FRAGKOU STRATOS

Σύντροφοι που γνώρισαν τον Βαγγέλη Μπούτα στην κοινή προσπάθειά τους για την αγωνιστική ανασυγκρότηση του κινήματος των βιοπαλαιστών αγροτών, αγωνιστές από Αγροτικούς Συλλόγους που βρέθηκαν μαζί του σε πολυήμερα μπλόκα, μαζί με νεότερους που παίρνουν στα χέρια τους τη σκυτάλη του ίδιου αγώνα σε διαφορετικές συνθήκες, τίμησαν στο πρόσωπό του το ΚΚΕ, που γεννά τέτοιους πρωτοπόρους αγωνιστές.

Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν μεταξύ άλλων τα μέλη του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Ελένη Μπέλλου και Κύριλλος Παπασταύρου, ο βουλευτής Λάρισας του Κόμματος Γιώργος Λαμπρούλης, αντιπροσωπεία της Γραμματείας της Πανελλαδικής Επιτροπής των Μπλόκων και ο δήμαρχος Καρδίτσας Βασίλης Τσιάκος.

Η εκδήλωση άνοιξε με ομιλία του Νίκου Τέγου, μέλους του Γραφείου της ΕΠ Θεσσαλίας του ΚΚΕ, ενώ στη συνέχεια προβλήθηκε βίντεο - αφιέρωμα στον «στρατηγό του κάμπου», το οποίο σκόρπισε συγκίνηση, αφού θύμισε σε πολλούς μια σειρά αγωνιστικές στιγμές στις οποίες ο σύντροφος Βαγγέλης πρωτοστατούσε.

FRAGKOU STRATOS

Ο Κ. Παπασταύρου

Σημείωσε ότι «ανήκε σε αυτήν τη γενιά στελεχών του Κόμματος που στις δύσκολες συνθήκες στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές του 1990 δεν παρασύρθηκαν από το ρεύμα της αντεπανάστασης και του οπορτουνισμού, δεν συντάχθηκαν με την προσπάθεια μετάλλαξης του ΚΚΕ σε μια σοσιαλδημοκρατική πολιτική δύναμη. Αντιστάθηκαν, έβαλαν πλάτη να ανασυγκροτήσουν το ΚΚΕ σε δύσκολες συνθήκες, συνέβαλαν ο καθένας με τις δυνάμεις του στην πορεία ιδεολογικής και πολιτικής ωρίμανσης του Κόμματος όπως αυτή αποτυπώθηκε στο Πρόγραμμα που ψήφισε στο 19ο Συνέδριο, στις εκτιμήσεις του για τον σοσιαλισμό, στην κριτική αποτίμηση της Ιστορίας του, στις σύγχρονες συνεδριακές επεξεργασίες».

Ο Κ. Παπασταύρου υπογράμμισε ότι «ο Βαγγέλης Μπούτας ήταν λαϊκός αγωνιστής, πρωτοπόρος, επειδή ήταν κομμουνιστής, και ήταν κομμουνιστής επειδή ήταν πρωτοπόρος λαϊκός αγωνιστής. Μπόρεσε τα πιο ειδικά χαρίσματα της προσωπικότητάς του, όπως την πηγαία και έμφυτη λαϊκότητά του, να τη δέσει με την ιδιότητά του ως στελέχους του ΚΚΕ, ως αγροτικού ηγέτη. Αυτό το χάρισμα ο Βαγγέλης Μπούτας το αξιοποίησε στο έπακρο και για την προβολή και προπαγάνδιση της πολιτικής του ΚΚΕ. Με απλά και κατανοητά λόγια, χωρίς φιοριτούρες και περικοκλάδες, δίχως προκλητικές ισχυρογνωμοσύνες και αχρείαστους εγωισμούς, με πειστικά παραδείγματα και αφοπλιστικά επιχειρήματα, ανέλυε τις θέσεις και παρουσίαζε τις προτάσεις του Κόμματος. Μ' αυτόν τον τρόπο κατάφερνε να πείσει πολλούς ανθρώπους του λαού, ακόμα κι από εκείνους που βρίσκονταν μακριά ή και αντίθετα από την πολιτική του ΚΚΕ.

FRAGKOU STRATOS

Η Αθηνά Μπουντούρη

Πρόσθεσε ότι «η κοινή πάλη των βιοπαλαιστών αγροτών με την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα των πόλεων απέναντι στον κοινό αντίπαλο, τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, για την οποία πάλεψε ο Βαγγέλης Μπούτας, αποτελεί μια μεγάλη υπόθεση για το παρόν και το μέλλον του εργατικού - λαϊκού κινήματος της χώρας μας».

