ΤΟ ψωμί της θάλασσας. Το ματωμένο μεροκάματο, που το πλήρωσαν χιλιάδες ζωές. Ο μεγάλος κόσμος της ναυτοσύνης, που βρέθηκε να δουλεύει πάνω στα σαπιοκάραβα που είχαν οι Ελληνες εφοπλιστές, σωστά φέρετρα.

Σ' ΑΥΤΗ τη στιγμή, που ξεσπούσε ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος και που τα καράβια τα ελληνικά άρχιζαν μεταφορές πολεμικών εφοδίων στα μέτωπα.

ΕΙΝΑΙ ένα βιβλίο του συναδέλφου Νίκου Πηγαδά, που σε φέρνει σ' αυτή την εποποιία που έγραψαν οι ναυτικοί μας. «Είναι εθελοντές στα κονβόι του θανάτου». Βιβλίο αφιερωμένο στον άγνωστο ναυτικό.

ΟΙ Ελληνες ναυτεργάτες πολέμησαν χωρίς τουφέκια. Οπλα τους, η ψυχή τους και η πίστη τους σε πανανθρώπινα ιδανικά. Είναι εκείνοι που έκαναν τα κορμιά τους γέφυρα και ιμάντες μεταφοράς στρατευμάτων, πολεμικού υλικού.

ΚΙ ΟΙ ΘΥΣΙΕΣ μεγάλες, ξεπερνούν τις 2.500 κι άγνωστος ο αριθμός των τραυματιών... Και η θάλασσα, γράφει ο συγγραφέας, μήτρα ζωής και ονείρων, να κρατάει τρυφερά στον κόρφο της τούτα τα παιδιά. Μέσα στους πνιγμένους βρέθηκαν και 15χρονα. Στη «λίστα» των απωλειών υπάρχουν και αρκετοί με ψυχικά προβλήματα. Είναι οι ναυτικοί, που σάλεψε ο νους τους, στην εμφάνιση των γερμανικών υποβρυχίων.

ΕΙΝΑΙ ένα πανόραμα της προσφοράς της ναυτοσύνης η παρουσίαση όλου αυτού του υλικού, που μεθοδικά και με επιμονή συγκέντρωσε ο ερευνητής δημοσιογράφος, ο οποίος, στο προλογικό του σημείωμα, θα μας πει ότι το βιβλίο αυτό είναι γι' αυτόν εκπλήρωση φόρου τιμής στον ανώνυμο Ελληνα και ξένο ναυτεργάτη.

Η αναζήτηση των πηγών και όλων των σχετικών ντοκουμέντων είναι βεβαιωτικά της θέλησης του συγγραφέα να δώσει ένα όσο το δυνατόν πληρέστερο βιβλίο. Είναι ένα ιδιαίτερο πεδίο έρευνας κι αυτό το πέτυχε με τις προσωπικές συνεντεύξεις που πήρε στην επαγγελματική δημοσιογραφική του διαδρομή από στελέχη του συνδικαλιστικού κινήματος. Και αγωνιστές της θάλασσας.

ΠΟΛΛΕΣ είναι αυτές οι μαρτυρίες που παρατίθενται. Ο αξέχαστος σύντροφος Αντώνης Αμπατιέλος που λέει: «Τα καράβια στη μεγάλη τους πλειοψηφία ήταν φέρετρα. Η ηλικία τους κυμαινόταν από 20 μέχρι 40 χρόνια... Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν άθλιες...».

ΤΟ ΜΑΗ του 1941 ο Γ. Τσολάκογλου, ο πρώτος κατοχικός πρωθυπουργός, με τελεσιγραφική διαταγή προσπάθησε να διακόψει τη συνεργασία των ελληνικών εμπορικών πλοίων με τους Αγγλους. Φυσικά, για λογαριασμό των κατακτητών. Οι εφοπλιστές τότε φοβήθηκαν πως οι Γερμανοί θα τους πάρουν τα καράβια. Και για να το αποφύγουν, κατάστρεψαν τα αρχεία τους, καθώς και κάθε στοιχείο που με βάση αυτά μπορούσαν να τους πάρουν οι Γερμανοί τα πλοία, έκαψαν όλα τα σχετικά. Εκλεισαν τότε και τα γραφεία τους, η έδρα πέρασε από την Αθήνα στο Λονδίνο.

ΠΑΝΩ στα Νικολοβάρβαρα που πέσαμε, όπως ο λαός μας έχει προσδιορίσει τα μετεωρολογικά τούτου του καιρού, αυτή η θύμηση για τη θάλασσα την πικροκυματούσα.

ΜΙΑ τοιχογραφία θαλασσινή, πλούσια θεματικά, με του ναυτικού το μεγάλο αγώνα, σε φέρνει να λογαριάσεις τα μηνύματα που βγαίνουν από τα γραφτά. Μερικά κείμενα λιγόλογα και καθαρά θα άξιζε να 'χουν πάρει κάποια θέση στα σχολικά βιβλία. Η δράση των ναυτικών μας στον αντιφασιστικό συμμαχικό αγώνα είναι μια λαμπρή τιμητική σελίδα της χώρας μας.

Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ της μεγάλης θυσίας του λαού μας. Οι εφοπλιστές με τον πρώτο χρόνο (1945) εισέπραξαν γερές αποζημιώσεις και μοίρασαν μεταξύ τους τα 100 λίμπερτι. Το βιβλίο αυτό «Εθελοντές στα κονβόι του θανάτου» είναι αποκαλυπτικό και πλούσιο σε στοιχεία. Η ελληνική ναυτοσύνη ολούθε στου κόσμου τις θάλασσες έφερε το φλογερό σύνθημα: «Κρατάτε τα πλοία εν κινήσει».