• ΡΥΠΑΝΣΗ ΥΔΡΟΦΟΡΟΥ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΣΤΗ ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: Χρόνιο έγκλημα σε βάρος της υγείας του λαού της περιοχής
• ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ: Νέα προνόμια στους εφοπλιστές και συντριπτικό χτύπημα στις ΣΣΕ των ναυτεργατών το «σύγχρονο επενδυτικό περιβάλλον»
• ΤΟΥΡΚΙΑ: Η δημιουργία νέων αστικών κομμάτων αντανακλά ευρύτερες διεργασίες για τις αντιλαϊκές συμμαχίες.
• ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ: Τέσσερις νέοι αγωγοί μπαίνουν το 2020 στον ενεργειακό «χάρτη» («TurkStream», «Nord Stream 2», TAP, «Δύναμη Σιβηρίας»)

Από τις εργασίες στη Σιάτιστα

Οι χημικές αυτές ενώσεις είναι καρκινογόνες και είναι δυνατόν να προκαλέσουν ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα. Και οι δύο απορροφώνται από τον ανθρώπινο οργανισμό και χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα επικίνδυνες σε μεγάλες συγκεντρώσεις. Χρησιμοποιούνται σε στεγνοκαθαριστήρια και βυρσοδεψεία, με τα τελευταία να διατηρούν, όπως είναι γνωστό, σημαντική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή, με κέντρο βάρους την Καστοριά.

Συγκεκριμένα, από τις 27 Νοέμβρη, οι πάνω από 6.000 κάτοικοι της Σιάτιστας και του Καλονερίου του δήμου Βοΐου βιώνουν τεράστια ταλαιπωρία από την ανίχνευση των χημικών ουσιών στο νερό. Οι δειγματοληψίες έδειξαν τότε αναλογίες τετραχλωροαιθυλένιου στο νερό 82 mg/l στη Σιάτιστα και 31 mg/l στο Καλονέρι, ενώ η μέγιστη αποδεκτή τιμή είναι τα 10 mg/l. Το γεγονός αυτό οδήγησε τη δημοτική αρχή αρχικά να σταματήσει την παροχή νερού ώστε να γίνουν εργασίες καθαρισμού του δικτύου και των δεξαμενών, χαρακτηρίζοντας παράλληλα το νερό μη πόσιμο.

Σε δεύτερη μέτρηση, στις 6 Δεκέμβρη, αν και δεν ανιχνεύτηκαν εκ νέου οι χημικές αυτές ενώσεις, η απαγόρευση πόσης του νερού διατηρήθηκε, καθώς απαιτούνται περαιτέρω έλεγχοι ώστε οι αρμόδιες υπηρεσίες να άρουν την απαγόρευση.

Στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου στις 16 Δεκέμβρη, ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, απαντώντας σε Ερώτηση του περιφερειακού συμβούλου της «Λαϊκής Συσπείρωσης» Δυτ. Μακεδονίας, Θανάση Χαστά, σχετικά με το ζήτημα, μετέφερε την ενημέρωση που είχε από τον δήμαρχο Βοΐου, ο οποίος υποστήριξε πως οι αυξημένες τιμές που εμφάνισε η πρώτη μέτρηση ίσως και να αποδίδονται τελικά σε τεχνικό λάθος.

Χωρίς λοιπόν να έχουν γίνει μελέτες για την πηγή της ρύπανσης, και με τα ερωτήματα των κατοίκων να παραμένουν αναπάντητα, η δημοτική αρχή θεωρεί πιθανότερη την περίπτωση το όλο ζήτημα να προήλθε από κάποιο λάθος, κάποια «παρεξήγηση». Βέβαια, την ίδια στιγμή, οι κάτοικοι όχι μόνο δεν πίνουν το νερό, αλλά αποφεύγουν και άλλες χρήσεις που το φέρνουν σε επαφή με το δέρμα, διότι το καλοκαίρι του 2018 αντίστοιχο περιστατικό συνέβη στο Δισπηλιό Καστοριάς, με τους κατοίκους να μένουν χωρίς υδροδότηση για βδομάδες. Τότε, η ΔΕΥΑ Καστοριάς, ενώ καθησύχαζε με ανακοίνωσή της τους κατοίκους, λίγες μέρες αργότερα παραδέχθηκε το αντίθετο, κρίνοντας σκόπιμη την επιβολή περιορισμού «για κάθε χρήση του νερού εκτός χρήσης WC».

Οταν ο πρόεδρος της ΔΕΥΑ Βοΐου ερωτήθηκε στις 7/12/19, από τοπικό μέσο, εάν τελικά είναι ασφαλές οι κάτοικοι να έρθουν σε επαφή με το νερό, απάντησε πως «αυτό δεν μπορώ να το εγγυηθώ». Προηγουμένως, στην ίδια συνέντευξη, υποστήριξε πως αν και δεν μπορεί η ΔΕΥΑΒ να εγγυηθεί μέχρι και τις τελικές μετρήσεις πως το νερό είναι πόσιμο, «δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας». Στην πρώτη περίπτωση, του '18, οι «σοβαρές υπερβάσεις», όπως ανέφεραν οι αρμόδιοι φορείς, των τιμών του τετραχλωροαιθυλένιου οδήγησαν σε συστάσεις περιορισμού επαφής του νερού με το δέρμα, ενώ στην πρόσφατη περίπτωση, με υπεροκταπλάσια την τιμή της ουσίας, υπήρξε μονάχα απαγόρευση πόσης. Τα κρούσματα ανίχνευσης των ουσιών αυτών δεν σταματούν στις δύο αυτές περιπτώσεις. Αντίστοιχα περιστατικά σημειώθηκαν τον Οκτώβρη του 2018 στις πηγές του Αρμενοχωρίου, που τροφοδοτούσαν έως τότε συμπληρωματικά με νερό τη δεξαμενή του Αργους Ορεστικού, ενώ τον περασμένο Φλεβάρη έκλεισε για τον ίδιο λόγο η βοηθητική πηγή υδροδότησης της Καστοριάς στη θέση «Μπέης Μπουνάρ».