Συνεχίζοντας επεσήμανε πως «ο σύντροφος Βαγγέλης Μπούτας θα είναι πάντα παρών στη σκέψη μας, στους καημούς, στις ελπίδες, στους αγώνες των βιοπαλαιστών αγροτών. Στους καθημερινούς αγώνες για την υπεράσπιση του αγροτικού εισοδήματος, για κατακτήσεις, για την αξιοπρεπή ζωή στην ύπαιθρο, για την απόκρουση της επίθεσης του κεφαλαίου, της ΕΕ.

FRAGKOU STRATOS

Ο Ρ. Μαρούδας

Και έκλεισε τονίζοντας ότι «η απάντηση στα σημερινά αδιέξοδα που αναπαράγει για τον λαό η οργάνωση της παραγωγής με κριτήριο το κέρδος είναι ο σοσιαλισμός, η κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία, που θα στηρίζεται στην κοινωνική ιδιοκτησία των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής. Εκεί θα εντάσσονται και οι βιοπαλαιστές αγρότες μέσω των εθελοντικών παραγωγικών συνεταιρισμών, δίνοντας οριστικά τέλος στο βάσανο της επιβίωσης, που σήμερα αποτελεί ατομική και όχι κοινωνική υπόθεση και ευθύνη. Μια άλλη εξουσία, η εργατική, είναι η μόνη που μπορεί να εγγυηθεί αυτήν την προοπτική. Είναι η μόνη που μπορεί να σεβαστεί τον σκληρό αγώνα που δίνει σήμερα ο βιοπαλαιστής αγρότης».

FRAGKOU STRATOS

Στη μεγάλη και καθοριστική συμβολή του Βαγγέλη Μπούτα στο αγροτικό κίνημα ως πρωτοπόρου αγωνιστή αναφέρθηκε στην ομιλία του ο Ρίζος Μαρούδας, μέλος της Γραμματείας της Πανελλαδικής Επιτροπής των Μπλόκων και πρόεδρος της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Λάρισας, υπενθυμίζοντας στιγμές από τα μεγάλα μπλόκα του Νοέμβρη 1996 - Φλεβάρη 1997, του 2009, αλλά και του 2016, με το μεγάλο πανελλαδικό συλλαλητήριο στην Αθήνα. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στη συμβολή του στη συγκρότηση της Πανελλαδικής Επιτροπής των Μπλόκων. Με παρακαταθήκη τη δράση του Βαγγέλη Μπούτα, ο Ρ. Μαρούδας έκλεισε τον χαιρετισμό του τονίζοντας πως «η μεγαλύτερη προσφορά στη μνήμη του είναι να οργανώσουμε καλύτερα το αγροτικό κίνημα για τους νέους αγώνες που έρχονται και θα είναι και σύντομα μαζί μας πάλι στα μπλόκα του αγώνα».

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με θεατρικό δρώμενο βασισμένο στην μπροσούρα «Η κατήχηση των χωρικών», που υπογράφεται από τον Πέτρο Χαλκό, ψευδώνυμο του Γιάννη Κορδάτου. Μέσα από τους διαλόγους που παρουσιάστηκαν αναδείχθηκαν οι διαχρονικές θέσεις του ΚΚΕ για την απελευθέρωση των φτωχών βιοπαλαιστών αγροτών από τα δεσμά της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης.

MotionTeam

Στην εκδήλωση μίλησαν ο Κώστας Σκολαρίκος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και επικεφαλής του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ, ο Γιώργος Σανίδας, πανεπιστημιακός καθηγητής, ιστορικός και ο Δημήτρης Παπατολίδης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Φώτισαν πτυχές της ηρωικής αντίστασης του λαού μας και τα διδάγματα από την πάλη που διεξήχθη με την καθοδήγηση του ΚΚΕ.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με την προβολή βίντεο για την ίδρυση και τη δράση του ΕΑΜ, τις παρακαταθήκες που άφησε στους μετέπειτα αγώνες του εργατικού - λαϊκού κινήματος μέχρι σήμερα. Ολοκληρώθηκε με αντάρτικα τραγούδια που παρουσίασαν μέλη του μουσικού συγκροτήματος της ΚΝΕ και στο τέλος με τη «Διεθνή».

Οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στην έκθεση με θέμα: «80 χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ, μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό βαδίζοντας στον δρόμο της ανατροπής», που προετοίμασε και παρουσίασε η Οργάνωση Περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας της ΚΝΕ, στο Φουαγιέ του κτιρίου διοίκησης του ΑΠΘ. Η έκθεση περιλαμβάνει εκθέματα από την περίοδο της Κατοχής και από μάχες που έδωσε ο ΕΛΑΣ στην περιοχή της Μακεδονίας.

MotionTeam

Αναφέρθηκε στην ίδρυση της Οργάνωσης «Ελευθερία» τον Μάη του 1941, της πρώτης αντιστασιακής οργάνωσης στην κατεχόμενη Ευρώπη, που έγινε με απόφαση του Μακεδονικού Γραφείου τις πρώτες κιόλας μέρες της κατάληψης της χώρας από τους ναζί. Οπως είπε, «είναι εντυπωσιακή η ετοιμότητα των στελεχών του Κόμματος, να πάρουν μέτρα και να προχωρήσουν σε ένα τέτοιο αποφασιστικό βήμα. Αυτή η ετοιμότητα εκδηλώνεται και με την οργάνωση της απόδρασης 12 στελεχών του ΚΚΕ από το Σανατόριο του Ασβεστοχωρίου, τη μέρα εισόδου των γερμανικών στρατευμάτων στη Θεσσαλονίκη».

Παρουσιάζοντας συμπεράσματα που αφορούν την περίοδο, σημείωσε μεταξύ άλλων πως «το κύρος που είχε το Κόμμα ειδικά στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και των νομών Σερρών και Κιλκίς στην Κεντρική Μακεδονία προπολεμικά, ειδικά με την ανάπτυξη σημαντικών ταξικών αγώνων, βοήθησε γρήγορα όχι μόνο να ανασυγκροτηθούν οι Κομματικές Οργανώσεις, να προστατευτεί ένας σημαντικός πυρήνας μελών και στελεχών από σημαντικό αριθμό οπαδών του ΚΚΕ, αλλά επέδρασε άμεσα στη δυνατότητα να στρατευθούν δυνάμεις στις πρώτες αντιστασιακές οργανώσεις». Πρόσθεσε πως «επιβεβαιώθηκε και από τα γεγονότα που προηγήθηκαν της ίδρυσης και της ηρωικής εποποιίας του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, πως οι κανόνες συνωμοτικότητας, η παράνομη κομμουνιστική δουλειά όχι μόνο δεν έρχεται σε αντίθεση, αλλά μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά αν συνδέεται με πρωτοβουλίες στη μαζική πολιτική δουλειά, στη ζύμωση της γραμμής του Κόμματος πλατιά. Αν με τέχνη συνδεθούν αυτά τα δύο, μπορεί το Κόμμα να ηγηθεί σε πρωτόγνωρες αρνητικές συνθήκες, σε εξαιρετικά δυσμενή συσχετισμό, στην ανάπτυξη ρωμαλέου λαϊκού ριζοσπαστικού κινήματος».

Ενώ επεσήμανε πως «σωστά συνέλαβε το Μακεδονικό Γραφείο από τις αρχές της Κατοχής την ανάγκη να δημιουργηθεί αντιστασιακή δράση και οργάνωση, με πρωταγωνιστικό ρόλο για το ίδιο το Κόμμα. Σωστά έθεσε ζήτημα εμπιστοσύνης απέναντι στην κυβέρνηση Μεταξά από την έναρξη του πολέμου», με τη δράση αυτή τους κρίσιμους μήνες πριν από την ίδρυση του ΕΑΜ να αποτελεί παρακαταθήκη συνολικά για το κίνημα τα επόμενα χρόνια.

Ενώ κλείνοντας τόνισε πως και απ' την πείρα αυτή «διαψεύδονται όλοι όσοι σήμερα επιχειρούν να προβάλουν πως το ΚΚΕ περίμενε το πράσινο φως από τη Σοβιετική Ενωση για να ξεκινήσει την αντίσταση κατά του κατακτητή. Η δράση του Μακεδονικού Γραφείου, η ίδρυση των πρώτων αντιστασιακών οργανώσεων από την άνοιξη του 1941, είναι η απάντηση που δίνουν τα ίδια τα γεγονότα».

Ο Γιώργος Σανίδας μίλησε για τους «Δύο κόσμους της κατεχόμενης Θεσσαλονίκης. Αντίσταση και Δοσίλογοι».

