Σημαντικό μέρος της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία είναι και ο «ενεργειακός πόλεμος», με τις εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη να μειώνονται δραστικά από το 2022, ενώ παράλληλα άρχισε και η σταδιακή απομάκρυνση της ΕΕ από το ρωσικό αέριο και η αύξηση των εισαγωγών αμερικανικού LNG.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του πρακτορείου «Reuters», το 2025 οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω αγωγών μειώθηκαν κατά 44%, υποχωρώντας στο χαμηλότερο επίπεδο από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 (οι εξαγωγές τότε αφορούσαν την ΕΣΣΔ), μετά το κλείσιμο της ουκρανικής διαδρομής και καθώς η ΕΕ προχωρά σταδιακά σε «απεξάρτηση» από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.

Η ΕΕ έχει συμφωνήσει να διακόψει πλήρως τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του 2027, στο πλαίσιο της στρατηγικής της για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Μόσχα και τον περιορισμό των εσόδων της ρωσικής πολεμικής προσπάθειας στην Ουκρανία.

Στο παρελθόν η Ευρώπη αποτελούσε τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τον ρωσικό προϋπολογισμό από πετρέλαιο και φυσικό αέριο μέσω αγωγών.

Οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών προς την Ευρώπη είχαν κορυφωθεί το 2018 - 2019, ξεπερνώντας τα 175 - 180 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως.

Το 2025 ωστόσο οι προμήθειες της «Gazprom» προς την Ευρώπη περιορίστηκαν σε μόλις 18 δισ. κυβικά μέτρα, τα οποία διοχετεύτηκαν αποκλειστικά μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού «TurkStream», σύμφωνα με στοιχεία του ευρωπαϊκού δικτύου διαχειριστών μεταφοράς φυσικού αερίου Entsog.

Ο «TurkStream» παραμένει ο μοναδικός αγωγός μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, μετά την απόφαση της Ουκρανίας να μην ανανεώσει τη πενταετή συμφωνία διαμετακόμισης με τη Μόσχα, η οποία έληξε την 1η Γενάρη 2025.

Μέσω του «TurkStream» τροφοδοτούνται χώρες όπως η Σερβία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, πέραν της Τουρκίας.

Σημειώνεται πάντως ότι τον Δεκέμβρη οι ροές μέσω «TurkStream» προς την Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 12,9% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024, φτάνοντας περίπου τα 56 εκατ. κυβικά μέτρα ημερησίως, ενώ καταγράφηκε και άνοδος 3% σε σχέση με τον Νοέμβρη.

Σε ετήσια βάση οι εξαγωγές μέσω «TurkStream» προς την Ευρώπη αυξήθηκαν κατά περίπου 7% το 2025, από 16,8 δισ. κυβικά μέτρα το 2024. Μαζί με τη διαδρομή μέσω Ουκρανίας οι συνολικές εξαγωγές το 2024 είχαν διαμορφωθεί στα 32 δισ. κυβικά μέτρα, αυξημένες κατά 13% σε σχέση με το 2023.

Η Ρωσία συνεχίζει επίσης να εξάγει φυσικό αέριο προς την Ευρώπη σε υγροποιημένη μορφή (LNG) μέσω δεξαμενόπλοιων και παραμένει ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής LNG της ΕΕ, μετά τις ΗΠΑ.

Russian Defense Ministry Press

Η καταγγελία έγινε μετά τις διαπραγματεύσεις του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, με τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι, στη Φλόριντα. Ο Αμερικανός Πρόεδρος ενημερώθηκε για την καταγγελλόμενη επίθεση από τον Ρώσο ομόλογό του, Βλ. Πούτιν, και δήλωσε «πολύ θυμωμένος» - προσθέτοντας ότι «δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να γίνεται οτιδήποτε τέτοιο» - ενώ και άλλα κράτη έσπευσαν να «καταδικάσουν».

Οι ρωσικοί ισχυρισμοί διατυπώθηκαν αρχικά από τον υπουργό Εξωτερικών Σ. Λαβρόφ, ο οποίος ανέφερε ότι 91 drones μεγάλου βεληνεκούς εκτοξεύτηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας της Κυριακής προς Δευτέρα ενάντια στην κατοικία του Ρώσου Προέδρου στην περιοχή Νόβγκοροντ και καταρρίφθηκαν από τη ρωσική αεράμυνα.

Το Κρεμλίνο δήλωσε χθες ότι η επίθεση θα σκληρύνει τη στάση της Ρωσίας στα παζάρια για μια πιθανή «ειρηνευτική» συμφωνία, κατηγορώντας το Κίεβο ότι στοχεύει στην «κατάρρευση των διαπραγματεύσεων».