Αξίζει να σημειωθεί πως τον Γενάρη του 2019, σημειώθηκαν ταυτόχρονα περισσότερα από 400 κρούσματα γαστρεντερίτιδας στο Αργος Ορεστικό από το νερό του δικτύου ύδρευσης. Αν και στις 29/1/19 το ΚΕΕΛΠΝΟ ανακοίνωνε πως «κλιμάκιο επιστημόνων του ΚΕΕΛΠΝΟ έχει μεταβεί στην περιοχή για το συντονισμό της διερεύνησης και το σχεδιασμό αναλυτικής επιδημιολογικής μελέτης για την ανεύρεση των παραγόντων κινδύνου της επιδημίας», δεν υπήρξε τελικά ποτέ επίσημη ενημέρωση πώς προκλήθηκε η μόλυνση του νερού που επέφερε την επιδημία, ούτε και το εάν υπάρχει πιθανότητα συνέργειας σε σχέση με τα άλλα περιστατικά.

Τις υποψίες ότι το ζήτημα με το νερό είναι χρόνιο έχουν επιβεβαιώσει κατά καιρούς οι δήμαρχοι των δύο περιοχών. Ο προηγούμενος δήμαρχος Καστοριάς, Α. Αγγελής, μιλώντας στον ιστότοπο «inside story» για το περιστατικό στο Δισπηλιό, ανέφερε: «(...) είναι ένα χρόνιο πρόβλημα στην ευρύτερη περιοχή, τις αιτίες του οποίου δεν μπορώ να προσδιορίσω, το μέλημα του δήμου ήταν να φέρει νερό. Το έργο έγινε και φέραμε νερό στην περιοχή». Από την άλλη, για το περιστατικό του Αρμενοχωρίου, σε συνέντευξή του σε τοπική ιστοσελίδα, ο δήμαρχος Αργους Ορεστικού Π. Κεπαπτσόγλου υποστήριξε πως οι υποθέσεις ότι δεν υπάρχει μόλυνση, ή ότι η μόλυνση ήταν σημειακή και για ελάχιστο χρονικό διάστημα, δεν ευσταθούν, προσθέτοντας ωστόσο ότι «το νερό σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα είναι ασφαλές».

Τα παραπάνω επιβεβαίωναν και τα έγγραφα που έλαβαν οι βουλευτές του ΚΚΕ στην Ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή για το περιστατικό του Δισπηλιού: Το Τμήμα Περιβαλλοντικής Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της ΠΕ Καστοριάς, τον Αύγουστο του 2018, ανέφερε σε έκθεσή του πως «η ανίχνευση των ρυπαντών στον υδροφορέα της περιοχής, σε μικρές ή μεγαλύτερες συγκεντρώσεις, ανάγεται στο 2014», ενώ παραπάνω υπογράμμιζε ότι «η προέλευση των ρυπαντών αποδίδεται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες, με κυρίαρχη την επεξεργασία δερμάτων από μονάδες επεξεργασίας γουνοδερμάτων, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην περιοχή». Τέλος, πρόσθετε πως οι δυνατότητες της υπηρεσίας «περιορίζονται από την ανεπαρκή στελέχωσή της σε αναγκαίο υγειονομικό προσωπικό», κατάσταση που συνεχίζει να υφίσταται.

Στην απάντηση περιλαμβάνεται και έκθεση της Διεύθυνσης Ανάπτυξης της ΠΕ Καστοριάς, η οποία πραγματοποίησε ελέγχους σε 27 επιχειρήσεις, για τον τρόπο διαχείρισης των αποβλήτων τα οποία σχετίζονται με τη χρήση τετραχλωροαιθυλένιου, αναφέροντας πως σημειώθηκαν δύο παραβάσεις.

Σε ερώτηση του «Ριζοσπάστη», οι υπεύθυνοι των Διευθύνσεων Ανάπτυξης των ΠΕ Καστοριάς και Κοζάνης μάς ενημέρωσαν πως οι έλεγχοι είναι τακτικοί και συνεχίζονται στις επιχειρήσεις. Ενας τέτοιος έλεγχος εντόπισε τον περασμένο Μάιο γεώτρηση βυρσοδεψείου να λειτουργεί για άγνωστο χρονικό διάστημα ως αποχέτευση λυμάτων λόγω σπασμένου αγωγού, στη θέση «Λαγούρα», στις εκβολές του Αλιάκμονα. Η ανίχνευση συγκεντρώσεων 7.802 mg/lit τετραχλωροαιθυλένιου στη γεώτρηση οδήγησαν στην προσωρινή αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης και την επιβολή προστίμου.

Συζητώντας με τον Γιάννη Κανάτσιο, Γραμματέα της ΤΕ Καστοριάς - Βοΐου του ΚΚΕ για το θέμα, μας ανέφερε: «Δυστυχώς οι νέες εξελίξεις που υπάρχουν στην περιοχή του Βοΐου έρχονται να προστεθούν στο ήδη οξυμένο πρόβλημα που υπάρχει εδώ και χρόνια και στην Καστοριά. Κόντρα στο κλίμα εφησυχασμού, αναμονής αλλά και της εκκωφαντικής σιωπής μπροστά σε όλα αυτά τα γεγονότα που περιγράφονται, το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή βγήκε μπροστά. Ανέδειξε το θέμα μέσα από Ερωτήσεις στη Βουλή (βουλευτές του ΚΚΕ κατέθεσαν Ερώτηση για το τελευταίο περιστατικό εκ νέου στις 20/12), μέσα από παρεμβάσεις των εκλεγμένων της "Λαϊκής Συσπείρωσης" αλλά και κινητοποιήσεις, κάτι που θα συνεχίσει να κάνει και το επόμενο διάστημα με όλες του τις δυνάμεις.

Σε αυτή την κατεύθυνση, καθώς αντιμετωπίζουμε ένα σοβαρό πρόβλημα με το νερό, που έχει να κάνει συνολικά με τη δημόσια υγεία, καλούμε τους εργαζόμενους και τον λαό της Καστοριάς και του Βοΐου να γυρίσουν την πλάτη σε όλους αυτούς που ευθύνονται για τη σημερινή κατάσταση και να διεκδικήσουν:

• Ποιοτικό και καθαρό νερό.
• Την πλήρη έρευνα των αιτιών εμφάνισης των χλωριωμένων ενώσεων του αιθυλενίου στο νερό, τις επιπτώσεις τους σε βάρος της δημόσιας υγείας και τα μέτρα για την αντιμετώπισή τους.
• Να γίνουν άμεσα εκτεταμένοι έλεγχοι σε επιφανειακά νερά και στις γεωτρήσεις ύδρευσης και άρδευσης της περιοχής και να υπάρξει ενημέρωση για τα αποτελέσματα που θα προκύψουν.
• Αμεση στελέχωση όλων των αρμόδιων υπηρεσιών με επαρκές προσωπικό.