Αναφέρθηκε στις φάσεις που διένυσε η πορεία του ένοπλου δοσιλογισμού στη Θεσσαλονίκη και τη Μακεδονία, στις επιμέρους διαφοροποιήσεις και εναλλαγές και σημείωσε ότι «εξαρχής κύριος στόχος της πολυπρόσωπης αντίδρασης ήταν η μαζική ΕΑΜική Αντίσταση, στις πόλεις και στην ύπαιθρο, που γνώριζε στο εξής όλο και μεγαλύτερη εξάπλωση και έπρεπε να αναχαιτιστεί μέσω της αιματηρής τρομοκρατίας». Ετσι «η πορεία αυτών των ενόπλων τμημάτων ξεκίνησε, αλλά και συνεχίστηκε με επιθέσεις και σφαγές ομάδων του ΕΛΑΣ, ΕΑΜικών και κομμουνιστών, με διάφορα προσχήματα, σχεδόν πάντα αναπόδεικτα. Και βέβαια διαθέτοντας τις περισσότερες φορές τις ευλογίες είτε των κατοχικών και δοσιλογικών αρχών, είτε ακόμη και των Βρετανών απεσταλμένων».

Ανέδειξε ότι «στην πορεία των πραγμάτων, ειδικά στην πόλη της Θεσσαλονίκης, τα πάσης φύσεως τάγματα ασφαλείας, η ανασυγκρότηση τμημάτων της ΠΑΟ ως ΕΕΣ, αλλά και στην Ανατ. Μακεδονία η δημιουργία της ΕΟΑ του Αντών Τσαούς, αρχές 1944, γίνονται σε διπλή βάση αλλά με έναν στόχο. Η βάση είναι αφενός η στήριξη της κατοχικής κατάστασης και η συμμετοχή σε αυτήν, αφετέρου η προετοιμασία της διάδοχης κατάστασης, ώστε να υπάρχει όσο το δυνατόν πιο έμπρακτη, έστω και ασθενής, αμφισβήτηση της ευρύτατης απήχησης του ΕΑΜ. Αυτό εξυπηρετούσε τις ναζιστικές και τις δοσιλογικές αρχές κατοχής που αδυνατούσαν να ελέγξουν την άνοδο του κινήματος, αλλά ταυτόχρονα και το άλλο τμήμα της αστικής εξουσίας, που εκπροσωπούνταν από την κυβέρνηση του Καΐρου και τους Βρετανούς». Και σημείωσε ότι «γενικός στόχος είναι ένας: Η πάση θυσία διατήρηση της αστικής εξουσίας και η συνέχισή της στη μετά τον πόλεμο φάση με όποιο αντίτιμο».

Συνοψίζοντας ανέφερε ότι «διακρίνει κανείς δυο βασικές πτυχές στην εξέλιξη των πραγμάτων μεταξύ 1941 και 1944. Από τη μια είναι σαφής η εξαρχής συμπόρευση ή και ένταξη διαφόρων αυτοαποκαλούμενων εθνικιστικών αστικών δυνάμεων στο κατοχικό αστικό μόρφωμα, το δοσιλογικό, που καταλήγουν εν γένει στην πλήρη ευθυγράμμιση με τις ανάγκες της κατοχικής κατάστασης. Από την άλλη, είναι εξίσου δεδομένη η σύγκρουσή τους με το ΕΑΜικό κίνημα, που βρίσκεται εξ ορισμού στον αντίποδα των κατακτητών και των συνεργατών του. Η μετακίνηση ορισμένων μετριοπαθών αστών αξιωματικών από οργανώσεις τύπου ΠΑΟ προς το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ παρέμεινε σχετικά περιορισμένη. Γενικά όσοι προέτασσαν την αντίσταση κατά των κατοχικών δυνάμεων, φρόντισαν να διαφύγουν στη Μέση Ανατολή. Η πλειοψηφία εκείνων που παρέμειναν, είχαν, ειδικά στη Μακεδονία, ως πρόταγμα τον αγώνα κατά των "ΕΑΜοβούλγαρων" πλέον, στον οποίον οι Γερμανοί, ακόμη και οι ίδιοι οι Βούλγαροι, μπορούσαν να είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι, όσο οι Βρετανοί και οι της Μέσης Ανατολής έπαιζαν το αναγκαίο διπλό παιχνίδι».

Ο Κώστας Σκολαρίκος αναφέρθηκε στα «Συμπεράσματα και διδάγματα από την πάλη του ΚΚΕ την περίοδο του ιμπεριαλιστικού πολέμου».

