Σάββατο 21 Γενάρη 2017
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Μονοπωλιακοί ανταγωνισμοί με κρατική «ομπρέλα»

«Ομπρέλες προστασίας» για τα μονοπώλια του δικού της ζωτικού χώρου, απέναντι στη διαβλεπόμενη αύξηση των μέτρων «προστατευτισμού» από την κυβέρνηση Τραμπ, επιχειρεί να σηκώσει η κυβέρνηση της Γερμανίας. «Με σεβασμό στη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, κάποιος θα πρέπει να του εξηγήσει (στον Τραμπ) ότι οι γερμανικές εταιρείες ήδη παράγουν στις ΗΠΑ και εξάγουν σε όλο τον κόσμο από εκεί», τόνισε τις προάλλες ο συντονιστής της γερμανικής κυβέρνησης για διατλαντικά θέματα. Από την πλευρά του, ο Ντ. Τραμπ χαρακτηριστικά τόνισε: «Θα πω στη BMW ότι αν θέλει να κατασκευάσει ένα εργοστάσιο στο Μεξικό για να πουλά αυτοκίνητα στις ΗΠΑ χωρίς φόρο 35%, ας το ξεχάσει». Σε αυτό το φόντο, η οξυμένη ενδοκαπιταλιστική διαπάλη επικεντρώνεται πλέον, όχι μόνο γύρω από τα γενικά, αλλά και από τα επιμέρους συμφέροντα των μονοπωλίων, που καθένας από αυτούς στηρίζει και εκπροσωπεί.

Διαβάστε σήμερα στο 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία»:

ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΔΝΤ - ΗΠΑ: Αβεβαιότητες και ενδοαστικές κόντρες στο φόντο της αναιμικής ανάκαμψης

«ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ» ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ: Σε ευθεία αντίθεση με τα λαϊκά συμφέροντα

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ: Η φετινή συνάντηση στο Νταβός της Ελβετίας ανέδειξε την ανησυχία των αστικών επιτελείων για τις δυσκολίες ανάκαμψης και την υποκρισία τους περί ενός πιο «ανθρώπινου καπιταλισμού».

BREXIT: Η Βρετανή πρωθυπουργός ανακοίνωσε την πρόθεση για αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ και την ενιαία αγορά και προδιέγραψε τα επερχόμενα παζάρια και τον σφοδρό ανταγωνισμό που θα ακολουθήσουν.

ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΔΝΤ - ΗΠΑ
Αβεβαιότητες και ενδοαστικές κόντρες στο φόντο της αναιμικής ανάκαμψης

Η απαξίωση κεφαλαίου δεν έχει προχωρήσει στην απαραίτητη έκταση, και αυτό αντανακλάται στην επιβραδυνση των ρυθμών ανάπτυξης

Από τη Σύνοδο ΔΝΤ - Παγκόσμιας Τράπεζας τον Οκτώβρη που μας πέρασε
Από τη Σύνοδο ΔΝΤ - Παγκόσμιας Τράπεζας τον Οκτώβρη που μας πέρασε
Αμετάβλητες, σε γενικές γραμμές, παραμένουν οι προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, γύρω από τους ρυθμούς μεγέθυνσης του παραγόμενου ΑΕΠ στην παγκόσμια οικονομία, ενώ την ίδια ώρα, ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός εντοπίζει σειρά από αβεβαιότητες και κινδύνους με επίκεντρο την «πολιτική προστατευτισμού» από κυβερνήσεις όπως των ΗΠΑ, τους «γεωπολιτικούς κινδύνους», τις εξελίξεις σε οικονομίες που ταξινομούνται στις «αναδυόμενες αγορές», τις απότομες μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών κ.ά.

Σε επίπεδο Ευρωζώνης, ως κυρίαρχο πρόβλημα εμφανίζεται η υποτονικότητα των νέων κερδοφόρων επενδύσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, παρά τους όποιους ρυθμούς ανάκαμψης του ΑΕΠ, τα ενισχυτικά μέτρα της νομισματικής χαλάρωσης και τις άλλες διαρθρωτικές παρεμβάσεις, η μάζα των νέων επενδύσεων παραμένει, ακόμη και σήμερα, σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά του έτους 2007, όταν άρχισαν να εκδηλώνονται τα φαινόμενα της καπιταλιστικής κρίσης.

Το ΔΝΤ δημοσιοποίησε τις προάλλες την έκθεση για την παγκόσμια οικονομία (World Economic Outlook). Παρουσιάζοντας την έκθεση, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Μορίς Ομπσφελντ, τόνισε πως οι πρακτικές εμπορικού και οικονομικού προστατευτισμού θα συνέβαλαν στη διεύρυνση των παγκόσμιων ανισορροπιών και θα περιόριζαν τις παγκόσμιες οικονομικές ροές (σ.σ. κεφάλαια από ξένες επενδύσεις), με αποτέλεσμα μια πιθανή καταπόνηση πολλών αναδυόμενων αγορών και φτωχότερων χωρών.

Σχετικά με τις εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ, ανέφερε ότι τόσο το Brexit, όσο και το πλήθος εθνικών εκλογικών αναμετρήσεων εντός του έτους στην Ευρώπη, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Ειδικά για τις ΗΠΑ, ανέφερε πως μετά τις εκλογές υπήρξε μια «ανατιμολόγηση» της οικονομίας εκ μέρους των αγορών, η οποία σχετίζεται με την εκτίμηση για ταχύτερη αύξηση των μακροπρόθεσμων αμερικανικών επιτοκίων, λόγω των προσδοκιών για ταχύτερη αύξηση του πληθωρισμού. Συμπλήρωσε, δε, ότι οι αγορές έχουν εστιάσει στο ότι ο Λευκός Οίκος και το Κογκρέσο βρίσκονται στα χέρια του ίδιου κόμματος για πρώτη φορά μέσα σε έξι χρόνια και ότι αυτό συνιστά αλλαγή προς την κατεύθυνση της μείωσης των φορολογικών συντελεστών και, ενδεχομένως, προς την κατεύθυνση υψηλότερων δαπανών για υποδομές και άμυνα.

Κίνδυνοι και προβλέψεις

Οι κίνδυνοι που εντοπίζει το ΔΝΤ, μεταξύ άλλων, αφορούν:

-- Τη διεύρυνση των παγκόσμιων ανισορροπιών, σε συνδυασμό με απότομες κινήσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, που με τη σειρά τους θα μπορούσαν να εντείνουν τις πιέσεις προστατευτισμού.

-- Στις προηγμένες οικονομίες, το «έλλειμμα» της ζήτησης από τον ιδιωτικό τομέα, σε συνδυασμό με την ανεπαρκή πρόοδο στις «μεταρρυθμίσεις», θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόνιμη χαμηλότερη ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, με αρνητικές συνέπειες για τη δυναμική του χρέους.

-- Σε «αναδυόμενες οικονομίες», διαφαίνονται κίνδυνοι από το υψηλό χρέος των επιχειρήσεων, τη μείωση της κερδοφορίας, τους «αδύναμους» ισολογισμούς των τραπεζών κ.ά.