Τονίζουμε ιδιαίτερα ότι η τοπική κοινωνία έχει ανάγκη από τη διασφάλιση του νερού ως κοινωνικού αγαθού, της έγκαιρης και ουσιαστικής ενημέρωσης και βέβαια απαιτεί τις διαβεβαιώσεις πως θα γίνουν όλες οι ενέργειες για την αποκάλυψη της αλήθειας πίσω από τα προβλήματα».

Με αφορμή τα τελευταία στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ και δείχνουν παραπέρα μείωση του αριθμού των Ελλήνων ναυτεργατών στα ελληνικά και ελληνόκτητα πλοία - αποτέλεσμα της δικής τους πολιτικής - αλλά και των πλοίων υπό ελληνική σημαία, η κυβέρνηση της ΝΔ στρώνει το έδαφος για το τελειωτικό χτύπημα στα εναπομείναντα εργασιακά δικαιώματα των ναυτεργατών, στο όνομα «προσέλκυσης» πλοίων στην ελληνική σημαία και της υποτιθέμενης έτσι δημιουργίας «νέων και ποιοτικών θέσεων εργασίας».

Η «καραμέλα» αυτή, που αξιοποιούν σταθερά όλες οι κυβερνήσεις, δεν έχει βέβαια σχέση με την πραγματικότητα, αφού κάθε τέτοιο μέτρο υπέρ των εφοπλιστών το πληρώνουν οι ναυτεργάτες με νέες ανατροπές σε βάρος των δικαιωμάτων τους και συνολικά οι εργαζόμενοι που πληρώνουν τα νέα εφοπλιστικά προνόμια (αμέτρητες φοροαπαλλαγές, επιχορηγήσεις κ.ο.κ.).

Εξάλλου, το «σύγχρονο επενδυτικό περιβάλλον» που υποσχέθηκε ο υπουργός στη Βουλή, το έχει περιγράψει λεπτομερώς ο ίδιος μιλώντας στη ναυτιλιακή λέσχη στις 12 Νοέμβρη, για ένα ακόμα πιο «ανταγωνιστικό νηολόγιο», το οποίο, όπως είπε, «σημαίνει καταρχήν να μειώσουμε τη γραφειοκρατία, να δημιουργήσουμε πλαίσιο θεσμικό ανάλογο με άλλα ανταγωνιστικά νηολόγια. Και ναι, αν χρειαστεί σε αυτήν τη φάση θα συγκρουστούμε». Τα ανταγωνιστικά νηολόγια που ανέφερε είναι οι σημαίες «ευκαιρίας» (π.χ. Κινγκ Στόουν, Λιβερίας κ.ο.κ.), που δίνουν το «ελεύθερο» στους εφοπλιστές, αφού στα καράβια ισχύει η νομοθεσία του κράτους του οποίου φέρουν τη σημαία, να ναυτολογούν ναυτεργάτες χωρίς κανένα εργασιακό δικαίωμα. Με άλλα λόγια, προανήγγειλε την πλήρη ανατροπή των εναπομεινάντων εργασιακών δικαιωμάτων των ναυτεργατών.

Αλλωστε, όταν έκανε αυτές τις αναφορές, αμέσως ο ναυτιλιακός Τύπος έσπευσε να υπερθεματίσει το γεγονός ότι η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ικανοποιήσει αυτό που ζητούν «οι Ελληνες πλοιοκτήτες προκειμένου να γράψουν περισσότερα πλοία στο ελληνικό νηολόγιο. Οι συμβάσεις εργασίας, τα μισθολόγια των κατώτερων πληρωμάτων (από ανθυποπλοίαρχο και κάτω και από τρίτο μηχανικό και κάτω), να εναρμονιστούν με τα μισθολόγια της ITF (Διεθνής Οργάνωσης Μεταφορών) που είναι χαμηλότερα από τα ελληνικά» και υπολογίζονται γύρω στα 600 με 700 δολάρια μισθό...

Ετσι κι αλλιώς, το παραμύθι που αναμασά και η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ όπως και όλες οι προηγούμενες, πως το ελκυστικό περιβάλλον που πρέπει να διαμορφωθεί για την «προσέλκυση επενδύσεων», θα φέρει «νέες και ποιοτικές θέσεις εργασίας», απορρίπτεται από όλη τη μέχρι τώρα πείρα (και) των ναυτεργατών.

Ακόμα και τα δικά τους στοιχεία δείχνουν ότι προϋπόθεση για να σπάνε οι εφοπλιστές τα ρεκόρ κερδοφορίας το ένα μετά το άλλο, είναι η ακόμα πιο άγρια επίθεση στους ναυτεργάτες, συνθλίβοντας εργασιακά δικαιώματα, πετώντας τους μαζικά στην ανεργία και αξιώνοντας διαρκώς περισσότερα προνόμια και «ζεστό» χρήμα.

Μία απόδειξη ως προς τα παραπάνω είναι ακριβώς αυτά τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Για παράδειγμα, δείχνουν ότι ο αριθμός των Ελλήνων ναυτεργατών, δηλαδή ναυτεργατών με συγκροτημένα δικαιώματα, διαρκώς μειώνεται για να αντικατασταθεί από ναυτεργάτες χωρίς δικαιώματα.

Τον Σεπτέμβρη του 2018, που έγινε και η σχετική απογραφή, οι Ελληνες ναυτεργάτες, στα ποντοπόρα πλοία με ελληνική σημαία άνω των 100 κοχ, ανέρχονταν σε 11.307 από 11.649 το 2016 και 11.801 το 2014. Συνολικά από τις αρχές του 1980 έως σήμερα, από τους 100.000 Ελληνες ναυτεργάτες που ήταν ναυτολογημένοι, με τις συνεχείς μειώσεις στις οργανικές συνθέσεις από τις μέχρι τώρα κυβερνήσεις κατ' απαίτηση των εφοπλιστών, έμειναν αισίως περίπου 17.000 και η μείωση συνεχίζεται, όταν ο στόλος των εφοπλιστών διαρκώς αυξάνεται, με τα τελευταία στοιχεία να δείχνουν ότι έχουν φτάσει τα 4.936 πλοία, από 4.746 το 2018.

