• Καμία σκέψη για νέο νόμο - πλαίσιο! Ανακοίνωση του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών
• Αρθρο συνεργάτη μας: Επιβεβλημένη η διάδοση των θέσεων του ΚΚΕ για το Πανεπιστήμιο
• Προτάσεις ιδρύματος Μποδοσάκη για τα πανεπιστήμια: Ζύμωση αντιδραστικών σεναρίων παράδοσης των ΑΕΙ και των αποφοίτων στις ορέξεις της αγοράς
• Αρθρο: Τα παιδιά του πολέμου και η Εκπαίδευση

«Εδώ και δύο μήνες οι φοιτητές παλεύουμε να τα βγάλουμε πέρα με τις σπουδές μας, αντιμετωπίζοντας την απαράδεκτη κατάσταση στην οποία έχουν φτάσει οι σχολές μας μετά από χρόνια υποχρηματοδότησης και υποβάθμισης με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων! Τα κενά σε καθηγητές και υποδομές, η έλλειψη ουσιαστικών μέτρων προστασίας βγάζει μάτι και όμως η κυβέρνηση αρνείται να ικανοποιήσει τα δίκαια αιτήματά μας! Κάθε μέρα που περνάει, αποδεικνύεται όλο και περισσότερο ότι το πανεπιστήμιο - επιχείρηση που μας κοιτάει στην τσέπη δεν ταιριάζει στις ανάγκες μας, στις δυνατότητες του 21ου αιώνα.

Τώρα η κυβέρνηση της ΝΔ ετοιμάζεται να ενισχύσει την πολιτική που μας έφερε μέχρι εδώ, με νέο νόμο - πλαίσιο! Με βάση τα δημοσιεύματα, το νέο σχέδιο της κυβέρνησης:

• Προχωρά στις συγχωνεύσεις και το κλείσιμο τμημάτων με τους φοιτητές να πληρώνουν "τα σπασμένα"! Μετά τα σχέδια "Αθηνά" και τους νόμους Γαβρόγλου έρχεται η κυβέρνηση να διαλύσει (ξανά) σπουδές και τμήματα, με τους φοιτητές σε άλλα τμήματα να περνούν και από άλλα να αποφοιτούν!
• Εντείνει την κατηγοριοποίηση πτυχίων και αποφοίτων με την ίδρυση Τμημάτων Εφαρμοσμένων Επιστημών, δηλαδή τμήματα "Β κατηγορίας" χωρίς επιπλέον καθηγητές, υποδομές, με αποφοίτους πιο φθηνούς και αναλώσιμους, για να συμπιέσουν τα δικαιώματα όλων μας προς τα κάτω.
• Επαναφέρει τα Συμβούλια Ιδρύματος με συμμετοχή εξωπανεπιστημιακών, προωθώντας την απευθείας παρέμβαση των επιχειρηματικών ομίλων στη διοίκηση των ιδρυμάτων, στα προγράμματα σπουδών.
• Εξισώνει περαιτέρω τα πτυχία μας με τα κολέγια και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια του εξωτερικού μέσω αλλαγών στο ΔΟΑΤΑΠ (οργανισμός αναγνώρισης και πιστοποίησης των πτυχίων).

Οι αντιδραστικές αυτές αλλαγές προσαρμόζουν ακόμα περισσότερο το πανεπιστήμιο στις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων, βάζοντας εμπόδια στην κάλυψη των αναγκών των φοιτητών για ολοκληρωμένη μόρφωση και σπουδές με δικαιώματα!! Αλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που κυβερνήσεις νομοθετούν καθ' υπόδειξη των επιχειρηματικών ομίλων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η προσπάθεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να ιδρύσει διετή προγράμματα σπουδών κατά παραγγελία των βιομηχάνων, η στήριξη του υπουργείου Παιδείας στις πρόσφατες συμφωνίες μεγάλων Ιδρυμάτων με τον ΣΕΒ για διδακτορικά και ερευνητικά προγράμματα.

Μάλιστα η κυβέρνηση αξιοποιεί για τους αντιδραστικούς σχεδιασμούς της και τις προτάσεις διάφορων λαγών όπως του Ιδρύματος Μποδοσάκη, που παρουσίασε πριν λίγες μέρες σχέδιο δράσης για το "Πανεπιστήμιο του 2030" στο πλαίσιο της συζήτησης για το νέο νόμο - πλαίσιο. Το συγκεκριμένο σχέδιο πάει ένα βήμα παρακάτω τους αντιδραστικούς σχεδιασμούς, προτείνοντας την αλλαγή του τρόπου εισαγωγής στην Ανώτατη Εκπαίδευση, δηλαδή την εισαγωγή του φοιτητή σε Σχολή και όχι σε Τμήμα, από όπου στην πορεία θα επιλέγει δέσμες μαθημάτων διαμορφώνοντας ένα πτυχίο "σούπα" πλήρως αποσυνδεδεμένο από επαγγελματικά δικαιώματα και την κατοχυρωμένη πρόσβαση στο επάγγελμα!!

Οι νέες αλλαγές που ετοιμάζει το υπουργείο Παιδείας και η κυβέρνηση της ΝΔ αποδεικνύουν για ποιο λόγο προηγήθηκε η ψήφιση του νόμου Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη, που εντείνει την καταστολή και τον αυταρχισμό μέσα στα Ιδρύματα! Σκοπός τους είναι να υπάρχει σιγή νεκροταφείου για να προωθηθεί το "κυρίως πιάτο": Οι αλλαγές στην Ανώτατη Εκπαίδευση με βάση τις απαιτήσεις της αγοράς για φτηνό και ευέλικτο επιστημονικό δυναμικό!

Την ίδια στιγμή που το αντιεκπαιδευτικό έργο της κυβέρνησης προχωρά, ο νέος κρατικός προϋπολογισμός που κατέθεσε η κυβέρνηση παγιώνει για άλλη μία φορά την υποχρηματοδότηση των σχολών μας! Δίνουν 7,5 δισ. ευρώ στο ΝΑΤΟ και τους πολεμικούς εξοπλισμούς, 11 δισ. ως επιδοτήσεις έργων μεγάλων ομίλων, ενώ αυξάνουν τη φορολογία στους γονείς μας κατά 3,5 δισ. και στο τέλος έχουν το θράσος να ισχυρίζονται ότι "δεν υπάρχουν λεφτά" για τις ανάγκες μας!!

Τα σχέδια της κυβέρνησης δεν πρέπει να περάσουν!

Με τον αγώνα μας μπορούμε να τα ακυρώσουμε, όπως κάναμε με την ίδρυση της πανεπιστημιακής αστυνομίας!

