Οι υπουργοί ενέκριναν ομόφωνα το σχέδιο για σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου μέχρι 1η Γενάρη 2028, επιβεβαιώνοντας το χρονοδιάγραμμα που είχε προτείνει η Κομισιόν τον περασμένο Ιούνη.

Η απόφαση σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη θεσμική δέσμευση της ΕΕ για πλήρη «απεξάρτηση» από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, στόχο που αποτελεί όχι μόνο ζήτημα ασφάλειας εφοδιασμού αλλά και στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ απέναντι στη Μόσχα, καθώς κλιμακώνεται ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός και προετοιμάζεται μια ευρύτερη πολεμική σύγκρουση.

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του Συμβουλίου της ΕΕ, η σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών προβλέπει τρία στάδια:

• Από 1η Γενάρη 2026: Τερματισμός όλων των νέων συμβολαίων προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου.
• Από 30 Ιούνη 2026: Λήξη των βραχυπρόθεσμων υφιστάμενων συμβολαίων.
• Από 1η Γενάρη 2028: Οριστικό τέλος και στα μακροχρόνια συμβόλαια, με πλήρη απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου σε όλη την ΕΕ.

Η απόφαση αυτή αναμένεται να λάβει δεσμευτική μορφή εντός του έτους.

Προβλέπεται πλέον προληπτικό καθεστώς αδειοδότησης για όλες τις εισαγωγές φυσικού αερίου - ρωσικού και μη - ώστε να διασφαλιστεί ότι το εμπάργκο θα εφαρμοστεί στην πράξη.

Στην περίπτωση μεικτών φορτίων LNG, θα πρέπει να αποδεικνύεται επακριβώς το ποσοστό ρωσικού και μη ρωσικού αερίου, ώστε να επιτρέπεται η είσοδος μόνο των μη ρωσικών ποσοτήτων.

Τα τελευταία χρόνια ρωσικό LNG εισάγεται έμμεσα μέσω τρίτων χωρών, γι' αυτό και εισάγεται μηχανισμός παρακολούθησης.

Κάθε κράτος - μέλος θα κληθεί να καταρτίσει εθνικό σχέδιο διαφοροποίησης, με στόχο τη σταδιακή αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου με εναλλακτικές πηγές και προμηθευτές.

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022 οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ μειώθηκαν σημαντικά, από 40% το 2021 σε κάτω από 10% το 2025, ωστόσο η Μόσχα κερδίζει δισ. ευρώ ετησίως από τις εξαγωγές LNG και τις εξαγωγές μέσω αγωγών προς την Ευρώπη. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 τα κράτη - μέλη εισήγαγαν από τη Ρωσία LNG αξίας σχεδόν 4,5 δισ. ευρώ.

Η απόφαση «απεξάρτησης» αποσκοπεί στο να στερήσει τη Μόσχα από αυτά τα έσοδα.

Οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που εξακολουθούν να λαμβάνουν φυσικό αέριο μέσω του «TurkStream» και του αγωγού «Druzhba», θα δυσκολευτούν ιδιαίτερα, ενώ για τη Δυτική Ευρώπη η απόφαση εδραιώνει μια πορεία που ήδη έχει δρομολογηθεί: Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία έχουν αυξήσει θεαματικά τις εισαγωγές LNG κυρίως από τις ΗΠΑ και το Κατάρ.

Παράλληλα, χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που είχαν εκφράσει ενστάσεις για το χρονοδιάγραμμα, φαίνεται ότι τελικά αποδέχτηκαν την πρόταση, υπό την προϋπόθεση παροχής τεχνικής και οικονομικής στήριξης για την αντικατάσταση των ρωσικών ποσοτήτων.

Η σταδιακή αποχώρηση της Ρωσίας από την ευρωπαϊκή αγορά αναμένεται να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τον ρόλο των ΗΠΑ ως κορυφαίου προμηθευτή LNG, αλλά και να ανοίξει νέα περιθώρια για τη Νορβηγία, το Αζερμπαϊτζάν και την Αλγερία.

Ηδη το 2025 το αμερικανικό LNG καλύπτει σχεδόν το 50% των εισαγωγών της ΕΕ, ενώ νέες εγκαταστάσεις υγροποίησης σε ΗΠΑ και Αφρική αναμένεται να αυξήσουν περαιτέρω την προσφορά την επόμενη διετία.

Σε αυτόν τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό δαπανώνται ασύλληπτα ποσά από τον «ιδρώτα» των ευρωπαϊκών λαών.

Η Κομισιόν υπολογίζει ότι η πλήρης «απεξάρτηση» από τη Ρωσία θα κοστίσει σε επενδύσεις και μεταβατικές υποδομές περί τα 40 δισ. ευρώ.

Αλλωστε η απεξάρτηση από τα ρωσικά καύσιμα συνδέεται άμεσα με τους στόχους του «Green Deal», όπου προωθούνται επενδύσεις κεφαλαίων.