Είναι τόση η κερδοφορία που κατέγραψαν οι εφοπλιστές των ποντοπόρων πλοίων και το 2019, που σύμφωνα με τους ναυλομεσιτικούς οίκους όπως η «Allied Shipping Research», «μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου είχαν επενδύσει τουλάχιστον 3,1 δισ. δολάρια, για την αγορά 212 πλοίων», κατέχοντας και «πάλι την πρωτιά στις επενδύσεις σε αγορές πλοίων». Ακριβώς όμως την ίδια ώρα θέλουν να ξεμπερδεύουν με τις ΣΣΕ και να επιβάλουν ατομικές συμβάσεις με τα ελάχιστα μισθολόγια της ITF, ενώ με τον τελευταίο φορολογικό νόμο η κυβέρνηση της ΝΔ τους εξασφάλισε και άλλες φοροαπαλλαγές, όπως η απαλλαγή από τον ειδικό φόρο ακινήτων offshore ναυτιλιακών εταιρειών που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Ελλάδα. Ενώ τους κατάργησε και το όριο ηλικίας έως 30 ετών που προβλεπόταν για τα δεξαμενόπλοια.

Αντίστοιχα, το «σύγχρονο επενδυτικό περιβάλλον» για τους ακτοπλόους εφοπλιστές σημαίνει νέα γενναία αύξηση των επιδοτήσεων «ζεστού» χρήματος, με πρόσχημα τις λεγόμενες άγονες γραμμές, αύξηση των κονδυλίων για το «μεταφορικό ισοδύναμο» που λειτουργεί ως έμμεση επιδότηση των εφοπλιστών, ετοιμάζονται πακέτα χρηματοδοτήσεων για την ανανέωση του στόλου τους κ.ά.

«Συγκεκριμένα για το 2020 μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων έχουμε διασφαλίσει 130 εκατομμύρια ευρώ για τις άγονες γραμμές, 40 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα από όσα είχαν προβλεφθεί πέρυσι, καθώς και 170 εκατομμύρια για την κάλυψη του μεταφορικού ισοδύναμου», ανέφερε ο υπουργός Ναυτιλίας κατά την ομιλία του στη Βουλή για τον κρατικό προϋπολογισμό. Το μεταφορικό ισοδύναμο για το 2019 ήταν 150 εκατ. ευρώ, σύνολο αύξησης 60 εκατ. ευρώ και ποσοστό κοντά στο 45%. Στα νούμερα αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται οι απευθείας αναθέσεις σε ακτοπλοϊκές εταιρείες για να καλύψουν «άγονη» γραμμή. Πρόκειται για ποσά που για να βγουν πετσοκόβονται ακόμα περισσότερο τα κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού για Παιδεία, Υγεία, συνολικά τις ανάγκες του λαού.

Τα παραπάνω έρχονται να προστεθούν στο νόμο 4262/2014, που ψήφισε η κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και προβλέπει στο άρθρο 38 για την επιβατηγό ναυτιλία «επιχειρησιακές συμβάσεις εργασίας» (μένει προσωρινά «παγωμένος» εξαιτίας των αγώνων των ναυτεργατών). Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ συνέχισε ψηφίζοντας τον νόμο 4504/2017, που προβλέπει στο άρθρο 78 ότι πριν από την έναρξη της δρομολογιακής περιόδου των επιβατηγών πλοίων κάθε τύπου, «οι πλοιοκτήτες υποχρεούνται να έχουν εξοφλήσει τους βασικούς μισθούς και επιδόματα του πληρώματος του πλοίου». Δηλαδή, «βγάζουν από τη μέση» όλα όσα έχει ενσωματωμένα ο μισθός (υπερωρίες, Δώρα γιορτών, κυριακάτικες αργίες κ.ά.) και προβλέπονται από τη ΣΣΕ.

Επιπρόσθετα, ένα από τα βασικά αιτήματα που πρόβαλαν οι ναυτεργάτες στη διάρκεια της απεργίας τους στα τέλη του Ιούνη, ήταν η κατάργηση του νόμου 4150/2013 της κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, τον οποίο διατήρησε σε πλήρη ισχύ η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Ο νόμος, ο οποίος απορρέει κι αυτός από κανονισμούς της ΕΕ για την «απελευθέρωση» των θαλάσσιων μεταφορών, δίνει τη δυνατότητα στους εφοπλιστές ουσιαστικά να καθορίζουν κατά την κρίση τους την οργανική σύνθεση των επιβατηγών πλοίων, παραβιάζοντας και εδώ τις ΣΣΕ και τη Διεθνή Σύμβαση 180, που προβλέπουν τις ώρες εργασίας και ανάπαυσης των πληρωμάτων.

Με βάση τον νόμο αυτό, οι ακτοπλόοι εφοπλιστές μειώνουν τη χειμερινή περίοδο τις οργανικές συνθέσεις των επιβατηγών πλοίων ακόμα και έως 50%. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τα παλιά και υποσυντήρητα πλοία που έχουν εν κινήσει, συν ότι με απαράδεκτη Υπουργική Απόφαση του 2005 μετατράπηκε σε λάστιχο το «απαγορευτικό» που ίσχυε μέχρι τότε και απαγόρευε τον απόπλου επιβατηγών ακτοπλοϊκών από τα 8 μποφόρ και πάνω (τώρα τα πλοία μπορούν να αποπλέουν με δυσμενείς καιρικές συνθήκες με μία απλή «δήλωση για ευθύνη πλοιάρχου»), δημιουργούν μία εκρηκτική κατάσταση σε βάρος της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.

Αλλωστε, προειδοποιούν για τα χειρότερα τα ναυτικά ατυχήματα που καταγράφηκαν τις προηγούμενες μέρες, όπου με 9 και 10 μποφόρ επιβατηγά πλοία ταξίδευαν κανονικά, όπως το επιβατηγό «Φαιστός Παλάς», που στις 22 Δεκέμβρη, κατά τη διάρκεια του κατάπλου του στο λιμάνι του Ηρακλείου, προσέκρουσε με δύναμη πάνω στον λιμενοβραχίονα «λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών» σύμφωνα με το υπουργείο Ναυτιλίας, με αποτέλεσμα να υποστεί ρήγμα. Ενώ στις 24 Δεκέμβρη, κατά την εκφόρτωση του επιβατηγού «ΦΙΟΡ ΝΤΙ ΛΕΒΑΝΤΕ» στο λιμάνι της Κυλλήνης, μετακινήθηκε ο καταπέλτης του πλοίου λόγω της σφοδρής θαλασσοταραχής, με αποτέλεσμα να πέσει ένα αυτοκίνητο στη θάλασσα, με την οδηγό του να γλιτώνει την τελευταία στιγμή. Στα παραπάνω να προστεθεί ότι διαρκώς αυξάνουν τις απλησίαστες πλέον τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, με την τελευταία αύξηση έως 7% να καταγράφεται τον περασμένο Απρίλη.