Σημείωσε ότι το μεγαλείο και η τραγική κατάληξη της ΕΑΜικής Αντίστασης δεν μπορούν να κατανοηθούν αποσπασμένα από τη γνώση της μεσοπολεμικής Ιστορίας της Ελλάδας και της Ευρώπης και της δράσης των επεξεργασιών του εγχώριου και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος.

Και ανέφερε: «Συνολικότερα η δεκαετία του 1940, οπότε η εργατική τάξη και οι υπό εκμετάλλευση μάζες βγήκαν στο προσκήνιο της Ιστορίας, επιδιώκοντας να πάρουν τις τύχες στα χέρια τους, αποτελεί πηγή άντλησης χρήσιμων ιστορικών διδαγμάτων και πηγή έμπνευσης για τους σημερινούς αγώνες.

Καταρχάς, η εξέταση της Ιστορίας και των χαρακτηριστικών της ΕΑΜικής Αντίστασης διδάσκει ότι ο συστηματικός και υπομονετικός αγώνας των κομμουνιστών σε μη επαναστατικές συνθήκες αποτελεί το απαραίτητο έδαφος για τη γιγάντωση του εργατικού - λαϊκού κινήματος σε συνθήκες αστάθειας της καπιταλιστικής εξουσίας. Η ΕΑΜική Αντίσταση απέδειξε ότι ο συσχετισμός δυνάμεων σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, όσο αρνητικός και αν είναι, δεν μπορεί να κατανοείται ως σταθερός και ανεπηρέαστος από τη μαζική πάλη της εργατικής τάξης και των άλλων υπό εκμετάλλευση μαζών. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, το Κομμουνιστικό Κόμμα πρέπει να κατακτά τη δυνατότητα να δρα σε όλες τις συνθήκες, προσανατολισμένο από την επαναστατική στρατηγική ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας.

Τη δεκαετία του 1940, το ΚΚΕ, επιμένοντας στην αντιφασιστική και στην εθνική ενότητα, δεν κατόρθωσε να μετατρέψει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα σε κρίκο για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας. Ομως, η όξυνση της ταξικής πάλης, αμέσως πριν από την Απελευθέρωση, αλλά και μετά από αυτή, απέδειξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει εθνική ενότητα σε μια ταξικά διαιρεμένη κοινωνία.

Γι' αυτό, το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν μπορεί να συνεργαστεί κυβερνητικά με οποιοδήποτε αστικό τμήμα, σοσιαλδημοκρατικό, δημοκρατικό, κεντρώο ή άλλο. Αυτό ισχύει για οποιαδήποτε φάση ή περίοδο, είτε μιλάμε για πάλη ενάντια σε ξένη κατοχή, είτε για πάλη ενάντια σε μια δικτατορία ή οποιαδήποτε άλλης μορφής αναστολή της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ετσι κι αλλιώς, όπως αποδεικνύεται και από την Ιστορία της δεκαετίας του 1940, ο αντικομμουνισμός, με την έννοια της αστικής εχθρότητας απέναντι στο κομμουνιστικό κίνημα που επιδιώκει την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας, δεν αποτελεί ιδιαίτερο γνώρισμα μιας μερίδας του αστικού πολιτικού κόσμου, αλλά κοινό χαρακτηριστικό του συνόλου του.

Μέσα από την αρνητική πείρα της τραγικής κατάληξης της ΕΑΜικής Αντίστασης διδασκόμαστε ακόμα ότι οι αγώνες του εργατικού - λαϊκού και του κομμουνιστικού κινήματος, όσο μαζικοί και ηρωικοί και αν είναι, όπως αναμφισβήτητα ήταν οι αγώνες του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στην Κατοχή και τον Δεκέμβρη του 1944 και ο αγώνας του ΔΣΕ, δεν μπορούν να φέρουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα αν δεν προσανατολίζονται από την επαναστατική στρατηγική, αν δεν κατευθύνονται στην ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας.

Η άντληση ιστορικών διδαγμάτων και συμπερασμάτων από τις τρεις μεγάλες ανατάσεις του κινήματος που καθοδηγήθηκαν από το ΚΚΕ αποτελεί όχι μόνο αναπόσπαστο στοιχείο της σημερινής πάλης, αλλά και την καλύτερη τιμή για όσους αγωνίστηκαν. Για όσους εκτελέστηκαν και σκοτώθηκαν, για όσους φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν και βασανίστηκαν για να ξημερώσει μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο».

