά την απελευθέρωση.
Αμέτρητες ΕΑΜικές οργανώσεις σ' όλη τη χώρα απλώθηκαν. Στο βουνό και στην ύπαιθρο οργάνωσε τη διοίκηση με ευνομία και δικαιοσύνη. Ο ομαδικός τρόπος ζωής και η ομοψυχία ήταν η σφραγίδα του. Ηταν ένας συναγερμός ψυχών. Από τους νεολαίους ως τους υπερήλικες γέρους, όλοι είχαν κάποιο ρόλο μέσα απ' τις οργανώσεις του. «Το καταπληκτικό αυτό απελευθερωτικό κίνημα έφερε μια νέα τροπή στην εθνική μας ζωή και η δράση του, με τα αποτελέσματά της, ήταν για την ιστορία μας αποφασιστική» (Π. Κανελλόπουλος).
Το ΕΑΜ, που μαζί με την ΕΠΟΝ και την Εθνική Αλληλεγγύη είχε τρία εκατομμύρια μέλη, εξέφραζε τη συνένωση της εργατικής τάξης και της αγροτιάς, όλων των εργαζομένων, των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου, αντιμετώπισε την πείνα, τις θηριωδίες του κατακτητή. Κέρδισε τη μάχη της επιβίωσης, ματαίωσε τις επιστρατεύσεις και τους εξανδραποδισμούς απ' τη Χιτλερική Γερμανία. Επικά κατορθώματα, μεγάλες διαδηλώσεις στην Αθήνα. Με τα στήθη τους γυμνά ενάντια στα τανκς των κατακτητών. Ο στρατός του ΕΑΜ, ο ηρωικός ΕΛΑΣ, ανδρώθηκε μέχρι την ημέρα της αποχώρησης του κατακτητή. 120.000 άνδρες και πλέον έδωσαν παντού χτυπήματα στον κατακτητή. Απελευθέρωσε μεγάλες περιοχές και δημιούργησε ελεύθερες εστίες αδούλωτες.
Με την ΠΕΑΕΑ και το Εθνικό Συμβούλιο το ΕΑΜ έγραψε τις πιο λαμπρές σελίδες στην ιστορία του έθνους μας. Το Ψήφισμα των Κορυσχάδων ήταν ο καταστατικός χάρτης της αγωνιζόμενης Ελλάδας, το πιο προοδευτικό απ' όλα τα Συντάγματα: Λαϊκά Συμβούλια, Λαϊκή Δικαιοσύνη, Λαϊκός Στρατός, Εθνική Πολιτοφυλακή, Εθνικό Συμβούλιο, Λαϊκή Κυβέρνηση. Ισοτιμία στις γυναίκες και αναγνώριση των προβλημάτων τους.
Ο Αριάντο Μάμφι, πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αντιστασιακών, γράφει για το ΕΑΜ: «Η αντίσταση στην Ελλάδα ήταν αντίσταση ενός ολόκληρου λαού, που υπεράσπιζε την ελευθερία όλων των λαών της Ευρώπης».
Το ΕΑΜ με τους αγώνες του ήταν το πιο μαζικό κίνημα πατριωτικής αγωγής του λαού. Το σχολείο. Το ΚΚΕ έπαιξε πρωτοποριακό ρόλο στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης. Ολα τα ιστορικά ντοκουμέντα το καταδείχνουν. Κοντά στο λαό - έμεινε όρθιο. Ενα μονάχα - ηρωικό. Μέγας αιμοδότης της Εθνικής Αντίστασης. Στο βωμό της θυσίας και χιλιάδες μέλη και στελέχη του, παλεύοντας και πέφτοντας ηρωικά στην πρώτη γραμμή, πάντα επικεφαλής του λαού, στον ιερό του αγώνα για την πατρίδα. Ο αγώνας του ΕΑΜ συνεχίζεται μέσα στις νέες συνθήκες. Με την οικοδόμηση του Αντιμονοπωλιακού Αντιιμπεριαλιστικού Δημοκρατικού Μετώπου.