Γεωπολιτικοί κίνδυνοι, όπως «εμφύλιοι» πόλεμοι και εγχώριες συγκρούσεις, σε Μέση Ανατολή και Αφρική, η κατάσταση των προσφύγων και των μεταναστών στην Ευρώπη και σε γειτονικές περιοχές, οι «πράξεις τρομοκρατίας σε όλο τον κόσμο» κ.ά., θα μπορούσαν να επιβαρύνουν το κλίμα «οικονομικής εμπιστοσύνης», σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, οι εκτιμώμενοι ρυθμοί μεγέθυνσης του ΑΕΠ, για το 2017 και το 2018 αντίστοιχα, διαμορφώνονται ως εξής:

  • Παγκόσμια οικονομία: 3,4% και 3,6%
  • ΗΠΑ: 2,3% και 2,5%. Εν προκειμένω, καταγράφεται άνοδος της αναμενόμενης μεγέθυνσης σε σχέση με τις προβλέψεις του Οκτώβρη (1,6% για το 2017)
  • Ευρωζώνη: 1,6% και 1,6%
  • Βρετανία: 1,5% και 1,4%
  • Κίνα: 6,5% και 6%
  • Ιαπωνία: 0,8% και 0,5%
  • Ρωσία: 1,1% και 1,2%
  • Ινδία: 7,2% και 7,7%.

Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στην ΕΕ διαμορφώθηκαν το 2015 στο 19,2% του ΑΕΠ, σχεδόν 3 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με το έτος 2007. Μάλιστα, σε ορισμένα κράτη, η κατρακύλα των επενδύσεων ήταν ακόμη εντονότερη.

Στην ελληνική οικονομία, το 2015 υποχώρησαν στο 11,6% του ΑΕΠ, από 25% κατά μέσο όρο την περίοδο 1999 - 2007. Εν προκειμένω, αυτός είναι ο λόγος που ο ΣΕΒ εντοπίζει «επενδυτικό έλλειμμα», ύψους 100 δισ. ευρώ, προκειμένου να ανακάμψει η οικονομία, αφού θα επανέλθουν οι επενδύσεις στα επίπεδα πριν από την εκδήλωση της κρίσης και πιο πάνω.

Ουσιαστικά, εξαιτίας του γεγονότος ότι η απαξίωση κεφαλαίου εμποδίζεται να προχωρήσει αυθόρμητα και επομένως έως σήμερα δεν έχει γίνει στην απαραίτητη έκταση, οι ρυθμοί ανάκαμψης του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και συνολικά στην ΕΕ παραμένουν ισχνοί. Μάλιστα, όπως επισημαίνουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Ελλάδας, «μακροπρόθεσμα η απουσία ή υποτονικότητα των παραγωγικών επενδύσεων αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών επιπτώσεων στην παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, μέσω της απομείωσης του αποθέματος κεφαλαίου στην οικονομία».

Πάνω σ' αυτήν την κατάσταση αναμένεται η όποια ανάκαμψη, που όμως, ακόμη και σήμερα, παραμένει αβέβαιη, ιδιαίτερα ισχνή, ενώ υπόκειται και σειρά κινδύνους, όπως αυτοί που εντοπίζουν οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί.

Το ζήτημα της νομισματικής πολιτικής

Με κεντρικό ζητούμενο την τόνωση των νέων κερδοφόρων επενδύσεων στην Ευρωζώνη, συνεχίζεται η ενδοκαπιταλιστική διαπάλη γύρω από την αναλογία στο μείγμα της νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Το ζήτημα επανήλθε στην επικαιρότητα με αφορμή την ενίσχυση του επίσημου πληθωρισμού στην Ευρωζώνη στο 1,1% το Δεκέμβρη του 2016, από 0,6% το Νοέμβρη και 0,2% το Δεκέμβρη του 2015, σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία που ανακοίνωσε η Γιούροστατ. Σε κάθε περίπτωση, η άνοδος του πληθωρισμού δεν αποτελεί επαρκή ένδειξη ούτε για την τόνωση των επενδύσεων, ούτε βέβαια για την ανάκαμψη της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας.

Επιπλέον, η ΕΚΤ αποδίδει την πρόσφατη ενίσχυση του επίσημου πληθωρισμού της Ευρωζώνης σε συγκυριακούς παράγοντες και συγκεκριμένα στις πρόσφατες ανατιμήσεις στον τομέα της Ενέργειας (πετρέλαιο κ.ά.). Μάλιστα, όπως υποστήριξε, αυτή τη βδομάδα, ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, ο «δομικός πληθωρισμός» (δηλαδή χωρίς την επίδραση της Ενέργειας) δεν δίνει ενδείξεις για μια «πειστική ανοδική πορεία», λέγοντας πως οι πληθωριστικές πιέσεις συνεχίζουν να παραμένουν υποτονικές, όπως συμβαίνει και με τους άλλους βασικούς δείκτες μέτρησης της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρωζώνη...


Α. Σ.

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Σε ευθεία αντίθεση με τα λαϊκά συμφέροντα

Στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης» στον τομέα της Ενέργειας, όπως και συνολικά του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, ο λαός θα βυθίζεται στην «ενεργειακή φτώχεια» για να θησαυρίζουν τα μονοπώλια
Στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης» στον τομέα της Ενέργειας, όπως και συνολικά του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, ο λαός θα βυθίζεται στην «ενεργειακή φτώχεια» για να θησαυρίζουν τα μονοπώλια
Οι πρόσφατες κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες λίγο έλειψε να προκαλέσουν εκτεταμένες διακοπές ρεύματος στη χώρα μέσα στην περίοδο των γιορτών και εν μέσω σφοδρής κακοκαιρίας, ανέδειξαν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο τους σοβαρούς κινδύνους που απορρέουν για την εγχώρια ενεργειακή ασφάλεια και την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών από τη σταδιακή «απελευθέρωση της αγοράς» σύμφωνα με τις σχετικές κατευθύνσεις της ΕΕ. Την ίδια όμως στιγμή που το σύστημα ηλεκτροδότησης έφτασε στα όριά του, οι όμιλοι παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος αξιοποίησαν τις δυνατότητες που τους παρέχει το «άνοιγμα» των αγορών αποκομίζοντας αυτές τις μέρες ανυπολόγιστο, ακόμη, αριθμό κερδών. Οπως από την πρώτη στιγμή κατήγγειλε το ΚΚΕ, το σοβαρό πρόβλημα επάρκειας στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας ανέδειξε το αντιλαϊκό πρόσωπο της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Ξεκάθαρος στόχος η αύξηση των κερδών

Η Οδηγία 2009/72/ΕΚ, βασικός πυλώνας της «Ενεργειακής Ενωσης» της ΕΕ, είναι απολύτως ξεκάθαρη ως προς τους στόχους της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής Ενέργειας. Στην πρώτη κιόλας παράγραφο αναφέρεται συγκεκριμένα: «Στόχοι της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία υλοποιείται σταδιακά σε ολόκληρη την Κοινότητα από το 1999, είναι η παροχή πραγματικών επιλογών σε όλους τους καταναλωτές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είτε είναι πολίτες είτε επιχειρήσεις, η παροχή νέων επιχειρηματικών ευκαιριών και η αύξηση του διασυνοριακού εμπορίου, ώστε να επιτευχθούν κέρδη σε απόδοση, ανταγωνιστικές τιμές, υψηλότερα πρότυπα παρεχόμενων υπηρεσιών, και να ενισχυθεί ταυτόχρονα η ασφάλεια του εφοδιασμού και η αειφορία».