Διεκδικούμε:

• Καμία σκέψη για νέο νόμο - πλαίσιο!
• Κατάργηση του νόμου Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη και των αντιεκπαιδευτικών νόμων όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων.
• Ουσιαστική αναβάθμιση των σπουδών μας.
• Αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης στο ύψος των αναγκών μας.
• Να ικανοποιηθούν τώρα τα αιτήματά μας, για να καλυφθούν οι ανάγκες σε καθηγητές, υποδομές, μέτρα προστασίας από την πανδημία.
• Εδώ και τώρα να πάρουν μετεγγραφή όλοι οι φοιτητές που την έχουν ανάγκη! Οχι στα επιπλέον κριτήρια και τους κόφτες. Απαιτούμε από τα τμήματα να αυξήσουν το ποσοστό των μετεγγραφέντων φοιτητών που δέχονται!
• Αμεσα να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες σε κάθε Τμήμα, ώστε να μη χάσει κανένας φοιτητής/τρια που πήρε μετεγγραφή το εξάμηνο! Να εξασφαλιστεί άμεσα η πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας. Να αναγνωρίζονται τα μαθήματα που πέρασαν στο προηγούμενο τμήμα.
• Να καλυφθούν τώρα οι ανάγκες για στέγαση με ευθύνη του υπουργείου και των Ιδρυμάτων. Αμεση ανέγερση νέων εστιών. Μηνιαίο επίδομα στα 300 ευρώ για τους φοιτητές που νοικιάζουν».

Με βάση τον νόμο για την «αξιολόγηση» των ΑΕΙ που είχε ψηφιστεί τον Γενάρη του 2020, δημοσιεύτηκε χτες η Υπουργική Απόφαση που ορίζει και περιγράφει τη διαδικασία κατανομής του 20% της κρατικής χρηματοδότησης των ιδρυμάτων το οποίο θα είναι συνδεδεμένο με τις επιδόσεις τους στην «αξιολόγηση».

Θυμίζουμε ότι το 80% της κρατικής χρηματοδότησης κατανέμεται με τα λεγόμενα αντικειμενικά κριτήρια, δηλαδή τον αριθμό των Τμημάτων, των φοιτητών, τη διάρκεια των σπουδών, τις ανάγκες εργαστηριακού εξοπλισμού, τη γεωγραφική διασπορά κ.ά. Το υπόλοιπο 20% της κρατικής χρηματοδότησης, από το 2022, θα κατανέμεται στα ιδρύματα με βάση τις επιδόσεις τους στην «αξιολόγηση», με σχετική εισήγηση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ).

Τα κριτήρια για την «αξιολόγησή» τους θα είναι:

Α: «Συνεχής βελτίωση βασικών ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων», δηλαδή ρυθμοί αποφοίτησης, αριθμός μεταπτυχιακών προγραμμάτων και φοιτητών, αριθμός διδακτορικών ανά μέλος ΔΕΠ, επιστημονικές δημοσιεύσεις, θέση σε διεθνείς κατατάξεις κ.ά.

Β: «Αριστεία στην έρευνα και επιδόσεις του επιστημονικού προσωπικού», δηλαδή συμμετοχή σε εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα, διεθνείς διακρίσεις, νέες θέσεις εργασίας έκτακτων ερευνητών κ.ά.

Γ: «Διασύνδεση με την κοινωνία, την αγορά και αξιοποίηση της παραγόμενης γνώσης», δηλαδή πρακτική άσκηση, πώληση υπηρεσιών προς επιχειρήσεις, ιδρύσεις spin off εταιρειών, πατέντες κ.ά.

Δ: «Διεθνοποίηση», δηλαδή προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών, κινητικότητα φοιτητών και προσωπικού, συνεργασίες με Ιδρύματα της αλλοδαπής κ.ά.

Ε: «Ποιότητα πανεπιστημιακού περιβάλλοντος», δηλαδή διοικητικές δομές και η στελέχωσή τους, δράσεις των Μονάδων Διασφάλισης Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ), δομή εξεύρεσης πόρων μέσω δωρεών, προσβασιμότητα για άτομα με αναπηρία κ.ά.

Ολα τα Ιδρύματα θα «αξιολογούνται» στο πρώτο κριτήριο και θα επιλέγουν άλλα δύο από τα υπόλοιπα τέσσερα για να «αξιολογηθούν» επίσης.

Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές, καταλαβαίνει κανείς ότι θα «ανταμείβονται» τα ΑΕΙ εκείνα που «έχουν πέραση» στην αγορά, που διασυνδέονται και αναπτύσσουν πολύμορφες δράσεις με τις επιχειρήσεις και γι' αυτές, ενώ όσα Τμήματα «μένουν στα αζήτητα» δεν θα «αξιολογούνται» θετικά και θα υποχρηματοδοτούνται.

Πλήθος εκδηλώσεων παρουσίασης της πρότασης του Κόμματος «Για το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας» προγραμματίζουν Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σε πανεπιστήμια της Αθήνας:

• Σήμερα Τετάρτη:

-- Στους Χημικούς Μηχανικούς ΕΜΠ, στις 4.30 μ.μ. στο κυλικείο. Θα μιλήσει ο Αλέξανδρος Μπουγάς, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ και Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου Σπουδάζουσας Αθήνας της ΚΝΕ.

-- Στους Μεταλλειολόγους ΕΜΠ, στις 3 μ.μ. στην αίθουσα 204, με ομιλήτρια την Ιουλία Χρονοπούλου, μέλος της Επιτροπής Περιοχής Αττικής του ΚΚΕ και Γραμματέα της Τομεακής Οργάνωσης Πανεπιστημίων - Ερευνας Αττικής του ΚΚΕ.

-- Στην Πληροφορική του ΕΚΠΑ, στις 3 μ.μ. στην αίθουσα Ζ, με ομιλητή τον Θοδωρή Κωτσαντή, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ.

-- Στο Χημικό του ΕΚΠΑ, στις 2 μ.μ. στην αίθουσα Α1. Θα μιλήσουν ο Κυριάκος Ιωαννίδης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ, ο Ευάγγελος Γκίκας, καθηγητής του Τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ, και η Αγγελική Συριοπούλου, υποψήφια διδάκτορας στο Τμήμα Χημείας του ΕΚΠΑ.

-- Στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου, στις 5 μ.μ. στην αίθουσα Γ2. Θα μιλήσουν η Αννα Αναστασοπούλου, μέλος του Γραφείου της Τομεακής Επιτροπής Πανεπιστημίων - Ερευνας, και ο Γιώργος Καραβίτης, μεταπτυχιακός φοιτητής του Τμήματος.

• Αύριο Πέμπτη:

-- Στα Τμήματα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου, στις 5 μ.μ. στην αίθουσα Α1. Θα μιλήσει η Λυδία Βενετοπούλου, μέλος του ΠΣ Σπουδάζουσας Αθήνας της ΚΝΕ.

-- Στο Τμήμα Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής του ΠΑΔΑ, στη 1 μ.μ. στην αίθουσα Β114, θα μιλήσει ο Θοδωρής Κωτσαντής.

-- Στους Μηχανολόγους - Ηλεκτρολόγους του ΠΑΔΑ, στις 3 μ.μ. στην αίθουσα Α214, θα μιλήσει ο Θοδωρής Κωτσαντής.