Οσοι συμμετείχαν, περπάτησαν μια ιστορική διαδρομή που ακολούθησε τα ίχνη του οργανωμένου λαϊκού κινήματος την περίοδο της Κατοχής, της Αντίστασης και της Απελευθέρωσης στη Θεσσαλονίκη. Κάθε γωνιά και ένα πολύτιμο μάθημα Ιστορίας, εφόδιο στον αγώνα για τις σύγχρονες ανάγκες.

Θυμήθηκαν τις συνθήκες, τα δεδομένα που συνέβαλαν στην ταχεία αλλαγή του πολιτικού και του κοινωνικού - ταξικού συσχετισμού δυνάμεων, στον κλονισμό της καπιταλιστικής εξουσίας μέσα σε λίγους μήνες του 1941. Στάθηκαν ιδιαίτερα στην ίδρυση και τον ρόλο του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ.

Η ξενάγηση ξεκίνησε από τη συμβολή των οδών Αθηνάς και Μωρεάς, όπου βρισκόταν η βασική γιάφκα του Μακεδονικού Γραφείου. Δεύτερο σημείο το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, έξω από την παλιά Φιλοσοφική Σχολή που μετατράπηκε σε γερμανικό στρατιωτικό νοσοκομείο, εκτός από το αμφιθέατρο και μερικά γραφεία στο υπόγειο, όπου λειτουργούσαν αποσπασματικά πανεπιστημιακά τμήματα. Κατά τη διάρκεια της εξιστόρησης των γεγονότων στάθηκαν στον σημαντικότατο ρόλο που έπαιξαν στην οργάνωση του φοιτητικού κινήματος οι Οργανώσεις της ΟΚΝΕ και στη συνέχεια της ΕΠΟΝ.

Στη συνέχεια πέρασαν από την οδό Αρριανού 5, όπου στεγαζόταν ο Οίκος του Φοιτητή, που ήταν από τους βασικούς και μαχητικότερους χώρους της αντιστασιακής φοιτητικής δράσης, στον οποίο έμεναν άποροι φοιτητές.

Η δράση της οργάνωσης «Ελευθερία» στο ΑΠΘ κάνει τους ναζί να σκυλιάσουν και ψάχνουν με κάθε τρόπο να βρουν τους φοιτητές που ύψωσαν το ανάστημά τους στους κατακτητές, γι' αυτό και ο επόμενος σταθμός ήταν η οδός Εξαδακτύλου στον αριθμό 6, όπου, τον Σεπτέμβρη του 1941, από τα όργανα της ελληνικής Ασφάλειας συλλαμβάνονται, στο σπίτι του φοιτητή Ηλία Καπέση, 8 φοιτητές. Στη συνέχεια, δύο εξ αυτών, ο Ηλίας Καπέσης, φοιτητής του Μαθηματικού, και ο Σωκράτης Γ. Διορινός, αριστούχος φοιτητής στη Νομική, εκτελούνται. Είναι οι πρώτοι φοιτητές του ΑΠΘ που εκτελέστηκαν.

Επόμενος σταθμός το τυπογραφείο της «Λαϊκής Φωνής» στη συμβολή Πλάτωνος και Εγνατίας και στη συνέχεια η πλατεία Αγίας Σοφίας, ο τόπος των μεγάλων συγκεντρώσεων της Θεσσαλονίκης, και η Αλεξάνδρου Σβώλου, όπου συγκεντρώνονται πολλά τάγματα ασφαλείας. Οι ιστορικοί περίπατοι ολοκληρώθηκαν στο σιντριβάνι με την εξιστόρηση των γεγονότων της Απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν χαλυβουργοί οι οποίοι είχαν συμμετάσχει στον μεγάλο απεργιακό αγώνα. Ο «Ριζοσπάστης» μίλησε με ορισμένους από αυτούς για το πώς αντικρίζουν αυτόν τον αγώνα 10 χρόνια μετά.

Ο Νάσος Παυλάκης επισήμανε: «Νιώθω σαν να μην πέρασε μια μέρα από την απεργία που έχει μείνει βαθιά χαραγμένη μέσα μου, στιγμή που θα μας συντροφεύει σε όλη την υπόλοιπη ζωή μας. Νιώθω νικητής διότι πιστεύω ότι όπως και τότε, βοηθάω την πάλη της εργατικής τάξης. Νικήσαμε ακόμα διότι ό,τι λέγαμε τότε επαληθεύτηκε τα επόμενα χρόνια. Συνεχίζουμε με ψηλά το κεφάλι, όπως μάθαμε από τον αγώνα μας».