Στη βάση αυτής της Οδηγίας, το 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκεκριμενοποίησε τους μηχανισμούς που θα οδηγήσουν στο λεγόμενο «Μοντέλο - Στόχο» (Target Model) της ΕΕ δημιουργώντας δύο κύριους μηχανισμούς, τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο των Ρυθμιστικών Αρχών - ACER και την Ενωση των Ευρωπαϊκών Διαχειριστών Συστημάτων Ενέργειας - ENTSOe). Οι νέοι αυτοί μηχανισμοί συνέταξαν τις κατευθυντήριες γραμμές λειτουργίας της Ενιαίας Αγοράς Ενέργειας, σύμφωνα με τις οποίες η κοινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να διαρθρώνεται σε τέσσερις επιμέρους διαφορετικές αγορές: Την προθεσμιακή αγορά (Forward Market), την προ-ημερήσια αγορά, την ενδο-ημερήσια αγορά (Intra-Day market) και την αγορά εξισορρόπησης (Balancing Market).

Πρόκειται, δηλαδή, για τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού χρηματιστηρίου Ενέργειας όπου τα κέρδη θα προέρχονται από το έλλειμμα ή περίσσευμα ηλεκτρικής ισχύος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι αγοραπωλησίες ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας αφορούν το διασυνοριακό εμπόριο, ενώ το μέγεθός τους εξαρτάται προφανώς από τις ικανότητες μεταφοράς των διασυνοριακών γραμμών μεταφοράς. Οι επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς και οι διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες που προωθούνται αυτό το διάστημα στη χώρα μας έχουν φυσικά άμεση σχέση και με αυτό. Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι στο πλαίσιο του «Μοντέλου - Στόχου» η ΕΕ έχει χωριστεί σε 7 περιφερειακές ζώνες, με την Ελλάδα να κατατάσσεται στην περιφερειακή ζώνη «Central South» μαζί με τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ελβετία, την Αυστρία και τη Σλοβενία.

Οπως φαίνεται και από τις σχετικές επίσημες διακηρύξεις, αλλά και από την ακολουθούμενη πρακτική, η παροχή επιχειρηματικών ευκαιριών για την αύξηση των κερδών των ομίλων του χώρου της Ενέργειας αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο οικοδομείται όλα αυτά τα χρόνια το μοντέλο της «απελευθέρωσης». Σε ό,τι αφορά δε την «ασφάλεια του εφοδιασμού» που επίσης αναφέρεται ως στόχος της πολιτικής της ΕΕ, το μόνο βέβαιο είναι ότι οι λαϊκές ανάγκες έρχονται σε δεύτερη μοίρα, αφού η ασφάλεια αφορά πρωτίστως τις ανάγκες αδιάλειπτης τροφοδοσίας των ευρω-μονοπωλίων με Ενέργεια χαμηλού κόστους.

Διαφορετικά σχέδια, σταθεροί στόχοι

Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής όλα τα προηγούμενα χρόνια εφαρμόστηκε πιστά και στη χώρα μας απ' όλες τις κυβερνήσεις, πολιτική μείωσης της εγχώριας λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής και ταυτόχρονης αύξησης του ποσοστού ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο και ΑΠΕ. Παράλληλα, επιτράπηκε και στους ιδιώτες παραγωγούς και προμηθευτές που σταδιακά ενισχύουν τα μερίδιά τους στην εγχώρια αγορά, να προχωρούν σε εξαγωγές εκμεταλλευόμενοι κάθε φορά τη συγκυρία διακύμανσης των τιμών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που ειδικά στην πρόσφατη κακοκαιρία εκτοξεύθηκαν πολύ πάνω σε σχέση με τις τιμές του ελληνικού συστήματος.

Επιπλέον, η πολιτική της «απελευθέρωσης» της αγοράς σημαίνει, ανάμεσα σε άλλα, τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ. Η προηγούμενη συγκυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ είχε επιλέξει την υλοποίηση αυτού του στόχου μέσω της άμεσης πώλησης τμήματος της ΔΕΗ, του γνωστού σχεδίου για τη «μικρή ΔΕΗ». Απ' την άλλη πλευρά, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, προπαγανδίζοντας ότι απέτρεψε εκείνο το σχέδιο ιδιωτικοποίησης, επέλεξε να προχωρήσει την πολιτική «απελευθέρωσης» μέσω του σχεδίου των δημοπρασιών ηλεκτρικού ρεύματος τα λεγόμενα «ΝΟΜΕ».

Πρόκειται για την πώληση κάτω του κόστους σε ιδιώτες παραγωγούς και προμηθευτές ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας που έχει παράξει η ΔΕΗ. Οι δημοπρασίες έχουν ως στόχο τη μείωση των μεριδίων αγοράς της ΔΕΗ κάτω από το 50% έως το 2020, με ενδιάμεσους ετήσιους στόχους. Οι πρώτες δημοπρασίες που διενεργήθηκαν εντός του 2016 έχουν οδηγήσει στη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στο 89,83% (59,67 % στη Χαμηλή Τάση, 18,82% στη Μέση Τάση και 11,34 % στην Υψηλή) και αναμένεται επιπλέον μείωση εντός του 2017. Αν, ωστόσο, δεν καλυφθούν οι στόχοι, η κυβέρνηση έχει έτοιμο σχέδιο για τη λήψη επιπλέον μέτρων που θα οδηγήσουν στην επίτευξη του ποθητού γι' αυτήν αποτελέσματος. Ενα από αυτά προβλέπει τη δημιουργία δύο εταιρειών προμήθειας ρεύματος στις οποίες η ΔΕΗ θα εισφέρει μερίδιο λιανικής της τάξης του 5% - 6% σε κάθε μία και στη συνέχεια θα διενεργηθεί διαγωνισμός για την πώλησή τους σε ιδιωτικές εταιρείες προμήθειας.