-- Στη Σχολή Επιστημών Τροφίμων του ΠΑΔΑ, στη 1.30 μ.μ. στην αίθουσα πλησίον της Κ11134, θα μιλήσει ο Αντώνης Μοχιανάκης, μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ.

Τόσο η κυβέρνηση όσο και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, με κάθε τρόπο, μεθοδευμένα και μαζικά, επιχειρούν μια καθημερινή πλύση εγκεφάλου στους πολίτες αυτής της χώρας. Οι προσπάθειες αποπροσανατολισμού, παραπληροφόρησης, ακόμα και τρομοκράτησης στοχεύουν στην εξασθένηση κάθε αγωνιστικής στάσης απέναντι στις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις που προωθούνται, σήμερα από τη ΝΔ, χτες από τον ΣΥΡΙΖΑ, που έστρωσε τον δρόμο στη σημερινή κυβέρνηση, χρησιμοποιώντας ανενδοίαστα και ψευδεπίγραφα τον όρο «κυβέρνηση της αριστεράς».

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, για να γίνουν κατανοητές οι θέσεις του Κόμματος για το Πανεπιστήμιο είναι αναγκαίο να μεταφερθούν στους φοιτητές, στους εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας, στους γονείς και στους εργαζόμενους με τρόπο συστηματικό, παραθέτοντας συγκεκριμένα στοιχεία, ώστε να αναδειχθούν τα χαρακτηριστικά και η ουσία της κρίσης στο Πανεπιστήμιο και να επιτευχθεί η συστράτευσή τους.

Είναι η ιστορική στιγμή που εμφανίζεται η αντικειμενική τάση για περισσότερη μόρφωση, με στόχο τη βελτίωση της παραγωγικής ικανότητας, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί κοινωνική απαίτηση. Το Πανεπιστήμιο χάνει τον κοινωνικό - ανθρωποκεντρικό του χαρακτήρα και μετατρέπεται σε συστηματική δομή της κοινωνίας που «αναλαμβάνει» τη διαμόρφωση της ανθρώπινης παραγωγικής δύναμης τόσο από την πλευρά της επιστημονικής κατάρτισης όσο και από την πλευρά της ιδεολογικής αφομοίωσης στην κυρίαρχη ιδεολογία.

Η τυπική και ουσιαστική υπαγωγή της εργασίας και της επιστήμης στο κεφάλαιο ως κοινωνικής σχέσης δημιουργεί τις κοινωνικές και ταξικές αντιθέσεις, με αποτέλεσμα την κοινωνική κρίση, αντανάκλαση της οποίας είναι η κρίση στο Πανεπιστήμιο.

Η ανάδειξη της επιστημονικής αλήθειας και του κοινωνικού απελευθερωτικού της ρόλου, η πραγματοποίηση του απελευθερωτικού - κοινωνικού ρόλου του Πανεπιστημίου και η απελευθέρωση της εργασίας εμποδίζονται από τις κυρίαρχες κοινωνικές σχέσεις που επιβάλλουν οι δυνάμεις του κεφαλαίου.

Η κοινωνική κρίση, λοιπόν, ευθύνεται για την κρίση του Πανεπιστημίου και στη συνέχεια μετατρέπεται σε επιστημονική κρίση γιατί η τυπική και ουσιαστική υπαγωγή της επιστήμης στο κεφάλαιο συγκρούεται με την επιστημονική αλήθεια, για να υπερασπιστεί την τυπική και ουσιαστική υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο. Από αυτήν τη στιγμή η επιστήμη έχει μετατραπεί πλέον σε απολογητική. Τυπικά παραδείγματα απολογητικής είναι οι κοινωνικές επιστήμες που υποτάσσονται στην αστική ιδεολογία. Από αυτήν την εξέλιξη δεν ξεφεύγουν πλέον ούτε και οι θετικές επιστήμες.

Η αναστροφή αυτής της πορείας της επιστήμης μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο όταν η επιστημονική αλήθεια υπερασπιστεί την κοινωνική απελευθέρωση της εργασίας. Τότε και μόνο τότε η επιστήμη θα απελευθερωθεί, θα επιτελέσει τον πραγματικό της ρόλο και θα τεθεί στην υπηρεσία των κοινωνικών αναγκών των εργαζομένων.

Σήμερα:

Αμφισβητείται ο κοινωνικός, μορφωτικός, παιδαγωγικός και επιστημονικός ρόλος του Πανεπιστημίου με την ολοκληρωτική του παράδοση στις δυνάμεις της αγοράς και του κεφαλαίου.

Προσαρμόζονται τα προγράμματα σπουδών και η έρευνα πάνω στις απαιτήσεις των δυνάμεων της αγοράς, μακριά από τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και της εξέλιξης των επιστημών.

Διασπώνται η ενότητα και η διακριτότητα των επιστημονικών αντικειμένων και των προγραμμάτων σπουδών. Υποβαθμίζονται οι θεμελιώδεις επιστήμες για την ολοκληρωμένη διαμόρφωση των νέων επιστημόνων. Κατακερματίζεται η γνώση σε ασύνδετες και εν πολλοίς άχρηστες πληροφορίες. Εξατομικεύεται η μόρφωση. Δημιουργούνται Τμήματα χωρίς πραγματικά επιστημονικά αντικείμενα. Κατηγοριοποιούνται τα πανεπιστήμια με ταξικά και επιστημονικοφανή κριτήρια.

Καταργείται η επιστημονική - επαγγελματική ειδίκευση από τον προπτυχιακό κύκλο σπουδών και μεταφέρεται στον αντίστοιχο πρώτο μεταπτυχιακό κύκλο. Η υποβάθμιση του προπτυχιακού κύκλου σπουδών είναι σαφής και διαπιστωμένη. Παραπέρα υποβαθμίζονται δραματικά η διδασκαλία και το περιεχόμενό της.

Υποβιβάζονται οι μεταπτυχιακές σπουδές γιατί ο κορμός της ύλης του μεταπτυχιακού κύκλου προέρχεται από την αντίστοιχη μεταφερόμενη ύλη του προπτυχιακού κύκλου.

Αχρηστεύονται οι πανεπιστημιακοί τίτλοι και κατ' επέκταση τα επαγγελματικά δικαιώματα με την αναγνώριση ετερόκλητων προγραμμάτων σπουδών διαφορετικής χρονικής διάρκειας και αμφίβολης χρησιμότητας.

Παράγεται και διαμορφώνεται ένα νέο και «ευέλικτο» επιστημονικό και εργατικό δυναμικό μέσω διαδικασιών κατάρτισης και απασχολησιμότητας, μέσα από τις «ελαστικές» σχέσεις εργασίας. Ούτε πλήρης μόρφωση ούτε εξασφαλισμένη εργασία. Αντίθετα, υπαγορευμένη αμάθεια και μερική απασχόληση, μερική Κοινωνική Ασφάλιση και σύνταξη, εξασφαλισμένη ανεργία.