Ο ενεργειακός πόλεμος εντείνεται άλλωστε και στο πεδίο της μάχης, με τους ρωσικούς βομβαρδισμούς να έχουν ισοπεδώσει το ουκρανικό ενεργειακό δίκτυο, αλλά και με το Κίεβο να επιτίθεται σχεδόν καθημερινά σε ρωσικές υποδομές.

Ενδεικτικά, την Κυριακή ουκρανική επίθεση με drones ανάγκασε ένα εργοστάσιο που ανήκει στον ρωσικό κολοσσό φυσικού αερίου «Gazprom» στην περιοχή του Ορενμπουργκ να σταματήσει τη διύλιση από μεγάλο γειτονικό κοίτασμα στο Καζακστάν.

«Δυτικές» εταιρείες όπως η «Shell», η «Eni» και η «Chevron» κατέχουν πλειοψηφικό μερίδιο στο κοίτασμα Καρατσαγκανάκ, του οποίου το φυσικό αέριο διυλίζεται κυρίως στη Ρωσία.

Την ίδια ώρα οι ΗΠΑ εντείνουν τις πιέσεις σε Ινδία και Κίνα προκειμένου να μειώσουν τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, και την περασμένη Παρασκευή ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ επέμεινε στον ισχυρισμό του ότι η Ινδία θα σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο.

Νωρίτερα είχε ισχυριστεί πως απέσπασε τη δέσμευση του Ινδού πρωθυπουργού Ν. Μόντι να σταματήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, και μία μέρα αργότερα αξιωματούχος του Λευκού Οίκου υποστήριξε πως ινδικά διυλιστήρια μειώνουν ήδη τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου κατά 50%.

«Είναι μεγάλο βήμα. Τώρα πρέπει να κάνω την Κίνα να κάνει το ίδιο», είχε δηλώσει ο Τραμπ την περασμένη βδομάδα.

Ωστόσο, πηγές στην ινδική βιομηχανία είπαν ότι το Νέο Δελχί δεν έχει γνωστοποιήσει στα διυλιστήρια κάποιο αίτημα να μειώσουν τις εισαγωγές από τη Ρωσία.

Αντίστοιχα, Ινδοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν να έχει γίνει κάποια τέτοια συζήτηση.

Νέα ώθηση στα παζάρια γύρω από την ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία δίνουν η επίσκεψη του Ουκρανού Προέδρου Β. Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, μία μέρα μετά την τηλεφωνική συνομιλία του Αμερικανού Προέδρου με τον Ρώσο ομόλογό του, καθώς και η σχεδιαζόμενη σύνοδος κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας, χωρίς να αναιρείται η σταθερή τροχιά κλιμάκωσης και οι εντατικές προετοιμασίες όλων των στρατοπέδων για ενδεχόμενη ευρύτερη σύγκρουση.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ, μετά τις αμφίσημες δηλώσεις των προηγούμενων ημερών, αρνήθηκε την Παρασκευή να εγκρίνει την παράδοση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς Tomahawk στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις για επιθέσεις σε στρατηγικούς στόχους βαθιά σε ρωσικό έδαφος, χαρακτηρίζοντας μια τέτοια κίνηση «πρόωρη» και αφήνοντας έτσι να αιωρείται ότι θα μπορούσε να γίνει στο μέλλον.

«Ελπίζω ότι (οι Ουκρανοί) δεν θα τους χρειαστούν. Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να βάλουμε τέλος στον πόλεμο χωρίς να σκεφτούμε τους Tomahawk», είπε. Αφησε επίσης να εννοηθεί ότι η συνεχής στήριξη στο Κίεβο θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις «αμυντικές» δυνατότητες και να μειώσει τα αποθέματα των ΗΠΑ.

«Αυτό είναι ένα πρόβλημα. Χρειαζόμαστε τους Tomahawk και πολλά άλλα πράγματα που στέλναμε τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην Ουκρανία. Ξέρετε, δίναμε, τους δίναμε πολλά», είπε απαντώντας σε σχετικό ερώτημα.

Ο Ζελένσκι πρότεινε στον Τραμπ η Ουκρανία να προμηθεύσει τις ΗΠΑ με «χιλιάδες drones» αν της επιτρέψει να χρησιμοποιήσει πυραύλους Tomahawk για χτυπήματα στη Ρωσία. «Γι' αυτό μπορούμε να συνεργαστούμε, να ενισχύσουμε την αμερικανική παραγωγή», είπε.

Οταν ρωτήθηκε ο Τραμπ αν ενδιαφέρεται για αυτή τη συμφωνία, απάντησε: «Ναι, ενδιαφερόμαστε. Εχουμε ήδη πολλά drones. Κατασκευάζουμε τα δικά μας, αλλά αγοράζουμε και από άλλους, και αυτοί (σ.σ. οι Ουκρανοί) φτιάχνουν πολύ καλά drones».