«Σχεδόν μία ημέρα έχει περάσει και η Ρωσία δεν έχει παρουσιάσει αξιόπιστες αποδείξεις που να στηρίζουν τις κατηγορίες ότι η Ουκρανία επετέθη κατά της κατοικίας του Πούτιν» στην περιοχή του Νόβγκοροντ, δήλωσε χθες ο Ουκρανός ΥΠΕΞ Α. Σιμπίχα, συμπληρώνοντας ότι «καμία επίθεση αυτού του είδους δεν έχει συμβεί».

Σύμφωνα με το Κίεβο, πρόκειται για ψευδή καταγγελία με στόχο τη δικαιολόγηση μελλοντικών ρωσικών επιθέσεων στην Ουκρανία και την υπονόμευση των «ειρηνευτικών» συνομιλιών.

Ο Σιμπίχα σημείωσε ότι η διατύπωση «ανυπόστατων ισχυρισμών» αποτελεί πάγια τακτική της Ρωσίας, υποστηρίζοντας πως συχνά κατηγορεί άλλους για ενέργειες που η ίδια σχεδιάζει να πραγματοποιήσει.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στις αντιδράσεις τρίτων χωρών, δηλώνοντας ότι το Κίεβο εκφράζει απογοήτευση και ανησυχία για τις τοποθετήσεις των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Ινδίας και του Πακιστάν, που διατύπωσαν προβληματισμό για μια επίθεση η οποία, όπως είπε, «δεν συνέβη ποτέ».

Υπογράμμισε μάλιστα ότι οι ίδιες χώρες δεν είχαν εκδώσει καμία επίσημη ανακοίνωση όταν ρωσικός πύραυλος έπληξε ουκρανικό κυβερνητικό κτίριο στις 7 Σεπτέμβρη 2025.

Στο μεταξύ, Τραμπ και Πούτιν είχαν «θετική τηλεφωνική επικοινωνία» αμέσως μετά τη φερόμενη επίθεση στην προεδρική κατοικία, με τον Γ. Ουσακόφ, σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου, να δηλώνει ότι ο Πούτιν επεσήμανε πως η φερόμενη επίθεση στην κατοικία του συνέβη «σχεδόν αμέσως μετά από αυτό που οι ΗΠΑ θεώρησαν έναν επιτυχημένο γύρο συνομιλιών».

«Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ σοκαρίστηκε από αυτές τις πληροφορίες, ήταν εξοργισμένος και είπε ότι δεν μπορούσε να πιστέψει τέτοιες τρελές ενέργειες. Τονίστηκε ότι αυτό αναμφίβολα θα επηρεάσει την προσέγγιση των ΗΠΑ στη συνεργασία τους με τον Ζελένσκι», είπε ο Ουσακόφ.

Ο Τραμπ, ερωτηθείς από δημοσιογράφους αν οι ΗΠΑ έχουν δει αποδείξεις που να στηρίζουν τον ισχυρισμό της Ρωσίας, απάντησε: «Θα το διαπιστώσουμε. Λέτε ότι ίσως η επίθεση να μην έγινε - κι αυτό είναι επίσης πιθανό, υποθέτω. Ομως ο Πρόεδρος Πούτιν μού είπε σήμερα το πρωί (σ.σ. τη Δευτέρα) ότι έγινε».

Ο Ρώσος ΥΠΕΞ έσπευσε να αξιοποιήσει αυτές τις καταγγελίες για να θέσει ζήτημα νομιμότητας του Ζελένσκι. Οπως τόνισε, η «Δύση» πρέπει να καταλάβει ότι η Ρωσία έχει τη στρατηγική πρωτοβουλία στην Ουκρανία και θα πρέπει να συμβιβαστεί με την πραγματικότητα επί του πεδίου.

Είπε επίσης πως οι ΗΠΑ υποστήριξαν τώρα την ιδέα ότι με τη λήξη της θητείας του Ουκρανού Προέδρου Β. Ζελένσκι απαιτούνταν νέες εκλογές. Επανέλαβε δε ότι για μια «διευθέτηση» απαιτείται να μην ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ και να υιοθετήσει «ουδέτερο, αδέσμευτο καθεστώς».

Σε μία ακόμη κίνηση που μεταβάλλει τον γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων, η Ρωσία δημοσίευσε βίντεο στο οποίο ανακοινώνει ότι οι νέοι υπερηχητικοί πύραυλοι «Oreshnik», με πυρηνική ικανότητα, έχουν τεθεί σε ενεργό υπηρεσία στη Λευκορωσία, κράτος «σύμμαχο» της Ρωσίας που συνορεύει με χώρες του ΝΑΤΟ - την Πολωνία, τη Λιθουανία και τη Λετονία.

Ο πύραυλος είχε εκτοξευτεί κατά της Ουκρανίας τον Νοέμβρη του 2024 και ο Πούτιν είχε ισχυριστεί τότε ότι είναι αδύνατο να αναχαιτιστούν, και ότι σε συνδυασμένη χρήση μπορούν να προκαλούν καταστροφές παρόμοιες με πυρηνικούς πυραύλους.