Ιδιωτικοποιούνται βασικοί τομείς της λειτουργίας και των υπηρεσιών του Πανεπιστημίου με αλματώδη αύξηση του κόστους. Υιοθετούνται, εφαρμόζονται και διαδίδονται η επιχειρηματικότητα και η με χρηματοοικονομικά κριτήρια λειτουργία του. Στο ΕΚΠΑ έχουν δημιουργηθεί υπηρεσίες αυτόνομες και μηχανισμοί για την εμπορευματική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων των μελών ΔΕΠ. Η ίδρυση ξενόγλωσσων Τμημάτων γίνεται σε βάρος της λειτουργίας των υπόλοιπων Τμημάτων, ενώ οι πόροι από ιδιωτικοοικονομικές εμπορευματικές δραστηριότητες σταδιακά απελευθερώνουν το κράτος από τη συνταγματική του υποχρέωση της κάλυψης των αναγκών λειτουργίας και ανάπτυξης του δημόσιου Πανεπιστημίου.

Δημιουργούνται εταιρείες από τα πανεπιστήμια, από τα μέλη του ΔΕΠ, θεσμοθετούνται δίδακτρα, εμπορευματοποιείται η γνώση, παρέχονται ακριβή γνώση στη λαϊκή οικογένεια και φθηνή έρευνα στις επιχειρήσεις με κρατικά κονδύλια, εκποιείται η πανεπιστημιακή περιουσία.

Επανέρχονται αυταρχικές δομές και λογικές για την πανεπιστημιακή λειτουργία, που στρέφονται ενάντια στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, στο άσυλο και την ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία. Σύντομα η ΝΔ επαναφέρει τα Συμβούλια Ιδρύματος αφαιρώντας στην πράξη από τα εκλεγμένα πανεπιστημιακά όργανα το δικαίωμα διοίκησης του Πανεπιστημίου, η δε πανεπιστημιακή αστυνομία είναι προ των πυλών για προφανείς λόγους.

Φθείρεται και παραλλάσσεται ο ρόλος και η αποστολή του πανεπιστημιακού δασκάλου και ερευνητή. Δεν απασχολείται κατ' αποκλειστικότητα με το πανεπιστημιακό του έργο. Ηδη έχουν δημιουργηθεί δύο βασικές ταχύτητες ΔΕΠ μέσα στα πανεπιστήμια. Αυτοί που λειτουργούν στο πλαίσιο της αγοράς και οι άλλοι.

Γίνεται συστηματική εκμετάλλευση της εργασίας, της έρευνας και της γενικότερης προσφοράς των μεταπτυχιακών φοιτητών, προκειμένου να καλυφθούν οι ελλείψεις σε διδακτικό προσωπικό που στα παλαιά πανεπιστήμια ξεπερνούν το 45%.

Μειώνονται οι κρατικές δαπάνες, σταδιακά καταργείται το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αυξάνεται το άγχος και εντείνεται η αγωνιώδης αναζήτηση ερευνητικών κονδυλίων. Εχουν παγώσει οι μισθοί και οι συντάξεις, διαιωνίζεται ο επιδοματικός χαρακτήρας του μισθολογίου, επεκτείνονται οι «ελαστικές» μορφές εργασίας, υπονομεύεται η μονιμότητα του ΔΕΠ και των άλλων εργαζομένων, στον ορίζοντα κατάργησής της, επιβαρύνονται οι όροι διαβίωσης και φοίτησης των σπουδαστών.

Εγκαταλείπεται εξόφθαλμα η επιστημονική αλήθεια για χάρη της αγοραίας ιδεολογίας, από την οποία κυριαρχούνται σήμερα τα πανεπιστήμια.

Το δημόσιο Πανεπιστήμιο αντιμετωπίζει άμεσους και σοβαρούς κινδύνους. Το τοπίο στην Ανώτατη Εκπαίδευση έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια. Ολοι έχουν την αίσθηση αυτών των αλλαγών. Οι πρόσφατες εξελίξεις έρχονται να αλλάξουν συθέμελα τον ρόλο του Πανεπιστημίου και τα χαρακτηριστικά των αποφοίτων του αλλά και του ΔΕΠ.

Ολοι έχουμε συνείδηση της νέας κατάστασης.

Είναι ανάγκη, είναι ιστορική απαίτηση να αντιμετωπίσουμε τη σημερινή οδυνηρή πραγματικότητα, πριν αυτή βυθίσει το δημόσιο Πανεπιστήμιο στην κινούμενη άμμο της αγοράς. Για τους λόγους αυτούς και όχι μόνο οι θέσεις του ΚΚΕ για το Πανεπιστήμιο είναι επίκαιρες και η προώθησή τους επιβεβλημένη.

Εκείνο το ερώτημα που ηθελημένα ή αθέλητα μένει αναπάντητο είναι: «Μέχρι πότε εργαζόμενοι, φοιτητές, μαθητές, εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων θα παρακολουθούν απλώς τα όσα συμβαίνουν στην Εκπαίδευση, θα αποδέχονται παθητικά τα όσα σχεδιάζονται σε βάρος τους, σε βάρος των παιδιών τους, σε βάρος της πραγματικής λαϊκής ανάπτυξης;».

Ισως η οξύτητα των οικονομικών προβλημάτων, η συνεχής υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, η παραπληροφόρηση από τα ΜΜΕ να έχουν οδηγήσει σε αδράνεια μεγάλα τμήματα των εργαζομένων και της νεολαίας τα τελευταία χρόνια. Ομως, η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον σίγουρα δεν έχει σβήσει. Οπως και η ιστορικά επιβεβαιωμένη γνώση τού ότι οι συζητήσεις στα αμφιθέατρα, στους διαδρόμους των σχολείων, των πανεπιστημίων, στους χώρους δουλειάς, μπορούν να γίνουν και γίνονται αποτελεσματικές προς όφελος ενός λαού, μόνο όταν εκφραστούν μαζικά, οργανωμένα, οδηγώντας στη διαμόρφωση ενός μαζικού, ανατρεπτικού λαϊκού κινήματος.

Και είναι χρέος όλων μας να συμβάλουμε στην κατεύθυνση αυτή με όλες μας τις δυνάμεις.

Η παρέμβαση του Ιδρύματος Μποδοσάκη έρχεται σε μια περίοδο που η κυβέρνηση ετοιμάζει νέο νόμο - πλαίσιο για τα ΑΕΙ και στο περιεχόμενό της συνδυάζεται τόσο με το σχέδιο Πισσαρίδη, που αποτελεί «μπούσουλα» για την κυβερνητική πολιτική σε μια σειρά τομείς, όσο και με τη συζήτηση που γίνεται αυτή την περίοδο στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής για τα πανεπιστήμια. Μεταξύ των τριών αυτών δράσεων υπάρχουν πολλά κοινά σημεία, που θα φωτιστούν καλύτερα το επόμενο διάστημα, όσο η κυβέρνηση θα «ανοίγει τα χαρτιά της» αναφορικά με τον νέο νόμο - πλαίσιο. Παράλληλα, συνδυάζονται με προτάσεις και σχέδια που είτε έχουν παρουσιάσει είτε υλοποιούν ήδη φορείς του επιχειρηματικού κόσμου (ΣΕΒ, ΙΟΒΕ κ.λπ.) για τα πανεπιστήμια (βλέπε «Ριζοσπάστης» 20/11/21, σελ. 23), αλλά και με νομοθετικές πρωτοβουλίες που ήδη υλοποιεί η κυβέρνηση (π.χ. νομοσχέδιο για το πλαίσιο των spin off, σύνδεση της χρηματοδότησης με την «αξιολόγηση» κ.ά.).

