Από τα πιο γνωστά και διαδεδομένα βιβλία του Β.Ι. Λένιν. Πρωτοκυκλοφόρησε τον Μάη του 1904. Περιγράφει το πρώτο στάδιο της διάσπασης ανάμεσα στους μενσεβίκους και τους μπολσεβίκους που άρχισε στο Δεύτερο Συνέδριο(Αύγουστος 1903). Με αυτό το έργο ο μεγάλος θεωρητικός της εργατικής τάξης, κατάφερε συντριπτικό πλήγμα στον οπορτουνισμό των μενσεβίκων στα οργανωτικά ζητήματα. Η τεράστια σημασία του βιβλίου βρίσκεται στο ότι ο Λένιν, αναπτύσσοντας παραπέρα τη μαρξιστική διδασκαλία για το κόμμα, επεξεργάστηκε τις οργανωτικές αρχές του προλεταριακού επαναστατικού κόμματος. Ο Λένιν υπέβαλε σε εξονυχιστική κριτική τον οπορτουνισμό στα οργανωτικά ζητήματα, επισημαίνοντας τον εξαιρετικό κίνδυνο που εγκυμονεί για το εργατικό κίνημα η υποτίμηση της σημασίας της οργάνωσης. Το συγκεκριμένο βιβλίο προκάλεσε εκείνα τα χρόνια λυσσασμένες επιθέσεις από τους μενσεβίκους. Ο Πλεχάνοφ ζήτησε από την ΚΕ να διαχωρίσει τις ευθύνες της σχετικά με το βιβλίο του Λένιν και οι λεγόμενοι συμφιλιωτικοί που βρίσκονταν στην ΚΕ, προσπαθούσαν να εμποδίσουν την εκτύπωση και την κυκλοφορία του. Ομως παρ' όλες τις προσπάθειες των οπορτουνιστών το «Ενα βήμα μπρος, δυο βήματα πίσω» κυκλοφόρησε και έγινε ανάρπαστο από τους πρωτοπόρους εργάτες της τότε Ρωσίας. Από τότε έχει πλέον αναδειχτεί σε ένα από τα κλασικά έργα του μεγάλου διανοητή επαναστάτη και είναι απαραίτητο για τον εξοπλισμό κάθε κομμουνιστή που έχει επιλέξει τον δρόμο της οργανωμένης πάλης μέσα από το Κόμμα της εργατικής τάξης. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».