Είναι φανερό ότι η κερδοφορία των εφοπλιστών και συνολικά του κεφαλαίου, η καπιταλιστική ανάπτυξη έχει ως προϋπόθεση το χτύπημα των εργασιακών δικαιωμάτων, θυσίες χωρίς τέλος των αναγκών των εργατικών - λαϊκών οικογενειών, ακόμα και της ανθρώπινης ζωής, αν αυτό επιφέρει κέρδος.

Το ΚΚΕ επισημαίνει στο λαό ότι αυτή η βαρβαρότητα δεν είναι μονόδρομος και παράλληλα του καταθέτει την πρότασή του, η οποία αναδεικνύει ότι οι θαλάσσιες μεταφορές, τα λιμάνια, τα καράβια μπορούν να γίνουν μοχλός πραγματικής ανάπτυξης και ευημερίας για τους εργάτες και τις λαϊκές οικογένειες, όταν περάσουν στα χέρια του λαού και γίνουν κοινωνική περιουσία. Οταν η εργατική τάξη, ο ελληνικός λαός, στέλνοντας στον πάτο της θάλασσας αυτήν τη βάρβαρη πολιτική και τους φορείς της, πάρουν την εξουσία στα δικά τους χέρια και βάλουν σε κίνηση όλες τις παραγωγικές δυνάμεις με κεντρικό, επιστημονικό σχεδιασμό στην υπηρεσία της ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών.

AP

Ο πρώην στενός συνεργάτης του Ερντογάν Αχμέντ Νταβούτογλου στην ανακοίνωση του νέου κόμματός του

Ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην στενός σύμμαχος του (σημερινού ηγέτη του ΑΚΡ και Προέδρου της Τουρκίας Ρ. Τ. Ερντογάν) κατήγγειλε «πιέσεις και κλίμα τρομοκρατίας» που προσπάθησαν να εμποδίσουν την ίδρυση του «Κόμματος του Μέλλοντος», καταλήγοντας ότι «(παρ' όλ' αυτά) εμείς συνεργαστήκαμε για να χαράξουμε ένα ευήμερο μέλλον για τη χώρα μας».

Περίπου ένα 15ήμερο πριν από τις ανακοινώσεις Νταβούτογλου, τα δικά του σχέδια για την ίδρυση νέου κόμματος είχε παρουσιάσει και ένα άλλο ιδρυτικό στέλεχος του ΑΚΡ, ο - για πολλά χρόνια «τσάρος της οικονομίας» - Αλί Μπαμπατζάν. Μιλώντας στο δίκτυο «Haber Turk», έκανε λόγο για το «σκοτεινό τούνελ» στο οποίο «έχει εισέλθει» η χώρα «με τα προβλήματά της σε κάθε θέμα να αυξάνονται κάθε μέρα» και προειδοποίησε για τους κινδύνους του «απολυταρχισμού», υποστηρίζοντας ότι «υπήρξαν σημαντικές αρχές και αξίες κατά την ίδρυση του ΑΚP», ωστόσο μετά «υπήρξε μεγάλη απομάκρυνση από αυτές...».

Η δημιουργία νέων κομμάτων από αποστάτες του ΑΚΡ αναδεικνύει διεργασίες στον αστικό πολιτικό χάρτη της Τουρκίας, όπως έκαναν και τα αποτελέσματα των τελευταίων τοπικών εκλογών (το ΑΚΡ «έχασε» μεγάλα αστικά κέντρα, με πρώτη την Κωνσταντινούπολη), η συζήτηση για την ανάδειξη «ικανότερης» ηγεσίας στο μεγαλύτερο κόμμα της κεμαλικής αντιπολίτευσης, το CHP κ.τ.λ.

Αυτές οι διεργασίες συνδέονται και με τη συζήτηση για αναπροσαρμογές στην τουρκική πολιτική, ειδικά στην εξωτερική, με στόχο η Τουρκία να ενισχύσει τη θέση της στα παζάρια και τις συμμαχίες που προχωρούν.

Με αφορμή την επανεμφάνιση Νταβούτογλου, πολλά αστικά επιτελεία επανέφεραν προτάσεις που από χρόνια προέτασσε. Αναδημοσιεύτηκαν αποσπάσματα από το βιβλίο του: «Στρατηγικό Βάθος: Η θέση της Τουρκίας στη Διεθνή Σκηνή», που εκδόθηκε το 2001. Σε αυτό, μεταξύ άλλων, είχαν ξεχωριστό ενδιαφέρον επισημάνσεις για την προσοχή με την οποία το τουρκικό κεφάλαιο πρέπει να αξιοποιήσει τη θέση του στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και ειδικά στην Κύπρο. Εγκωμιάζοντας τα τετελεσμένα που διαμόρφωσε η τουρκική εισβολή και κατοχή στην Κύπρο, τονιζόταν μεταξύ άλλων: «Η Τουρκία, το στρατηγικό πλεονέκτημα που απέκτησε τη δεκαετία του 1970 πάνω σε αυτήν την παράμετρο, πρέπει να το αξιοποιήσει όχι ως στοιχείο μίας αμυντικής κυπριακής πολιτικής με στόχο τη διαφύλαξη του σημερινού "στάτους κβο", αλλά ως ένα θεμελιώδες στήριγμα μίας επιθετικής θαλάσσιας στρατηγικής διπλωματικού χαρακτήρα».