Εκτός από τα παραπάνω, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε και τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ, όπου πλέον βρίσκεται στο τελικό στάδιο η πώληση του 24% της επιχείρησης έναντι 320 εκατ. ευρώ στην κινεζική κρατική εταιρεία «State Grid International Development Ltd». Για την κινεζική εταιρεία η είσοδός της στον ΑΔΜΗΕ κρίνεται ως στρατηγικής σημασίας για την περαιτέρω διείσδυσή της στις ευρωπαϊκές αγορές κάτι που είχε επιβεβαιώσει ευθέως στις δηλώσεις του ο πρόεδρός της, ο οποίος είχε αναφερθεί στη σημασία που έχει για τη χώρα του η αγορά της Ελλάδας μιας και βρίσκεται ανάμεσα στην Ασία, την Ευρώπη και την Αφρική, ενώ έχει ρόλο και στα Βαλκάνια.

Πολύ μεγάλες αυξήσεις για τα λαϊκά νοικοκυριά

Πριν ακόμη ολοκληρωθεί το σύνολο των προβλεπόμενων αλλαγών, τα λαϊκά νοικοκυριά έχουν πληρώσει βαρύτατα τις πολιτικές «απελευθέρωσης» και «ανοίγματος της αγοράς» που ακολουθούνται κατά τα τελευταία χρόνια. Τα στοιχεία που δημοσιεύονται στην Εκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας (Ιούνης '16, βασίζονται σε στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας) υπογραμμίζει ότι τα τελευταία χρόνια η κατανάλωση ηλεκτρισμού επιβαρύνθηκε από μεγάλες αυξήσεις στις τιμές, οι οποίες ήταν κατά πολύ υψηλότερες στα νοικοκυριά απ' ό,τι στους επιχειρηματικούς ομίλους στη βιομηχανία.

Συγκεκριμένα, η αύξηση για τα νοικοκυριά ανήλθε σε 48,5% το 2014 έναντι του 2010, ενώ για τη βιομηχανία ανήλθε σε 25,1% για την ίδια περίοδο. Η μεγάλη αύξηση στις τιμές προήλθε εν μέρει από τη μεγάλη αύξηση του επιβαλλόμενου φόρου, ο οποίος για τα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 147%, ενώ για τη βιομηχανία κατά 73,1%. Επίσης, σημαντικά αυξημένη στα νοικοκυριά έναντι της βιομηχανίας εμφανίστηκε και η ποσοστιαία συμμετοχή του φόρου στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα στη βιομηχανία αυξήθηκε από 14% το 2010 σε 19% το 2014, ενώ στα νοικοκυριά η αντίστοιχη συμμετοχή εκτινάχθηκε από 19% σε 32%.

Θα πρέπει, επιπλέον, να σημειώσουμε ότι η ονομαστική αυτή αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος για τη βιομηχανία, λειτούργησε όλα τα προηγούμενα χρόνια και ως «μοχλός» για νέα μέτρα ενίσχυσης του κεφαλαίου και «διευκολύνσεις» από τις αστικές κυβερνήσεις στους βιομήχανους. Ετσι, η μείωση μισθών και εργοδοτικών εισφορών, οι φοροαπαλλαγές, αλλά και οι έμμεσες εκπτώσεις στο κόστος Ενέργειας, όπως η υπηρεσία διακοπτόμενου φορτίου - στην ουσία μειώνει, αν δεν μηδενίζει ακόμη και τη μικρή σχετικά επιβάρυνση που έχει επέλθει τα τελευταία χρόνια στο ενεργειακό κόστος για τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Διέξοδος για το λαό η πρόταση του ΚΚΕ

Απ' όλα τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι το μοντέλο της «απελευθέρωσης» το πληρώνουν βαρύτατα η εργατική τάξη, οι αυτοαπασχολούμενοι και μικροί ΕΒΕ και οι μικρομεσαίοι αγρότες, αφού η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος θα αυξάνεται γι' αυτούς ολοένα, κι ας λένε οι κάθε λογής «παπαγάλοι» ότι δήθεν η ενίσχυση του ανταγωνισμού μειώνει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Την ίδια ώρα, το άνοιγμα νέων πεδίων κερδοφορίας στο κεφάλαιο, αλλά και οι ανταγωνισμοί ανάμεσα σε επιχειρηματικούς ομίλους και καπιταλιστικά κράτη με επίκεντρο την Ενέργεια, θα μεγαλώνουν την «ενεργειακή φτώχεια», αλλά και τους συνολικότερους κινδύνους για το λαό.

Κόντρα σε αυτό το αδιέξοδο για τα λαϊκά στρώματα, βρίσκεται η πρόταση του ΚΚΕ για τη δημιουργία Ενιαίου Κρατικού Φορέα Ενέργειας στο πλαίσιο του οποίου θα είναι ενταγμένος και ο τομέας ηλεκτρικής ενέργειας, φορέας που θα είναι κοινωνική ιδιοκτησία και που με πανεθνικό - κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο θα εξασφαλίζει θέσεις εργασίας με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, φτηνό ρεύμα για τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά, ενεργειακή επάρκεια και ασφαλή τροφοδοσία της χώρας.


Φ. Κ.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΣΤΟ ΝΤΑΒΟΣ
Το κεφάλαιο και οι εκπρόσωποί του εξωραΐζουν τη βαρβαρότητά τους

Από τα τραπέζια συζήτησης στο Νταβός, όπου εκφράστηκαν από τη μια οι αντιθέσεις και από την άλλη η κοινή προσπάθεια διάσωσης του σάπιου συστήματος
Από τα τραπέζια συζήτησης στο Νταβός, όπου εκφράστηκαν από τη μια οι αντιθέσεις και από την άλλη η κοινή προσπάθεια διάσωσης του σάπιου συστήματος
Στο καθιερωμένο θέρετρο της διεθνούς πλουτοκρατίας, στο Νταβός της Ελβετίας, ολοκληρώθηκε χτες η 47η διοργάνωση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ που κράτησε 3 μέρες (τουλάχιστον στο κύριο πρόγραμμα των συζητήσεων), με κεντρικό θέμα «Μια υπεύθυνη ηγεσία που δίνει απαντήσεις». Στη σύναξη καπιταλιστών, διευθυντικών στελεχών μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων, των πολιτικών τους εκπροσώπων και διαφόρων «μαϊντανών» της βιομηχανίας του θεάματος, φέτος κυριάρχησε η αβεβαιότητα για τις πολιτικές εξελίξεις και τη συνοχή της ΕΕ, λόγω Brexit, επικείμενων εκλογών σε Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία και πιθανά Ιταλία και της αύξησης του ρεύματος του αστικού ευρωσκεπτικισμού, όπως και για τη νέα ηγεσία των ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.

Για να έχουμε μια ιστορική συνέχεια, το Φόρουμ αυτό πρωτοδιοργανώθηκε το 1971 ως ευρωπαϊκό από τον οικονομολόγο, καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Γενεύης, Κλάους Σβαμπ, γιο Ελβετού βιομήχανου, και στη συνέχεια καθιερώθηκε ως μια παγκόσμια διοργάνωση που σήμερα αποτελεί μια - υποτίθεται - Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση, «όμιλο σκέψης», που όμως έχει ξεκάθαρη δικτύωση με κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, αστικά επιτελεία, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, και στηρίζεται από πάνω από τουλάχιστον 1.000 από τα μεγαλύτερα μονοπώλια σε όλους τους κλάδους και αξιοποιείται από αυτά για να προωθούν τις μπίζνες τους.