Δημοσίευμα των «Financial Times» ισχυρίζεται πως στη συνάντηση στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ κάλεσε τον Ζελένσκι να αποδεχτεί τους όρους της Ρωσίας για τον «τερματισμό» του πολέμου, προειδοποιώντας τον ότι ο Πούτιν απείλησε να «καταστρέψει» την Ουκρανία.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Τραμπ επέμεινε για την παράδοση ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς στη Ρωσία, επαναλαμβάνοντας ό,τι του είχε πει ο Πούτιν κατά την τηλεφωνική τους επικοινωνία την προηγουμένη, αναφέρει η εφημερίδα, που επικαλείται καλά πληροφορημένες για το θέμα πηγές.

Στο τηλεφώνημα Τραμπ - Πούτιν της Πέμπτης, ο Ρώσος Πρόεδρος προσέφερε μικρές περιοχές επί της γραμμής του μετώπου στις νότιες περιφέρειες της Χερσώνας και της Ζαπορίζια με αντάλλαγμα πολύ μεγαλύτερες ζώνες του Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ) που οι ρωσικές δυνάμεις δεν έχουν ακόμη καταλάβει.

Πάντως, οι απαιτήσεις της Μόσχας είναι μικρότερες από αυτές που είχε διατυπώσει το 2024 ζητώντας από το Κίεβο ολόκληρο το Ντονμπάς, μαζί με τις περιφέρειες Χερσώνα και τη Ζαπορίζια, τις οποίες δεν ελέγχει ολόκληρες ο ρωσικός στρατός.

Τελικά, η ουκρανική πλευρά κατόρθωσε να μεταστρέψει τον Τραμπ ώστε να υποστηρίξει το πάγωμα των σημερινών γραμμών του μετώπου, σύμφωνα με τους «Financial Times». Ο Αμερικανός Πρόεδρος δήλωσε μετά τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας ότι οι δύο πλευρές πρέπει να σταματήσουν τον πόλεμο στη γραμμή μάχης. Το Κίεβο χαρακτήρισε σημαντική τη θέση αυτή.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος επανέλαβε ότι ο Ρώσος ομόλογός του «θέλει να βάλει τέλος στον πόλεμο». Ο Ζελένσκι από την πλευρά του έκρινε ότι ο Πούτιν «δεν είναι έτοιμος για την ειρήνη». «Χρειαζόμαστε κατάπαυση του πυρός» και, το σημαντικότερο για τους Ουκρανούς, «εγγυήσεις ασφαλείας», είπε.

Κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον ο Ουκρανός Πρόεδρος και άλλα στελέχη της κυβέρνησης είχαν συναντήσεις με αμερικανικές ενεργειακές εταιρείες που «είναι έτοιμες να μας βοηθήσουν», καθώς και με στελέχη πολεμικών βιομηχανιών, με τα οποία συζήτησε το θέμα της αντιαεροπορικής άμυνας.

Η Ουκρανία προετοιμάζει σύμβαση για την αγορά 25 συστημάτων αεροπορικής άμυνας Patriot μέσα στα επόμενα χρόνια και θα ζητήσει από ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες να δώσουν προτεραιότητα στο Κίεβο στη λίστα αναμονής για τα συστήματα, είπε ο Ζελένσκι.

Με την επιστροφή του από την Ουάσιγκτον ο Ουκρανός Πρόεδρος είχε τηλεφωνικές επικοινωνίες με Ευρωπαίους ηγέτες και αξιωματούχους της ΕΕ, καλώντας τους «συμμάχους» του ΝΑΤΟ να απορρίψουν οποιαδήποτε «πολιτική κατευνασμού», να λάβουν «αποφασιστικά μέτρα» έναντι της Ρωσίας, ενώ κάλεσε να πραγματοποιηθεί «στο άμεσο μέλλον» συνάντηση του «Συνασπισμού των Προθύμων».

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες διεκδικούν, εκ νέου, μία θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, μετά την επικοινωνία Τραμπ - Πούτιν που απειλεί να αποδυναμώσει τις προσπάθειες των Βρυξελλών να εντείνουν την πίεση στη Ρωσία, επισημαίνει το Bloomberg.

Στο μεταξύ, ο Ζελένσκι δήλωσε πρόθυμος να μεταβεί στη Βουδαπέστη, όπου αναμένεται να συναντηθούν ο Πούτιν και ο Τραμπ, εάν προταθεί μια τριμερής συνάντηση ή ένα σχήμα «διπλωματίας με συνεχείς επαφές».

«Τίποτα δεν μπορεί να προκύψει από τις συναντήσεις αυτές, χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας ή της Ευρώπης», τόνισε χθες η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κ. Κάλας μετά τη σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.

Χθες, στο μεταξύ, οι ΥΠΕΞ των ΗΠΑ και της Ρωσίας Μ. Ρούμπιο και Σ. Λαβρόφ είχαν τηλεφωνική επικοινωνία για την επικείμενη σύνοδο κορυφής στη Βουδαπέστη και για τα επόμενα βήματα στη «διευθέτηση» του πολέμου στην Ουκρανία.