Αναλύοντας την αποφασιστικότητα με την οποία η Αγκυρα πρέπει να υπερασπιστεί τη θέση της στην Κύπρο, ο Νταβούτογλου υπογράμμιζε (από τότε): «Την Κύπρο δεν μπορεί να αγνοήσει καμία περιφερειακή ή παγκόσμια δύναμη που κάνει στρατηγικούς υπολογισμούς στη Μ. Ανατολή, στην Α. Μεσόγειο, στο Αιγαίο, στο Σουέζ, στην Ερυθρά θάλασσα και τον Κόλπο. Η Κύπρος βρίσκεται σε τόσο ιδανική απόσταση απ' όλες τις περιοχές, που έχει την ιδιότητα μίας παραμέτρου που τις επηρεάζει όλες άμεσα... Η Κύπρος διαθέτει κεντρική θέση μέσα στην παγκόσμια ήπειρο, αφού βρίσκεται σε ίση απόσταση από την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Μαζί με την Κρήτη βρίσκεται σε μία γραμμή πάνω στην οποία διασταυρώνονται οι θαλάσσιες οδοί. Η Κύπρος κατέχει θέση μεταξύ των Στενών, που χωρίζουν Ευρώπη και Ασία, και της Διώρυγας του Σουέζ, που χωρίζει Ασία και Αφρική, ενώ ταυτοχρόνως έχει τη θέση μίας σταθερής βάσης και ενός αεροπλανοφόρου, που θα πιάνει το σφυγμό των θαλασσίων οδών του Αντεν και του Ορμούζ, μαζί με τις λεκάνες του Κόλπου και της Κασπίας, που είναι οι πιο σημαντικές οδοί σύνδεσης Ευρασίας - Αφρικής... Μία χώρα που αγνοεί την Κύπρο δεν μπορεί να είναι ενεργή στις παγκόσμιες και περιφερειακές πολιτικές...».

Να σημειωθεί ότι όταν ο Νταβούτογλου είχε παραιτηθεί από την πρωθυπουργία το 2016, είχαν εκφράσει «ανησυχία» διάφοροι «κύκλοι» στη Δύση. Το (αμερικανικό περιοδικό) «Φόρεϊν Πόλισι» είχε υποδεχτεί την εξέλιξη με άρθρο που εκτιμούσε ότι «η Αμερική χάνει τον άνθρωπό της στην Αγκυρα», ενώ πολλοί θύμιζαν τότε τη «στενή φιλία» που συνέδεε τον πρώην πρωθυπουργό με Δυτικούς ηγέτες όπως η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ.

Αλλά και ο Αλί Μπαμπατζάν, επισημοποιώντας τις προθέσεις του να φτιάξει κι αυτός κόμμα, ξεχώρισε την ανάγκη αναπροσαρμογών στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Ασκησε κριτική στη «νεο-οθωμανική» - όπως τη χαρακτήρισε - εξωτερική πολιτική που ακολουθεί πλέον το ΑΚΡ, τονίζοντας ότι πρέπει να βρεθούν τρόποι για να τερματιστεί η απομόνωση της Τουρκίας στην περιοχή. Σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ, εξέφρασε επιθυμία για ενίσχυση των σχέσεων της Αγκυρας με την Ουάσιγκτον, αλλά και της εξομάλυνσης των σχέσεών της με χώρες που είναι σημαντικοί «παράγοντες της Μέσης Ανατολής». Υπήρξαν αστικά επιτελεία που έσπευσαν κατηγορηματικά να τονίσουν ότι ο Μπαμπατζάν σε αυτούς τους «παράγοντες» περιελάμβανε και Συρία, Αίγυπτο και Ισραήλ, αναζωπυρώνοντας μια συζήτηση που δυναμώνει εδώ και μήνες. Δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, ότι το τελευταίο 3μηνο πολλοί (από Αγκυρα, Μόσχα αλλά και αλλού) θυμήθηκαν τη «Συμφωνία των Αδάνων» που είχαν υπογράψει Τουρκία και Συρία για την «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας», όταν Ερντογάν - Ασαντ ήταν ακόμα στενοί εταίροι.

Οπως είναι φυσικό, τα προτερήματα τέτοιων επαναπροσεγγίσεων δεν τα μελετά μόνο η τουρκική πλευρά. Το ισραηλινό «Κέντρο Μοσέ Νταγιάν» σημείωνε σε πρόσφατη ανάλυσή του:

«Με δεδομένη τη σημερινή κατάσταση, φαίνεται ότι η Τουρκία δεν θα πετύχει τους βραχυπρόθεσμους στόχους της, εκτός αν αλλάξει ριζικά την εξωτερική της πολιτική, οι διεθνείς σχέσεις διεξάγονται για να αντλήσει (μια χώρα μακροπρόθεσμο) όφελος και αντανακλά τα "σταθερά συμφέροντα" (μιας χώρας) και όχι ένα ιδιαίτερο καθεστώς "φιλίας" ή "εχθρότητας" μεταξύ εθνών. Σε αυτό το πλαίσιο, η Αγκυρα πρέπει να ανακτήσει την ικανότητα σύνδεσης με την Ιερουσαλήμ και τη Δαμασκό, όπως και με το Κάιρο, την Τεχεράνη και το Ριάντ, όπως κάνει και η Ρωσία του Πούτιν. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, η Τουρκία χρειάζεται να επιστρέψει στην προ 2009 διπλωματία της, που βασιζόταν στην "ήπια δύναμη" ("soft power")... Η "πολύτιμη μοναξιά" της Τουρκίας πρέπει να σταματήσει άμεσα, ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη που αντλεί στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο...». Μάλιστα, το «Κέντρο» σχολίαζε ότι παρά τις τριβές και τους υψηλούς τόνους μεταξύ Τουρκίας - Ισραήλ «η "πίσω από τη σκηνή" οικονομική και εμπορική συνεργασία των δύο χωρών συνεχίστηκε με ταχύτητα. Να σημειωθεί ότι το Τουρκικό Στατιστικό Ινστιτούτο παρατήρησε το Μάρτη του 2019 ότι οι εξαγωγές της Τουρκίας προς το Ισραήλ αυξήθηκαν περισσότερο από οποιεσδήποτε άλλες τουρκικές εξαγωγές. Ειδικότερα, ο όγκος του τουρκο- ισραηλινού εμπορίου το 2018 έφτασε τα 6 δισ. δολάρια, καθιστώντας την εμπορική σχέση της Τουρκίας με το Ισραήλ πιο σημαντική ακόμα και από αυτή που έχει με τη Σαουδική Αραβία ή το Κατάρ...».