Ανησυχία για την εξέλιξη της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας

Το φετινό Φόρουμ, εκτός από την ανησυχία των αστικών επιτελείων για τις πολιτικές ανακατατάξεις, στιγματίστηκε και από την ανησυχία για τις δυσκολίες δυναμικής ανάκαμψης της καπιταλιστικής οικονομίας μετά από χρόνια κρίσης. Φυσικά, οι πολιτικές ανακατατάξεις στο αστικό πολιτικό σύστημα σε διάφορες χώρες (όπως αυτές που αναφέρθηκαν) είναι απόρροια των εξελίξεων στην καπιταλιστική οικονομία.

Οι προβλέψεις, για παράδειγμα, του ΔΝΤ για το ρυθμό ανάπτυξης του 2017, όπως εμφανίστηκαν στο Νταβός, δίνουν ρυθμό ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας στο 3,4%, ενώ για τις ΗΠΑ 1,9%, για την Ευρωζώνη 2,3% (Γερμανία 1,5%, Γαλλία 1,3%, Ιταλία 0,7%), για τη Βρετανία 1,5%, για την Ιαπωνία 0,8%, για την Κίνα 6,5% (με μια μικρή κάμψη σε σχέση με πέρσι), για την Ινδία 7,2%, για τη Ρωσία 1,1%, για τη Βραζιλία 0,2%. Οπως επισημαίνουν και οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 20ό Συνέδριο, «βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι κανένα ιμπεριαλιστικό κέντρο δεν προβλέπεται να λειτουργήσει στο άμεσο μέλλον ως ατμομηχανή για την αύξηση του ρυθμού καπιταλιστικής ανάπτυξης στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα».

Το μη ξεπέρασμα της κρίσης οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχει συμβεί η αναγκαία μεγάλη ελεγχόμενη απαξίωση του υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου, που ακριβώς επειδή αφορά διαφορετικά κεφάλαια, διαφορετικά αστικά κράτη, δεν είναι εύκολο να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση, αφού ο κάθε καπιταλιστής, ο κάθε όμιλος θέλει να είναι ο λιγότερο χαμένος.

Επιπλέον, οι παρεμβάσεις στήριξης από τα αστικά κράτη επιχειρήσεων που χρεοκόπησαν με την κρίση, επιβραδύνει αυτή τη διαδικασία απαξίωσης κεφαλαίου, αυξάνει το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος. Αυτές οι εγγενείς αντιφάσεις προέρχονται από την ίδια την αναρχία στην καπιταλιστική οικονομία και το νόμο της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης και παρότι η παραγωγή είναι διεθνοποιημένη (με πολυεθνικούς μονοπωλιακούς ομίλους), διενεργείται κυρίως στο πλαίσιο της εθνοκρατικής συγκρότησης της οικονομίας. Ολα αυτά τα γνωρίζουν τα αστικά επιτελεία και πάνω σε αυτή τη βάση οξύνεται ο ανταγωνισμός μονοπωλίων και αστικών κρατών και ...όταν τσακώνονται τα βουβάλια την πληρώνουν τα βατράχια. Δηλαδή η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, που καλούνται να πληρώσουν πρώτοι τα σπασμένα της κρίσης. Ομως οι εκμεταλλευτές πρέπει και να αποσπούν λαϊκή νομιμοποίηση.

Γι' αυτό περίσσεψαν και στο φετινό Φόρουμ τα κροκοδείλια δάκρυα των εκπροσώπων του κεφαλαίου για την κοινωνική και εισοδηματική ανισότητα που διευρύνεται. Δηλαδή αυτοί που συνθλίβουν τους λαούς με το σάπιο σύστημά τους, με την ανεργία, τη φτώχεια, αλλά και με τους πολέμους, τις επεμβάσεις, την προσφυγιά ...έρχονται να τους συμπονέσουν και μιλάνε για «ανακατανομή πλούτου» και «δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη», που δήθεν θα προσφέρει ένας πιο «ανθρώπινος καπιταλισμός». Δηλαδή να δοθούν κάποια ψίχουλα στα λαϊκά στρώματα από τον τεράστιο πλούτο που παράγουν, ειδικά στη σημερινή εποχή των τεράστιων επιστημονικοτεχνικών επιτευγμάτων, αλλά καρπώνεται μια χούφτα εκμεταλλευτές. Αυτή η ανισότητα αναδείχτηκε με το «καλημέρα» του Φόρουμ, με το στοιχείο που δόθηκε από μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση της Βρετανίας, την «Oxfam», όπου 8 μεγιστάνες του πλούτου (όπως οι Γκέιτς της «Μicrosoft», Σλιμ των ΜΜΕ, Ζούκερμπεργκ του Facebook) έχουν εισοδήματα όσο το 62% του πληθυσμού της Γης (3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι), ή ότι το 10% του πληθυσμού κατέχει το 90% του παγκόσμιου πλούτου κατά την Credit Suisse.

Διεύρυνση ανισοτήτων που προκαλεί ο καπιταλισμός

Μάλιστα, η διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, μόνο που δεν ...έκλαψε για το άνοιγμα της ψαλίδας της ανισότητας και για το ότι «η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε στις αναπτυγμένες οικονομίες και γι' αυτό υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης, ελπίδας και απογοήτευση και γι' αυτό αναπτύσσεται ο λαϊκισμός στις ΗΠΑ και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες».

Τη δική του συμβολή στον εξωραϊσμό του καπιταλισμού είχε και ο Πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ (για πρώτη φορά η χώρα εκπροσωπήθηκε σε τόσο υψηλό επίπεδο), που υπερασπίστηκε την «οικονομική παγκοσμιοποίηση» κατά του προστατευτισμού και σημείωσε ότι «τα προβλήματα στην οικονομία και η χρηματοπιστωτική κρίση δεν οφείλονται στην παγκοσμιοποίηση, αλλά είναι η συνέπεια της με κάθε κόστος επιδίωξης του κέρδους και της έλλειψης ρύθμισης στην αγορά». Μίλησε για αναπροσανατολισμό της παγκοσμιοποίησης, «ώστε να μη δημιουργεί αποκλεισμό». Είπε ότι η χώρα του, στην οποία κυριαρχούν οι καπιταλιστικές σχέσεις, θέλει να είναι «μια οικονομία ανοιχτή σε επενδύσεις και θέλει την πρόοδο όλων και δεν δυσαρεστείται όταν και οι άλλοι προοδεύουν». Ενώ αναπαρήγαγε και το ιδεολόγημα του «πολυπολικού κόσμου», όπου μπορούν να εξασφαλιστούν τα συμφέροντα όλων. Σημείωσε, δε, ότι τα επόμενα πέντε χρόνια η χώρα του θα εισαγάγει εμπορεύματα αξίας 8 τρισ. δολαρίων, θα ενθαρρύνει 600 δισ. δολάρια ξένων επενδύσεων και θα προχωρήσει σε δικές της επενδύσεις στο εξωτερικό, αξίας 750 δισ. δολαρίων, προωθώντας το σχέδιο «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος», δηλαδή την εμπορική σύνδεση με την υπόλοιπη Ασία, την Ευρώπη και την Αφρική.