Μάλιστα, στην επιχειρηματολογία που επιστρατεύεται μιλούν για το «χάσμα δεξιοτήτων» μεταξύ αυτών που παρέχουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στους αποφοίτους και αυτών που ζητάει η αγορά, και καλλιεργούν έτσι προσδοκίες ότι τάχα η μεγαλύτερη σύνδεση ιδρυμάτων - αγοράς θα λύσει το πρόβλημα της απορρόφησης των αποφοίτων. Δεν έχουν απαντήσει όμως ποτέ γιατί τόσα χρόνια που τα ΑΕΙ κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση, δεν έχει βελτιωθεί τίποτα για τους αποφοίτους τους.

Εισαγωγικά η επιτροπή του Ιδρύματος Μποδοσάκη ξεκαθαρίζει ότι η δέσμη προτάσεων αφορά τα δημόσια πανεπιστήμια, όμως αυτό... «δεν σημαίνει πως είμαστε αντίθετοι με την ίδρυση ιδιωτικών/μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων. Κάτι τέτοιο μπορεί να προσδώσει δυναμισμό στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και να συμβάλει σε μια δυναμική εκσυγχρονισμού των δημόσιων πανεπιστημίων (π.χ. προβάλλοντας πρότυπα ευέλικτης διοίκησης)», όπως σημειώνουν.

Σ' αυτό το πλαίσιο οι προτάσεις τους αφορούν μια σειρά μέτρα για τη διοίκηση των ιδρυμάτων, το προσωπικό τους και τη διευκόλυνση της επιχειρηματικής λειτουργίας τους και παράλληλα καταπιάνονται με το πλαίσιο των σπουδών και των πτυχίων, στοχεύοντας στην ευελιξία και τη δημιουργία αποφοίτων πολλών ταχυτήτων.

Για τη διευκόλυνση της επιχειρηματικής λειτουργίας και της σύνδεσης των ιδρυμάτων με την αγορά, ξεχωρίζουν τον κομβικό ρόλο της διοίκησης των ιδρυμάτων, προτάσσοντας το μοντέλο της «επαγγελματικής διοίκησης» (management) και διαχωρίζοντας τη διοίκηση από τις ακαδημαϊκές υποθέσεις, τις οποίες εναποθέτουν κυρίως στη Σύγκλητο. «Δίχως ποιοτική διοίκηση, οποιαδήποτε άλλη ενέργεια (π.χ. περισσότερο προσωπικό, αυξημένη χρηματοδότηση κ.λπ.) κινδυνεύει να πέσει στο κενό», λέει χαρακτηριστικά η Επιτροπή του Ιδρύματος Μποδοσάκη.

Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η επαναφορά των Συμβουλίων Διοίκησης, τα οποία με τον νόμο Διαμαντοπούλου στόχευαν ακριβώς στην αμεσότερη σύνδεση ιδρυμάτων - επιχειρήσεων, ενώ ακόμα και η κατάργησή τους από τον ΣΥΡΙΖΑ έγινε με το επιχείρημα ότι δεν επιτέλεσαν στην πράξη αυτόν τον ρόλο.

Ετσι, η επιτροπή του Ιδρύματος Μποδοσάκη προτείνει ο πρύτανης να έχει ρόλο εκτελεστικό και να επιλέγεται από το Συμβούλιο Διοίκησης, τα μέλη του οποίου θα εκλέγονται και θα έχουν εποπτικό ρόλο στη διοίκηση: «Το Συμβούλιο πρέπει να ορίζει ειδική επιτροπή (search committee) για την αναζήτηση των κατάλληλων υποψηφίων για να καταλάβουν τη θέση του πρύτανη, μεταξύ των οποίων να γίνεται η επιλογή από το Συμβούλιο. Ανάλογη πρέπει να είναι η διαδικασία και για την επιλογή των κατώτερων οργάνων», λέει συγκεκριμένα και εξηγεί γιατί έχει τόση σημασία η διοίκηση: «Τα οικονομικά του ιδρύματος πρέπει να είναι υπ' ευθύνη επαγγελματικής διοίκησης που θα εποπτεύεται από το Συμβούλιο. Είναι γνωστό πως τα ΑΕΙ δεν χρησιμοποιούν την περιουσία τους αποτελεσματικά, με αποτέλεσμα να μη διαθέτουν πρόσβαση σε σημαντικούς πόρους. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει».

Σ' αυτό το πνεύμα της επιχειρηματικής λειτουργίας των ιδρυμάτων γίνονται προτάσεις άμεσης αξιοποίησης εκπροσώπων της αγοράς στη διοίκηση και το διδακτικό προσωπικό των ιδρυμάτων, αλλά και πανεπιστημιακών από το εξωτερικό, εκεί όπου το επιχειρηματικό πανεπιστήμιο είναι ο κανόνας εδώ και δεκαετίες.

Μεταξύ άλλων προτείνεται: «Θεσμοθέτηση θέσεων καθηγητών/ερευνητών της βιομηχανίας/οικονομίας που μισθοδοτούνται από τον ιδιωτικό ή και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και καλύπτουν κοινά ερευνητικά προγράμματα ή προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης αναγκών της οικονομίας. Ακόμη, είναι απαραίτητη η θεσμοθέτηση καθηγητών/ερευνητών αριστείας, κληροδοτημάτων ή σημαντικών δωρεών (Endowed chairs) για την προσέλκυση κορυφαίων επιστημόνων (Ελλήνων ή αλλοδαπών)». Ακόμα: «Η συνεργασία στην οργάνωση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων, καθώς και των προγραμμάτων κατάρτισης με τις επιχειρήσεις, η χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα θέσεων καθηγητών και ερευνητών, καθώς και υποτροφιών φοιτητών θα στηρίξουν τις προσπάθειες συντονισμού σπουδών, εργασίας, οικονομίας και κοινωνίας».

Στον τομέα της έρευνας μιλούν και πάλι για την ανάγκη «επαγγελματικής διοίκησης», για σύνδεση της επιχειρηματικότητας με την έρευνα όπου είναι εφικτό, προτείνοντας επίσης «διευκολύνσεις στους ερευνητές για κατοχύρωση και αξιοποίηση πατεντών (που) θα επιταχύνουν τη διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας», προσανατολίζοντας ξεκάθαρα την έρευνα σε εμπορική αξιοποίηση και όχι στην ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.