Ο Γιώργος Λαζάρου μας είπε: «Οι απεργοί είμαστε νικητές διότι με τον αγώνα μας συμβάλαμε αποφασιστικά στην ανάδειξη της ανάγκης η εργατική τάξη να δυναμώσει την πάλη της, να παλέψει για τα δίκια της».

Ο Βασίλης Σταυρόπουλος τόνισε: «Είναι μια απεργιακή μάχη που αφήνει παρακαταθήκη όσα χρόνια κι αν περάσουν. Εγώ προσωπικά με όσους μιλάω γνωρίζουν ως ορόσημο αυτόν τον αγώνα και προσπαθώ επίσης να μεταφέρω τα γεγονότα και τα συμπεράσματά του σε νεότερους, που δεν τον έχουν υπόψη τους».

Τέλος ο Δημήτρης Μαΐλης, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων μέχρι το 2007, ανέφερε: «Η 9μηνη απεργία απέδειξε τη δύναμη που έχουν η ενότητα και το πείσμα των εργατών. Οι δύσκολες μέρες, παλαιότερες απογοητεύσεις, μικρές μάχες που έδειχναν να μην έχουν αποτέλεσμα, ωστόσο βάζουν το δικό τους λιθαράκι ώστε στους επόμενους αγώνες και με τη σωστή προετοιμασία να είναι οι εργάτες συσπειρωμένοι και αποφασισμένοι στη μάχη».

Χαιρετισμό απηύθυνε ο Γιώργος Σιφωνιός, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων της «Ελληνικής Χαλυβουργίας» κατά την περίοδο της απεργίας, ο οποίος αρχικά μετέφερε μήνυμα με τους αγωνιστικούς χαιρετισμούς που είχε λάβει νωρίτερα από μέλος της δανέζικης επιτροπής στήριξης του αγώνα που είχε δημιουργηθεί κατά την απεργία.

Στη συνέχεια ο Γ. Σιφωνιός τόνισε: «Η απεργία των χαλυβουργών συνεχίζεται. Συνεχίζεται μέσα από τον σπόρο που σπείραμε. Συνεχίζεται μέσα από τους αγώνες της εργατικής τάξης: Στη Ναυπηγοεπισκευή, στο Μέταλλο, στην "e-food", στη ΛΑΡΚΟ, στην COSCO, στους οικοδόμους, στους ναυτεργάτες, στα εργοστάσια. Μαζί με τους συνταξιούχους, τους μαθητές, τους φοιτητές, τους εκπαιδευτικούς, τις γυναίκες, τους αγρότες.

Ο Π. Αλέπης

Την κεντρική ομιλία έκανε ο Πέτρος Αλέπης, μέλος της ΚΕ και Γραμματέας της ΤΟ Βιομηχανίας Αττικής, ο οποίος επισήμανε: «Το ΚΚΕ πραγματοποιεί σήμερα μια απαραίτητη εκδήλωση τιμής και ουσιαστικών διδαγμάτων από τον ηρωικό 9μηνο απεργιακό αγώνα των χαλυβουργών αλλά και προοπτικής για το σήμερα και το αύριο, για τον μεγάλο αγώνα που έχουμε μπροστά μας.

Στην πάλη για τη συμπόρευση με το ΚΚΕ χιλιάδων βιομηχανικών εργατών που έχουν αντικειμενικό συμφέρον να γυρίσουν την πλάτη στον καπιταλιστικό μονόδρομο και σε όλες τις αποχρώσεις που τον στηρίζουν και να ταυτιστούν με το πραγματικά καινούργιο και προοδευτικό που υποστηρίζει το Κόμμα μας. Εχουν το αντικειμενικό συμφέρον να σηκώσουν το κεφάλι, να συγκρουστούν με την αιτία που γεννά την εκμετάλλευση, τη φτώχεια, την ανασφάλεια, την ανεργία, τις απολύσεις, τα ανύπαρκτα μέτρα υγείας και ασφάλειας, δηλαδή να συγκρουστούν με το καπιταλιστικό κέρδος και να το κάνουν όπως το έκαναν οι χαλυβουργοί πριν από 10 χρόνια.