Σε χτεσινό πάνελ για την παγκόσμια οικονομία συμμετείχαν η Κρ. Λαγκάρντ, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ο Φίλιπ Χάμοντ, υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, ο Χαρουχίκο Κουρόντα, διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, ανάμεσα σε άλλους. Εκεί εκφράστηκαν ανησυχίες για το ενδεχόμενο εφαρμογής μέτρων προστατευτισμού από τη νέα αμερικανική ηγεσία, αλλά και σχετική αισιοδοξία ότι αυτό θα μετριαστεί και ότι θα επιδιωχθούν καλές σχέσεις της ΕΕ με τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Και ο Ιάπωνας τεχνοκράτης δήλωσε αισιόδοξος ότι θα βρεθούν οι κατάλληλοι συμβιβασμοί.

Οι εξελίξεις με το Brexit δεν μπορούσαν παρά να ξεχωρίσουν στις συζητήσεις στο Φόρουμ (αναλυτικά στην επόμενη σελίδα), όπως και τα ζητήματα ασφάλειας, η λεγόμενη καταπολέμηση της «τρομοκρατίας» και η όξυνση της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία, με αφορμή τα πεδία ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στη Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική και Ουκρανία. Ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, και η επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής και Αμυνας της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, ο απερχόμενος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και ο απερχόμενος ΥΠΕΞ, Τζον Κέρι, υπερασπίστηκαν τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, ενώ ο νέος ο γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, μίλησε για «ειρηνικές λύσεις στις διεθνείς αντιπαραθέσεις» και για προώθηση «βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης», στην οποία μπορούν να συμβάλουν ...οι μονοπωλιακοί όμιλοι.

Τα αδιέξοδα στο προσκήνιο

Η λεγόμενη «τέταρτη βιομηχανική επανάσταση», που ήταν και το κεντρικό θέμα της περσινής διοργάνωσης, απασχόλησε και τη φετινή και υπήρξαν προβληματισμοί για το πώς θα γίνει πιο ομαλά, αφού θεωρείται δεδομένο ότι θα συμβάλλει σε απώλεια θέσεων εργασίας. Πρόκειται συγκεκριμένα για την εισαγωγή στη βιομηχανική παραγωγή συστημάτων αυτοματοποίησης, ρομποτικής, της λεγόμενης τεχνητής νοημοσύνης (όπως έξυπνες συσκευές, οχήματα χωρίς οδηγό), της νανοτεχνολογίας, των τρισδιάστατων εκτυπώσεων κ.λπ. Τα αποτελέσματα της ραγδαίας ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, επειδή ακριβώς αξιοποιούνται για τα συμφέροντα των καπιταλιστών, προκαλούν τη μαζική ανεργία.

Η απάντηση που επιχειρήθηκε να δοθεί, ασχολήθηκε αφενός με την ευθύνη των ηγεσιών πολιτικών και επιχειρηματικών, που υποτίθεται θα πρέπει να ενισχύσουν τους ανέργους και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Δεν μπόρεσαν, επίσης, να κρύψουν τη θλιβερή πραγματικότητα, στον 21ο αιώνα των τεράστιων δυνατοτήτων και της επιστημονικής επανάστασης, το 1/4 των κατοίκων της Γης ή σχεδόν 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι να μην έχουν πόσιμο νερό ή ηλεκτρικό ρεύμα. Δηλαδή, την ίδια ώρα που οι πιο εξελιγμένες καπιταλιστικά χώρες πρωτοστατούν στην «τέταρτη βιομηχανική επανάσταση», η φτώχεια και η ανέχεια εξαπλώνονται τόσο στις ίδιες αυτές χώρες όσο και σε άλλες λιγότερο αναπτυγμένες. Οσο κι αν προσπαθούν οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου να εξωραΐσουν το εκμεταλλευτικό σύστημα που υπηρετούν, η σημερινή εποχή κάνει ακόμα πιο αναγκαίο το πέρασμα σε ένα ανώτερο κοινωνικό σύστημα, το σοσιαλισμό, για να μπορέσουν να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες ανάγκες αυτών που παράγουν όλο τον κοινωνικό πλούτο.


Δ. Κ.

ΒΡΕΤΑΝΙΑ
«Οδικός χάρτης» και σχέδια για μεγάλα παζάρια

Αποφασισμένη να ξεκινήσει διαπραγμάτευση αποχώρησης από την ΕΕ φαίνεται η Βρετανίδα πρωθυπουργός, παραμυθιάζοντας ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη θα ωφελήσει το λαό

«Σχέδιο για τη Βρετανία» ισχυρίζεται πως έχει στα σκαριά η Τ. Μέι... Ωστόσο, ο βασικός πρωταγωνιστής αυτών των σχεδίων είναι τα μονοπώλια και η αστική τάξη, για όσο διάστημα τουλάχιστον θα την στηρίζουν...
«Σχέδιο για τη Βρετανία» ισχυρίζεται πως έχει στα σκαριά η Τ. Μέι... Ωστόσο, ο βασικός πρωταγωνιστής αυτών των σχεδίων είναι τα μονοπώλια και η αστική τάξη, για όσο διάστημα τουλάχιστον θα την στηρίζουν...
Μέσα σε 40 λεπτά, η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι ανέπτυξε την περασμένη Τρίτη, έστω και αδρά, έναν «οδικό χάρτη» με στόχο την έναρξη μίας σκληρής διαπραγμάτευσης για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και την επίτευξη νέας συμφωνίας που θα καθορίζει τις σχέσεις με τους έως πρότινος εταίρους.

Η επιλογή της να δείξει πως δεν είναι διατεθειμένη να επιδιώξει πάση θυσία την παραμονή της χώρας στην ενιαία αγορά της ΕΕ, αλλά πως προτιμά να έχει τον έλεγχο στη μετανάστευση και να ανακτήσει όσα κυριαρχικά δικαιώματα υποχώρησαν από τη συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αντικατοπτρίζει τις επιλογές και ενός μέρους της αστικής τάξης και των μονοπωλίων που στηρίζουν την κυβέρνησή της και τη διάθεσή τους να αναζητήσουν άλλες συμμαχίες ειδικά με πρώην αποικίες και την Κίνα, όπως ξεκάθαρα το διατύπωσε η Τερέζα Μέι στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός της Ελβετίας.