Η πρόσφατη συνάντηση (μέσα Δεκέμβρη) αξιωματούχων Τουρκίας - Ισραήλ, με θέμα μια διμερή συνεργασία για τη μεταφορά υδρογονανθράκων προς την Ευρώπη, επιβεβαίωσε ότι εξετάζονται διάφοροι νέοι συμβιβασμοί. Στις 17 Δεκέμβρη, η εφημερίδα «Σαμπάχ» φιλοξένησε εκτενές ρεπορτάζ, χαρακτηρίζοντας «επικερδή» μια «συνεργασία Τουρκίας - Ισραήλ για την κεφαλαιοποίηση των πόρων της Ανατολικής Μεσογείου» (σαφώς στον αντίποδα του αγωγού «East Med»). Υπενθύμιζε συμφωνία στην οποία οι δύο πλευρές είχαν προχωρήσει τον Ιούνη του 2016 («διευθετώντας» σε ένα βαθμό την ένταση που προέκυψε μετά τα γεγονότα με το «Μαβί Μαρμαρά» το 2010) για να σχεδιάσουν τον συντονισμό τους στην Ενέργεια, αλλά «πάγωσε» εξαιτίας της προσέγγισης του Τελ Αβίβ με Αθήνα και Λευκωσία.

Η εφημερίδα παρέθετε εκτιμήσεις συνεργατών «δεξαμενών σκέψης» όπως του ισραηλινού Ινστιτούτου για την περιφερειακή εξωτερική πολιτική (Mitvim) που καλοδεχόταν «την εμφάνιση θετικής συζήτησης στα ΜΜΕ για την πιθανή συνεργασία Ισραήλ - Τουρκίας» και πρόσθεταν ότι «το Ισραήλ δεν πρέπει να αποκλείσει τη συμμετοχή της Τουρκίας σε περιφερειακούς μηχανισμούς και φόρουμ για το αέριο στη Μεσόγειο και μπορεί να ωφεληθεί από μια συνεργασία χωρίς αποκλεισμούς...». Επίσης, παρέθετε εκτιμήσεις και συνεργατών του αμερικανικού «Ατλαντικού Συμβουλίου» ότι «δεν μπορούν να λειτουργήσουν φόρουμ για συνεργασία (στην περιοχή) χωρίς τη συμμετοχή ενός "κρίσιμου παίκτη"», που εξέφραζαν μετά την ελπίδα «αυτό να διορθωθεί. Η Ουάσιγκτον πρέπει να πιέσει για να περιληφθεί (σε αυτά) και η Τουρκία...».

Οι Πρόεδροι Kίνας και Ρωσίας παρακολούθησαν μέσω τηλεσύνδεσης τα εγκαίνια του αγωγού «Δύναμη της Σιβηρίας»

«TurkStream», «Nord Stream 2», TAP (Διαδριατικός Αγωγός), «Δύναμη Σιβηρίας»: Νέες διαδρομές εξαγωγής που αλλάζουν τις ροές φυσικού αερίου και συνεπώς τις διάφορες αλληλεξαρτήσεις σε Τουρκία, Ελλάδα, Ιταλία, Κίνα και Γερμανία, ενώ φέρνουν νέες ποσότητες ρωσικού και - για πρώτη φορά - αζέρικου φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά.

Εν μέσω έντονης διαπάλης για τους ενεργειακούς πόρους και με την ταμπέλα της «κλιματικής αλλαγής», οι νέοι αγωγοί «αποδεικνύουν ότι το φυσικό αέριο ως ενεργειακή "γέφυρα" έχει εξέχουσα θέση ως καθαρότερο ορυκτό καύσιμο, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα», εξηγεί στη γερμανική εφημερίδα «Die Welt» ο Φρανκ Ούμπαχ, διευθυντής Ερευνας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ενέργειας και Προστασίας των Πόρων στο «King's College» του Λονδίνου. «Δείχνουν επίσης ότι τα ορυκτά καύσιμα θα εξακολουθήσουν να χρειάζονται μεσοπρόθεσμα», προσθέτει.

Το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία έκαναν την αρχή και στις αρχές Δεκέμβρη οι αρχηγοί των δυο κρατών, μαζί με εκπροσώπους άλλων χωρών, βρέθηκαν στα σύνορα Τουρκίας και Ελλάδας και εγκαινίασαν τον αγωγό που μεταφέρει αέριο από την Κασπία Θάλασσα μέσω Τουρκίας (TAP - προέκταση του ΤANAP) προς την Αλβανία και την Ιταλία.

Συνεχίζεται η κατασκευή του αγωγού «Nord Stream 2», παρά τις αμερικανικές κυρώσεις

Και μέσω του TAP η Τουρκία, ως χώρα διέλευσης φυσικού αερίου, κερδίζει τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά. Αντίστοιχα, το Αζερμπαϊτζάν εξέρχεται από τη χρόνια απομόνωση των υποδομών και των πρώτων υλών του, καθώς το περίπλοκο καθεστώς της Κασπίας (στα σύνορα πέντε κρατών) δεν του επέτρεπε μέχρι πρόσφατα να κατασκευάσει τον αγωγό.

Αζερμπαϊτζάν και Τουρκία κατασκεύασαν τον αγωγό TANAP με αζέρικο αέριο μέσω Κασπίας και Τουρκίας και από πέρυσι άρχισε να λειτουργεί ο λεγόμενος νότιος διάδρομος μεταφοράς φυσικού αερίου.

Το ανταγωνιστικό επενδυτικό σχέδιο δεν αφήνει αδιάφορους τους Ρώσους. Η Τουρκία, εξάλλου, δεν είναι μόνο σημαντική ως χώρα διέλευσης, αλλά έχοντας 80 εκατ. κατοίκους, βιομηχανίες και όντας φτωχή σε πρώτες ύλες, είναι και σημαντικός πελάτης. Να σημειωθεί ότι μέχρι πρόσφατα η Τουρκία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγικός πελάτης του ρωσικού ομίλου «Gazprom», μετά τη Γερμανία. Το 2018 αγόρασε συνολικά 24 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Με το αέριο από το Αζερμπαϊτζάν και το υγροποιημένο αέριο πετρελαίου (LNG) από όλο τον κόσμο, η Τουρκία αρχίζει τώρα να «απελευθερώνεται» αισθητά από τη Ρωσία. Ωστόσο, το 2015 συμφώνησε να κατασκευάσει τον νέο ρωσικό αγωγό φυσικού αερίου της «Gazprom», τον «TurkStream» μέσω της Μαύρης Θάλασσας, χωρητικότητας 31,5 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως. Η πρώτη γραμμή αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του χρόνου και την ερχόμενη βδομάδα ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα επισκεφτεί την Τουρκία, όπου μαζί με τον Τούρκο ομόλογό του Ρ. Τ. Ερντογάν θα παραστεί στα εγκαίνια.