Βλέποντας την αξιολόγηση σαν έναν μοχλό προώθησης και ελέγχου όλων των παραπάνω (όπως λειτουργεί δηλαδή η αξιολόγηση από τότε που θεσμοθετήθηκε για τα ΑΕΙ), λένε ότι «η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων πρέπει να συνδέεται άμεσα με την αξιολόγησή τους και να υλοποιείται με βάση τους στρατηγικούς στόχους και την αποτελεσματικότητά τους», κάτι που ήδη υλοποιεί εξάλλου η κυβέρνηση.

Τέλος, σημειώνουν ότι «ένα στοιχείο που κρίνει την αυτονομία των ιδρυμάτων είναι η δυνατότητα που έχουν να επιλέγουν το προσωπικό τους. Για να το επιτύχουν αυτό, θα βοηθούσε να περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό των ιδρυμάτων το ποσό για τη στελέχωσή τους». Βέβαια, είναι κατανοητό ότι η πληρωμή του προσωπικού των ιδρυμάτων από τον προϋπολογισμό τους θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη κατηγοριοποίηση τα ιδρύματα. Ηδη οι ελλείψεις προσωπικού ταλανίζουν την πλειοψηφία των ΑΕΙ. Με ένα τέτοιο πλαίσιο θα υπάρχουν ιδρύματα που δεν θα μπορούν να στελεχωθούν και να λειτουργήσουν. Ετσι, κριτήριο επιλογής δεν θα είναι η επιστημονική επάρκεια ενός πανεπιστημιακού, αλλά το πόσο θα μπορεί αυτός να φέρει πόρους στο ίδρυμα... Γι' αυτό εξάλλου προτείνεται όπως είδαμε παραπάνω και η επιλογή εξωπανεπιστημιακού προσωπικού απευθείας από την αγορά.

Το στοιχείο της κατηγοριοποίησης των ιδρυμάτων σε α', β' και γ' κατηγορίας, το να υπάρχουν ιδρύματα που φυτοζωούν κι άλλα που είναι εύρωστα και αντλούν πολλαπλούς πόρους, υπάρχει και σήμερα. Φάνηκε εξάλλου πολύ έντονα με την καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, με την οποία δόθηκε η δυνατότητα στα ιδρύματα να καθορίζουν συντελεστές βαρύτητας για την εισαγωγή των φοιτητών τους, όπου άλλα Τμήματα επέλεξαν τους ανώτερους συντελεστές επιδιώκοντας τους υψηλότερου επιπέδου πρωτοετείς που μπορούν να αντλήσουν κι άλλα επέλεξαν τους κατώτερους επιδιώκοντας να μην... αδειάσουν από φοιτητές.

Για τη φιλοσοφία των προτάσεων του Ιδρύματος Μποδοσάκη αυτή η διαφοροποίηση είναι κάτι θεμιτό. Οπως χαρακτηριστικά λέει η επιτροπή, στο πλαίσιο της επίτευξης μεγαλύτερης αυτονομίας, «προτεραιότητα για την αναμόρφωση του πανεπιστημιακού χάρτη πρέπει να είναι η διαφοροποίηση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων ανάλογα με τον χαρακτήρα του καθενός». Αυτά όλα, όμως, που συνδυάζονται και με τη χρηματοδότηση, οδηγούν στην όλο και μεγαλύτερη απαλλαγή του κράτους από την ευθύνη του να εξασφαλίζει υψηλού επιπέδου σπουδές, υποδομές κ.λπ. σε όλα τα πανεπιστήμια. Η διαρκής «ανάγκη αναδιάταξης/κατάργησης ή/και σύμπτυξης τμημάτων και σχολών» είναι φυσικό επακόλουθο των παραπάνω.

Αυτή η κατηγοριοποίηση των ιδρυμάτων θα αντανακλάται ακόμα περισσότερο και στα πτυχία. Αποτέλεσμα: Ιδρύματα και απόφοιτοι πολλών ταχυτήτων, πτυχία χωρίς κανένα εξασφαλισμένο αντίκρισμα, που τελικός κριτής της αξίας όλων αυτών θα είναι η αγορά.

Σχετικά με τα προγράμματα σπουδών και κατ' επέκταση τα πτυχία, η επιτροπή προτείνει «να διευκολύνουν την εξοικείωση και την επικοινωνία ανάμεσα σε ακαδημαϊκά πεδία (...) να είναι και διεπιστημονικά και συνδυαστικά». Αυτό εξυπηρετεί την ευέλικτη προσαρμογή τους στις εκάστοτε απαιτήσεις της αγοράς σε επιστημονικό δυναμικό, που αντικειμενικά όμως του προσδίδει κι έναν πιο πρόσκαιρο χαρακτήρα.

Για την εξυπηρέτηση των παραπάνω προτείνεται η εισαγωγή των φοιτητών σε σχολές (όχι σε Τμήματα), όπου θα μπορούν να δομούν το πρόγραμμα σπουδών τους σε μεγάλο βαθμό ατομικά: «Θα βοηθούσε να δημιουργηθούν ενότητες μαθημάτων (modules), π.χ. μαθηματικά, οικονομικά, ανθρωπιστικές επιστήμες, τέχνες, υπολογιστές, επιστήμες μηχανικού κ.λπ., οι οποίες θα μπορούν να ενσωματώνονται σε διαφορετικές διαδρομές σπουδών που θα επιλέγουν οι φοιτητές». Μέντορας και οδηγός σε αυτές τις ατομικές διαδρομές των φοιτητών θα είναι και πάλι απευθείας η αγορά, αφού: «Τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να αξιολογούνται και να πιστοποιούνται και από τους εκάστοτε επαγγελματικούς φορείς. Θα πρέπει να παρέχουν επαγγελματικό προσανατολισμό και συμβουλευτική εποπτεία καθ' όλη τη διάρκεια των σπουδών». Και επίσης: «Οι φοιτητές να παίρνουν πιστωτικές μονάδες (credits) και εκτός πανεπιστημίων, δηλαδή σε δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς, οι οποίοι θα πληρούν, όμως, κριτήρια που θα έχει θέσει η ΕΘΑΑΕ».

Οταν όμως είναι ατομική υπόθεση η επιλογή και η κατάρτιση του προγράμματος σπουδών, γίνεται ατομική ευθύνη και η διαδρομή και η κατάληξη μετά το πτυχίο. Φταίει ο απόφοιτος που δεν βρίσκει δουλειά γιατί... δεν συνδύασε τις κατάλληλες ενότητες μαθημάτων στο... μενού του πτυχίου του! Τι θα σημάνουν όμως στην πράξη τέτοια πτυχία - σούπα; Και πώς θα μπορούν να σταθούν; Η απάντηση της επιτροπής είναι με κατάργηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων! Σύμφωνα με την πρόταση που παρουσίασαν, τα επαγγελματικά δικαιώματα πρέπει να αποσυνδεθούν πλήρως από το πτυχίο και να αποδίδονται μετά τις σπουδές από άλλους φορείς, μετά από σκληρές δοκιμασίες.