(...) Ο αγώνας των εργατών της "Χαλυβουργίας" θυμίζει και βοηθά να βγάλει πολύ χρήσιμα συμπεράσματα η εργατική τάξη και ειδικά οι πιο νέες ηλικίες εργατών που τους πιπιλάνε πρωί - βράδυ το κεφάλι για το ότι ''οι αγώνες και ο συνδικαλισμός είναι ξεπερασμένοι'' για το ότι ''αυτό που χρειάζεται είναι κοινωνική συνοχή και κοινωνική ειρήνη'' και προπαντός φυσικά που τους λένε "πρόσεχε - μακριά από τους κομμουνιστές".

Ο αγώνας αυτός μας παραδειγματίζει για το ότι οι ενωμένοι και αποφασισμένοι εργάτες είναι μια τεράστια δύναμη. Είναι ένα οχυρό που μπορεί να τσακίσει νόμους, να βγάλει μπροστά τα καλύτερα ταλέντα και παραδόσεις της εργατικής τάξης, να αναδείξει την αληθινά ζωντανή και δημοκρατική λειτουργία του κινήματος, εκεί που πράγματι μπορεί ο κάθε εργάτης να πει τη γνώμη του, να συμφωνήσει, να διαφωνήσει, να αποφασίσει σηκώνοντας το χέρι του και παίρνοντας την ευθύνη του για τη συνέχεια και την πορεία του αγώνα. Συμμετέχοντας ο ίδιος στην περιφρούρηση, στις βάρδιες, σε επιτροπές αλληλεγγύης, τροφοδοσίας και άλλες που θυμόμαστε πόσο υποδειγματικά λειτουργούσαν όλα αυτά στην 9μηνη απεργία.

(...) Ο απεργιακός αγώνας των χαλυβουργών ξεκίνησε και πραγματοποιήθηκε επειδή το ήθελαν οι ίδιοι οι εργάτες του εργοστασίου. Χωρίς αυτούς είναι φανερό πως η απεργία δεν θα μπορούσε να γίνει. Η απεργία όμως άντεξε, κράτησε, έγινε μεγάλη, ξέφυγε από τους τέσσερις τοίχους του συγκεκριμένου εργοστασίου και απασχόλησε όλη την Ελλάδα, γιατί την στήριξε ολόθερμα, με τη μέσα ψυχή, όπως λέμε, το ΚΚΕ. Το ΚΚΕ, όπως άλλωστε σε κάθε αγώνα, σέβεται τις αποφάσεις των ίδιων των εργατών. Στηρίζει τους αγώνες, τις διεκδικήσεις, τα αιτήματά τους».

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Π. Αλέπης τόνισε: «Το ΚΚΕ είναι περήφανο γιατί ταυτίστηκε με τους απεργούς χαλυβουργούς, γιατί ήταν δίπλα τους σε όλο τον απεργιακό αγώνα αλλά και μετά από αυτόν, όπως στις αίθουσες των δικαστηρίων, εκεί που η ψυχωμένη φωνή τους έκανε τους δήθεν κατήγορους να ψάχνουν μέρος να κρυφτούν. Είμαστε περήφανοι γιατί οι δυνάμεις μας στο εργατικό κίνημα, σε όλη τη χώρα, πρωτοστάτησαν στον αγώνα με σύνθημα "Ολη η Ελλάδα μια «Χαλυβουργία» για να μην περάσει η τρομοκρατία".

Αρα, τελικά, είμαστε περήφανοι, απλώς γιατί κάναμε το χρέος μας και το ίδιο θα κάνουμε σε κάθε αγώνα, όπου πρέπει να στηρίξουμε τη σπίθα για να γίνει φωτιά, όπου θα χρειαστεί και να προστατέψουμε την εργατική τάξη από κακοτοπιές, από τρικλοποδιές των αντίπαλων, ή διάφορων "φίλων" που είναι χειρότεροι από τους εχθρούς, να την εμψυχώσουμε, να τη βοηθήσουμε να συνειδητοποιεί πως οι επιμέρους σημαντικές μάχες είναι απαραίτητες γιατί αποτελούν το λίπασμα του μεγάλου πολέμου για την οριστική μας νίκη, για να βγάλουμε από τον σβέρκο μας την ξεπερασμένη τάξη των αστών και να γίνουμε εμείς κυρίαρχοι της ζωής μας, νικητές και οικοδόμοι της νέας σοσιαλιστικής ζωής».

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με σύντομο αφιέρωμα σε εργατικά τραγούδια και με το σύνθημα «Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά» να αντιλαλεί στο ψηλοτάβανο κτίριο της «Ελαιουργικής».