Πάντως η «Gazprom» έχει εκφράσει την επιθυμία να κατασκευάσει περισσότερα σκέλη αγωγών μέσω της Μαύρης Θάλασσας για την παροχή φυσικού αερίου στη νότια Ευρώπη μέσω τουρκικής διαμετακόμισης, αλλά θεωρείται πολύ αμφίβολο αν η ΕΕ θα εγκρίνει αυτά τα σχέδια, εκτιμά ο Ούμπαχ, εξαιτίας των ήδη μεγάλων ποσοτήτων ρωσικού αερίου που εισάγει.

Ηδη η κατασκευή του ρωσικού αγωγού «Nord Stream 2» προς τη βόρεια Γερμανία μέσω Βαλτικής έχει αντιμετωπίσει και αντιμετωπίζει πολλά εμπόδια, τόσο από ευρωπαϊκά κράτη όσο και από τις ΗΠΑ, οι οποίες επέβαλαν μέσα στο Δεκέμβρη κυρώσεις στις ρωσικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που συμμετέχουν στην κατασκευή του αγωγού.

Οι ΗΠΑ, με το επιχείρημα της μεγάλης ενεργειακής - και κατά συνέπεια πολιτικής - εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία και επειδή θέλουν να προωθήσουν τις εξαγωγές του αμερικανικού LNG, επέβαλαν τις κυρώσεις, αν και λίγο πριν από την ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού. Επίσης επέβαλαν κυρώσεις και στον «TurkStream», που τώρα επεκτείνεται προς την Ανατολική Ευρώπη.

Οι κυρώσεις αναμένεται να καθυστερήσουν αρκετούς μήνες την ολοκλήρωση του «Nord Stream 2», χωρητικότητας 55 δισ. κυβικών μέτρων, ο οποίος υπολογίζεται να τεθεί σε λειτουργία στα μέσα του 2020.

Πάντως η ΕΕ έχει προωθήσει την τελευταία δεκαετία τη δημιουργία πολλών τερματικών σταθμών για την εισαγωγή LNG από τις ΗΠΑ και άλλα κράτη, ώστε σχεδόν η μισή ποσότητα του εισαγόμενου προς την Ευρώπη φυσικού αερίου να μπορεί να γίνει μέσω αυτών. Ελάχιστοι όμως λειτουργούν στην πράξη, καθώς το ρωσικό αέριο μέσω αγωγών είναι πολύ πιο φθηνό. Η αλληλεξάρτηση Ευρώπης και Ρωσίας ως προς το φυσικό αέριο είναι μεγάλη, καθώς η ΕΕ είναι - μέχρι στιγμής - η μεγαλύτερη αγορά για τον ρωσικό κολοσσό «Gazprom».

«Nord Stream 2» και «TurkStream» ενδέχεται μελλοντικά να αντικαταστήσουν τη διέλευση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας προς την Ευρώπη, στερώντας από την Ουκρανία σημαντικά έσοδα και μειώνοντας τη γεωπολιτική της σημασία. Πριν από λίγες μέρες ανανεώθηκε η σύμβαση της «Gazprom» με την Ουκρανία για άλλα πέντε χρόνια, ωστόσο η ύπαρξη των άλλων αγωγών πάντα θα χρησιμοποιείται από τη Ρωσία ως μοχλός πίεσης προς την Ουκρανία.

Στις αρχές Δεκέμβρη εγκαινιάστηκε το πρώτο τμήμα του ρωσικού αγωγού «Δύναμη της Σιβηρίας» της «Gazprom», που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Σιβηρία στη βορειοανατολική Κίνα, ανοίγοντας για τη Ρωσία μία τεράστια αγορά εκτός Ευρώπης.

Στη συμφωνία αυτή θεωρείται ότι συνέβαλαν και οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία από την ΕΕ και τις ΗΠΑ μετά το 2014, εξαιτίας της σύγκρουσης στην Ανατολική Ουκρανία και της ενσωμάτωσης της Κριμαίας στη Ρωσία. Μέχρι τότε Κίνα και Ρωσία διαπραγματεύονταν για περίπου 10 χρόνια για τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου. Το 2014, όμως, η Κίνα εκμεταλλεύτηκε τη δύσκολη θέση της Ρωσίας και τελικά υπογράφηκε σύμβαση για 30 χρόνια για παροχή φυσικού αερίου 38 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως, συνολικής αξίας 400 δισ. δολαρίων.

Πρόκειται για μια πολύ ακριβή επένδυση, καθώς έπρεπε να κατασκευαστούν όλες οι απαιτούμενες υποδομές στη ρωσική Απω Ανατολή για την άντληση και μεταφορά του φυσικού αερίου, ενώ η Κίνα θα αγοράζει σε πολύ χαμηλότερη τιμή απ' ό,τι η Ευρώπη. Ωστόσο, χάρη στην κινεζική αγορά, οι ρωσικές εξαγωγές φυσικού αερίου θα συνεχίσουν να αυξάνονται στο μέλλον, όπως προβλέπει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας. Μέχρι το 2030 θα αυξηθούν κατά 26% σε σχέση με το 2018, έως και 290 δισ. κυβικά μέτρα, και μέχρι το 2040 κατά 16% επιπλέον, στα 336 δισ. κυβικά μέτρα.

Το συνολικό μήκος της «Δύναμης της Σιβηρίας» θα είναι περίπου 3.000 χλμ., συνδέοντας την ανατολική Σιβηρία με τα κινεζικά σύνορα στην περιοχή Αμούρ. Η χωρητικότητά του ανέρχεται σε 61 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, από τα οποία τα 38 δισ. θα μεταφέρονται στην Κίνα. Το κινεζικό τμήμα θα ολοκληρωθεί την περίοδο 2022 - 2023, μεταφέροντας φυσικό αέριο στη Σαγκάη.

«Το βήμα αυτό φέρνει τη ρωσοκινεζική στρατηγική ενεργειακή συνεργασία σε νέο ποιοτικό επίπεδο και μας φέρνει πιο κοντά στην εκπλήρωση του στόχου για την αύξηση του διμερούς εμπορίου στα 200 δισ. δολάρια μέχρι το 2024», είχε τονίσει ο Πούτιν κατά την παράδοση του πρώτου τμήματος του αγωγού.