Αυτό όμως για τους αποφοίτους σημαίνει στην πράξη πτυχία με ακόμα μικρότερο αντίκρισμα, που θα τα κρίνει κατά το δοκούν η αγορά και, από την άλλη, νέοι μηχανισμοί απόδοσης πιστοποιήσεων και ελέγχου της πρόσβασης στο επάγγελμα μετά το πτυχίο, νέοι φραγμοί στην πρόσβαση στο επάγγελμα και αέναο κυνήγι δεξιοτήτων. Με άλλα λόγια καμιά ευνοϊκότερη απορρόφηση των αποφοίτων δεν προμηνύεται σε σχέση με σήμερα...

Ζωγραφιά προσφυγόπουλων: «Δεν πήγα σχολείο στο Αφγανιστάν. Δεν πήγα σχολείο στο Ιράν. Δεν πήγα σχολείο στην Τουρκία. Δεν πήγα σχολείο εδώ. Γιατί με εγκαταλείψατε...»

Η ευαισθητοποίηση του κόσμου είναι πολλαπλάσια όταν προβάλλονται εικόνες από τραυματισμένα, πεινασμένα ή ορφανά παιδιά. Αλλες φορές λόγω της ευαισθησίας κάποιου ανταποκριτή που προσπαθεί να προβάλει την πραγματική εικόνα του πολέμου σε βάθος και άλλες γιατί η δυστυχία, η τραγωδία, ο φόβος και ο οίκτος είναι ιδιαίτερα εμπορικά προϊόντα.

Στα σχολεία μας τα τελευταία χρόνια δεχθήκαμε παιδιά του πολέμου. Τα παιδιά σπάνια έως ποτέ μιλούν για το απάνθρωπο και σκληρό πρόσωπο του πολέμου και για όσα ανεξίτηλα χαράχτηκαν στη μνήμη τους. Ομως η ψυχή φαινόταν καθαρά στο βλέμμα τους και μαζί με την ψυχή τους και ο πόλεμος. Τόσο ζωντανά και με τόσο μελανά χρώματα που κανένα ρεπορτάζ και κανένας ανταποκριτής δεν μπορούσε να αποδώσει.

Χωρίς να γνωρίζουν ούτε μια λέξη Ελληνικά, βρέθηκαν στις αυλές των σχολείων και στις τάξεις μας. Φοβισμένα, όχι μόνο σε ένα άγνωστο περιβάλλον, αλλά και σε ένα τελείως διαφορετικό κοινωνικο-πολιτιστικό σύστημα που δεν ήταν και τόσο ιδεατό. Που δεν ήταν και τόσο φιλόξενο. Δεν ξεχνάμε τη στάση πολλών γονέων που αντιδρούσαν έξω από πολλά σχολεία της χώρας, για να μην πάνε τα παιδιά των προσφύγων στα ίδια σχολεία με τα δικά τους παιδιά.

Τα παιδιά δεν μιλούν για τον πόλεμο. Δεν μιλούν γενικά για ό,τι τα τρομάζει πολύ. Τον θάβουν μέσα τους και τον αναβιώνουν κάθε φορά που τους δίνεται η αφορμή.

Είδαμε 7χρονα παιδιά να κρύβονται κάτω από το θρανίο σε μια τυχαία διακοπή ρεύματος κατά τη διάρκεια του μαθήματος, γιατί νόμιζαν ότι θα ακολουθήσει βομβαρδισμός.

Είδαμε παιδιά να μην μπορούν να μπουν στην τάξη κάθε πρωί, γιατί δεν μπορούσαν να αποχωριστούν τον πατέρα τους που τα έφερνε στο σχολείο. Είδαμε την αγωνία του να προσπαθεί να τα καθησυχάσει. Τον είδαμε να στέκεται για ώρες έξω από τα κάγκελα του σχολείου για να μπορούν να τον βλέπουν από το παράθυρο. Λίγο καιρό μετά μάθαμε πως κατά τη μεταφορά τους από την Τουρκία η βάρκα αναποδογύρισε. Μέσα στη νύχτα και στα κύματα ο πατέρας έχασε τα παιδιά από τα χέρια του. Στάθηκε τυχερός και τα ξαναβρήκε στη στεριά το επόμενο πρωί, αφού τους περισυνέλεξαν ζωντανούς. Ετσι, κάθε φορά που δεν τον έβλεπαν φοβούνταν ότι τον έχασαν για πάντα, όπως εκείνο το βράδυ στη θάλασσα.

Είχα μαθητή από το Κουρδιστάν που έζησε μήνες στο κολαστήριο της Μόριας, βρέθηκε στην τάξη μου χωρίς να γνωρίζει ούτε μια λέξη Ελληνικά, ούτε μια λέξη Αγγλικά. Επί μήνες συνεννοούμασταν μόνο με τα μάτια και με νοήματα. Πώς μπορείς να μάθεις ένα παιδί να γράφει και να διαβάζει αφού δεν έχεις τρόπο να του μιλήσεις, να του εξηγήσεις. Ενιωθα πως το μόνο που μπορούσα να του προσφέρω ήταν αποδοχή και κυρίως αγάπη. Αυτά του έδωσα και αυτά μου έδωσε πίσω τριπλάσια. Ετσι, διδάξαμε ο ένας τον άλλον. Ετσι νικήσαμε τις δυσκολίες.

Οπως είναι γνωστό, το δημόσιο σχολείο ήταν και είναι στόχος όλων των αστικών κυβερνήσεων. Οι πολιτικές τους οδήγησαν στην υποβάθμισή του. Με το νέο νομοσχέδιο πια, σκοπός τους είναι και η κατηγοριοποίησή του. Αδιαφορούν για την εκπαίδευση των ελληνόπουλων, υπήρχε περίπτωση να ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων;

Η υποστελέχωση των σχολείων μας τόσο σε ειδικευμένους εκπαιδευτικούς όσο και σε τμήματα ένταξης, σε τμήματα υποδοχής και σε τμήματα ΖΕΠ τα οποία αφορούν αλλόγλωσσα παιδιά, αναγκάζουν όσα προσφυγόπουλα φτάνουν στα σχολεία μας να παρακολουθούν μαθήματα στα κανονικά τμήματα μαζί με τους υπόλοιπους μαθητές χωρίς να γνωρίζουν τη γλώσσα, γεγονός που ουσιαστικά τα αποτρέπει και τα αποκλείει από οποιαδήποτε μορφή εκπαίδευσης.

Σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ πριν την πανδημία, «τα μισά παιδιά πρόσφυγες στον κόσμο βρίσκονταν ήδη εκτός σχολείου». To 77% των παιδιών - προσφύγων εγγράφονται στο δημοτικό σχολείο, μόλις το 31% εγγράφονται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ενώ μόλις το 3% φοιτούν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Ειδικά για την Ελλάδα να υπενθυμίσουμε πως στο σχολικό έτος 2019-2020 φοίτησαν στα σχολεία και τις τάξεις υποδοχής περίπου τα μισά παιδιά σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Και επειδή στηριζόμαστε στη λογική και δεν σχετίζουμε τη σχολική διαρροή με την κίνηση των άστρων, μπορεί εύκολα να γίνει ο συσχετισμός της έλλειψης οργανωμένης εκπαίδευσης και μόρφωσης για τα παιδιά προσφύγων και μεταναστών με τα παραπάνω στοιχεία. Πόσο μάλλον αν λάβουμε υπόψη ότι τα προσφυγόπουλα είναι παιδιά που έχουν περάσει από φωτιά και σίδερο, και αντί να τους δοθεί η απαραίτητη ψυχοκοινωνική και οικονομική στήριξη για να μπορέσουν να ανακάμψουν, συνεχίζεται ο Γολγοθάς τους και στις δήθεν «πολιτισμένες» και «ειρηνικές» χώρες μας.