Ετσι, αναμένεται να ξεκινήσει ένα μεγάλο παζάρι μέσα στο επόμενο δίμηνο (δηλαδή αμέσως μετά την επίσημη ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας από τους Βρετανούς πριν τα τέλη Μάρτη), το οποίο θα επιχειρηθεί να καταλήξει σε πιο βολικές αναπροσαρμογές, που θα εξυπηρετούν συμφέροντα των βρετανικών (και όχι μόνο) μονοπωλίων απέναντι σε άλλα ανταγωνιστικά που δραστηριοποιούνται στα εδάφη των πιο ισχυρών χωρών - μελών της ΕΕ, όπως η Γαλλία και η Γερμανία.

Οι ανακοινώσεις της Βρετανίδας πρωθυπουργού φανερώνουν επίσης και τη διάθεσή της να διεκπεραιώσει, τουλάχιστον επί του παρόντος, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιούνη παρά την πόλωση του βρετανικού εκλογικού σώματος και το διχασμό των αστών και των μονοπωλίων, εκμεταλλευόμενη τη γεωπολιτική συγκυρία που δημιουργεί η κυβέρνηση του νέου Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Ρόλο σε αυτό φαίνεται πως παίζει και η πρόσφατη πρόταση του νέου Αμερικανού Προέδρου, αφενός να τη βοηθήσει ώστε να εξελιχθεί το «Brexit σε θαυμάσιο πράγμα» και αφετέρου να προχωρήσουν το συντομότερο δυνατόν στη διαπραγμάτευση μίας νέας «δίκαιης» συμφωνίας εμπορίου ΗΠΑ - Ηνωμένου Βασιλείου (όπως δήλωσε ο ίδιος ο Τραμπ τη Δευτέρα σε συνεντεύξεις που έδωσε στους «Τάιμς» του Λονδίνου και στη γερμανική εφημερίδα «Μπιλντ»).

Το ίδιο διάστημα, η Τερέζα Μέι ξεκαθάρισε ότι το πακέτο συμφωνιών που θα προκύψει από τα παζάρια θα τεθεί προς έγκριση από το Κοινοβούλιο. Αυτό το έκανε για να προλάβει εξελίξεις ή εμπόδια, που πιθανώς δρομολογήσει και η (αναμενόμενη για την ερχόμενη Τρίτη) απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στο Λονδίνο σε σχέση με το ποιος (η κυβέρνηση ή το κοινοβούλιο) θα ενεργοποιήσει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης.

Οι πιέσεις της Σκοτίας

Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενες εξελίξεις που θα δρομολογηθούν από την επίσημη ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας γύρω στις 25 Μάρτη (όπως αναφέρουν οι τελευταίες πληροφορίες) θα επιχειρήσουν ένα συνολικό «ανακάτεμα της τράπουλας» για μονοπώλια και αστική τάξη του Ηνωμένου Βασιλείου απέναντι στον ανταγωνισμό, δίχως από την άλλη να αποκλείονται και φυγόκεντρες δυνάμεις εντός της χώρας, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση της Σκοτίας. Ας μην ξεχνάμε πως στο δημοψήφισμα του Ιούνη, η πλειοψηφία των Σκοτσέζων και των Βορειοϊρλανδών ψηφοφόρων (που βρίσκονται πλέον σε φάση πρόωρων εκλογών έως τις αρχές Μάρτη μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης στο Μπέλφαστ) είχαν ψηφίσει υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, με σημαντική διαφορά έναντι των υποστηρικτών του Brexit σε Αγγλία και Ουαλία... Αυτό το γεγονός, άλλωστε, χρησιμοποιεί συνεχώς σαν μοχλό πίεσης η Σκοτσέζα πρωθυπουργός Νίκολα Στάρτζεον, για να διαπραγματευτεί είτε την αναβάθμιση της Σκοτίας εντός Ηνωμένου Βασιλείου, είτε ακόμη και την αποχώρηση και ανεξαρτητοποίησή της, όπως ισχυρίζεται η ίδια, ζητώντας επανειλημμένα ένα νέο δημοψήφισμα.

Την πιθανότητα διεξαγωγής νέου δημοψηφίσματος έως το 2019 προέβλεψε χτες ο πρώην πρωθυπουργός της Σκοτίας, Αλεξ Σάλμοντ. Σημείωσε, μάλιστα, ότι αυτό το ενδεχόμενο θα ενισχυθεί στην περίπτωση που η Μέι απορρίψει το «συμβιβαστικό» σχέδιο που έχει υποβάλει η Στάρτζεον, με πιο βασική τη διατήρηση πρόσβασης της Σκοτίας στην ενιαία αγορά της ΕΕ εντός του Ηνωμένου Βασιλείου. Σε περίπτωση μάλιστα που πραγματοποιηθεί νέο δημοψήφισμα, ο Σάλμοντ υποστήριξε πως αυτή τη φορά θα επικρατήσουν οι υποστηρικτές της ανεξαρτητοποίησης. Ο συγκεκριμένος αστός πολιτικός είχε ηγηθεί του κινήματος ανεξαρτησίας της Σκοτίας στο δημοψήφισμα του 2014, στο οποίο ωστόσο επικράτησαν οι υποστηρικτές της παραμονής της περιοχής στο Ηνωμένο Βασίλειο με 10 ποσοστιαίες μονάδες διαφορά (55% ψήφισε υπέρ της παραμονής, 45% ψήφισε υπέρ της ανεξαρτησίας).

Από την άλλη, η επικείμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης δίνει αφορμή και στα μονοπώλια και την αστική τάξη των άλλων χωρών της ΕΕ (κύρια Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας) να ανακαθορίσουν τη σχέση τους, όχι μόνο με τη Βρετανία αλλά και ανταγωνιστικά μονοπώλια από τις ΗΠΑ, όπου η νέα κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ δείχνει αποφασισμένη για αλλαγές σε διάφορα επίπεδα, ακόμη και για ανακαθορισμό των σχέσεων της Ουάσιγκτον με παλιούς συμμάχους (ανάλογα με το πώς τελικά θα εξελιχθεί το παζάρι και ο νέος συσχετισμός δυνάμεων σε διεθνές επίπεδο).

«Μεγάλη, παγκόσμια, εμπορική Βρετανία»

Επί του παρόντος, πάντως, για να επιστρέψουμε στα επικείμενα μεγάλα παζάρια Λονδίνου - Βρυξελλών, η γενική κατεύθυνση δεν αποκλείεται να είναι η διατήρηση μίας μάλλον στενής σχέσης. Εκτός, πάλι, εάν η Μέι έχει μετρήσει σωστά τις δυνάμεις της και μπορεί να αξιοποιήσει την τρέχουσα γεωπολιτική και οικονομική συγκυρία για να μετατρέψει το Ηνωμένο Βασίλειο σε μία «παγκόσμια, εμπορική Βρετανία». Τι σημαίνει αυτό; Ο σοσιαλδημοκράτης αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, που στήριζε την παραμονή στην ΕΕ, το «μετέφρασε» σαν σχέδιο της πρωθυπουργού να μετατρέψει τη χώρα, απ' άκρη σε άκρη, σε μεγάλο φορολογικό παράδεισο για κάθε λογής μονοπώλια σε βάρος των εργαζομένων. Η προσέγγιση αυτή βεβαίως έχει τις δικές της σκοπιμότητες, που δεν είναι άλλες από τη χειραγώγηση των λαϊκών δυνάμεων από άλλο δρόμο, με άλλο διαχειριστικό μείγμα, αλλά για την υπεράσπιση του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης.