Το βίντεο που δημοσίευσαν χθες τα υπουργεία Αμυνας της Ρωσίας και της Λευκορωσίας δεν διευκρίνισε πού ακριβώς στη Λευκορωσία τοποθετήθηκαν τα πυραυλικά συστήματα.

Η κίνηση αυτή θα μπορούσε να επιτρέψει στους ρωσικούς πυρηνικούς πυραύλους να φτάσουν σε ευρωπαϊκούς στόχους ταχύτερα. Οι πύραυλοι μεσαίου εμβέλειας έχουν βεληνεκές περίπου 5.500 χλμ., δηλαδή θα μπορούσαν να χτυπήσουν οπουδήποτε στην Ευρώπη ή στη δυτική ακτή των ΗΠΑ από τη Ρωσία.

Νέες επιθέσεις σε υποδομή στην περιοχή της Οδησσού εξαπέλυσε χθες η Ρωσία, προκαλώντας ζημιές σε εμπορικό πλοίο και εγκαταστάσεις στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας Πιβντένι και Τσορνομόρσκ.

Σύμφωνα με την ουκρανική πλευρά, ένα εμπορικό πλοίο με σιτηρά υπό παναμέζικη σημαία υπέστη ζημιές και επλήγη μια αποθήκη πετρελαίου, ενώ ένα άτομο τραυματίστηκε.

Η Οδησσός και η ευρύτερη περιοχή φιλοξενούν λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για το εξωτερικό εμπόριο της Ουκρανίας, ιδίως γεωργικών προϊόντων. Κατά τη διάρκεια των σχεδόν τεσσάρων ετών του πολέμου ο ρόλος της Οδησσού και των άλλων δύο λιμανιών της - Πιβντένι και Τσορνομόρσκ - ως σημαντικών εμπορικών κόμβων αυξήθηκε, καθώς άλλα ουκρανικά λιμάνια καταστράφηκαν, καταλήφθηκαν ή διαταράχθηκαν από τις ρωσικές δυνάμεις.

Τους τελευταίους μήνες ο θαλάσσιος πόλεμος μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας έχει ενταθεί. Και οι δύο πλευρές έχουν επιτεθεί σε ναυτικές, εμπορικές και ενεργειακές υποδομές στη Μαύρη Θάλασσα και αλλού.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, μετά τις συνομιλίες που είχαν την Κυριακή οι Πρόεδροι των ΗΠΑ και της Ουκρανίας στη Φλόριντα, σειρά είχαν χθες οι Ευρωπαίοι «πρόθυμοι», οι οποίοι μαζί με την κυβέρνηση του Καναδά και την ηγεσία του ΝΑΤΟ προχώρησαν σε τηλεδιάσκεψη για την πορεία των παζαριών γύρω από τη μοιρασιά της «λείας» στην Ουκρανία και ευρύτερα.

Σε ανάρτησή της η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επεσήμανε πως έγινε «καλή συζήτηση», ενώ ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ «είναι μια βασική εγγύηση ασφάλειας από μόνη της».

Με φόντο τις αντιθέσεις που οξύνονται και εντός της ΕΕ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντ. Κόστα ανέφερε σε δική του ανάρτηση ότι «είμαστε ενωμένοι στην αποφασιστικότητά μας να εντείνουμε τις προσπάθειες για μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη».

Ο δε Γερμανός καγκελάριος Φρ. Μερτς επεσήμανε πως «απαιτείται πλέον διαφάνεια και ειλικρίνεια από όλους, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας».

Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σοφ στάθηκε στις «εγγυήσεις ασφαλείας», λέγοντας ότι «συνεχίζεται αμείωτο» το έργο για τη διασφάλισή τους.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντ. Τουσκ ισχυρίστηκε ότι «η ειρήνη είναι στον ορίζοντα», δηλώνοντας πως μιλάει «για τις επόμενες εβδομάδες, όχι τους επόμενους μήνες ή χρόνια».

Είπε ακόμα ότι «οι εγγυήσεις ασφαλείας που προσφέρθηκαν στο Κίεβο από τις ΗΠΑ αποτελούν λόγο να ελπίζουμε πως η σύγκρουση θα μπορούσε να τερματιστεί σύντομα», αλλά ότι το Κίεβο θα πρέπει να κάνει συμβιβασμούς σε εδαφικά ζητήματα. Πρόσθεσε δε ότι κατανοεί τη θέση του Ουκρανού Προέδρου για τη διενέργεια σχετικού δημοψηφίσματος.

Ο δε Ζελένσκι είπε ότι οι σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας από τον «Συνασπισμό των Προθύμων» θα συναντηθούν στην Ουκρανία στις 3 Γενάρη, ενώ στη συνέχεια οι ηγέτες των χωρών αυτών θα συναντηθούν στη Γαλλία, στις 6 Γενάρη.