Κατά την περίοδο της πανδημίας, τα προσφυγόπουλα που κατάφερναν να βρίσκονται στα σχολεία μας μειώθηκαν ακόμα περισσότερο.

Η κυβέρνηση και το υπουργείο δεν έδωσαν δεκάρα για την εκπαίδευση των παιδιών μας, δεν φρόντισαν να πάρουν μέτρα προστασίας για την υγεία όλου του λαού και παράλληλα των προσφύγων που βρίσκονται σε ευάλωτη θέση λόγω των συνθηκών διαβίωσής τους. Φρόντισαν όμως να αποκλείσουν ακόμη περισσότερο τα παιδιά - πρόσφυγες από την Εκπαίδευση, που τόσο πολύ έχουν ανάγκη.

Με το ίδιο σκεπτικό, η κυβέρνηση συνέχισε και με την τηλεκπαίδευση. Χωρίς κανένα απολύτως μέτρο! Δεν δόθηκε καμία ουσιαστική οδηγία παροχής της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στους εκπαιδευτικούς που εργάζονται με προσφυγόπουλα, ενώ παράλληλα δεν δόθηκε και κανένα απολύτως τεχνολογικό μέσο σε παιδιά - πρόσφυγες για να παρακολουθούν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Τα τάμπλετ, οι φορητοί υπολογιστές, η συνδεσιμότητα δεν ήταν διαθέσιμα στις δομές φιλοξενίας των προσφύγων, δεν ήταν διαθέσιμα ούτε στις οικογένειες που φιλοξενούνταν σε σπίτια από τις ΜΚΟ. Βεβαίως και αυτή η πραγματικότητα δεν παρουσιάστηκε ποτέ, δεν αναφέρθηκε ποτέ από κανέναν κυβερνητικό εκπρόσωπο και από κανένα κανάλι της τηλεόρασης, αφού σίγουρα θα χάλαγε το κάδρο της εικόνας που παρουσίαζε την τηλεκπαίδευση ως «πρωτοπορία» και «εκσυγχρονισμό», ως τη μεγάλη νίκη του υπουργείου Παιδείας απέναντι στα κλειστά και ερειπωμένα σχολεία μας.

Σε όλα αυτά που βιώνουν τα προσφυγόπουλα, έρχονται να προστεθούν οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στα κέντρα «φιλοξενίας», τα ανύπαρκτα μέτρα υγιεινής και προστασίας της υγείας, καθώς υπάρχουν άνθρωποι που κοιμούνται σε σκηνές, σε παραπήγματα, ακόμα και στον δρόμο, χωρίς τροφή, νερό και φάρμακα.

Αυτή η πραγματικότητα δεν αποτελεί ένα φυσικό φαινόμενο, ούτε μια «ιδιαίτερη» στιγμή της ανθρωπότητας. Εχει αιτίες και εξήγηση.

Η υποταγή των πάντων στο βωμό του κέρδους και της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου, στο βωμό του μοιράσματος αγορών, η συμμετοχή των αστικών κυβερνήσεων, της ΕΕ, των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και άλλων δυνάμεων στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς είναι που οδηγεί στη φτώχεια, στους πολέμους και στην προσφυγιά, είναι που μηδενίζει την αξία της ανθρώπινης ζωής.

Πρέπει να συνεχίσουμε να παλεύουμε συνολικά για την προστασία της υγείας όχι μόνο των Ελλήνων, αλλά και των προσφύγων και των μεταναστών, ειδικά σε συνθήκες πανδημίας. Να συνεχίσουμε να διεκδικούμε την ισότιμη πρόσβαση όλων των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, για την αξιοπρέπεια στη ζωή. Για να μην πληρώσουμε ξανά εμείς την κρίση τους, για να μην πληρώσουμε εμείς ξανά τις απάνθρωπες πολιτικές τους.

Να συνεχίσουμε να διεκδικούμε την απαραίτητη λειτουργία Τμημάτων Υποδοχής, την ψυχολογική και εκπαιδευτική στήριξη αυτών των παιδιών, την πρόσληψη του αναγκαίου εκπαιδευτικού προσωπικού, μαζί με τη διεκδίκηση για ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες και για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, ώστε να πάνε στις χώρες προορισμού τους.

Αυτός ο αγώνας χρειάζεται να δυναμώσει ακόμα περισσότερο σήμερα και να βάλει στο στόχαστρό του, εκτός των παραπάνω διεκδικήσεων, και τις αιτίες που προκαλούν αυτήν τη βάρβαρη πραγματικότητα, τον ίδιο τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής.

Και αυτό είναι χρέος δικό μας να το κερδίσουμε, για να ζήσουν τα παιδιά αυτά, όλα τα παιδιά, όπως τους αξίζει: Να παίζουν, να διαβάζουν, να τραγουδούν και να ανακαλύπτουν την ομορφιά του κόσμου γύρω τους! Να φτιάξουμε εμείς τον θεό για όλα τα παιδιά του κόσμου, γιατί όπως έγραψε και ο Λουντέμης, «οι μεγάλοι εξόν απ' όλα τα κακά που κάνανε, έκαναν και τούτο: φτιάξανε το θεό σύμφωνα με το μπόι τους και δεν περίσσεψε θεός για τα παιδιά».

Απρόσμενα, κάποια στιγμή δέχτηκα ένα μήνυμα από ένα παιδί του πολέμου που πέρασε από το σχολείο μας για μικρό χρονικό διάστημα.

«Γεια σου πώς είσαι; Είμαι ο Hamza. Μου λείπετε όλοι εσείς και οι φίλοι μου στο σχολείο. Εχουν περάσει 4 χρόνια από τότε που πήγα στη Γερμανία. Η γερμανική γλώσσα είναι πολύ δύσκολη αλλά την έμαθα στο σχολείο. Στέλνω τους χαιρετισμούς μου στους φίλους μου».

Είναι ένα μήνυμα που περικλείει όλη την αθωότητα ενός παιδιού, την οποία δεν κατάφερε να σκοτώσει ο πόλεμος, ούτε ο διωγμός, ούτε το επικίνδυνο ταξίδι από τη χώρα του έως την Ελλάδα. Δεν του δώσαμε πολλά, μια αγκαλιά μόνο και μια ασφαλή γωνιά στην τάξη μας. Δεν το ξέχασε ποτέ!

*Από σχετική τοποθέτηση στο 19ο Συνέδριο της ΕΕΔΥΕ