Από την πλευρά του, επίσης, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, φτάνοντας την Πέμπτη στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, προειδοποίησε αυστηρά τη Βρετανία να μην αποπειραθεί να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μέσω της μείωσης της φορολόγησης των επιχειρήσεων, ώστε να χτυπήσει τον ανταγωνισμό με τις άλλες ισχυρές χώρες της ΕΕ (με πρώτους τους Γερμανούς βιομήχανους...)! Ο ίδιος υποστήριξε ότι στο πλαίσιο της «Ομάδας των 20» πλουσιότερων χωρών (G-20) «έχουν συμφωνήσει να μην προχωρήσουν σε τέτοιες κινήσεις...».

Η απάντηση της Μέι από το Νταβός δεν πρέπει να ικανοποίησε τον Σόιμπλε, αφού ξεκαθάρισε πως το Λονδίνο αντιμετωπίζει «μία περίοδο σημαντικών αλλαγών μετά την απόφασή της να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ενωση και θα χρειαστεί να διαμορφώσει ένα νέο ρόλο στον κόσμο». Αποσαφήνισε έτσι ότι θα επιδιώξει μία «ολοκληρωμένη και φιλόδοξη» εμπορική συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ενωση όταν θα την εγκαταλείψει και πως θα οικοδομήσει ένα νέο ηγετικό ρόλο ως ισχυρός υποστηρικτής «των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, των ελεύθερων αγορών και του ελεύθερου εμπορίου μετά το Brexit». Δεν έκρυψε, επιπλέον, πως η κυβέρνησή της έχει ήδη ξεκινήσει προκαταρκτικές συνομιλίες για μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες με «τουλάχιστον 12 χώρες εκτός Ευρώπης», όπως η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία, η Ινδία και βεβαίως οι ΗΠΑ και η Κίνα.

Η Μέι κάλεσε, μάλιστα, τα μονοπώλια «να αποφύγουν τον κοντόφθαλμο σχεδιασμό και να επιδείξουν πνεύμα πρωτοβουλίας για να βοηθήσουν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην παγκοσμιοποίηση εκείνων των ανθρώπων που αισθάνονται ότι έχουν εγκαταλειφθεί στη διαδρομή των οικονομικών μεταβολών».

Βεβαίως, η Μέι δεν «πόνεσε» ξαφνικά για τη φτωχοποίηση της εργατικής τάξης και την εκμετάλλευσή της από τα κάθε λογής μονοπώλια στη Βρετανία και αλλού! Απλώς, από τη μια δεν μπορεί να κρύψει την ανισότητα που διευρύνθηκε στον κόσμο και από την άλλη χρησιμοποιεί το γεγονός ως επιπλέον μέσο για να ασκήσει πιέσεις σε ανταγωνιστικά μονοπώλια και δυνάμεις, ενόψει των μεγάλων παζαριών που στην ουσία έχουν ήδη ξεκινήσει. Η τακτική που ακολουθεί κάθε φορά η αστική τάξη, είτε σε περίοδο ανάπτυξης είτε σε περίοδο δυσκολιών δυναμικής ανάκαμψης, όπως συμβαίνει σήμερα, έχει αποδειχτεί πολλές φορές έως τώρα ότι ρίχνει τα βάρη στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Είτε με την κινδυνολογία για το Brexit, είτε όταν αυτό συμβεί, και ο λόγος για αυτό είναι η διαιώνιση του εκμεταλλευτικού συστήματος, είτε με τη μια είτε με την άλλη επιλογή. Γι' αυτό είναι κρίσιμο για το λαό να τεθεί το θέμα όχι αλλαγής διαχειριστικού μείγματος, είτε επιλογής ιμπεριαλιστικών συμμαχιών, αλλά ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου.


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

Oι κινήσεις του τραπεζικού κεφαλαίου

Το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, που έχει ένα από τα πιο στρατηγικά κέντρα του στο Σίτι του Λονδίνου, έχει αρχίσει να δείχνει «κινητικότητα» επιδιώκοντας να επωφεληθεί, ακόμη περισσότερο, από τον ανταγωνισμό. Είναι χαρακτηριστικό πως τις τελευταίες λίγες μέρες, σειρά τραπεζών έχουν ανακοινώσει σχέδια για τη μετακίνηση χιλιάδων εργαζομένων προς πόλεις της ηπειρωτικής Ευρώπης. Η αμερικανική τράπεζα «Goldman Sachs» ανακοίνωσε πως θα προχωρήσει σε αναδιοργάνωση του προσωπικού και των δραστηριοτήτων της, εξαιτίας του Brexit μελετώντας τη μετακίνηση μέχρι 1.000 θέσεων εργασίας από το Λονδίνο στη Φρανκφούρτη.

Παράλληλα, η βρετανική τράπεζα HSBC ανακοίνωσε στις αρχές της βδομάδας μετακίνηση στη Φρανκφούρτη επίσης 1.000 εργαζομένων και υψηλόβαθμων στελεχών, που απασχολούνται στον τομέα συναλλακτικών δραστηριοτήτων, ώστε να επωφεληθούν από την εκεί έδρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Μέρος τμημάτων της HSBC που λειτουργούν στο Λονδίνο σχεδιάζεται να μεταφερθούν επίσης στην Πολωνία, στη Γαλλία και την Ισπανία, ενώ ορισμένοι υπάλληλοι θα μεταφερθούν στη Νέα Υόρκη.

Επίσης, προ ημερών, ο επικεφαλής της «JP Morgan» Τζέιμι Ντάιμον αποκάλυψε ότι σχεδιάζει τη μετακίνηση τουλάχιστον 4.000 εργαζομένων από το Ηνωμένο Βασίλειο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ή ακόμη και στην έδρα της εταιρείας στη Ν. Υόρκη, δηλώνοντας από το Φόρουμ του Νταβός πως «όλα θα εξαρτηθούν από το ποιος είναι ο νόμος μετά τη διαπραγμάτευση». Και κατέληξε: «Απλά θα πρέπει να δούμε τους νόμους και σε Βρετανία και ΕΕ και αυτό θα καθορίσει πόσες θέσεις εργασίας, πόσοι πολλοί άνθρωποι και πολλά πράγματα θα πρέπει να μετακινηθούν».

Με άλλα λόγια, ένα μέρος του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου ήδη επανεξετάζει τα σχέδιά του υπό το πρίσμα των ανακατατάξεων που φέρνει το Brexit, που είναι πολύ ευρύτερες και σίγουρα ξεπερνούν τα σύνορα του Ηνωμένου Βασιλείου.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